Το διάβασμα κάνει καλό, αλλά γιατί το βαριόμαστε τα τελευταία χρόνια;

Οι Αμερικανοί, όπως μας πληροφορεί ένα κείμενο από τους New York Times, αφιερώνουν λιγότερο χρόνο στο διάβασμα για ευχαρίστηση και περισσότερο χρόνο μπροστά στις οθόνες.

Αυτό, από μόνο του, δεν λέει κάτι αλλά αν το σκεφτούμε λίγο καλύτερα, λέει πολλά. Καλώς ή κακώς, πολλές από τις συνήθειές μας παγκοσμίως υιοθετούνται από την άλλη πλευρά του Ατλαντικού. Με λίγα λόγια, αργά ή γρήγορα θα φτάσει και στη χώρα μας η αλλεργία στο χαρτί – αν δεν έχει ήδη φτάσει.

Όλο και λιγότεροι Αμερικανοί ανοίγουν ένα βιβλίο για ευχαρίστηση κάθε μέρα, με το διάβασμα για ψυχαγωγία να έχει μειωθεί κατά 40% τα τελευταία 20 χρόνια, σύμφωνα με νέα μελέτη.

Ερευνητές από το University College London και το Πανεπιστήμιο της Φλόριντα ανέλυσαν έρευνες που αφορούσαν περισσότερους από 230.000 Αμερικανούς ηλικίας 15 ετών και άνω, μεταξύ 2003 και 2023, παρακολουθώντας τις καθημερινές συνήθειες ανάγνωσής τους.

Τα αποτελέσματα, που δημοσιεύτηκαν στο περιοδικό iScience, έδειξαν ότι το ποσοστό των ανθρώπων που έπιαναν στα χέρια τους ένα βιβλίο ή περιοδικό κάθε μέρα, μειωνόταν κατά περίπου 3% ετησίως. Το διάβασμα με παιδιά ήταν επίσης σπάνιο, με μόλις 2% των ενηλίκων να δηλώνουν ότι το κάνουν καθημερινά κατά μέσο όρο.

Ωστόσο, όσοι διάβαζαν, αφιέρωναν περισσότερο χρόνο σε αυτό – κατά μέσο όρο πάνω από 90 λεπτά την ημέρα. «Για μένα, ένα από τα πιο σημαντικά συμπεράσματα αυτής της μελέτης είναι η επίγνωση του πόσο λίγο διάβασμα κάνουμε μαζί με τα παιδιά», δήλωσε η Jill Sonke, μία από τις κύριες συγγραφείς της μελέτης.

«Ως μητέρα, το να διαβάζω στα παιδιά μου ήταν μια πραγματικά σημαντική στιγμή σύνδεσης, χαλάρωσης αλλά και ενθάρρυνσης του ενδιαφέροντός τους για την ανάγνωση, τη φαντασία και τη δημιουργικότητά τους.»

Οι ερευνητές υπέθεσαν ότι η πτώση πιθανόν συνδέεται με την άνοδο των ψηφιακών μέσων, συμπεριλαμβανομένων των κοινωνικών δικτύων και τις streaming υπηρεσιών. «Υπάρχει συσχέτιση μεταξύ του χρόνου που αφιερώνεται στα ψηφιακά μέσα και της μείωσης του χρόνου για διάβασμα», είπε η Sonke. «Φαίνεται λογικό ότι οι τρόποι με τους οποίους τα ψηφιακά μέσα ανταγωνίζονται για τον χρόνο μας, αποτελούν παράγοντα σε αυτή την πτώση της όρεξης για ανάγνωση.»

Οι συγγραφείς προειδοποίησαν ότι η μείωση της ανάγνωσης για ψυχαγωγικούς σκοπούς μπορεί να επηρεάσει την υγεία, την ευημερία και τον γραμματισμό. Άλλωστε, έχει συνδεθεί με τις γλωσσικές δεξιότητες, συλλογιστική και ενσυναίσθηση.

«Νομίζω ότι είναι σημαντικό να καταλάβουμε πως το διάβασμα για ευχαρίστηση είναι στην πραγματικότητα μια δραστηριότητα που προάγει την υγεία», είπε η Sonke. «Στατιστικά, οδηγεί σε ευεξία, κοινωνική συνοχή και βελτιωμένη ψυχική υγεία.»

Οι συγγραφείς της μελέτης αναφέρουν ότι οι εθνικές στρατηγικές εστιάζουν κυρίως στα παιδιά. Ωστόσο, υποστηρίζουν ότι και οι συνήθειες ανάγνωσης των ενηλίκων αξίζουν προσοχής, ειδικά λόγω του αντίκτυπου στην υγεία και την ευημερία.

Ο Εθνικός Οργανισμός Γραμματισμού (National Literacy Trust), μια ανεξάρτητη φιλανθρωπική οργάνωση με έδρα το Λονδίνο, συμβουλεύει να αφιερώνουμε 10 λεπτά πριν τον ύπνο για διάβασμα, να έχουμε πάντα μαζί μας ένα βιβλίο κατά τις μετακινήσεις και να κάνουμε την ανάγνωση οικογενειακή δραστηριότητα.

Ακόμη και μικρές αλλαγές μπορούν να βοηθήσουν να επανέλθει το διάβασμα στην καθημερινή ζωή γιατί ναι, μοιάζει κάπως προβληματικό που βαριόμαστε το διάβασμα και δίνουμε περισσότερο χώρο σε εύκολες «δραστηριότητες».

ΣΧΕΤΙΚΟ ΘΕΜΑ