Η Ηρώ Μπέζου, ο Χρήστος Θάνος και ένα θεατρικό έργο για το παράλογο του πολέμου
- 20 ΙΟΥΝ 2025
«Ο Χρήστος ήταν 12 χρονών κι εγώ νεογέννητη», μου λέει η Ηρώ Μπέζου, όταν τη ρωτώ πώς γνωρίστηκε με τον Χρήστο Θάνου, τον συνοδοιπόρο της στη δημιουργία της θεατρικής παράστασης Πολεμικοί Ανταποκριτές, που θα δούμε προσεχώς στην Πειραιώς 260. Η Ηρώ και ο Χρήστος είναι πρώτα ξαδέρφια.
Αυτή είναι η τρίτη φορά που συνεργάζονται επί σκηνής – η πρώτη ήταν το 2020 όταν μετέφεραν στη σκηνή το Όφις και Κρίνο, το πρώτο διήγημα του Νίκου Καζαντζάκη και η δεύτερη, πέρυσι τον Ιανουάριο όταν παρουσίασαν τους Απογόνους, μια ιστορία σε δική τους δραματουργική σύνθεση για δύο αδέλφια που δε γνωρίστηκαν ποτέ, μια devised μουσική παράσταση σε δική τους δραματουργική σύνθεση και ερμηνεία.
Τώρα, επανέρχονται με ένα δικό τους έργο στην παρθενική τους πρώτη συμμετοχή ως συνδημιουργοί στο Φεστιβάλ Αθηνών Επιδαύρου. Η πρόταση ήταν του Χρήστου. Ο ίδιος εξηγεί: «Παρακινούμενος από το πολεμικό τοπίο που μας περιβάλλει και έχοντας ως έμπνευση σπουδαία αντιπολεμικά κείμενα που, καθόλου τυχαία, βρέθηκαν στα χέρια μου το τελευταίο διάστημα, αποφάσισα να προτείνω στο Φεστιβάλ τη φιλόδοξη αυτή παραγωγή, που δύσκολα θα μπορούσε να πραγματοποιηθεί χωρίς τη στήριξη ενός αντίστοιχου φορέα».
Ο Χρήστος Θάνος και η Ηρώ Μπέζου στους Απόγονους © Πάτροκλος Σκαφιδάς
Η ιδέα για τους Πολεμικούς Ανταποκριτές ήταν επίσης δική του. «Όπως συμβαίνει κάθε φορά που συνεργαζόμαστε», διευκρινίζει η Ηρώ. «Του γεννιέται η επιθυμία να προσεγγίσει ένα θέμα, έχει μια σκέψη ως προς τη διαδρομή και το ύφος -που καθορίζεται σαφώς από τη συνομιλία με τον ρυθμό και τη μουσική- και στη συνέχεια, ψάχνουμε μαζί τον τρόπο για να την αναπτύξουμε».
Διερευνώντας συγγράμματα από την αρχαιότητα έως και σήμερα, που βασίζονται σε προσωπικά βιώματα των δημιουργών τους, ο Χρήστος εντυπωσιάστηκε από το κοινό στοιχείο του παραλογισμού. «Είναι ένα αντικείμενο που με απασχολεί ιδιαιτέρως στο φαινόμενο του πολέμου. Με συγκινεί η ιδέα των διαχρονικών πολεμικών ανταποκριτών και μου φάνηκε πολύ ενδιαφέρουσα η ιδέα της συνύπαρξής τους επί σκηνής», αναφέρει με την Ηρώ να συμπληρώνει:
«Η μουσική αποτελεί τη βάση, την αφετηρία και τον σταθερό συνομιλητή των ερμηνευτών στη σκηνή. Το αναφέρω αυτό πρώτο γιατί έχει μεγάλη σημασία. Έχουμε συμπεριλάβει λογοτεχνικά κείμενα- από τον Céline, τον Μυριβήλη, τον Blaise Cendrars, τον Αισχύλο, τον Θουκυδίδη- αλλά, σε αντίθεση με την αρχική μας ιδέα, τελικά στηριχτήκαμε περισσότερο σε δικά μας κείμενα, που διευκόλυναν τη δραματουργία που επιλέξαμε, δηλαδή μια όσο γίνεται ψύχραιμη αναρώτηση ως προς το τι γεννά τον πόλεμο, πόσο συνδεδεμένος είναι με την ανθρώπινη φύση και πόσο αναπόφευκτος είναι τελικά. Όπως επίσης και πώς μεταφέρεται μία πληροφορία, πόσο αλλοιώνεται ή μη, μία πραγματική ανταπόκριση, ποια ανταπόκριση φτάνει τελικά σε εμάς και κατά πόσο διαμορφώνει τη συνείδηση ενός έθνους σε βάθος χρόνου».
Όλα τα παραπάνω λοιπόν μέσα από ποια ιστορία θα μεταφερθούν στη σκηνή της Πειραιώς 260; «Οι Πολεμικές Ανταποκριτές διαδραματίζονται σε έναν συμβολικό διεκδικούμενο τόπο, που δημιουργήσαμε και στον οποίο πραγματοποιούνται πολεμικές συρράξεις από την εποχή των γοριλών έως και σήμερα, ώστε να εξυπηρετηθεί η δραματουργική δομή. Σε αυτόν τον τόπο, επιχειρούμε να μιλήσουμε για το παράλογο του πολέμου, προσπαθώντας να αφήσουμε απ’ έξω τη φρικαλεότητα που παρακολουθούμε στην καθημερινότητά μας μέσω της τηλεόρασης και του διαδικτύου.
Νιώθω ότι έχει δημιουργηθεί μία ελκυστικά αλλόκοτη σκηνικά και δραματουργικά συνθήκη, με το χιούμορ και την ωμότητα να ισορροπούν χέρι-χέρι».
Όπως διευκρινίζει η Ηρώ, που έχει και ρόλο ηθοποιού στην παράσταση, δεν υπάρχει σαφής διανομή ρόλων. «Θα έλεγα ότι είμαι συναφηγήτρια της ιστορίας μαζί με τους υπόλοιπους έξι ερμηνευτές».
Με τη σειρά του, ο Χρήστος υπογράφει τη σκηνοθεσία, αλλά και τη μουσική, η οποία παίζει κομβικό ρόλο στο έργο. «Αντιλαμβάνομαι τη μουσική ως την αρχή όλων των τεχνών και το θέατρο ως την πιο πολυσυλλεκτική τέχνη. Έχοντας δουλέψει επισταμένα τα τελευταία χρόνια πάνω στη συνύπαρξη των δύο αυτών μορφών τέχνης, έχω πάψει πλέον να τις αντιμετωπίζω συνδυαστικά, αλλά τις αντιλαμβάνομαι ως ένα αδιαίρετο στοιχείο. Έτσι έχω μάθει να αισθάνομαι πιο άνετα με την όλη δημιουργική διαδικασία και πλέον, νιώθω αρκετά σίγουρος για την τεχνοτροπιακή πορεία που αποφάσισα να διανύσω».
Η Ηρώ και ο Χρήστος έφτιαξαν μία θεατρική παράσταση για το παράλογο του πολέμου εν καιρώ πολέμου ή πιο σωστά, πολέμων. Όταν ο πλανήτης βρίσκεται σε εμπόλεμη ζώνη, πόσο επιτακτική είναι η ανάγκη το θέατρο -η τέχνη, εν γένει- να παίρνει θέση; «Δεν θεωρώ ότι ο καλλιτέχνης έχει την υποχρέωση να καταπιάνεται απαραιτήτως με θέματα που πιθανώς να ταλανίζουν τον κοινωνικό του περίγυρο την εκάστοτε στιγμή.
Σε κάθε περίπτωση όμως, δεν είναι και τόσο εύκολο, ένας ευαίσθητος δέκτης να μην επηρεάζεται όταν ο κόσμος γύρω του φλέγεται. Προσωπικά, με ενδιαφέρει πάντα η υπαρξιακή διάσταση κάθε ζητούμενου και ο πόλεμος πηγάζει από τα πιο σκοτεινά βάθη της ύπαρξης του ανθρώπου», απαντά ο Χρήστος με την Ηρώ να σχολιάζει το κατά πόσο οι όροι ώστε να περάσει το μήνυμα στον θεατή έχουν αλλάξει σήμερα, που είμαστε πιο εξοικειωμένοι από ποτέ με τη βία, τις φρικαλεότητες, το σοκ.
«Έχουν αλλάξει πολύ με την έννοια ότι ακόμα κι αν έχεις την πρόθεση να αφυπνίσεις τον απέναντι, σίγουρα δεν θα το καταφέρεις παρουσιάζοντάς του ωμές εικόνες ή αναπαράσταση πόνου και φρίκης. Ανά πάσα στιγμή βρίσκεται στη διάθεσή μας η πρόσβαση σε ντοκουμέντα απίστευτης σκληρότητας. Σίγουρα ως καλλιτέχνης δεν θα επέλεγα να πιάσω από τους ώμους κάποιον και να του ουρλιάζω “κοίτα τι συμβαίνει, μωρά πεθαίνουν κι εσύ τι κάνεις;”. Ούτε έχω το δικαίωμα ούτε είναι η πρόθεσή μου.
Δεδομένου ότι ο Χρήστος και κατ’ επέκταση όλοι όσοι εμπλεκόμαστε με αυτήν την παράσταση, προβληματίζεται και αναρωτιέται ως προς τη βαθύτερη αφετηρία της συγκρουσιακής-πολεμικής μας τάσης, συμβαδίζω με αυτήν την προσπάθεια, προσεγγίζοντας το θέμα πιο ποιητικά, πιο “παιδικά”, πιο υπαρξιακά εν τέλει, χωρίς φυσικά να εξωραΐζουμε, ούτε να ρομαντικοποιούμε τίποτα.
Ο πόλεμος είναι μια φρικτή παρανοϊκή κατάσταση, προσωπικά στέκομαι καθημερινά εμβρόντητη και φοβισμένη απέναντι σε όσα μάς περιβάλλουν. Παρατηρείται όμως παράλληλα ένα συγκλονιστικό κύμα αλληλεγγύης, γενναίων δράσεων και πρωτοβουλιών από όλον τον κόσμο που γεννά μέσα μας την ελπίδα και την ανάγκη να στηρίξουμε και να μην πάψουμε να πιστεύουμε στη φωτεινή πλευρά του ανθρώπου. Αυτό θα ήθελε και η παράσταση να προτείνει μέσα από τη δική της γλώσσα».
***
Πολεμικοί Ανταποκριτές
Δραματουργική σύνθεση: Χρήστος Θάνος, Ηρώ Μπέζου
Σκηνοθεσία-Μουσική: Χρήστος Θάνος
Σκηνογραφία-Ενδυματολογία: Μαρία Καραθάνου
Σχεδιασμός φωτισμού: Κωνσταντίνος Μπεθάνης
Σχεδιασμός ήχου: Μάνος Γεωργακόπουλος
Επιμέλεια κίνησης: Λία Χαμηλοθώρη
Βοηθός σκηνοθέτη: Βάσια Ζορμπαλή
Οργάνωση παραγωγής: Κορίνα Βασιλειάδου
Παίζουν (αλφαβητικά): Sophie Lies, Ηρώ Μπέζου, Φοίβος Ριμένας, Πηνελόπη Σκαλκώτου, Φώτης Στρατηγός, Μαρία Χάνου, Αποστόλης Ψυχράμης
Ζωντανή ερμηνεία της μουσικής: Παναγιώτης Γκίκας, Στέφανος Δουβίτσας, Χρήστος Θάνος
H παράσταση είναι καθολικά προσβάσιμη στις 8 Ιουλίου.
Info: 05-08/07 στις 21.00. Πειραιώς 260(Β). Προπώληση εδώ.
Ακολουθήστε το OneMan στο Google News και μάθετε τις σημαντικότερες ειδήσεις.