Βραβείο Booker 2025: Μεγάλος νικητής ο David Szalay για το Flesh

Απονεμήθηκε για πρώτη φορά το 1969 και μέχρι σήμερα παραμένει ένα από τα πιο σημαντικά λογοτεχνικά βραβεία στον κόσμο, ενδεχομένως αρκετό για να απογειωθεί μια συγγραφική καριέρα άπαξ και δια παντός.

Ενδεικτικά της μείζονος σημασίας του είναι όσα δήλωσε στο NEWS 24/7 ο Ιρλανδός συγγραφέας Paul Lynch του μυθιστορήματος Το τραγούδι του προφήτη (μτφρ. Μαρία Αγγελίδου, εκδ. Gutenberg) και προπέρσινος νικητής του Booker: «Για πλάκα λέω ότι μόνο το 90% των συγγραφέων παραδέχονται ότι θέλουν να κερδίσουν το Booker – το υπόλοιπο 10% λέει ψέματα. Ξέρεις ότι αν το κερδίσεις, όλα αλλάζουν. Υπάρχει η ζωή πριν από το Booker και η ζωή μετά».

Έξι ήταν φέτος τα μυθιστορήματα της βραχείας λίστας με το μεγάλο βραβείο -το οποίο συνοδεύεται και από το ποσό των 50.000 λιρών- να απονέμεται τελικά το βράδυ της Δευτέρας 10 Νοεμβρίου στον David Szalay για το έκτο μυθιστόρημά, Flesh, τον πρώτο Ουγγροβρετανό συγγραφέα με αυτή τη σημαντική διάκριση στο βιογραφικό του.

Η υπόθεση του Flesh , το οποίο θα κυκλοφορήσει στα ελληνικά τον ερχόμενο Φεβρουάριο από τον Ψυχογιό, είναι η εξής:

Ο δεκαπεντάχρονος István ζει με τη μητέρα του σε ένα ήσυχο συγκρότημα διαμερισμάτων στην Ουγγαρία. Νέος στην πόλη και ντροπαλός, δεν είναι εξοικειωμένος με τα κοινωνικά έθιμα στο σχολείο και σύντομα απομονώνεται, με τη γειτόνισσά του – μια παντρεμένη γυναίκα κοντά στην ηλικία της μητέρας του – ως μοναδική συντροφιά του. Οι συναντήσεις τους μετατρέπονται σε μια κρυφή σχέση, και η ζωή του István σύντομα ξεφεύγει από τον έλεγχό του.

Με το πέρασμα των χρόνων, παρασύρεται σταδιακά από τα κύματα του χρήματος και της εξουσίας του 21ου αιώνα, μεταβαίνοντας από τον στρατό στην παρέα των υπερπλουσίων του Λονδίνου, με τις δικές του ανταγωνιστικές παρορμήσεις για αγάπη, οικειότητα, κύρος και πλούτο να του χαρίζουν απίστευτα πλούτη, μέχρι που απειλούν να τον καταστρέψουν εντελώς. Λιτό και διεισδυτικό, το Flesh θέτει βαθιά ερωτήματα για το τι καθοδηγεί μια ζωή: τι την κάνει να αξίζει να ζει και τι την καταστρέφει.

«Οι κριτές συζητήσαμε για τα έξι βιβλία της βραχείας λίστας για περισσότερες από πέντε ώρες. Το βιβλίο στο οποίο επιστρέφαμε συνεχώς, αυτό που ξεχώριζε από τα άλλα εξαιρετικά μυθιστορήματα, ήταν το Flesh – λόγω της μοναδικότητάς του. Δεν είχαμε διαβάσει ποτέ κάτι παρόμοιο. Είναι, από πολλές απόψεις, ένα σκοτεινό βιβλίο, αλλά η ανάγνωσή του είναι μια απόλαυση» δήλωσε ο πρόεδρος της κριτικής επιτροπής, Raddy Doyle.

«Στο τέλος του μυθιστορήματος, δεν γνωρίζουμε πώς είναι ο πρωταγωνιστής, ο István, αλλά αυτό δεν μας φαίνεται ποτέ ως έλλειψη, αντίθετα. Κατά κάποιον τρόπο, είναι η απουσία λέξεων – ή η απουσία των λέξεων του István – που μας επιτρέπει να γνωρίσουμε τον István. Νωρίς στο βιβλίο, μαθαίνουμε ότι κλαίει επειδή το άτομο με το οποίο είναι του λέει να μην κλαίει. Αργότερα στη ζωή του, μαθαίνουμε ότι έχει φαλάκρα επειδή ζηλεύει τα μαλλιά ενός άλλου άνδρα. Μαθαίνουμε ότι πενθεί επειδή, για αρκετές σελίδες, δεν υπάρχουν καθόλου λέξεις.

Δεν νομίζω ότι έχω διαβάσει άλλο μυθιστόρημα που να χρησιμοποιεί τόσο καλά τον λευκό χώρο στη σελίδα. Είναι σαν ο συγγραφέας, David Szalay, να προσκαλεί τον αναγνώστη να γεμίσει τον χώρο, να παρατηρήσει – σχεδόν να δημιουργήσει – τον χαρακτήρα μαζί του. Το κείμενο είναι λιτό και αυτό είναι το μεγάλο του πλεονέκτημα. Κάθε λέξη έχει σημασία, τα κενά μεταξύ των λέξεων έχουν σημασία. Το βιβλίο μιλάει για τη ζωή και την παραδοξότητα της ζωής και, καθώς διαβάζουμε, καθώς γυρίζουμε τις σελίδες, χαιρόμαστε που είμαστε ζωντανοί και διαβάζουμε – βιώνουμε – αυτό το εξαιρετικό, μοναδικό μυθιστόρημα».

ΣΧΕΤΙΚΟ ΘΕΜΑ