© ASSOCIATED PRESS
BIG BUSINESS

Η αδιανόητη εταιρική απάτη που αποκαθήλωσε τον Ινδό μεγιστάνα Gautam Adani

Πριν μερικούς μήνες, ήταν ο τρίτος πλουσιότερος άνθρωπος στον κόσμο. Τώρα, βρίσκεται υπόλογος από τις αποκαλύψεις της Hindenburg Research για ξέπλυμα χρήματος και δόλιο μαγείρεμα των μετοχών.

Οι πρώτες ημέρες του 2023 βρήκαν τον Gautam Adani επαναπαυμένο στις δάφνες της αυτοκρατορίας του:

Με μια ιστορία διαφορετική από εκείνη των περισσότερων μεγιστάνων, έχοντας όχι κληρονομήσει αλλά φτιάξει από το μηδέν ένα πανίσχυρο δίκτυο εταιρειών που έφτασε να αποφέρει έσοδα ίσα με το 0,7% του ΑΕΠ Ινδίας το τελευταίο έτος (25 εκ. δολάρια!), έχοντας διάγει ένα κανονικό κυνήγι κέρδους από πεδίο σε πεδίο, έτσι που πλέον κατέχει ποσοστά επί των ινδικών λιμανιών και αεροδρομίων, της αποθήκευσης σιτηρών, της μεταφοράς ενέργειας κ.ά., ο Gautam Adani χαρακτηριζόταν ως φαινόμενο.

Ένας επιχειρηματίας που ξέρει να διαβάζει και να αρπάζει τις ευκαιρίες.

Μέχρι που έφτασε 24 Ιανουαρίου και όλα τα επαινετικά δημοσιεύματα για το «αστέρι της ινδικής οικονομίας» γκρεμίστηκαν σαν τραπουλόχαρτα: ο όμιλος Adani και η διάσημη οικογένεια των μεγιστάνων ασιατικής καταγωγής βρέθηκαν να κατηγορούνται για τη «μεγαλύτερη εταιρική απάτη στην ιστορία» από ένα εκτενές report της ερευνητικής short-selling εταιρείας Hindenburg Research, που είχε επίσης αποκαλύψει σκάνδαλο της εταιρείας Nikola.

Δε χρειάζεται να διαβάσει κάποιος διεξοδικά τις 106 σελίδες της έρευνας για να πιάσει το νόημα: λογιστικές απάτες, αποφυγή φόρων, δόλιο μαγείρεμα των μετοχών, ξέπλυμα χρήματος και κινήσεις κάτω από το τραπέζι με offshore εταιρείες.

Η αυτοκρατορία του Gautam Adani, όπως πολλοί υποψιάζονταν, δεν ήταν καθαρή. Τουλάχιστον αυτό παραμένει να υποστηρίζει η ερευνητική εταιρεία που εδρεύει στην Νέα Υόρκη, έπειτα από δύο χρόνια «ψαχουλέματος» στο δαιδαλώδες δίκτυο των Adani, το οποίο ενώ στα χαρτιά διαθέτει εννιά εταιρείες, περιλαμβάνει και εκατοντάδες εικονικές.

Εντός μίας εβδομάδας, η υπερασπιστική γραμμή του ισχυρού ομίλου δημοσιεύθηκε σε απάντηση 416 σελίδων, κάνοντας λόγο για «υπολογισμένη επίθεση στην Ινδία», «κακοήθη ψέματα» και «αβάσιμες κατηγορίες».

Aλλά η Hindenburg Research δήλωσε έτοιμη σε περίπτωση μήνυσης, ενώ ήδη είχε καταφέρει καίρια ζημιά στον όμιλο: με το ταρακούνημα της αποκάλυψης, μόλις σε τρεις ημέρες, το δίκτυο του εκατομμυριούχου έχασε αξία 20.3 δισ δολ. και έκτοτε ακολουθά πτωτική πορεία, με αποτέλεσμα ο Gautam Adani, από την τρίτη θέση των πλουσιότερων του κόσμου (σύμφωνα με τη λίστα του Forbes), να πέσει κάτω από τη δεκάδα. Και η πτώση συνεχίζεται.

Τι αποκάλυψε το report της Hindenburg Research

Όπου υπάρχει καπνός, υπάρχει και φωτιά, λένε – στην περίπτωση του ομίλου Adani, το ύποπτο σημάδι ήταν πως το μεγαλύτερο μέρος του πλούτου του ήταν αποτέλεσμα των τελευταίων τριών χρόνων. Από το 2020 και μετά, δηλαδή, τη στιγμή που η παγκόσμια οικονομία βίωνε τις επιπτώσεις της πανδημίας και της ενεργειακής κρίσης, οι αξίες στις μετοχές του ομίλου (ενώ οι εταιρίες αυτών εμφάνιζαν χρέη, άρα έλλειμμα πιστότητας) αυξήθηκαν κατά 85% και, όπως αναφέρεται στο επίμαχο report, από τα 120 δισ. δολάρια τα 100 δισ. προέρχονταν «κυρίως μέσω της μετεωρικής ανατίμησης των τιμών των μετοχών της».

Πώς συνέβη αυτό το παράδοξο;

Σε γενικές γραμμές, το βασικό εργαλείο που κατηγορείται ότι χρησιμοποίησε ο όμιλος Adani για να χτίσει τεχνηέντως τη γιγάντωση της αυτοκρατορίας του ήταν οι εικονικές εταιρείες: με έδρα τους γνωστούς φορολογικούς παραδείσους του εξωτερικού, όπως ο Μαυρίκιος και τα Αραβικά Εμιράτα, οι εταιρείες αυτές φέρονται να χρησιμοποιήθηκαν αφενός για ξέπλυμα χρήματος για λογαριασμό του ομίλου και των θυγατρικών του (με αποτέλεσμα να δείχνουν εύρωστοι χρηματιστηριακά) και αφετέρου για να εκβιάσουν την άνοδο στις μετοχές των κύριων εταιρειών.

Πρόκειται για ένα πολύπλοκο σχήμα που είχε στηθεί με κρυφούς μηχανισμούς, αξιοποιώντας παράθυρα που μόνο εξειδικευμένοι αναλυτές χρηματιστηρίου θα μπορούσαν να εντοπίσουν. Το αποτέλεσμα είναι ότι μέσω του συγκεκριμένου (αφανούς) δικτύου καλύπτονταν οικονομικές τρύπες, παρά τις ελλείψεις σε ρευστό των εταιρειών.

Με άλλα λόγια, τα funds μετακινούνταν μέσα στο δίκτυο ανάλογα με τις ανάγκες, προκαλώντας ένα τεχνητό φούσκωμα.

Οι ένοχες επαφές της οικογένειας Adani

Επιπλέον, μέσω του report αποκαλύφθηκε πως ο όμιλος Adani διατηρούσε συνεργασία με τον Ketan Parekh – έναν χρηματιστή που είχε εμπλακεί άμεσα στο σκάνδαλο παραποίησης των τιμών του ινδικού χρηματιστηρίου το 2008, με αποτέλεσμα να συλληφθεί και να αποπεμφθεί από την αγορά. Εκείνος, τότε, μετέβη στο Λονδίνο και συνέχισε κρυφά τη δράση του, επιστρέφοντας τώρα στο report της Hindenburg Research.

Όχι ότι είναι η πρώτη ένοχη συνεργασία που αποκαλύπτεται για τον μεγιστάνα Gautam Adani και τους κοντινούς συνεργάτες του: εδώ και μια δεκαετία έχει διαπιστωθεί η «αγάπη» που λαμβάνει από την κυβέρνηση της Ινδίας.

Επομένως, η διαμάχη και το πολύκροτο σκάνδαλο δεν αφορά μόνο την οικογένεια Adani, αλλά την Ινδία καθ’ αυτή, πάνω στη στιγμή που οι «μεγάλοι» του παγκόσμιου κεφαλαίου είχαν αρχίσει να στρέφονται προς την Ινδία, αντί της Κίνας. Οι ισορροπίες αλλάζουν ξανά.