Τα αιτήματα Ρούτσι έγιναν δεκτά. Ρωτήσαμε έναν δικηγόρο τι γίνεται από εδώ και πέρα.
- 9 ΟΚΤ 2025
Το βράδυ της Δευτέρας, όλα τα μάτια ήταν καρφωμένα στον Πάνο Ρούτσι. Κάμερες στη θέση τους, δημοσιογράφοι στα μικρόφωνα, δίνουν το σήμα, φύγαμε. Στην υπόθεση των Τεμπών, οι σκηνές είναι πάρα πολλές, με τον αριθμό να μη χωράει πλέον στην κλακέτα.
Σε ρόλο σκηνοθέτη βρίσκεται το σύστημα που μπαζώνει, μοντάρει, αλλοιώνει, θάβει και αγνοεί τα στοιχεία που θα μπορούσαν να ρίξουν φως στην τραγική νύχτα της 28ης Φλεβάρη του 2023.
Με απλά λόγια, κάνει τη ζωή των ανθρώπων που έχασαν τους δικούς τους στα Τέμπη, ακόμα πιο δύσκολη. Η αναζήτηση για τα ακριβή αίτια που οδήγησαν στον θάνατο των αγαπημένων τους, νοηματοδοτεί τη βαριά τους ύπαρξη. Κι όταν κρίνουν ότι οι θεσμοί είναι δυσλειτουργικοί, με δόλο ή χωρίς, παίρνουν την κατάσταση στα χέρια τους.
Η έβδομη μέρα του Οκτώβρη φέτος, θα μνημονεύεται ως μια στιγμή λιακάδας κάτω από τα γκρίζα σύννεφα της ανείπωτης θλίψης για την οικογένεια του αδικοχαμένου Ντένις. «Η απεργία πείνας σταματάει σήμερα», λέει ο πατέρας του στις κάμερες και οι ιαχές ξεπερνούν τις σκέψεις του.
Για τα επόμενα επτά δευτερόλεπτα, ο Πάνος Ρούτσι βυθίζεται πιο πολύ από ποτέ σε αυτό που λέμε χαρμολύπη. Το κλεφτό μειδίαμα της συζύγου δίπλα στο πλευρό του, σκιαγραφεί όλο τον ψυχισμό της. Για μια στιγμή, η κυρία Μιρέλα ηρέμησε, έστω για λίγο.
Αυτή ήταν η σκηνή. Τι ξημερώνει από εδώ και πέρα, όμως;
Τα αιτήματα της οικογένειας Ρούτσι έγιναν δεκτά και σε μια χώρα που τα ευκόλως εννοούμενα δεν παραλείπονται, έχει κάθε λόγο να χαρεί τη δίκαια νίκη της. Στο δρόμο τους, θα συναντήσουν ακόμα πολλά εμπόδια. Και πολλά ερωτήματα.
Σε μερικά από αυτά, απάντησε ο δικηγόρος Γαβριήλ Κερμανίδης, ο οποίος εκπροσωπεί επιζώντες της σιδηροδρομικής τραγωδίας των Τεμπών. Ανθρώπους που βγήκαν από ένα σκηνικό όπου «τα πάντα έμοιαζαν πυρακτωμένα», όπως του εξηγούν.
Γιατί καθυστέρησε η απάντηση στο αίτημα του Πάνου Ρούτσι;
Το αποδίδω στον φόρτο εργασίας των δικαστικών λειτουργών. Ακόμα κι αν το προτεραιοποιήσεις, δε γίνεται να αφήσεις άλλες επείγουσες υποθέσεις. Προφανώς, ο ντόρος επηρεάζει κάθε δικαστή. Υπό άλλες συνθήκες, αυτά τα αιτήματα θα έπαιρναν πολύ περισσότερο χρόνο. Το αποδίδω στη σπουδαιότητα του αιτήματος.
Έχουν υποβληθεί πάρα πολλά αιτήματα, και κάποια από αυτά στερούνται νομικής βασιμότητας. Δεν μπορείς να ασκήσεις δίωξη για ανθρωποκτονία από δόλο, ούτε για εμπρησμό από δόλο. Αντιλαμβάνομαι απόλυτα το ζήτημα της τραγικότητας του χαμού των παιδιών, αλλά καλό είναι να γνωρίζουμε και τον ρόλο των δικαστικών λειτουργών.
Εγώ, μέχρι στιγμής, στη δικογραφία που έχω διαβάσει, αν σας δείξω τις μηνύσεις των συγγενών θα διαπιστώσετε και εσείς ότι δεν μπορούν να σταθούν και να υποστηριχθούν με βάση το ισχύον ποινικό μας δίκαιο.
Κοιτάξτε τώρα τι γίνεται. Είχαμε 57 θύματα, 32 εκ των οποίων απανθρακωμένα. Άμεση αιτιώδη σχέση με τη φωτιά έχουν μόνο τα 7. Άρα έννομο συμφέρον και κατ’ ουσίαν ενδιαφέρον για να αποδείξει κανείς ότι το παιδί του σκοτώθηκε από την πυρκαγιά, αφορά, με βάση τα στοιχεία, τους 7 αδικοχαμένους ανθρώπους. Βάσει των ιατροδικαστικών, οι υπόλοιποι έχουν σκοτωθεί από τη βίαιη σύγκρουση ή κάηκαν μεταγενέστερα. Είναι διαφορετικά πράγματα στη νομική επιστήμη.
Δεν ξέρω αν θα γινόταν δεκτό το αίτημα αν δεν είχε κάνει απεργία πείνας. Για ποιο λόγο ένας πατέρας αναγκάστηκε να κάνει απεργία πείνας για ένα δίκαιο αίτημα; Υπάρχει ένα θέμα στο γιατί δεν είχε γίνει ακόμα. Η τοξικολογική θα φτάσει πιο κοντά στην πιθανή αιτία του θανάτου· κι αυτό, με τη σειρά του, θα φτάσει στα αίτια της φωτιάς.
Πιθανά ευρήματα επηρεάζουν τη δικογραφία;
Να ξέρετε ότι στην ποινική δίκη, κατά το ελληνικό ποινικό δίκαιο, μπορεί ανά πάσα στιγμή, μέχρι να εκδοθεί απόφαση, να διαταχθεί οποιαδήποτε πραγματογνωμοσύνη, προσκόμιση στοιχείων ή και κάποιος μάρτυρας που θα φέρει την υπόθεση πιο κοντά στην αλήθεια. Η συγκεκριμένη δικογραφία έχει κλείσει, έχει περατωθεί η ανάκριση και περιμένουμε την ημερομηνία.
Αυτό δεν εμποδίζει όμως τους γονείς να υποβάλουν τα αιτήματά τους, όπως είδαμε και στην περίπτωση Ρούτσι. Το πόρισμα θα προκαλέσει μια καθυστέρηση στον ορισμό της δίκης. Ο αρμόδιος εισαγγελέας εφετών θα περιμένει το αποτέλεσμα των τοξικολογικών εξετάσεων.
Για ποιο λόγο είναι τόσο δυσλειτουργικοί οι θεσμοί στην Ελλάδα;
Υπήρχε ένα παρόμοιο στη Μαδρίτη, όπου ανάμεσα στον χρόνο του συμβάντος και στη δίκη, πέρασαν επτά χρόνια.
Ο κόσμος είναι δύσπιστος. Έχουν υπάρξει και περίεργες αποφάσεις, ας μου επιτραπεί ο όρος. Μπορώ να σας πω για λάθος αποφάσεις· αν έγιναν από δόλο ή άλλη αιτία, δεν το ξέρω. Αλλά ακόμα και σε ύποπτες αποφάσεις που συγκλόνισαν την κοινή γνώμη, δεν ξέρω αν υπήρξε παρέμβαση. Το θέμα των Τεμπών έχει αναδείξει σοβαρές παθογένειες του ελληνικού δημοσίου· σε αυτό συμπεριλαμβάνεται, αναμφίβολα, και η ελληνική δικαιοσύνη. Σε αυτό κάθε άνθρωπος μπορεί να είναι δύσπιστος απέναντι στους δικαστές. Αυτό μπορεί να γίνει πολύ επικίνδυνο.
Δε θα έλεγα ποτέ ότι δεν έχω εμπιστοσύνη στην ελληνική δικαιοσύνη, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι δεν είμαστε σε θέση να την ελέγξουμε, να της ασκήσουμε κριτική, ο καθένας από τον ρόλο του. Έχουμε ένα κράτος δικαίου στην Ελλάδα που έχει σοβαρά προβλήματα, αλλά θα έλεγα ότι δεν πρέπει συλλήβδην να μην έχουμε εμπιστοσύνη. Δεν μπορεί κανείς να πει με ασφάλεια ότι «βάλαμε τους δικούς μας».
Ο ορισμός του συγκεκριμένου εφέτη ανακριτή, τον οποίο τυχαίνει να γνωρίζω και προσωπικά, πρέπει να κριθεί από το ανακριτικό του έργο. Μιλάμε για εννιακόσιες χιλιάδες σελίδες δικογραφίας και εκατοντάδες χιλιάδες αιτήματα. «Όποιος περνούσε έξω από το γραφείο μου, είχε κάτι να μου πει». Είναι ένας ανακριτής που άφησε τα πάντα· φρουρούμενος από 4–6 άτομα, η προσπάθειά του είναι όλος αυτός ο όγκος της δικογραφίας να φτάσει πιο εύκολα και πιο ευδιάκριτα σε εμάς τους δικηγόρους.
Θεωρώ ότι τα αιτήματα Ρούτσι είχαν κάποιο λόγο· υπήρχε ένα έλλειμμα εμπιστοσύνης για την ορθότητα των ιατροδικαστικών εκθέσεων. Εγώ δε βλέπω κάτι επιλήψιμο, αλλά οι γονείς των παιδιών μπορεί να έχουν άλλη πληροφορία και να αποδειχθεί εύρημα που να δείχνει ότι υπήρχε μεταφορά παράνομου φορτίου στις αμαξοστοιχίες. Πρέπει να έχεις εμπιστοσύνη στον δικαστή και παράλληλα να είσαι έτοιμος να περάσεις απέναντί του, να τον αμφισβητήσεις και να ρωτήσεις τον λόγο.
Ένα δικό μου ερωτηματικό είναι, με περισσότερους από 40 κατηγορουμένους και 200 μάρτυρες και δικηγόρους, πώς θα γίνει; Θα είναι μια τεχνικά και πρακτικά δύσκολη δίκη. Δεν είναι εύκολα αντιληπτές οι αιτίες της πυρκαγιάς από έναν απλό άνθρωπο· δεν είναι εύκολο να κατανοηθεί. Θα είναι μια πάρα πολύ δύσκολη δίκη.
Γιατί προχώρησε τόσο άμεσα το «μπάζωμα» του χώρου μετά τη σύγκρουση των τρένων και γιατί οι τοξικολογικές ήταν προαιρετικές και όχι απαραίτητες;
«Κοιτάξτε τώρα· είναι ένα συμβάν με παράλληλους κόσμους. Κάποια λεπτά μετά τη σύγκρουση των τρένων, κάποια γεγονότα είναι αναμφίβολα. Το πρώτο γεγονός: έχουμε την εμφάνιση, την παρουσία του περίφημου «μπαζώματος» του χώρου. Ποιος το διέταξε και για ποιον λόγο;
Υπάρχουν αναμφίβολες πολιτικές και διοικητικές ευθύνες. Από τη μία πλευρά υπάρχει η κοινή γνώμη που βλέπει λόγους, και από την άλλη ένα σύστημα που προσπαθεί να δικαιολογήσει πώς, σε περίπου τέσσερις ώρες, ξεκίνησαν οι γερανοί και οι φαγάνες να καθαρίζουν τον συγκεκριμένο τόπο.
Για μένα είναι απαράδεκτο και ανεπίτρεπτο. Έπρεπε ο χώρος να περιφρουρηθεί και να προβλεφθεί η τεχνική υποστήριξη των γερανών χωρίς να αλλοιωθεί τίποτα. Τι κρύβεται πίσω από αυτό το «μπάζωμα»; Πού βρέθηκαν τα 700 χιλιάρικα σε μια εταιρεία που δεν υπήρχε καν;
Το ένα σενάριο είναι ότι, όταν έχεις σε τρεις μήνες εκλογές, δεν μπορείς να πας με φωτογραφίες νεκρών· πρέπει το τοπίο να καθαρίσει. Πηγαίνετε και καθαρίστε το. Το άλλο είναι ότι υπάρχουν επιχειρηματικά συμφέροντα πίσω από την εμπορική αμαξοστοιχία. Αυτό είναι κάτι το οποίο ακούγεται. Αν διαβάσετε τις πραγματογνωμοσύνες, υπάρχουν ερωτηματικά· λένε ότι πιθανόν να υπήρχε εύφλεκτο υλικό. Ογδόντα δύο μέτρα πυρόσφαιρα δε δικαιολογείται.
Εγώ μπορώ να σας πω, με βάση τις μαρτυρίες των ανθρώπων που εκπροσωπώ, όπως μία πολυτραυματίας που μου είχε πει ότι «τα πάντα έμοιαζαν πυρακτωμένα». Η κοπέλα αυτή καθόταν στο δεύτερο βαγόνι. Γιατί ήταν τα πάντα πυρακτωμένα; Δε συγκρούστηκαν βυτιοφόρα.
Ακολουθήστε το OneMan στο Google News και μάθετε τις σημαντικότερες ειδήσεις.