5 φορές που η δυτική ποπ κουλτούρα έκανε Σοβιετικό τον κακό της

Το ιδιαίτερο ενδιαφέρον της φετινής σεζόν είναι πως έχουμε -μέσα στο κλίμα νοσταλγίας που ούτως ή άλλως κυριαρχεί στην ποπ κουλτούρα τα τελευταία χρόνια- μια διπλή αναφορά στη Σοβιετική Ένωση. Και, ομολογουμένως, είχαμε καιρό να δούμε τον κλασικό Σοβιετικό villain. Φέτος, λοιπόν, ήρθε πρώτα η κατά κοινή ομολογία καλύτερη σειρά της χρονιάς -πράγμα που δεν ασπάζομαι αλλά οκ-, το ‘Τσερνόμπιλ’. Μετά είχαμε και τους villain που στην τρίτη σεζόν του Stranger Things έφυγαν από τα ενδοαμερικανικά κυβερνητικά πόστα και βγήκαν σε πιο κοκκινωπό χρώμα.

Σε κάθε περίπτωση πάντως η σχέση της δυτικής ποπ κουλτούρας με τη Σοβιετική Ένωση είναι πράγματι συναρπαστική και αποτελούμενη, όπως φαντάζεται κανείς εύκολα, από μπόλικη αντικομμουνιστική προπαγάνδα αλλά και από μια πολύ σύντομη και πεταμένη στην μικρή αποθήκη της μεγάλης αποθήκης φιλοσοβιετική περίοδο.

Εδώ μαζέψαμε τις 5 πιο χαρακτηριστικές από τις αντισοβιετικές στιγμές της δυτικής ποπ κουλτούρας και μαζί το αντίθετο…την πιο χαρακτηριστική ταινία της pro-Soviet εποχής που έζησε το Hollywood, την οποία αντιμετωπίζει κατά κύριο λόγο όπως αντιμετωπίζεις εσύ τα ποστ που έκανες το 2007 στο hi-5.

Ivan Drago, Rocky IV (1985)

Ίσως η εμβληματικότερη στιγμή αντικομμουνιστικής προπαγάνδας ερχόμενη από τις ΗΠΑ είναι το τέταρτο Rocky και ο αγώνας του γήινου πρωταγωνιστή μας απέναντι στον σαν από φτιαγμένο από σοβιετικό εργοστάσιο, κτηνώδη Ivan Drago. Και η αντιφατική παρουσιάση ενός ‘κτηνώδους’ και ταυτόχρονα ‘ρομποτικού’ τύπου έχει την αξία της. Ειδικά αν αναλογιστεί κανείς την αντικομμουνιστική ρητορική της κυβέρνησης Reagan τη στιγμή που έβγαινε η ταινία.

Εδώ θα βρει κανείς το περίφημο ‘I must break you’, ένα μικρό δείγμα της σοβιετικής δεοντολογίας απέναντι στον δύο κεφάλια κοντύτερο αλλά λεύτερο Sylvester Stallone. H αλήθεια είναι ότι ο τρόπος που στήθηκε ο κομμουνιστοvillain εδώ ήταν συναρπαστικός, ώστε θεωρώ πιθανό γύρω στα 1986 να ακούγονται πανηγύρια μέσα από το Σπίτι του Λαού στον Περισσό, τη στιγμή που ο Ivan τρώει την αντεπίθεση του Rocky και σωριάζεται κάτω. Ακόμα και οι πιο πιστοί κομμουνιστές έζησαν μέσα τους τη λύτρωση.

Ο λόγος με τον οποίο ο νικητής Stallone ενθουσιάζει το σοβιετικό κοινό είναι το απαραίτητο comic relief. Και ας μην το ήθελαν.

Ivan Korshunov, Air Force One (1997)

Η ιστορία είναι λίγο πολύ γνωστή και ας είμαστε αρκετά χρόνια μετά τη λήξη του Ψυχρού Πολέμου. Παρόλα αυτά, ο Ivan Korshunov (aka Gary Oldman) μέλος μιας υπερεθνικιστικής σοβιετικής παραστρατιωτικής οργάνωσης δεν πτοείται. Κάνει αεροπειρατεία στο Air Force One, δηλαδή στο αεροσκάφος του Προέδρου των ΗΠΑ. Παρεμπιπτόντως ο Πρόεδρος ονομάζεται James Marshall και τον ρόλο που παίζει ο 55χρονος Harrison Ford. Πραγματικά, με τέτοια φάτσα και με τέτοιο όνομα πρέπει να προσπαθήσεις πολύ, για να μην γίνεις Πλανητάρχης.

Εδώ θα βρούμε την ιστορική ατάκα “Get off my plane” αλλά δεν θα βρούμε και τους τόνους αντισοβιετίλας που βρίσκουμε αλλού. Λογικό κιόλας. Είμαστε στο 1997. Ο Ivan Korshunov ήταν πολύ κακός. Ότι ήταν νοσταλγός της Σοβιετικής Ένωσης είναι όμως απλά η συγκολλητική ουσία για την κακία του.

Superman, Red Son (2003)

Στην κλασική ιστορία του Superman, το διαστημόπλοιο πέφτει στο Kansas των Ηνωμένων Πολιτείων. Στο εναλλακτικό σύμπαν του ‘Red Son’ ο Superman πέφτει σε μια φάρμα στη σοβιετική Ουκρανία. Ο Superman τότε σταματάει να αγωνίζεται με τον Αμερικάνικο Τρόπο και γίνεται ένας σοβιετικός Υπεράνθρωπος που αγωνίζεται για τον Στάλιν, τον σοσιαλισμό και το Σύμφωνο της Βαρσοβίας.

Ο Superman, λοιπόν, γίνεται ένα σοβιετικό υπερόπλο που τρομοκρατεί τις ΗΠΑ. Σίγουρα η εμφάνισή του με στολή η οποία στο στέρνο έχει ζωγραφισμένο ένα σφυροδρέπανο και όχι το κλασικό ‘S’ του υπερήρωα είναι ένα μοναδικό συλλεκτικό κομμάτι.

Η Σοβιετική Ένωση αρχίζει να κυριαρχεί παντού και ο Superman γίνεται κάτι σαν Υπερδιαγαλαξιακός Υπερδικτάτορας και ο Lex Luthor αναλαμβάνει εκ μέρους του ελεύθερου κόσμου να τον εμποδίσει και φτάνει να γίνει Πρόεδρος των ΗΠΑ. Γενικά, γίνονται πραγματάκια στο Red Son. Να μια ταινία που θα θέλαμε να κάνει η DC.

Όλοι, Red Dawn (1984)

Aκόμα μια περίπτωση εναλλακτικής ιστορίας όπου η Σοβιετική Ένωση μαζί με τις συμμάχους της Κούβα και Νικαράγουα επιτίθεται πρώτη στις ΗΠΑ ξεκινώντας κάτι σαν Τρίτο Παγκόσμιο Πόλεμο. H ταινία ακολουθεί τις προσπάθειες μια ομάδας εφήβων να προστατεύσουν τη χώρα τους και την πατρίδα τους απέναντι στον σοβιετικό εισβολέα. Είναι από τις ελάχιστες στιγμές στην ποπ κουλτούρα που οι Αμερικανοί φαντάζονται ότι εισβάλουν στο έδαφός τους ξένα στρατεύματα που δεν έρχονται όμως από άλλους πλανήτες.

Ομολογουμένως η ταινία είναι κακή, ωστόσο, είναι πραγματικά πολύ διασκεδαστική. Α και έχει πολύ περισσότερο αίμα από όσο θα περίμενε κανείς ακούγοντας για μαθητές που προσπαθούν να υπερασπιστούν την πόλη τους από Ρώσους. Με άλλα λόγια, δεν πολεμάνε ακριβώς με σφεντόνες.

Rosa Klebb, From Russia With Love (1963)

H μεγάλη εχθρός του James Bond στη μόλις δεύτερη ταινία της σειράς είναι γυναίκα και είναι σοβιετική. Το όνομά της δε έρχεται ως λογοπαίγνιο από την περίφημη σοβιετική φράση που αφορά τα γυναικεία δικαιώματα khleb i rozy.

Σε αυτή την περίπτωση η Klebb είναι μια υψηλόβαθμη αξιωματικός της αντικατασκοπευτικής οργάνωσης SMERSΗ και γενικά παίζει ολίγος 60ς σεξισμούλης σε όλη την ταινία, η οποία κατά τα άλλα είναι από τις πιο εμβληματικές της σειράς.

BONUS- Song of Russia (1944)

Υπήρχε μια εποχή που το Hollywood έβλεπε τη Σοβιετική Ένωση ως σύμμαχο που άξιζε τον σεβασμό όλου του έθνους. Πράγματι, η Σοβιετική Ένωση ήταν ένας πολύ χρήσιμος σύμμαχος για τις ΗΠΑ κατά τη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου. To Ηollywood ακολουθούσε αυτό το κλίμα. Η πιο χαρακτηριστική περίπτωση είναι το ‘Song of Russia’ που μάλιστα είχε έρθει στο επίκεντρο της κριτικής της Ayn Rand ως χολιγουντιανή κομμουνιστική προπαγάνδα (ναι, ακούστηκαν αυτές οι 3 λέξεις μαζί).

Το Song of Russia αφηγείται μια ιστορία λίγο πριν την γερμανική εισβολή στη Σοβιετική Ένωση. Καθόλη τη διάρκεια της βασικής πλοκής ο πρωταγωνιστής John Meredith μετακινείται μέσα στις αχανείς εκτάσεις και βλέπει συνεχώς χαρούμενους και ικανοποιημένους ανθρώπους.

ΚΙ ΑΛΛΗ ΠΟΠ ΚΟΥΛΤΟΥΡΑ: