ΛΙΣΤΕΣ

14 ασπρόμαυρες ταινίες που πρέπει να έχεις δει ακόμα κι αν γεννήθηκες σήμερα

Ένα εισιτήριο για έναν κόσμο χωρίς χρώματα, αλλά με εκατομμύρια αποχρώσεις.

Ως γνωστόν, σ’ αυτή τη ζωή υπάρχουν δύο κατηγορίες ανθρώπων: αυτοί που λένε ασπρόμαυρο κι αυτοί που λένε μαυρόασπρο. Πριν βιαστείς να πάρεις θέση υπέρ του ασπρόμαυρου, θυμήσου ότι όλος ο αγγλόφωνος κόσμος ψηφίζει ‘black & white’.

Στην πραγματικότητα, όμως, δεν χρειάζεται να πάρεις θέση. Στη ζωή χρειάζονται όλα. Και το άσπρο και το μαύρο, με όποια σειρά τα ιεραρχείς κάθε φορά. Μπορεί να σε διαβεβαιώσει γι’ αυτό η ίδια η Ζωή, από τη νέα διαφήμιση του AXE, που ξέρει. Τι ξέρει; Ότι το άσπρο αντι-ιδρωτικό αποσμητικό σπρέι θα σε προστατεύσει για 48 ώρες από την εφίδρωση και θα σε κρατήσει καθαρό και φρέσκο, ενώ το μαύρο ΑΧΕ daily fragrance θα φροντίσει να μυρίζεις όμορφα και κυρίως στα σημεία που σε ενδιαφέρουν, αφού εφαρμόζεται με απόλυτη ακρίβεια σε καρπούς και λαιμό.

 

Σε ό,τι αφορά στο σινεμά, το ασπρόμαυρο ήταν για πολλές δεκαετίες η μόνη επιλογή. Από την εφεύρεση του έγχρωμου φιλμ κι έπειτα, το B&W έπαψε να είναι αναγκαιότητα και μεταλλάχτηκε σε πολυτέλεια. Παρέμεινε στις οθόνες, αλλά πλέον ως αισθητική επιλογή για τους σκηνοθέτες και τους δημιουργούς του κινηματογράφου. Η ασπρόμαυρη φλέβα, πάντως, δεν έπαψε ποτέ να φουσκώνει και να πάλλεται κάτω από το δέρμα της σύγχρονης κουλτούρας. Αν δεν την έχεις ανακαλύψει, ίσως έχει έρθει η ώρα να το κάνεις. Θα σε οδηγήσει σε μια βαθιά, απύθμενη λίμνη με εικόνες, σκέψεις και συναισθήματα που δεν περιγράφονται με χρώμα.

Οι ταινίες που ακολουθούν ίσως σε βοηθήσουν στην πρώτη βουτιά.

ΜΟΝΤΕΡΝΟΙ ΚΑΙΡΟΙ, 1936

Γιατί να το δεις: Γιατί συνοψίζει το υπέροχο κινηματογραφικό σύμπαν που γέννησε η ιδιοφυΐα του Charlie Chaplin. Βλέπεται πάντα και θα βλέπεται για πάντα, αλλά ειδικά στις μέρες μας, οι περιπέτειες του φουκαράκου Σαρλό στα χρόνια του κραχ και της οικονομικής ύφεσης της δεκαετίας του 1930 αποκτούν μια συγκινητική επικαιρότητα.

Γιατί να το δεις πραγματικά: Γιατί αν η ποπ κουλτούρα ήταν θρησκεία, στην είσοδο του καθεδρικού ναού της θα υπήρχε ένα δίπτυχο. Αριστερά θα έπαιζε σε λούπα το ‘Χέρι του Θεού’ του Ντιέγκο και δεξιά η μεγάλη σκηνή στο εργοστάσιο από τους ‘Μοντέρνους Καιρούς’. Ο ίδιος ο Τσάπλιν έλεγε ότι τη σκέφτηκε μετά από μια συζήτηση με τον Μαχάτμα Γκάντι.

ΠΟΛΙΤΗΣ ΚΕΪΝ, 1941

Γιατί να το δεις: Γιατί θεωρείται αριστούργημα. Ο Orson Welles, στην πρώτη του ταινία, συνδύασε όλες τις τεχνικές κινηματογράφησης και αφήγησης του τότε κινηματογραφικού κόσμου, επινόησε και κάμποσες δικές του και χάρισε στην πινακοθήκη της ανθρώπινης υπερβολής το αξεπέραστο φανταστικό πορτρέτο του εκδότη William Randolph Hearst.

Γιατί να το δεις πραγματικά: Γιατί είναι τίγκα στα trivia. Δεν υπάρχει κινηματογραφικό κουίζ που να μην έχει κάποια ερώτηση για το Citizen Kane.

ΟΣΟ ΥΠΑΡΧΟΥΝ ΑΝΘΡΩΠΟΙ, 1953

Γιατί να το δεις: Γιατί εξηντατόσα χρόνια μετά την πρώτη προβολή της παραμένει μια από τις πιο τρυφερές ιστορίες που αφηγήθηκε το σινεμά. Ανθρώπινη, πικρή, αντιπολεμική, αναφέρεται ακόμα ως μία από τις πιο τίμιες στιγμές του Χόλιγουντ και των Όσκαρ (προτάθηκε για 13, κέρδισε 8).

Γιατί να το δεις πραγματικά: Για το φιλί στην παραλία. Ο Burt Lancaster και η Deborah Kerr το έκαναν καλύτερα απ’ όλους.

ΟΙ ΕΠΤΑ ΣΑΜΟΥΡΑΪ, 1954

Γιατί να το δεις: To έπος του Akira Kurosawa είναι μια από τις πιο επιδραστικές ταινίες όλων των εποχών. Το βλέπεις και ξεχρεώνεις τουλάχιστον δύο εξάμηνα από την επίσημη ύλη της ιστορίας του κινηματογράφου.

Γιατί να το δεις πραγματικά: Επειδή έχεις δει το ‘Και οι επτά ήταν υπέροχοι’ και τουλάχιστον τον μισό Tarantino. Κρίμα δεν είναι να μην ξέρεις τον ‘μπαμπά’ τους;

Η ΝΥΧΤΑ ΤΟΥ ΚΥΝΗΓΟΥ, 1955

Γιατί να το δεις: Η πρώτη και τελευταία ταινία του Charles Laughton είναι ένα ανατριχιαστικό θρίλερ που πατάει στον εξπρεσιονισμό και φτάνει μέχρι πολύ βαθιά στο μυαλό σου, για να ξύσει χειρουργικά την περιοχή που καλύπτει τις ανασφάλειες και τις φοβίες σου. Το ασπρόμαυρο εδώ είναι σκληρό, με λίγα γκρίζα, δεν βοηθάει απλώς στην ατμόσφαιρα, τη χτίζει πλάνο – πλάνο.

Γιατί να το δεις πραγματικά: Γιατί ο Robert Mitchum κάνει όλους τους έγχρωμους serial killers να μοιάζουν με χνουδωτά γατάκια.

Ο ΔΡΑΚΟΣ, 1956

Γιατί να το δεις: Ο Νίκος Κούνδουρος χάρισε στον ελληνικό κινηματογράφο το απόλυτο νουάρ του.

Γιατί να το δεις πραγματικά: Ο Ντίνος Ηλιόπουλος χάρισε στον ελληνικό κινηματογράφο το απόλυτο πορτρέτο του ανθρωπάκου που παραμυθιάζεται για λίγο ότι δεν είναι ανθρωπάκος.

Η ΕΒΔΟΜΗ ΣΦΡΑΓΙΔΑ, 1957

Γιατί να το δεις: Ο Ingmar Bergman αφηγήθηκε την ιστορία του ιππότη Αντόνιους Μπλοκ σαν να απαγγέλλει ένα ακριτικό έπος. Ποτέ το σινεμά δεν έφτασε τόσο κοντά στην ποίηση και τόσο μακριά από τις συμβατικές του αφηγήσεις χωρίς να φύγει καθόλου από το σινεμά. Μια μεγάλη ταινία φτιαγμένη από υλικά που υπό κανονικές συνθήκες δεν γίνονται ταινία.

Γιατί να το δεις πραγματικά: Για να αποφασίσεις αν στην περίφημη σκηνή με το σκάκι νικάει τελικά ο Θάνατος ή ο ιππότης.

ΜΕ ΚΟΜΜΕΝΗ ΤΗΝ ΑΝΑΣΑ, 1960

Γιατί να το δεις: Η παρθενική ταινία του Jean-Luc Godard ήταν, είναι και θα είναι ο πιο στυλάτος και ο πιο αναρχικός ύμνος στη χαρά της ζωής.

Γιατί να το δεις τελικά: Επειδή δεν υπάρχει ορισμός του cool. Το πλησιέστερο που υπάρχει o Jean – Paul Belmondo εδώ, με το τσιγαράκι την Jean Seberg να εναλλάσσονται στα χείλη του.

Κάπου εδώ ίσως πρέπει να πάρεις κι εσύ μια ανάσα και να θυμηθείς ότι υπάρχει ένας ασπρόμαυρος τρόπος να μυρίζεις ωραία κάθε μέρα, όλες τις ώρες, ειδικά όταν κάθεσαι με το κορίτσι σου στον καναπέ και βλέπετε ταινίες. Το Axe τον ξέρει.

Η ΝΥΧΤΑ ΤΩΝ ΖΩΝΤΑΝΩΝ ΝΕΚΡΩΝ, 1968

Γιατί να το δεις: Ελάχιστες φορές στην ιστορία της Τέχνης ένα έργο καταφέρνει να γεννά και ταυτοχρόνως να τερματίζει ένα genre, μια ολόκληρη σχολή. Το έργο του George A. Romero το έκανε. Δημιούργησε τη μεγάλη των ζόμπι σχολή, τη φόρτωσε με όλη την καλτίλα αλλά και όλη την κοινωνική σημειολογία που την ακολουθεί έκτοτε και την άφησε να πορεύεται μέσα στο πλαίσιο που χάραξε από την πρώτη της προβολή. Τα ζόμπι έχουν εξελιχθεί ελάχιστα έκτοτε, αλλά δεν θα μπορούσε να είχε γίνει κι αλλιώς. Ήταν από την αρχή τέλεια.

Γιατί να το δεις πραγματικά: Ένα από τα καλύτερα φινάλε που έχουν γυριστεί ποτέ.

Η ΛΙΣΤΑ ΤΟΥ ΣΙΝΤΛΕΡ, 1993

Γιατί να το δεις: Η πιο προσωπική ταινία του Steven Spielberg είναι η πιο πειστική μυθοπλαστική αποτύπωση του τρόμου και της αθλιότητας των στρατοπέδων συγκέντρωσης των Ναζί. Ο σκηνοθέτης προτίμησε το ασπρόμαυρο φιλμ για να δημιουργήσει μια αίσθηση εγγύτητας στην εποχή του Γ’ Ράιχ. Για τον ίδιο λόγο, για πρώτη και τελευταία φορά στην τεράστια καριέρα του χρησιμοποίησε κάμερες στο χέρι, χωρίς τριπόδια και ζουμ φακούς. Το έζησε και το πόνεσε μέχρι το κόκαλο. Το ίδιο και οι θεατές του.

Γιατί να το δεις πραγματικά: Για τη βαθιά, απόλυτη διαστροφή του Ralph Fiennes στο ρόλο του διοικητή του στρατοπέδου.

CLERKS, 1994

Γιατί να το δεις: Γιατί είναι πραγματικά αστείο. Γιατί εδώ γεννήθηκαν ο Jay και ο Silent Bob. Γιατί μέσα σ’ αυτό το μαγαζάκι ο Kevin Smith έφτιαξε ένα ολόκληρο δικό του κινηματογραφικό σύμπαν.

Γιατί να το δεις πραγματικά:

Ο ΝΕΚΡΟΣ, 1995

Γιατί να το δεις: Η παράξενη ελεγεία του Jim Jarmusch έχει τη γοητεία των ταινιών που γίνονται χωρίς πραγματικό λόγο, αλλά έτσι, επειδή όλοι γουστάρουν κι επειδή όλοι γουστάρονται μεταξύ τους. Από τον Johnny Depp και τον Billy Bob Thornton ως τον Robert Mitchum και τον Iggy Pop.

Γιατί να το δεις πραγματικά: Ας ξεκινήσουμε με το γιατί πρέπει να το ακούσεις:

Η ΛΕΥΚΗ ΚΟΡΔΕΛΑ, 2009

Γιατί να το δεις: Η σπουδή του Michael Haneke πάνω στη βία και στις αιτίες της έχει κάτι τόσο ενοχλητικό που λειτουργεί σχεδόν σαδιστικά πάνω στον θεατή. Η λέξη-κλειδί εδώ είναι το ‘λειτουργεί’. Ο Haneke βρίσκει τρόπο να κάνει ενοχλητικό, επιδραστικό σινεμά ακόμα και σήμερα που τα έχουμε δει όλα.

Γιατί να το δεις πραγματικά: Θα σου δώσει την αφορμή να αναζητήσεις κι άλλα έργα του Haneke.

THE ARTIST, 2011

Γιατί να το δεις: Είναι η πρώτη βωβή ταινία που πήρε Όσκαρ καλύτερης ταινίας μετά το Wings του 1927, που ήταν η πρώτη ταινία που κέρδισε Όσκαρ καλύτερης ταινίας γενικά.

Γιατί να το δεις πραγματικά: Ε, για το σκυλάκι…