© Andreea Alexandru / AP
ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΚΟ

Η λάμψη των Χριστουγέννων φωτίζει όλο τον κόσμο

Ταξιδεύουμε από την λαμπερή Μόσχα και τα βουνά της Ρουμανίας μέχρι τους κόκκινους από Αγιοβασίληδες δρόμους της Μαδρίτης και την πονεμένη Ιερουσαλήμ, ψάχνοντας το φως που φέρνει ελπίδα σε καιρούς αβεβαιότητας.

Όχι και τόσο τυχαία, στο μακρύ ταξίδι της ανθρωπότητας μέσα στους αιώνες, μια γιορτή φωτός και λάμψης συνόδευε ανέκαθεν την περίοδο του χειμερινού ηλιοστασίου, φέρνοντας ζεστασιά ανάμεσα στις κοινότητες την πιο κρύα περίοδο του έτους.

Κατά τη ρωμαϊκή εποχή ήταν τα Σατουρνάλια, αφιερωμένα στον θεό που αντιστοιχούσε στον Κρόνο της ελληνικής μυθολογίας, όταν τα σπίτια και οι δρόμοι στολίζοντας με κεριά. Για τους λαούς της Σκανδιναβίας ήταν η γιορτή Γιουλ, στην κορύφωση της οποίας τελούνταν πομπές με φωτιές και το ομαδικό κάψιμο ενός μεγάλου ξύλου, σε μια κίνηση συμβολισμού για τη νίκη του φωτός έναντι του σκότους. Στις Φιλλιπίνες χρσιμοποιούσαν από παλιά τα φαναράκια, στη Γερμανία είχαν το Στεφάνι του Αβεντ (με τέσσερα κεριά, ένα για κάθε εβδομάδα των Χριστουγέννων), στο Μεξικό και στην Ισπανία ανάβουν τα Luminaria – μικρές εστίες φωτιάς έξω από τα σπίτια.

Το φως που χαρακτηρίζει σήμερα τα Χριστούγεννα αποτελεί τη συνέχεια της ίδιας λαογραφικής ιστορίας, μιας ιστορίας που σε βαθύτερο επίπεδο ανάγεται στην έλξη που αισθανόμαστε ενστικτωδώς για τη φωτιά μέσα στο κρύο, από τα χρόνια που το ανθρώπινο είδος μαζευόταν γύρω από αυτή προκειμένου να ζεσταθεί, να νιώσει ασφάλεια και να μοιραστεί ιστορίες. Να πάρει δύναμη και ελπίδα για τις καλύτερες και πιο εύφορες μέρες που θα ακολουθήσουν. Τα Χριστούγεννα συνδέονται συμβολικά με όλα τα παραπάνω, εκφράζοντας ανάγκες οι οποίες ξεπερνούν τα ατομικά πιστεύω και την γιορτή της γέννησης του θεανθρώπου.

Είναι μια οικουμενική γιορτή, μια γιορτή για όλο τον κόσμο. Μια άνω τελεία στη ροή του χρόνου, όπου όλοι ερχόμαστε κοντά για να ζεσταθούμε (κυριολεκτικά και μεταφορικά), όπως έκαναν γύρω από τις εστίες οι μακρινοί μας πρόγονοι. Μια παύση αγαλλίασης και ομόνοιας στην εποχή γενοκτονιών, αναβίωσης των άκρων και των φόβων για έναν επόμενο παγκόσμιο πόλεμο.

Χορωδία προσκόπων διασκορπίζει το πνεύμα των Χριστουγέννων στον Ναό Μαρ Ελίας, έξι μήνες μετά την τρομοκρατική επίθεση από αυτόχειρα βομβιστή. AP Photo/Omar Sanadiki
Λάμψη και φώτα κατακλύζουν την Αγία Πετρούπολη της Ρωσίας, τιμώντας τη χριστιανική παράδοση. AP Photo/Dmitri Lovetsky
Χριστουγεννιάτικα φώτα και στολισμοί στο Καράκας στη Βενεζουέλας, σε αντίστοιξη με το «πνεύμα» ενός παλιού τεθωρακισμένου που βρίσκεται μόνιμα στους δρόμους, σαν μάρτυρας της ιστορίας.
Η εορταστική ατμόσφαιρα αγκαλιάζει όλη τη Μόσχα κάνοντας τη νύχτα μέρα – σε μεγάλους δρόμους, πλατείες και κήπους όπως εκείνος έξω από το Ινστιτούτο Σκλιφοσόφσκι. AP Photo/Pavel Bednyakov
Ένας μεγάλος φουσκωτός Άγιος Βασίλης «εποπτεύει» τη χριστουγεννιάτικη αγορά της Φρανκφούρτης, μια απ' τις πιο δημοφιλείς όλης της Ευρώπης. AP Photo/Michael Probst

Στην εποχή της ύστερης παγκοσμιοποίησης που διανύουμε, τα Χριστούγεννα «λάμπουν» ακόμη και σε μέρη όπου ο χριστιανισμός δεν αποτελεί την πολυπληθέστερη θρησκεία.

Fun fact: Αυτή τη στιγμή, γιορτάζονται με λιγότερη ή μεγαλύτερη ένταση σε περισσότερες από 160 χώρες ανά τον κόσμο, στην πλειοψηφία δηλαδή των αναγνωρισμένων κρατών σε όλο τον πλανήτη. Μάλιστα, σε περισσότερες από 130 χώρες είναι καταχωρημένα ως δημόσια αργία, ανάμεσα στις οποίες περιλαμβάνονται τόσο οι παραδοσιακά χριστιανικές κοινωνίες όσο και πολυπολιτιμικά κράτη, όπως είναι η Ινδία και η Ινδονησία (όπου οι πλειοψηφία των θρησκευόμενων είναι ινδουιστές και μουσουλμάνι, αντιστοίχως).

Αυτό σημαίνει ότι ιδανικοί ταξιδιωτικοί προορισμοί δεν είναι μόνο οι «συνήθεις ύποπτοι» που φιγουράρουν στις χριστουγεννιάτικες λίστες, όπως η λαμπερή Βιέννη, το Στρασβούργο με τη διάσημη αγορά και το Ροβανιέμι απ’ όπου κατάγεται ο Άγιος Βασίλης.

Πολλά εντυπωσιακά και μάλλον απρόσμενα έθιμα σε περιμένουν εκεί έξω, σε κάποια γωνιά του πλανήτη: στην κεντρική πλατεία της Οαχάκα στο Μεξικό, για παράδειγμα, τα Χριστούγεννα λαμβάνει χώρα ένας ιδιαίτερος διαγωνισμός γλυπτικής σε λαχανικά με παράδοση αιώνων, στη Μαδρίτη ξεχύνονται χιλιάδες κόσμου για το μεγαλύτερο santa run της Ευρώπης, στους δρόμους της Ρουμανίας απ’ την άλλη περιφέρονται άτομα μεταμορφωμένα σε αρκούδες, ενώ οι χώρες του ευρωπαϊκού Βορρά διατηρούν μια ξεχωριστή παράδοση στα light festivals – μια ιδέα από τα οποία θα βρεις και στο καθιερωμένο φεσττιβάλ στο Πάρκο Σταύρος Νιάρχος.

Και εσύ ακόμα να αποφασίσεις εάν θα κάνεις φέτος ρεβεγιόν σε φίλους ή έξω; Οι φωτογραφίες που συγκεντρώσαμε από διαφορετικά μέρη του πλανήτη παρακινούν για το επόμενο ταξίδι.

Ένας μικρός χορευτής το Ναϊρόμπι, λίγο πριν ξεκινήσει η παράσταση χριστουγεννιάτικου μπαλέτου που ετοίμασαν με το σχολείο. AP Photo/ Samson Otieno
Ορειβάτες ντυμένοι Άγιοι Βασίληδες ποζάρουν κατά τη διάρκεια ανάβασης του όρους Μπούχαν-σαν στη Νότια Κορέα. AP Photo/Ahn Young-joon
Σέρφερ ντυμένοι Άγιοι Βασίληδες στολίζουν ένα δέντρο στα παράλια του Τελ Αβίβ, όσο η θερμοκρασία παραμένει ιδανική για κολύμπι. AP Photo/Ohad Zwigenberg
Περίπου 11.000 συμμετοχές κατέγραψε φέτος το santa run στη Μαδρίτη, μία από τις πιο πολυπληθείς χριστουγεννιάτικες διοργανώσεις στην Ευρώπη. AP Photo/Manu Fernandez
Με πυκνή χιονόπτωση, οικογένειες επιλέγουν το δέντρο των Χριστουγέννων στην Αγία Πετρούπολη της Ρωσσίας. AP Photo/Dmitri Lovetsky
Ορθόδοξες μοναχές μεταφέρουν τα χριστουγεννιάτικα που παρέλαβαν από την καθιερωμένη διανομή στην Παλιά Πόλη της Ιερουσαλήμ. AP Photo/Leo Correa
Λαογραφικοί σύλλογοι εξασκούν τις κινήσεις τους πριν από το καθιερώμενο φεστιβάλ χριστουγεννιάτικων-πρωτοχρονιάτικων παραδόσεων στο Εθνικό Μουσείο Χωριού Δημήτρη Γκούστι, στο Βουκουρέστ. AP Photo/Andreea Alexandru
Παιδιά στην Παλαιστίνη στολίζουν τη μοναδική καθολική εκκλησία της Γάζας, για πρώτη φορά έπειτα από την κλιμάκωση του πολέμου. AP Photo/Jehad Alshrafi
Η Μίκυ και ο Μίνι Μάους περιμένουν για φωτογραφίες, σε χριστουγεννιάτικο χωριό στο Καράκας. AP Photo/Matias Delacroix
Τα Χριστούγεννα φέρνουν το φως και τη χαρά στα μάτια των παιδιών, στην Αγία Πετρούπολη της Ρωσσίας. AP/Dmitri Lovetsky