REVIEWS

Το Sentimental Value θα πάει τις διαγενεακές σχέσεις μέχρι τα Όσκαρ

Στο Sentimental Value του Joachim Trier, ο Stellan Skarsgård βάζει την οικογένειά του σε δοκιμασία για να σώσει την καριέρα του.
Όταν ο γιος της Agnes (Inga Ibsdotter Lilleaas) κλείνει τα 10, ο παππούς του Gustav (Stellan Skarsgård) φέρνει στο άμοιρο παιδί ένα εξωφρενικά ακατάλληλο δώρο – μερικά DVD απολύτως ακατάλληλων για την ηλικία του, σοκαριστικών ταινιών, όπως Η Δασκάλα του Πιάνου του Michael Haneke και το Irreversible του Gaspar Noé. Η ειρωνεία όμως που αναδεικνύει ο Joakim Trier στο νέο του φιλμ Sentimental Value, βραβευμένο με το Μεγάλο Βραβείο της Επιτροπής στις Κάννες καθ’ οδόν πλέον για τα Όσκαρ, είναι ότι η οικογένεια δεν έχει φυσικά DVD player. Οι τεχνολογικές αλλαγές έχουν στερήσει από αυτές τις ταινίες τη δύναμη να σοκάρουν.

Τα γενέθλια πάντως δεν ενώνουν μία οικογένεια με τον ίδιο τρόπο που το κάνει μία κηδεία. Έτσι ξεκινάει το Sentimental Value. Στην αγρυπνία της μητέρα της Nora (Renate Reinsve) και της Agnes, ο αποξενωμένος πατέρας τους μπαίνει την πόρτα σα να μην έχει αλλάξει τίποτα από όταν τις είδε τελευταία φορά. Η επανεμφάνισή του στη ζωή των κορών του απειλεί να διαταράξει την προσωρινή ειρήνη που λένε στον εαυτό τους ότι έχουν, ιδίως στην περίπτωση της Nora, μίας επιπόλαιης ηθοποιού που υποφέρει από κρίσεις άγχους.

Και επειδή δεν έφτανε η ανάσταση του Λάζαρου από μόνη της, ο γηραιός σκηνοθέτης έχει ένα νέο πρότζεκτ στο νου του και θα ήθελε η μεγαλύτερη κόρη του να πρωταγωνιστήσει σε αυτό, σα να μην πέρασε μια μέρα από όταν εγκατέλειψε την ίδια και την οικογένειά τους.

Ο Gustav την ικετεύει να αναλάβει τον πρωταγωνιστικό ρόλο που έχει εμπνευστεί από τη ζωή της μητέρας του, ελπίζοντας πως μπορεί να χρησιμοποιήσει τη φήμη της στο θέατρο και την τηλεόραση για να αναζωογονήσει την παρακμάζουσα καριέρα του. Ζητάει και από την άλλη του κόρη να του επιτρέψει να χρησιμοποιήσει τον εγγονό του ως ηθοποιό, όπως είχε κάνει κάποτε και με την ίδια.

Αφότου όμως η Νόρα αρνείται εξοργισμένη, τον ρόλο αναλαμβάνει η σούπερ σταρ του Χόλιγουντ Rachel Kemp (Elle Fanning), η οποία όχι μόνο γοητεύτηκε από τον Gustav σε ένα φεστιβάλ κινηματογράφου αλλά φέρνει μαζί της και τεράστια επενδυτικά κεφάλαια. Εκτός από τον ρόλο αναλαμβάνει, κατά κάποιο τρόπο, και αυτόν της θετής κόρης του. Έτσι η Nora έχει κι άλλον ένα λόγο να αναστατωθεί.

Ο Trier που ακολουθεί εδώ την παγκόσμια επιτυχία του Worst Person in the World, δημιουργεί προσεκτικά όλες αυτές τις συνδέσεις, ανατρέχοντας στο συναισθηματικό ταξίδι της οικογένειας σε άλλοτε ευχάριστα αστείες σκηνές, άλλες είναι ευαίσθητες και μελαγχολικές, όλες υπέροχα καδραρισμένες.

Μαθαίνουμε και περισσότερα για την ιστορία της οικογένειας, ιδιαίτερα για τη μητέρα του Gustav την οποία αφορά η ταινία του, που συμμετείχε στη νορβηγική αντίσταση κατά τη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου και βασανίστηκε επί δύο χρόνια από τους Ναζί. Κρεμάστηκε στο σπίτι της οικογένειας όταν ο Gustav ήταν επτά ετών, αφήνοντας ένα κενό που εν μέρει μπαλώνεται με την εξάρτηση από το αλκοόλ.


Αυτά ίσως κάνουν το Sentimental Value να ακούγεται σαν κάποια βαριά ταινία που αφορά τα κληρονομικά τραύματα. Ο Trier όμως, όπως συχνά κάνει, προσεγγίζει πιο βελούδινα τις θεματικές του, εξετάζοντας το πώς οι πληγές μεταφέρονται από γενιά σε γενιά, με τις ρωγμές τους να αντηχούν και να μεταλλάσσονται.

Οπότε δημιουργεί ξανά μία ευέλικτη, στοχαστική ταινία, πιο ήρεμη όμως τονικά, στρέφοντας για πρώτη φορά το βλέμμα του σε μία οικογένεια που προσπαθεί να συμφιλιωθεί με το παρελθόν, εξερευνώντας τον ρόλο που μπορεί να διαδραματίσει η τέχνη στη διευκόλυνση αυτής της διαδικασίας.


Υπάρχει μία ευκινησία στον τρόπο με τον οποίο οι ταινίες του Trier κινούνται στον χρόνο, ίσως πια το πιο χαρακτηριστικό του γνώρισμά του ως σκηνοθέτη. Προχωράει μπροστά ή πλαγίως σε σβέλτα μοντάζ, με αφήγηση μερικές φορές ειρωνική και άλλοτε όλο νόημα, δίνοντας εδώ κι εκεί πληροφορίες που ανοίγουν σαν παράθυρα στην κύρια αφήγησή του.

Στο Sentimental Value τα μοντάζ αυτά κοιτούν πίσω, αναπόφευκτα στο σπίτι όπου μεγάλωσαν η Nora και η Agnes που ανήκει εδώ και γενιές στην οικογένεια και όπου ο Gustav θέλει να γυρίσει την ταινία του. Το σπίτι, καφέ με κόκκινα διακοσμητικά στοιχεία και μια ρωγμή στον τοίχο που προέκυψε από τα θεμέλια κατά την κατασκευή του, είναι το κέντρο έλξης γύρω από το οποίο περιστρέφονται οι χαρακτήρες, αλλά και μια πύλη στο παρελθόν.

Ένα μέρος όπου η ιστορία είναι κυριολεκτικά γραμμένη στους τοίχους και μία παλιά σόμπα χρησιμοποιείται για να κρυφακούει κανείς τις συνομιλίες που συμβαίνουν σε ένα άλλο δωμάτιο.


Δεν αποτελεί έκπληξη ότι η Reinsve είναι συντονισμένη με την ενέργεια του Trier στη δεύτερη συνεργασία τους, και το Sentimental Value στηρίζεται στη μανιακή απόγνωση που φέρνει στον ρόλο της. Κάνει εξωπραγματική δουλειά μεταδίδοντας συναισθήματα που η Nora δεν συνειδητοποιεί καν ότι νιώθει.


Ο Skarsgård πλάι της δίνει ερμηνεία καριέρας. Είναι εξοργιστικός, γοητευτικός και αξιολύπητος ως γηράσκων, γεμάτος τύψεις καλλιτέχνης, αλλά και υπερβολικά πεισματάρης για να υποχωρήσει. Μοιάζει πάντα κάποια βήματα μακριά από τον πόνο που προκαλεί, σαν να είναι απλώς ένας αγωγός του.

Ο Trier όμως είναι ανίκανος να αντισταθεί στην πατριαρχική φαντασίωση του ιδιοφυούς άνδρα δημιουργού που αναπόφευκτα οι γυναίκες γύρω του δεν μπορούν παρά να τον θαυμάσουν και να του δώσουν άλλη μία ευκαιρία, ενώ η κατάληξη της ιστορίας φαίνεται προδιαγεγραμμένη και λειτουργεί με την ίδια συναισθηματική ένταση της υπόλοιπης ταινίας, διατηρώντας τους χαρακτήρες σε απόσταση, με εξαίρεση τη συγκινητική απεικόνιση του δεσμού της Nora και της Agnes.

Η μεγαλύτερη αξία του Sentimental Value βρίσκεται στο να εντοπίζεις τον έναν χαρακτήρα στον άλλο, στις συνήθειές τους, στις τάσεις τους για άμυνα και για αυτολύπηση. Δεν μπορούμε να ελέγξουμε ποια κομμάτια του εαυτού μας μεταβιβάζουμε στα παιδιά μας ή παίρνουμε από τους γονείς μας, αλλά αυτά διαμορφώνουν τους ανθρώπους που γινόμαστε, είτε βλέπουμε αυτές τις συνδέσεις, είτε όχι.

Το Sentimental Value (Συναισθηματική Αξία) κυκλοφορεί στις αίθουσες από τη Spentzos Film.

Ακολουθήστε το OneMan στο Google News και μάθετε τις σημαντικότερες ειδήσεις.

Exit mobile version