Όταν χόρεψα «Ρίξε στο κορμί μου σπίρτο να πυρποληθώ» στο Μουσείο Μπενάκη

Δεν ήξερα ακριβώς τι να περιμένω όταν δέχτηκα να συμμετάσχω στο Parliament του Michael Kliën στο Μουσείο Μπενάκη. Είχα ακούσει κάτι για «σιωπηλή συνέλευση», «χορογραφημένη κοινωνικότητα» και «σοφία του σώματος» -όλα αυτά τα όμορφα και λίγο τρομακτικά.

Πίστεψα ότι θα κάτσουμε σε κύκλο και θα κοιταζόμαστε βαθιά στα μάτια. Έπεσα και δεν έπεσα και εντελώς έξω, η αλήθεια είναι.

Φτάνω λοιπόν, παραδίδουμε κινητά, βγάζουμε παπούτσια, και μπαίνουμε σε έναν χώρο σχεδόν γυμνό, σαν ένας φωτεινός υπόγειος καμβάς, παρόλο που βρισκόμασταν στο ισόγειο. Τρεις ώρες σιωπής, λέει. Όχι κουβέντες, όχι υπονοούμενα, όχι καν ματιές τύπου «τι κάνουμε εδώ;».

Στην αρχή κοίταζα γύρω σαν παιδί στην πρώτη του σχολική γιορτή. Όλοι έμοιαζαν τόσο ήρεμοι. Εγώ πάλι σκεφτόμουν αν ξέχασα το θερμοσίφωνο αναμμένο, κάτι που μου συμβαίνει πιο συχνά απ’ όσο θα ήθελα να παραδεχτώ.

Σιγά-σιγά όμως, κάτι άρχισε να αλλάζει. Έπεσαν οι ταχύτητες. Η σκέψη χαμήλωσε ένταση. Το σώμα πήρε μπροστά, αργά, χωρίς να ζητήσει άδεια. Ένα άγγιγμα στο πάτωμα, ένα περπάτημα χωρίς προορισμό, μια μικρή κίνηση σαν να λες «είμαι εδώ». Και με τον τρόπο του, ο καθένας δήλωνε παρουσία χωρίς βιογραφικό.

Αυτά τα έκαναν οι υπόλοιποι συμμετέχοντες, γιατί εγώ για πολύ ώρα περπατούσα αμήχανα γύρω-γύρω στον χώρο, μην ξέροντας τι να κάνω με το σώμα μου. Αξίζει επίσης να σημειωθεί πως ο ρυθμός κι εγώ δεν συναντιόμαστε σχεδόν ποτέ. Ίσως γι΄αυτό οι φίλες μου να γέλασαν στο τσατάκι μας, όταν τους είπα πως μου πρότειναν να πάρω μέρος σε μια περφόρμανς χορού.

Και εκεί που όλα είχαν πάρει μια σχεδόν διαλογιστική, σχεδόν πειθαρχημένη μορφή -μού έρχεται. Χωρίς καμία προειδοποίηση, το μυαλό μου άρχισε να τραγουδάει από μέσα του «Ρίξε στο κορμί μου σπίρτο να πυρποληθώ» της Κατερίνας Κούκα. Δεν ξέρω ποια ενέργεια το έφερε, αλλά ήταν το μόνο που με ξεκλείδωσε.

Και ναι, άρχισα να χορεύω τσιφτετέλι. Ήσυχα, σχεδόν τελετουργικά, θα ήθελα να πω, αλλά δεν είμαι και τόσο σίγουρη, γιατί με έχω δει πως είμαι όταν χορεύω τσιφτετέλι.

Οι άλλοι όμως, δεν τρόμαξαν. Δεν γελούσαν. Κανείς δεν έδειξε να λέει «τι κάνει αυτή;». Ίσα-ίσα, ένιωσα ότι ο καθένας είχε το δικό του μικρό ρεφρέν μέσα του. Απλώς το δικό μου είχε Κούκα. Μάλιστα, μια κοπέλα άρχισε να μιμείται τις κινήσεις μου, κάτι που δεν μου συμβαίνει συχνά. Βασικά, δεν μου έχει συμβεί ποτέ.

Και κάπως έτσι κατάλαβα τι είναι τελικά αυτό το Parliament. Δεν είναι παράσταση, δεν είναι performance, δεν είναι group therapy. Είναι ένας χώρος όπου μπορείς να είσαι ο εαυτός σου, χωρίς καμία υποχρέωση να εξηγείς γιατί. Όπου ακόμα και το πιο kitsch ή λαϊκό κομμάτι σου, αν έρθει αβίαστα, βρίσκει θέση μέσα σε ένα συλλογικό σώμα.

Όταν βγήκα από το δωμάτιο, ήμουν λίγο πιο ελαφριά, λίγο πιο ανοιχτή, και λίγο πιο σίγουρη ότι δεν χρειάζεται πάντα να μιλάμε για να επικοινωνήσουμε. Κάποιες φορές, το μόνο που χρειάζεται είναι να αφήσεις το σώμα σου να κάνει αυτό που ξέρει.

Και να μην ντραπείς, ούτε όταν τραγουδάς από μέσα σου Κούκα σε ένα σιωπηλό εργαστήριο σύγχρονης τέχνης. Άλλωστε και η Κατερίνα Κούκα, τέχνη είναι.

***INFO

Το Parliament είναι έργο του χορογράφου και στοχαστή συστημάτων Michael Kliën, διευθυντή του Εργαστηρίου Κοινωνικής Χορογραφίας στο Πανεπιστήμιο Duke. Στο Εργαστήριο, η πολιτική επανεξέταση ξεκινά από το σώμα. Αντλώντας μεθοδολογικά εργαλεία από τη χορογραφία, τη φιλοσοφία, την πολιτική θεωρία και τη συμμετοχική τέχνη αvαπτύσσοvται βιωματικά πλαίσια που στοχεύουν στην αντιμετώπιση των κοινωνικών και οικολογικών αδιεξόδων της εποχής μας.

Το Parliament παρουσιάστηκε για πρώτη φορά το 2014 στο Μουσείο Μπενάκη, ως απάντηση στην ελληνική κρίση της δεκαετίας του 2010. Επιστρέφει σήμερα, σε μια εποχή που η πίστη στη δημοκρατία διαβρώνεται παγκοσμίως. Δεν στοχεύει στην υπεράσπιση των υπαρχόντων δημοκρατικών θεσμών, αλλά στην εξερεύνηση νέων μορφών συλλογικής πολιτικής συνεύρεσης. Το “Parliament” βασίζεται σε μια απλή αλλά ζωτικής σημασίας πρόταση: αν τα συστήματα που έχουμε χτίσει αποτυγχάνουν να στηρίξουν την ανθρώπινη αξιοπρέπεια, την οικολογική επιβίωση και την κοινωνική συνοχή, τότε πρέπει να επινοήσουμε νέα. Και πρέπει να το κάνουμε μαζί.

Το Parliament είναι ανοιχτό για συμμετοχή του κοινού καθ’ όλη τη διάρκεια του καλοκαιριού. Το Εργαστήριο Κοινωνικής Χορογραφίας προσκαλεί ιδιαίτερα δημοσιογράφους, παραγωγούς, επιμελητές, συγγραφείς, επιμελητές εκδόσεων και στοχαστές του πολιτισμού να το βιώσουν από κοντά — όχι μόνο ως παρατηρητές, αλλά ως ενεργοί συμπολίτες, απαραίτητοι για τη δημιουργία μιας ανανεωμένης δημοκρατίας.

Περισσότερες πληροφορίες ΕΔΩ

ΣΧΕΤΙΚΟ ΘΕΜΑ