Berghain: Τι σημαίνει ο τίτλος του νέου τραγουδιού της Rosalia

Στη βιομηχανική καρδιά του Βερολίνου, εκεί όπου κάποτε λειτουργούσε ένας σταθμός παραγωγής ηλεκτρισμού, στέκει εδώ και δύο δεκαετίες ένας από τους πιο μυθικούς χώρους της σύγχρονης μουσικής κουλτούρας: το Berghain. Από το 2004, το club έχει εξελιχθεί σε κάτι πολύ περισσότερο από έναν προορισμό για λάτρεις της techno, αφού έχει γίνει σύμβολο ελευθερίας, ένταξης και υπέρβασης.

Το όνομά του προέρχεται από τη συνένωση δύο περιοχών του Βερολίνου, Kreuzberg και Friedrichshain, αποτυπώνοντας ήδη από τη ρίζα του τη φιλοσοφία της ένωσης αντιθέτων. Η κυριολεκτική μετάφραση της λέξης όμως σημαίνει «ορεινό άλσος». Ο εμβληματικός αυτός χώρος με τη λιτή, ωμή αρχιτεκτονική και τους τοίχους από σκυρόδεμα λειτουργεί σαν καθεδρικός ναός της ηλεκτρονικής μουσικής.

Το Berghain έχει χαρακτηριστεί επίσημα από τη γερμανική πολιτεία ως πολιτιστικό ίδρυμα, δεν παύει όμως να θεωρείται ένας από τους πιο αμφιλεγόμενους χώρους παγκοσμίως και αυτό είναι μέρος του μύθου του. Η φήμη του βασίζεται όχι μόνο στη μουσική του, αλλά και στην ελιτίστικη και αυστηρή πολιτική εισόδου: κανείς δε γνωρίζει με σιγουριά ποιο είναι το «κριτήριο» για να περάσει την πόρτα του, ενώ ακόμα και διάσημοι έχουν απορριφθεί από τον θρυλικό πορτιέρη Sven Marquardt.

Παράλληλα, το club είναι γνωστό για την απόλυτη απαγόρευση φωτογραφιών και για το σκοτεινό, σχεδόν μυστηριακό περιβάλλον του, που προστατεύει την ιδιωτικότητα και αφήνει χώρο στην ελευθερία της έκφρασης. Το σεξουαλικά απελευθερωμένο και queer-φιλικό κοινό του, οι θεματικές βραδιές και οι ακραίες εμπειρίες που συχνά περιγράφονται στα media ενισχύουν την εικόνα του ως τόπου υπέρβασης, αλλά και πρόκλησης.

Για άλλους, το Berghain είναι ένας χώρος τέχνης και αυθεντικής ελευθερίας, για τους επικριτές του όμως, μια κλειστή, σχεδόν δογματική κοινότητα που έχει μετατρέψει την underground κουλτούρα σε εμπορικό φετίχ. Αυτή η διττή φύση είναι που κρατά ζωντανό τον μύθο του, αλλά και τη συζήτηση γύρω από αυτό.

Τον Ιούλιο του 2017, ένα τραγικό περιστατικό σημάδεψε το όνομα του Berghain. Μια 30χρονη Αμερικανίδα επισκέπτρια κατέρρευσε μέσα στο club, έπειτα από υπερβολική κατανάλωση MDMA (ecstasy), ουσία που φέρεται να είχε προμηθευτεί κατά τη διάρκεια της βραδιάς μέσα στον χώρο. Παρά τη γρήγορη μεταφορά της σε νοσοκομείο του Βερολίνου, η γυναίκα υπέκυψε λίγες ώρες αργότερα.

Το συμβάν πυροδότησε έντονες αντιδράσεις στη γερμανική κοινή γνώμη και άνοιξε ξανά τη συζήτηση γύρω από τα πρωτόκολλα ασφάλειας και ελέγχου των ναρκωτικών στα μεγάλα νυχτερινά κέντρα της πόλης. Πολλοί επικριτές έκαναν λόγο για ελλιπή επιτήρηση και ανεκτικότητα απέναντι στη διακίνηση ουσιών μέσα στα clubs, ενώ άλλοι υποστήριξαν πως τέτοια περιστατικά αναδεικνύουν την ανάγκη για πολιτικές “drug checking”, δηλαδή την ανώνυμη εξέταση ουσιών για καθαρότητα πριν από την κατανάλωση.

Το Berghain, από την πλευρά του, τήρησε χαμηλούς τόνους, εκφράζοντας συλλυπητήρια και επιβεβαιώνοντας τη συνεργασία του με τις αρχές για τη διερεύνηση της υπόθεσης. Το περιστατικό αυτό, ωστόσο, ήρθε να υπενθυμίσει τη λεπτή ισορροπία ανάμεσα στην ελευθερία που πρεσβεύει το club και στην ανάγκη για προστασία των θαμώνων του, μια ισορροπία που εξακολουθεί να αποτελεί αντικείμενο διαλόγου στη βερολινέζικη νυχτερινή σκηνή.

Αυτήν ακριβώς τη μεταφυσική διάσταση αξιοποιεί η Rosalía στο νέο της single, Berghain, σε συνεργασία με την London Symphony Orchestra και τον Ισλανδό συνθέτη Daniel Bjarnason, αλλά και με τη Björk και τον Αμερικανό μουσικό Yves Tumor. Το κομμάτι, που ανοίγει με εκρηκτικά έγχορδα και στίχους στα γερμανικά, συνδυάζει την κλασική μεγαλοπρέπεια με τη σκοτεινή ένταση της ηλεκτρονικής μουσικής. Όπως αναφέρει το Classic FM, η Rosalía «δημιουργεί έναν φωτεινό κόσμο όπου ήχοι, γλώσσες και κουλτούρες συγχωνεύονται».

Στην ουσία, η Ισπανίδα σταρ δεν υμνεί απλώς ένα διάσημο club, αλλά μετατρέπει το Berghain σε μεταφορά για τη λύτρωση. Όπως ο χώρος του Βερολίνου προσφέρει μια εμπειρία απελευθέρωσης μέσα από τον ρυθμό, έτσι και το τραγούδι της γίνεται ένας ύμνος στην ανθρώπινη μεταμόρφωση. Ένα ηχητικό ταξίδι όπου η μουσική, όπως στο πραγματικό Berghain, γίνεται καθαρτήριο.

ΣΧΕΤΙΚΟ ΘΕΜΑ