Το χωριό που αποκαλύπτεται από τον βυθό όσο στερεύει ο Μόρνος
Απανωτά είναι τα αρνητικά ρεκόρ που καταγράφει ο μεγαλύτερος ταμιευτήρας της Αττικής, έχοντας φτάσει κάτω απ’ το 50% του αρχικού του όγκου. Εικόνες με κοπάδια να βοσκάνε στον «βυθό» λειτουργούν σαν ύστατο καμπανάκι.
- 5 ΟΚΤ 2025
Το λένε Κάλλιο, όνομα το οποίο προέρχεται από την αρχαία Καλλίπολη, και τη δεκαετία του 1960 οι κάτοικοι του μικρού αυτού χωριού στη Φωκίδα αναγκάστηκαν να εγκαταλείψουν τα σπίτια τους, για χάρη της δημιουργίας ενός μεγάλου ταμιευτήρα προς κάλυψη των αναγκών υδροδότησης της Αττικής.
Περίπου μισό αιώνα και μια γενιά αργότερα, ένα αναπάντεχο «γράμμα» καταφτάνει από την κλιματική αλλαγή: ο Μόρνος στερεύει και οι ντόπιοι αντικρίζουν ξανά τις για χρόνια βυθισμένες περιουσίες τους, ενώ παράλληλα το Λεκανοπέδιο βρίσκεται ξανά ενώπιον του φόβου της λειψυδρίας.
Όχι, δεν αμφισβητείται ακόμη η υδροδότηση της πρωτεύουσας, όπως επισήμαναν ειδικοί της ΕΥΔΑΠ σε πρόσφατες δηλώσεις. Ταυτόχρονα, δεν αμφισβητείται από κανέναν το γεγονός ότι, εάν δεν τεθούν άμεσα σε εφαρμογή κυβερνητικές λύσεις, σε λιγότερο από ενάμιση χρόνο θα υπάρξει σοβαρό πρόβλημα.
Η ταχύτητα μείωσης του νερού στον ταμιευτήρα είναι δυσανάλογα γρήγορη:
Σύμφωνα με τα στοιχεία που δημοσίευση το Meteo, το 2023 η έκταση της τεχνητής λίμνης ήταν στα 15,3 τετραγωνικά χιλιόμετρα, το 2024 έπεσε σημαντικά στα 11,4 τετραγωνικά χιλιόμετρα, ενώ η τρέχουσα κατάσταση αντιστοιχεί σε περίπου 8,9 τετραγωνικά χιλιόμετρα, με τη στάθμη του νερού της λίμνης να σημειώνεται στα 2,5 μέτρα χαμηλότερα από τον μέσο όρο της τελευταίας τριακονταετίας.
Με πρόχειρα μαθηματικά, αυτό αντιστοιχεί σε λιγότερο του 50% σε σχέση με τον αρχικό όγκο νερού που αποθήκευε ο Μόρνος, όταν ολοκληρώθηκε το έργο στα μέσα της δεκαετίας του 1960.
Δεδομένων των καιρικών προβλέψεων αυτής της εποχής στην περιοχή, υπολογίζεται ότι μέχρι τέλος του μήνα θα έχει αποκαλυφθεί ολόκληρο το βυθισμένο χωριό. Σήμερα, κοπάδια βοσκάνε στα σημεία που άλλοτε καλύπτονταν από νερό.
Οι εικόνες των πετρόχτιστων σπιτιών του χωριού Κάλλιο στο Μόρνο λειτουργούν σαν ύστατο καμπανάκι.
Πρόκειται για το μεγαλύτερο φράγμα στην Αττική, εξασφαλίζοντας κάλυψη στο περίπου 40% των αναγκών όλου του Λεκανοπεδίου. Το υπόλοιπο ποσοστό αναλογεί στο παλαιότερο Φράγμα Μαραθώνα (περίπου 20%), στο μικρότερο Φράγμα Εύηνος της Ναυπακτίας (περίπου 15%) και στο φυσικό Φράγμα Υλίκης, στα βόρεια της Βοιωτίας (περίπου 10%), συνδυαστικά με υπόγεια ύδατα και γεωτρήσεις.
Το πρόβλημα της αποστράγγισης είναι οριζόντιο και στα τέσσερα κύρια αυτά φράγματα τα οποία υδροδοτούν την Αττική: μια συγκριτική ανάλυση στη συνολική απόκλιση των αποθεμάτων μεταξύ 2024 και 2025 δείχνει μείωση κατά περίπου 236 εκατ. κ.μ., δηλαδή μείον 36,65% στα αποθέματα της Αττικής, μέσα σε ένα μόλις έτος.
Τα νούμερα είναι εξαιρετικά ανησυχητικά, εάν συνυπολογίσουμε ότι η Αττική ολοένα και μεγαλώνει, ολοένα και ζεσταίνεται, ολοένα και αναπτύσσεται τουριστικά με high-end καταλύματα. Να επισημάνουμε ότι τα ίδια στοιχεία της ΕΥΔΑΠ καταδεικνύουν ότι οι κύριοι παράγοντες που αυξάνουν την κατανάλωση νερού κατά τα τελευταία έτη είναι οι νέες συνδέσεις ύδρευσης, τα κλιματιστικά συστήματα (όσο πληθαίνουν οι καύσωνες) και ακόμη περισσότερο οι πισίνες.
Προς διαχείριση του κινδύνου της λειψυδρίας που καλπάζει με μέτωπο την Αττική, η ΕΥΔΑΠ έχει συντάξει ένα ολοκληρωμένο στρατηγικό σχέδιο για την περίοδο 2025–2034, με βραχυπρόθεσμα, μεσοπρόθεσμα και μακροπρόθεσμα μέτρα.
Ανάμεσα στα κυριότερα κατασκευαστικά έργα που περιλαμβάνονται στο σχέδιο, είναι η κατασκευή μονάδας αφαλάτωσης στην Ιτέα, κατασκευή δικτύων μεταφοράς νερού από ποταμούς της Ευρυτανίας προς ενίσχυση του φράγματος στον Ευήνο, αλλά και η γενικότερη αναβάθμιση του δικτύου υδροδότησης, προκειμένου να ελαχιστοποιηθούν οι διαρροές.
Ακολουθήστε το OneMan στο Google News και μάθετε τις σημαντικότερες ειδήσεις.