Η 25χρονη υψίφωνος Θεσσαλονικιά που μάγεψε το Βασιλικό Ωδείο των Βρυξελλών

Το μικρό παράθυρο του Skype φανερώνει πίσω του τον σχεδόν καλοκαιρινό καιρό του Βερολίνου. Η Αφροδίτη Πατουλίδου ζει τις πρώτες μέρες στο νέο της σπίτι, πριν την έναρξη των μαθημάτων στο Πανεπιστήμιο Τεχνών της γερμανικής πόλης. Είναι χαμογελαστή, άνετη και σχεδιάζει ήδη το επόμενο ταξίδι της. «Σε λίγες εβδομάδες θα ξαναπάω Βέλγιο για την προώθηση της ταινίας «Retro» της Patricia Niedzwiecki, όπου πρωταγωνιστώ», θα εξηγήσει πριν μεγαλώσει το παράθυρο μου στην οθόνη.

Η μουσική είναι πάνω απ’όλα η στιγμή.

«Είχα την πολυτέλεια να μεγαλώσω στην Άνω Τούμπα, δίπλα στο ρέμα. Έπαιζα με ξύλινα σπαθιά και σκαρφάλωνα σε δέντρα πριν φτάσει η ώρα για μπαλέτο. Η μουσική υπήρχε έμπρακτα και έντονα μέσα στην καθημερινότητα μας. Ο μπαμπάς μου κατασκεύαζε κάποτε ποντιακές λύρες. Τώρα φοβάμαι ότι φτιάχνει ότι χαλάω εγώ! Στην Β’ Λυκείου ανακοίνωσα περίτρανα στους γονείς μου ότι ή μουσική θα κάνω ή τίποτα. Τραγουδούσα από τότε που με θυμάμαι, τους θυμάμαι και με θυμούνται. Όμως η επιλογή έπρεπε να γίνει, και δεν μπορούσα να με φανταστώ σε οποιονδήποτε άλλο κλάδο σπουδών (ψέμματα είχα ήδη σκεφτεί να γίνω φυσιοδίφης, Λάρα Κροφτ και μεταφράστρια, αλλά μεγάλη ξελογιάστρα η μουσική…). Η αρχική αντίδρασή τους περιλάμβανε δύο μόνο λέξεις: «Θα πεινάσεις». Κατάλαβαν, όμως, ότι το ήθελα πολύ. Με στήριξαν τότε και συνεχίζουν. Ανησυχούν, φυσικά, λόγω της επαγγελματικής αβεβαιότητας που χαρακτηρίζει τον καλλιτεχνικό χώρο, όμως είναι πάντα εκεί. Παραφράζοντας τον Λειβαδά, αυτή είναι η δύναμη που μου δίνει η δύναμή τους.

Στη συνέχεια (έχοντας ήδη ένα πτυχίο στην αρμονία) αποφοίτησα από το Τμήμα Μουσικής Επιστήμης και Τέχνης του Πανεπιστημίου Μακεδονίας με Ειδίκευση στη Μονωδία και έχοντας μελετήσει παραδοσιακό τραγούδι όπως και την τέχνη της performance. Ανάμεσα στις σπουδές μου, αποφάσισα να ζήσω την εμπειρία του Erasmus στις Βρυξέλλες. Εκεί ανακάλυψα πόσες ευκαιρίες υπάρχουν για τους νέους σπουδαστές της  μουσικής, σε μια πόλη που είναι γνωστή κυρίως για την λειτουργία του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου. Προχώρησα, λοιπόν, στο επόμενο ακαδημαϊκό βήμα, τελειώνοντας το Μεταπτυχιακό μου πάνω στην Μονωδία στο Koninklijk Conservatorium», αναφέρει και στέκεται στις σημαντικότερες, παρά το νεαρό της ηλικίας της, συνεργασίες που έχει πετύχει.

«Είχα την τιμή να διδαχτώ πράγματα και να βρεθώ δίπλα σε ανθρώπους με τους οποίους δεν είχα τολμήσει ούτε να ονειρευτώ ότι θα συνεργαστώ, όπως ο Daniel Blumenthal, η Κάρμεν Ρουγγέρη, ο Πέτρος Γάλλιας, ο Αλέξανδρος Ευκλείδης, ο Κάρολος Τρικολίδης, ο Martino Faggiani, η Αγγελική Καθαρίου, η Σοφία Κυανίδου, o ΙvoVenkov με την Ορχήστρα Νέων της Αμβέρσας, η Ορχήστρα du 20eme του Παρισιού, η Αιμιλία Μπουρίτη και πολλοί πολλοί ακόμη. «Παράσημο» από μόνη της αποτελεί η συνεργασία μου με την Κάρμεν Ρουγγέρη και με τον συνεργάτη της, Πέτρο Γάλλια. Η Κάρμεν δουλεύει με έναν καταπληκτικό τρόπο: αφιερώνει τον χρόνο, την ενέργεια και τη γνώση, ώστε οι πρόβες να γίνονται σε μορφή studio. Ένας ηθοποιός/τραγουδιστής γίνεται αναπόφευκτα καλύτερος όταν δουλεύει με την ίδια και την ομάδα της. Ακόμη, παράσημο είναι και η συνεχής συνεργασία μου με τον Daniel Blumenthal, ο οποίος σε κάθε σύμπραξή μας μου θυμίζει τους λόγους για τους οποίους είναι τόσο σημαντική η τέχνη».

Η συζήτησή μας μεταφέρεται στην εμπειρία της συναυλίας που έδωσε στο κατάμεστο Concertzaal του Βασιλικού Ωδείου Βρυξελλών, συμπράττοντας με την Harmonieorkest. Η ερμηνεία της στο απαιτητικό «The Lost Labyrinth» κάνει ήδη τον γύρο του ελληνικού κι όχι μόνο διαδικτύου. «Έλαβα την πρόταση να ερμηνεύσω αυτό το έργο την ημέρα που κηδέψαμε τον παππού μου. Το θεώρησα σημάδι. Είπα ναι πριν καν παραλάβω τις νότες. Επομένως είχε γίνει πια προσωπική υπόθεση.

Το κείμενο που θα τραγουδούσα είναι μια παράκληση για εξιλέωση. Έμαθα το μέρος μου πολύ γρήγορα, όμως αφιέρωσα περισσότερο χρόνο στο να μάθω το μέρος των άλλων οργάνων. Η αλήθεια είναι ότι τίποτα δεν μπορεί να σε προετιμάσει για μια Ορχήστρα Πνευστών, καθώς είναι τρομακτικό και συνάμα συναρπαστικό το πόσο δυνατά μπορούν να παίξουν! Από την πρώτη πρόβα κατάλαβα ότι έπρεπε να τραγουδήσω πολύ πιο δυνατά απ’ ότι είχα ποτέ κληθεί να τραγουδήσω. Αυτό βέβαια ενέχει κινδύνους: η αύξηση έντασης στην ανθρώπινη φωνή μπορεί να αποβεί επιβλαβής εάν δεν υποστηρίζεται από την τεχνική του τραγουδιού.

Στην δεύτερη πρόβα ήμουν έτοιμη. Η ενέργεια ήταν εκπληκτική. Επιτέλους κατάλαβα ότι ο στόχος δεν ήταν να ακουστώ πάνω από τα υπόλοιπα όργανα με τη φωνή μου, αλλά να τραγουδήσω πάνω στο κύμα του ήχου τους. Βλέπετε εάν τραγουδούσα με έγχορδα όργανα, όλα θα ήταν πολύ πιο εύκολα λόγω διαφορετικού ηχοχρώματος. Η φωνή θα ακουγόταν ούτως ή άλλως. Η φωνή όμως είναι πνευστό όργανο, και είχαμε περισσότερα από σαράντα πνευστά στο «πλήρωμα» μας. Τα συναισθήματα εκείνης της βραδιάς ήταν δυνατά, σχεδόν λυτρωτικά. Ο συμπαγής ήχος της ορχήστρας ηλέκτρισε τον χώρο και μας καθυπέβαλε. Αυτή είναι για εμένα η μυσταγωγία της μουσικής συναυλίας: για εκείνες τις στιγμές είμαστε όλοι συντονισμένοι.

Η Concertzaal του Βασιλικού Κονσερβατορίου των Βρυξελλών είναι, άλλωστε, μια υπέροχη αίθουσα, γιατί παρά το μεγάλο μέγεθός της, σου επιτρέπει την οπτική επαφή με το κοινό. Κάθε φορά πριν τραγουδήσω προσπαθώ να δω ποιος είναι κάτω, νιώθω σαν να καλωσορίζω το κοινό στο σπίτι μου. Μόνο που αυτή τη φορά το κοινό με καλωσόρισε πρώτο: η ατμόσφαιρα ήταν ζεστή και καταδεκτική. Ένιωσα αμέσως άνετα κι όταν η μουσική ξεκίνησε συντονιστήκαμε όλοι στην ίδια τονικότητα».

Το ταλέντο της, όμως, δε σταματάει στις νότες, καθώς η ίδια έχει βραβευτεί και για τα ποιητικά της κατορθώματα. Της το αναφέρω. Γελάει. «Εγώ λοιπόν ήμουν εσωστρεφής. Πολύ. Έγραφα στιχάκια ασυνάρτητα και ανομοιοκατάληκτα. Εάν δεν ήταν τραγούδια, μάλλον θα ήταν ποίηση. Ευτυχώς για μένα, είχα μεγάλη παρότρυνση από τον περίγυρό μου να συνεχίσω να γράφω και έτσι εξασκούνταν και αυτή η τέχνη. Μέχρι που άρχισα να παίρνω μέρος σε μαθητικούς διαγωνισμούς. Είχα κάποιες βραβεύσεις ανάμεσα στις οποίες το Α’ Βραβείο Ποίησης της Χ.Ο.Ν. που περιελάμβανε την έκδοση της πρώτης μου εικονογραφημένης ποιητικής συλλογής με τον τίτλο «17,5 σχεδόν 18». Αργότερα ακολούθησαν και κάποιες άλλες βραβεύσεις, όχι σε μαθητικό επίπεδο πια. Στην παρούσα φάση, γράφω την δεύτερη ποιητική μου συλλογή που θα κοσμηθεί με φωτογραφίες από το προσωπικό μου αρχείο».

Πρέπει να με αφήσει για να βγει. Πριν επαναφέρει το παράθυρο της σύνδεσής μας στη λήθη, της ζητώ να δώσει μία συμβουλή σε έναν 18χρονο που δίνει σε λίγες εβδομάδες πανελλήνιες εξετάσεις και θέλει να ασχοληθεί με τη μουσική. Όπως αυτή.

«Μείνετε ψύχραιμοι. Οι εξετάσεις είναι απλά ένα πέρασμα. Τώρα ανεξάρτητα από το εάν κάποιος θέλει να ασχοληθεί με την μουσική επαγγελματικά ή ως χόμπυ, θα πρότεινα να βελτιώσει τον τρόπο που προσλαμβάνει την μουσική, π.χ. να παρατήσει τα mp3 και να επενδύσει στην ακρόαση βινυλίων. Όσο κι αν ακούγεται εξεζητημένο και αμελητέο, είναι σαν να είσαι ζωγράφος ή φωτογράφος και μελετάς “πιξελιασμένες” εικόνες. Βέβαια, το ψυχοακουστικό αποτέλεσμα της μουσικής είναι δυνατότερο από ποτέ τη στιγμή της συναυλίας, όμως κάποιοι σημαντικοί καλλιτέχνες δεν πραγματοποιούν συναυλίες πια. Το βινύλιο σου θυμίζει την ομορφιά της ατέλειας. Ας μην ξεχνούμε ότι η μουσική κατατάσσεται στις performing arts και όχι στις καθαρά εικαστικές. Η μουσική είναι πάνω απ’όλα η στιγμή», καταλήγει.

*Μπορείς να μαθαίνεις τα πάντα για την Αφροδίτη στο σάιτ της.

Τι δουλειά έχουν 6 χιλιάδες Playmobil στη Χαλκηδόνα;