© AP Photo/Ramon Espinosa
ΚΟΣΜΟΣ

Οι ψαράδες στην Κούβα επιβιώνουν χάρη στην εφευρετικότητα

Με τις δικές τους αυτοσχέδιες βάρκες και όπλο την αλληλεγγύη, χιλιάδες ψαράδες στην Κούβα βγάζουν τα προς το ζην, κόντρα στις δυσκολίες και την κλιματική αλλαγή.

ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ: ©AP PHOTO/RAMON ESPINOSA

Μετά την κατάρρευση της Σοβιετικής Ένωσης, η Κούβα βρέθηκε ξεκρέμαστη. Η χώρα του Fidel Castro βρέθηκε ξαφνικά με ελλιπή πρόσβαση σε καύσιμα, πρώτες ύλες, τρόφιμα και ρευστότητα, προχωρώντας αναγκαστικά σε αυστηρές περικοπές και περιορισμούς. Εκείνη τη στιγμή ήταν που εμφανίστηκαν πρώτη φορά στις θάλασσες του νησιωτικού κράτους τα λεγόμενα “corchοs”: αυτοσχέδιες βάρκες από υλικά στα οποία οι κάτοικοι είχαν πρόσβαση, ως εναλλακτική για τα σκάφη που αδυνατούσαν πλέον να αγοράσουν.

Τα ιδιαίτερα αυτά πλωτά μέσα απέδειξαν τη χρηστικότητά τους και καθιερώθηκαν μεταξύ των ψαράδων στην Κούβα, με τις παλιότερες γενιές να δείχνουν στις επόμενες τον τρόπο και τα μυστικά κατασκευής τους. Έτσι, μέσα από τις δυσκολίες της οικονομικής κρίσης και την ανέχεια, γεννήθηκε μια νέα αλιευτική παράδοση που αποδίδει μέχρι σήμερα, στον καιρό την κλιματικής αλλαγής.

Άλλωστε, παραμένει η μόνη τόσο προσιτή λύση για όλους τους ψαράδες της Κούβας. Η κατασκευή ενός κανονικού σκάφους στην Κούβα μπορεί να κοστίσει περίπου 30.000 δολάρια, τη στιγμή που ο μέσος μηνιαίος μισθός είναι μόλις 25-30 δολάρια. Έτσι, σχεδόν όλοι καταφεύγουν στα corchos. Φτιαγμένα από φύλλα πολυστυρενίου ενισχυμένα με αλουμινένιες ράβδους, τα αυτοσχέδια αυτά πλωτά είναι οικονομικά αλλά ταυτόχρονα ανθεκτικά και λειτουργικά. Εκ πρώτης όψεως δεν μοιάζουν με βάρκες, αλλά είναι απόλυτα αποδοτικά.

Χάρη στο σχήμα του σκελετού τους παρέχουν αρκετό χώρο για έναν ψαρά και τα εργαλεία του, ενώ δεν ανατρέπονται εύκολα από τα κύματα. Παράλληλα, τα ενσωματωμένα ροδάκια στο σκαρί επιτρέπουν την εύκολη μετακίνησή τους στον δρόμο, μετά την ολοκλήρωση του ψαρέματος.

Με μια αρκετά γεμάτη ψαριά για την ημέρα, οι ψαράδες χαμογελούν.
Τα περισσότερα ψάρια διοχετεύονται στην τοπική αγορά.
Παρά τις δυσκολίες, παραμένουν αισιόδοξοι και ενωμένοι.
Η κλιματική αλλαγή έχει μειώσει τα αποθέματα στους ωκεανούς.
Οι ψαράδες στην Κούβα δουλεύουν κατά βάση με βάρδιες.

Υπολογίζεται ότι στην Κούβα δραστηριοποιούνται περίπου 50.000 επαγγελματίες ψαράδες, με τη θάλασσα να αποτελεί μέχρι σήμερα μία από τις κύριες πηγές εισοδήματος για τον ευρύ κόσμο και δη των πιο χαμηλών οικονομικών τάξεων. Τα τελευταία χρόνια, στις οικονομικές δυσκολίες έχουν προστεθεί τα αποτελέσματα της περιβαλλοντικής απομύζησης – ως γνωστόν, η αύξηση της θερμοκρασίας των ωκεανών σε συνδυασμό με την υπεραλίευση έχουν οδηγήσει σε ιστορικό χαμηλό τα αποθέματα των θαλασσών και στην Καραϊβική.

Επομένως, η καθημερινότητα για εκείνους είναι ένας αγώνας

Διόλου τυχαία, η κοινότητα των ψαράδων με τα corches έχει αναπτύξει σχέσεις αλληλεγγύης και αλληλοστήριξης. Συχνά, συνεργάζονται μεταξύ τους για να βγάλουν τα προς το ζην, δουλεύοντας τις βάρκες με βάρδιες. Έτσι, ο ένας εξαρτάται από τον άλλον. Όπως αναφέρει ο Rayner Sánchez στον κουβανέζικο σταθμό WLRN, «όλοι ψαρεύουμε μαζί εδώ – αν κάτι συμβεί σε κάποιον από εμάς, είμαστε όλοι μαζί σε αυτό, κανείς δεν ψαρεύει μόνος». Με όπλο την εφευρετικότητα και τη συνεργασία πορεύονται, αντιμετωπίζοντας τις δυσκολίες.

Στο τέλος της ημέρας, το μόνο που θέλουν για να είναι ευτυχείς είναι μια γεμάτη ψαριά, για να γεμίσουν το τραπέζι της οικογένειάς τους.

Μια νέα αλιευτική παράδοση γεννήθηκε μέσα στην κρίση.
Λόγω ελλείψεων σε πρώτες ύλες και χρήματα, οι ψαράδες εφηύραν ένα αυτοσχέδιο μοντέλο βάρκας.
Καταφέρνουν να επιβιώνουν χάρη στην εφευρετικότητα και την αλληλεγγύη.
Τα αυτοσχέδια πλωτά ονομάζονται corchos και κατασκευάζονται από φύλλα πολυστυρενίου ενισχυμένα με αλουμινένιες ράβδους.
Η Κούβα εξάγει θαλασσινά προϊόντα, κυρίως αστακό και ψάρια, κυρίως προς τις ΗΠΑ, την Ευρώπη και την Ασία.
Άνθρωποι χαλαρώνουν δίπλα στην ψαριά της ημέρας στο Κοχίμαρ, ανατολικά της Αβάνας.
Η έλλειψη χρημάτων για την αγορά νέου εξοπλισμού και σκαφών είναι μία από τις μεγαλύτερες προκλήσεις για τους Κουβανούς ψαράδες.
Ο μέσος μηνιαίος μισθός ενός ψαρά στην Κούβα είναι περίπου 25-30 δολάρια.
Τα παραδοσιακά είδη ψαριών μειώνονται συνεχώς λόγω κλιματικής αλλαγής.
Ο ψαράς με το παρατσούκλι «Ελ Γουαχίρο», δίπλα στην αυτοσχέδια βάρκα του.
Οι αυτοσχέδιες βάρκες πέρα από οικονομικές είναι και λειτουργικές, ενώ έχουν πάνω από μια δεκαετία ζωής.