Βουγονία: Η συνωμοσία ως καθρέφτης της εποχής

Ο Γιώργος Λάνθιμος επιστρέφει με μία ακόμη κινηματογραφική πρόκληση. Η Βουγονία, η νέα του ταινία με πρωταγωνίστρια την Emma Stone στην πέμπτη τους συνεργασία – έπεται και έκτη – έκανε πρεμιέρα στο Φεστιβάλ της Βενετίας και απέδειξε για μία ακόμη φορά πως κινείται με μοναδική άνεση ανάμεσα στο παράλογο και το υπαρξιακό.

Αυτή τη φορά αναρωτιέται αυτό που πολλές ιστορίες πριν από τη Βουγονία έχουν διαχρονικά αναρωτηθεί – τελικά αξίζει η ανθρωπότητα να σωθεί;

Τι συμβαίνει στη Βουγονία;

Δύο νεαροί συνωμοσιολόγοι, ο Jesse Plemons που επιστρέφει σε έργο του Λάνθιμου μετά τις Ιστορίες Καλοσύνης και ο Aidan Delbis, αποφασίζουν να απαγάγουν τη Michelle Fuller (Stone), μία ισχυρή CEO φαρμακευτικής εταιρείας. Είναι πεπεισμένοι πως δεν είναι άνθρωπος αλλά εξωγήινο ον που σκοπεύει να καταστρέψει τη Γη, και η φιλοδοξία τους είναι να την πείσουν να αφήσει τον πλανήτη ήσυχο και να αποχωρήσει από αυτόν μαζί με άλλους εξωγήινους που βρίσκονται ανάμεσά μας.

Η πράξη τους θα οδηγήσει σε ένα παιχνίδι εξουσίας, ψευδαισθήσεων και ανατροπών, καθώς η Michelle αντιδρά αρχικά με τρόμο αλλά στη συνέχεια με έναν ανεξήγητο έλεγχο της κατάστασης, κρατώντας αντίσταση στους απαγωγείς και τις συνθήκες της. συμβολίζει το ίδιο το σύστημα που οι άνθρωποι δαιμονοποιούν: ψυχρό, μυστηριώδες, αλλά τελικά τόσο ανθρώπινο όσο κι εκείνοι που το πολεμούν. Η σχέση θύτη-θύματος αντιστρέφεται συνεχώς, ώσπου δεν υπάρχει πια σαφής διαχωρισμός.

Ο Λάνθιμος υπονοεί ότι η ανθρώπινη ανάγκη για νόημα — ακόμη κι αν βασίζεται σε παραλογισμό — είναι πιο δυνατή από τη λογική.

Η ριψοκίνδυνη ερμηνεία της Emma Stone

Η διπλά οσκαρική Stone παραδίδει μία ακόμη σοκαριστική μεταμόρφωση που σοκάρει, με ξυρισμένο κεφάλι και απόκοσμη παρουσία που κινείται ανάμεσα στην ψυχρότητα και την ευθραυστότητα, τη βία και την τρυφερότητα.

Η ερμηνεία της θυμίζει performance art — κάθε βλέμμα, κάθε παύση, κάθε αλλαγή ύφους μοιάζει με μελετημένο τελετουργικό. Ο ρόλος της λειτουργεί ως καθρέφτης της εποχής: μια γυναίκα-σύμβολο της εξουσίας που ταυτόχρονα μοιάζει παγιδευμένη σε έναν κόσμο όπου κανείς δεν ξεχωρίζει το πραγματικό από το φανταστικό.

Η σημασία του τίτλου

Η λέξη Βουγονία προέρχεται από τις λέξεις βοῦς (βόδι) και γένεσις (γέννηση) ή γόνος (γόνος, απόγονος) και από μία αρχαία ελληνική τελετουργία που βασιζόταν στην πεποίθηση πως από το νεκρό σώμα ενός ζώου μπορούσαν να γεννηθούν μέλισσες. Είναι μία μεταφορά για την αναγέννηση μέσα από τη φθορά — ή, όπως δείχνει η ταινία, για τη γέννηση της πίστης μέσα από την παραπληροφόρηση και την απώλεια της λογικής.

Ο Λάνθιμος χρησιμοποιεί αυτή την ιδέα για να σχολιάσει τον σημερινό κόσμο όπου θεωρίες συνωμοσίας, fake news και τεχνοφοβία έχουν μετατρέψει την κοινωνία σε εύφλεκτο έδαφος, σε μία εποχή όπου οι πάντες αναζητούν εχθρούς για να εξηγήσουν το χάος γύρω τους. Ανάμεσά τους και ο μελισσοκόμος χαρακτήρας του Plemons.