ΒΙΒΛΙΟ

Η Μεγάλη Βίβλος του Stephen King: Το έπος του ‘Μαύρου Πύργου’

To PopCode ολοκληρώνει την αναδρομή στο σύνολο της καριέρας του Stephen King, με μια αναλυτική ματιά στο μεγαλύτερο έπος του, το 'Dark Tower'.

Είμαστε στο 1967. Ο Stephen King είναι μόλις 19 χρονών και έχει ξεκινήσει τη 2η χρονιά του στο Πανεπιστήμιο του Maine. Είναι η εποχή που ο συγγραφέα πουλά την πρώτη του ιστορία με τίτλο ‘The Glass Floor’ σε ένα περιοδικό και ξεκινά να γράφει μια εβδομαδιαία στήλη στην εφημερίδα του Πανεπιστημίου. Σε μια από τις επισκέψεις του στη βιβλιοθήκη συναντά ένα ποίημα του Robert Browning που θα σημαδέψει την πορεία του σαν συγγραφέα.

(Κεντρική εικόνα: andyfactor)

Το ποίημα ονομάζεται ‘Childe Roland to the Dark Tower Came’ (“Childe” είναι η μεσαιωνική λέξη για τον “Ιππότη”) και ξεκινάει κάπως έτσι:

My first thought was, he lied in every word,

That hoary cripple, with malicious eye

Askance to watch the workings of his lie

On mine, and mouth scarce able to afford

Suppression of the glee, that pursed and scored

Its edge, at one more victim gained thereby.

Αυτό το ποίημα του 1855 δίνει έμπνευση στον King, που σκέφτεται αρχικά να γράψει ένα μεγάλο, ρομαντικό μυθιστόρημα που να περιέχει την αίσθηση του έργου του Browning. Για πρώτη φορά όμως βάζει την πένα του στο χαρτί μερικά χρόνια αργότερα, το 1970, την περίοδο λίγο πριν την αποφοίτηση του από το Πανεπιστήμιο του Maine, με ένα πτυχίο Αγγλικής Φιλολογίας στα χέρια. Στη διάρκεια του τελευταίου του εξαμήνου εκεί, ο King βρίσκει μια δεσμίδα πράσινων, χοντρών σαν χαρτόνι, χαρτιών. Θέλει να χρησιμοποιήσει αυτά τα παράξενα χαρτιά και ξεκινά, τον Μάρτιο του ‘70, να γράφει τις πρώτες αράδες.

Αυτό το έργο όμως δεν είναι το μοναδικό που έχει στα σχέδια του ο King. Θα μεσολαβήσουν ένας γάμος με τη σύζυγο του Tabitha, τρία παιδιά, 6 βιβλία και πολλές ιστορίες σε περιοδικά, για να φτάσουμε στο Οκτώβριο του 1978 όταν η πρώτη ιστορία αυτού που μετέπειτα θα γίνει το ‘The Gunslinger’ τυπωθεί στο The Magazine of Fantasy and Science Fiction.

Η νουβέλα ‘The Gunslinger’ είναι μόνο το πρώτο από τα 5 κομμάτια με πρωταγωνιστή τον Roland που θα γράψει αυτόν τον καιρό ο συγγραφέας. Ο αλληλένδετες ιστορίες ακολουθούν τον πιστολέρο καθώς αυτός κυνηγά τον Man in Black σε ένα παράλληλο σύμπαν γεμάτο με fantasy και western επιρροές. Η Άγρια Δύση των σπαγγέτι γουέστερν, που η χρυσή της εποχή ήταν η δεκαετία του ‘60, αλλά και η μυθική Μέση Γη του Tolkien, έχουν παίξει σημαντικό ρόλο στο σχηματισμό του κόσμου που περιγράφει ο King στην ιστορία του. Θα ακολουθήσουν στο ίδιο περιοδικό τα διηγήματα ‘The Way Station’ (1980), ‘The Oracle and the Mountains’, ‘The Slow Mutants’, ‘The Gunslinger and the Dark Man’ (όλα μέσα στο 1981).

The Man in Black fled through the desert, and The Gunslinger followed.

Για να γράψει τα 5 κομμάτια ο King θα χρειαστεί περισσότερα από 10 χρόνια και την επόμενη χρονιά, το 1982, ο μικρός εκδοτικός Donald M. Grant θα κυκλοφορήσει ολόκληρο το μυθιστόρημα με τον τελικό του τίτλο ‘The Gunslinger’. Την ιστορία συνοδεύει η εικονογράφηση του Michael Whelan. Το βιβλίο τυπώνεται μόνο σε 10,000 αντίτυπα, ένας αριθμός πραγματικά ελάχιστος σε σχέση με το πόσο πουλάει αυτόν τον καιρό ο King: Το επόμενο βιβλίο του, η ‘Christine’ του 1983, βγαίνει σε 250,000 αντίτυπα στην πρώτη της έκδοση.

Το βιβλίο δεν υπάρχει στα μεγάλα βιβλιοπωλεία, παρά μόνο σε εκείνα που ειδικεύονται στις εκδόσεις του φανταστικού και της επιστημονικής φαντασίας. Στο τέλος της επόμενης χρονιάς, σχεδόν 1,5 χρόνο μετά την έκδοση του βιβλίου, βγαίνει στα βιβλιοπωλεία το ‘Pet Sematary’ που αναφέρει ανάμεσα στις προηγούμενες δουλειές του King και το ‘The Gunslinger’. Πολλοί από τους φανς του συγγραφέα μαθαίνουν από εκεί το μυθιστόρημα και ψάχνοντας να το βρουν ανακαλύπτουν πως έχει εξαντληθεί. Έτσι ο Grant προχωρά σε μια δεύτερη έκδοση, και πάλι στα 10,000 αντίτυπα.

I do not aim with my hand; he who aims with his hand has forgotten the face of his father.

I aim with my eye.

I do not shoot with my hand; he who shoots with his hand has forgotten the face of his father.

I shoot with my mind.

I do not kill with my gun; he who kills with his gun has forgotten the face of his father.

I kill with my heart.

 

Στο πρώτο βιβλίο γνωρίζουμε ελάχιστα πράγματα για το ποιος είναι ο Roland, ποιοι είναι οι στόχοι του, τι είναι ο Μαύρος Πύργος και ποια η σημασία του, ποιος είναι ο Man in Black και τι έχει συμβεί στον κόσμο τους. Ξέρουμε πως ο Roland είναι ο τελευταίος πιστολέρο, ενός είδους ιππότης του κόσμου του, που όπλα του είναι τα πιστόλια από σανδαλόξυλο του πατέρα του. Η Gilead, η πόλη στην οποία μεγάλωσε, έπεσε όταν ο Roland ήταν 16 χρονών και όλοι του οι φίλοι έχουν πεθάνει σε μια μάχη χρόνια πριν. Ολόκληρος ο κόσμος του, που ονομάζεται Mid-World, βρίσκεται σε παρακμή. Κομμάτια του έχουν καταστραφεί και παράξενα όντα γυρίζουν στις εκτάσεις του. Η μαγεία είναι παρούσα εδώ, αλλά μαζί και αρκετές ομοιότητες με τον δικό μας κόσμο.

Εκτός από τον κόσμο ο King στήνει και τη δική του γλώσσα, τη High Speech. Μιλά για “Ka-Tet”, “Gan”, “Thinny”, λέει “thankee” αντί για “ευχαριστώ”. Μια ακόμα επιρροή του Tolkien στο έργο του King.

Το 1987, 5 χρόνια μετά το ‘The Gunslinger’, ο King επιστρέφει στον Roland και στην αναζήτηση του με το ‘The Drawing of the Three’, που ξεκινά μερικές ώρες μετά το τέλος του προηγούμενου βιβλίου. Την εικονογράφηση εδώ σχεδιάζει ο Phil Hale και η έκδοση του Grant ξεκινά με 30,000 αντίτυπα. Ο συγγραφέας πιστεύει πως τα βιβλία του ‘The Dark Tower’ δε θα ενδιαφέρουν το πλατύ κοινό εκτός από λίγους φανς του και δεν επιτρέπει την έκδοση του μυθιστορήματος σε περισσότερα αντίτυπα.

Ο Roland εδώ συναντά τους συνοδοιπόρους του, αυτούς που θα αποτελέσουν το “ka-tet” του, δηλαδή μια ομάδα δεμένη από το “ka”, τη μοίρα. Το ‘The Drawing of the Three’ ενώνει διαφορετικούς κόσμους κι εποχές και δίνει στη σειρά νέους χαρακτήρες, που θα ακολουθήσουν τον ήρωα στο δρόμο του και θα τον βοηθήσουν να υπερνικήσει τα όσα θα συναντήσει πριν φτάσει στον Μαύρο Πύργο.

Την επόμενη χρονιά βγαίνει επιτέλους το πρώτο βιβλίο σε mass-market paperback και αυτό είναι το χρονικό σημείο που ο Roland ξεκινά την όλο και αυξανόμενη δημοφιλία του.

Από τις 224 σελίδες του ‘The Gunslinger’, στις 400 του ‘The Drawing of the Three’ και από εκεί στις 512 του ‘The Waste Lands’ που φτάνει τον Αύγουστο του 1991. Το μυθιστόρημα αντλεί τον τίτλο του από το ποίημα του T.S. Eliot ‘The Waste Land’ και φέρει την εικονογράφηση του Ned Dameron.

Σε αυτό το βιβλίο μαθαίνουμε ακόμη περισσότερα για τον κόσμο στον οποίο διαδραματίζεται το μεγαλύτερο κομμάτι της σειράς, ενώ συνεχίζουμε να ακολουθούμε το ka-tet του Roland στην πορεία του προς τον Μαύρο Πύργο, ενώ ο χρόνος και ο χώρος συνεχίζουν να μπερδεύονται στον Mid-World και στο μυαλό των ηρώων. Ένα δολοφονικό τρένο με αγάπη για τους γρίφους, ο Blaine the Mono, είναι μόνο ένα από τα εμπόδια που θα συναντήσουν στο δρόμο τους.

Το τέταρτο μέρος της σειράς έρχεται το 1997. Έχουν περάσει 15 χρόνια μετά την έκδοση του βιβλίου και ο King συνεχίζει την επική ιστορία του με το ‘Wizard and Glass’ και οι σελίδες συνεχίζουν να αυξάνονται: 787 για το βιβλίο που βρίσκεται ακριβώς στη μέση του ‘The Dark Tower’. Την εικονογράφηση εδώ έχει αναλάβει ο Dave McKean.

All things serve the Beam.

Ο συγγραφέας σε αυτό το βιβλίο αφηγείται μια ιστορία μέσα στην ιστορία, με το μυθιστόρημα να λειτουργεί ουσιαστικά σαν prequel της ιστορίας του Roland. Η διήγηση του King συνεχίζει μεν από εκεί που σταμάτησε το προηγούμενο ‘The Waste Lands’, αλλά σύντομα γυρίζει στην εφηβεία του ήρωα, ξεκινώντας από την ηλικία των 14ων χρονών και το πως “κέρδισε τα πιστόλια του”, έγινε δηλαδή από μαθητευόμενος σε κανονικός πιστολέρο.

Το βιβλίο εξερευνά το παρελθόν του Roland και κάποια από τα σημαντικά γεγονότα που πλάσανε το χαρακτήρα του, ενώ ολοκληρώνεται συνεχίζοντας την πορεία της παρέας του προς τον Μαύρο Πύργο. Το ‘Wizard and Glass’ είναι το δικό μου αγαπημένο βιβλίο της σειράς, τα όσα γράφει εδώ ο King κάνουν το μυθιστόρημα ένα από τα καλύτερα του. Η συνέχεια όμως δεν είναι καθόλου σίγουρη.

Το καλοκαίρι του 1999 ο συγγραφέας έχει ένα συντριπτικό αυτοκινητιστικό ατύχημα που τον φέρνει κοντά στο θάνατο και φουντώνει τις φήμες πως θα εγκαταλείψει τη συγγραφή. Τον πρώτο καιρό ο πόνος, κυρίως στο γοφό του, είναι ανυπόφορος.

Ευτυχώς όμως τα πράγματα πάνε καλά και ο King επιστρέφει στη λογοτεχνία και τελικά και στον Μαύρο Πύργο. Τον Ιούνιο του 2003 ο συγγραφέας, έχοντας πια στο μυαλό του την τελική πορεία της ιστορίας του, γυρνά και αναθεωρεί το ‘The Gunslinger’, αφαιρώντας και αλλάζοντας σημεία του βιβλίου, κάνοντας το περισσότερο προσβάσιμο στους νέους αναγνώστες και ευθυγραμμίζοντας την πλοκή με τα όσα συμβαίνουν στα επόμενα βιβλία. Προσθέτει συνολικά 35 σελίδες στο έργο του.

Τα 3 τελευταία βιβλία της σειράς γράφονται με μια ανάσα και εκδίδονται μέσα στους επόμενους 15 μήνες. Το ‘Wolves of the Calla’ βγαίνει τον Νοέμβριο του ‘03 και τα άλλα 2 μέσα στο 2014: Τον Ιούνιο το ‘Song of Susannah’ και τον Σεπτέμβριο το ‘The Dark Tower’, που με 845 σελίδες είναι το μεγαλύτερο από τα 7.

Εκτός από τα 7 βιβλία, υπάρχουν άλλα 2 έργα του King που συνδέονται άμεσα με τον Μαύρο Πύργο. Πρώτα η νουβέλα ‘The Little Sisters of Eluria’ που κυκλοφόρησε το 1998 σαν κομμάτι της ανθολογίας ‘Legends: Short Novels by the Masters of Modern Fantasy’. Η ανθολογία περιελάμβανε ακόμα έργα των Ursula K. Le Guin, Terry Pratchett, Robert Jordan, George R. R. Martin και άλλων, που τοποθετούνται στα ήδη υπάρχοντα σύμπαντα των συγγραφέων (‘Earthsea’, ‘Discworld’, ‘The Wheel of Time’, ‘A Song of Ice and Fire’ κλπ).

Η νουβέλα είναι ένα prequel του ‘The Gunslinger’, με τον Roland να φτάνει στην άδεια πόλη της Eluria όπου συναντά μια ομάδα θεραπευτριών που δεν είναι ακριβώς αυτό που δείχνουν.

Τελευταία επίσκεψη του King στον κόσμο του ήταν το ‘The Wind Through the Keyhole’, ένα μυθιστόρημα που βρίσκεται χρονικά ανάμεσα στο 4ο ‘Wizard and Glass’ και στο 5ο ‘Wolves of the Calla’ και θυμίζει το πρώτο από αυτά, μιας και πάλι ο Roland αφηγείται γεγονότα από το παρελθόν του στους συντρόφους του. Αυτή τη φορά μάλιστα έχουμε ένα παραμύθι μέσα σε μια αφήγηση μέσα στην ιστορία. Ο συγγραφέας αγαπά τις εμφωλευμένες ιστορίες.

Go then, there are other worlds than these.

Η ανάπτυξη των κεντρικών χαρακτήρων του και πάνω από όλους του Roland, του σημαντικότερου χαρακτήρα που έχει γράψει ποτέ ο Stephen King, τα στοιχεία του Mid-World που καταρρέι και συναντούμε όσο οι σελίδες των βιβλίων προχωρούν, οι σκηνές δράσης και μάχης που εκτυλίσσονται στα μυθιστορήματα, το road trip του ka-tet σε έναν επικίνδυνο κόσμο που η μαγεία και η τεχνολογία συνυπάρχουν αλλά βρίσκονται σε παρακμή, η εξέλιξη του King σαν συγγραφέα στα περισσότερα από 30 χρόνια που χρειάστηκε για να ολοκληρώσει τη σειρά είναι μερικά μόνο από τα στοιχεία που κάνουν αυτά τα βιβλία ξεχωριστά. Και είναι αρκετά για να σας πείσω να ξεκινήσετε με το ‘The Gunslinger’ και να συνεχίσετε με τα υπόλοιπα, διαβάζοντας μια από τις επικότερες σειρές του φανταστικού. Υπάρχει όμως ακόμη ένα στοιχείο που ανεβάζει την 7λογία ένα σκαλοπάτι ψηλότερα και μεγαλώνει το εύρος της όπως πιθανά δεν έχει γίνει ποτέ ξανά.

Για να μιλήσει για τον Roland και τον Μαύρο Πύργο του, ο King έπλασε ένα μοναδικό κόσμο που εκτείνεται σχεδόν στο σύνολο του έργου του. Η 7λογια και τα υπόλοιπα βιβλία του συγγραφέα συνομιλούν και είναι δεκάδες οι συνδέσεις μεταξύ των ιστοριών τους.

Ο Μαύρος Πύργος είναι ο άξονας όλων των κόσμων και των χρόνων για τους οποίους γράφει ο King στα βιβλία του, όλες οι αφηγήσεις του κινούνται γύρω από αυτόν. Πρόσωπα όπως ο Randall Flagg του ‘The Stand’, ο Ted Brautigan του ‘Hearts in Atlantis’ και ο Father Callahan του ‘Salem’s Lot’, τοποθεσίες όπως το Derry από το ‘It’, το ‘Insomnia’ και άλλες βιβλία του συγγραφέα και οι Territories από το ‘The Talisman’, ο αριθμός 19 που εμφανίζεται σε βιβλία όπως το ‘11/22/63’, οι can-toi του ‘Desperation’ και του ‘Hearts in Atlantis’, τα τριαντάφυλλα, το ka, η Gilead, ο Crimson King, τα thinny. Όλα στοιχεία που παίζουν σημαντικό ρόλο στη σειρά αλλά και στα βιβλία που προϋπήρχαν, γεννήθηκαν την ίδια εποχή ή ακολούθησαν την έκδοση των 7 μυθιστορημάτων.

Ο συγγραφέας στήνει ένα περίπλοκο παζλ, κομμάτια του οποίου βρίσκονται σε περισσότερα από 35 διαφορετικά έργα του. Η μάχη του καλού με το κακό, αυτό που αντιπροσωπεύουν ο Roland και ο Man in Black από την πρώτη αράδα του ‘The Gunslinger’, είναι μια μάχη που μαίνεται σε κάθε ιστορία του King. Ο Πύργος είναι πάντα εκεί, ακόμα κι όταν δεν ονομάζεται. Οι ήρωες, όσοι εκπροσωπούν το Λευκό, και το σκοτάδι, αυτοί που εκπροσωπούν δηλαδή το Κόκκινο, βρίσκονται στο Kingικό σύμπαν σε μια αέναη σύγκρουση με έπαθλο όλους τους κόσμους. Μαζί και τον δικό μας.

Η ιδέα του Μαύρου Πύργου ως πυρήνα ενός ολόκληρου συγγραφικού έργου δε σημαίνει πως για να διαβάσει και να ευχαριστηθεί κανείς την 7λογία θα πρέπει να έχει γνώση των βιβλίων του συγγραφέα. Παρότι το πρώτο βιβλίο της σειράς είναι σίγουρα το πιο δύσκολα προσβάσιμο από τα 7 και, σίγουρα, μια υπομονή τη θέλει μέχρι να μπει κανείς στη λογική του, το ‘The Dark Tower’ είναι για όλους: Και για εκείνους που δεν έχουν ασχοληθεί ξανά με τον King και για όσους έχουν διαβάσει άλλα βιβλία του. Οι πρώτοι είναι έτοιμοι για να μπουν σε ένα μοναδικό κόσμο και οι δεύτεροι να ανακαλύψουν πως αυτόν τον κόσμο τον έχουν ξαναεπισκεφθεί, ακόμη κι αν δεν είναι ακριβώς όπως τον είχαν στη μνήμη τους.

Long days and pleasant nights, gunslingers.

***

Τα βιβλία της σειράς κυκλοφορούν στα ελληνικά από τις Εκδόσεις Bell, με τους παρακάτω τίτλους:

ΔΙΑΒΑΣΕ ΑΚΟΜΑ

Όλα τα άρθρα της Μεγάλης Βίβλου του Stephen King