Πώς αλλάζει ο τρόπος που βλέπεις τα χρώματα όσο μεγαλώνεις

Είναι γνωστό το στερεότυπο ότι οι άνδρες γνωρίζουν τα βασικά μόνο χρώματα να ξεχωρίζουν και όχι τις αποχρώσεις, αλλά πόσες φορές έχει ακούσει να κατηγορούν άτομα ότι έπαψαν να έχουν καλή αντίληψη των χρωμάτων επειδή μεγαλώνουν ηλικιακά.

Κι όμως, το δεύτερο (σε αντίθεση με το πρώτο) είναι τελικά αποδεδειγμένο με έρευνα και αν το σκεφτούμε καλύτερα, βγάζει νόημα – όσο μεγαλώνουμε, ο κόσμος γίνεται λιγότερο ζωηρός και αυτό δεν είναι κάποιο αποκύημα της φαντασίας μας. Θα μπορούσαμε να υποθέσουμε ότι είναι ακόμη ένα άμεσο σύμπτωμα της γήρανσης: όπως δηλαδή ολόκληρο το σώμα, έτσι κι η λειτουργία της όρασης, όσο μεγαλώνουμε αποδυναμώνεται. Ότι ευθύνονται για αυτό προβλήματα όπως η ανάπτυξη καταρράκτη και το γλαύκωμα.

Αλλά δεν είναι μόνο αυτό – ακόμη και ένα υγιές οπτικό σύστημα δείχνει να «χαλαρώνει» όσο περνούν τα χρόνια, επειδή αποδυναμώνονται σταδιακά συγκεκριμένες λειτουργίες του εγκεφάλου που σχετίζονται με το πώς αντιλαμβανόμαστε τα χρώματα. Αυτό το συμπέρασμα προέκυψε από μια νέα μελέτη ερευνητών του University College London, που δημοσιεύθηκε στο επιστημονικό περιοδικό Scientific Reports, ανατρέποντας τα μέχρι τώρα δεδομένα.

Τι έδειξε το πείραμα για την αντίληψη των χρωμάτων

Η ερευνητική ομάδα υπό την καθοδήγηση της Dr Janneke van Leeuwen εξέτασε 37 άτομα – τα 17 απ’ τα οποία ήταν νεαρής ηλικίας (μέσο όρο στα 27,7 ετών), ενώ τα υπόλοιπα ήταν μεγαλύτερης ηλικίας (μέσο όρο στα 64,4 ετών). Οι συμμετέχοντες κλήθηκαν να παρατηρούν 26 διαφορετικές αποχρώσεις, ενώ ένα ειδικό μηχάνημα κατέγραφε τη διάμετρο της κόρης των ματιών τους, με ταχύτητα 1.000 λήψεις/δευτερόλεπτο. Στόχος ήταν να μετρηθεί πώς αντιδρά το οπτικό σύστημα σε διαφορετικές συνθήκες φωτεινότητας και κορεσμού των χρωμάτων.

Τα αποτελέσματα; Όπως φάνηκε από το δείγμα που εξετάστηκε, η αντίδραση της κόρης στη φωτεινότητα παραμένει μεν αμετάβλητη με την ηλικία, αλλά η αντίδραση στον κορεσμό των χρωμάτων μειώνεται αισθητά στους ηλικιωμένους. Η απόκλιση της αντίδρασης ήταν ιδιαίτερα αισθητή στις αποχρώσεις που βρίσκονται στο φάσμα πράσινο-ματζέντα, ενώ το φάσμα μπλε-κίτρινο επηρεάστηκε ελάχιστα.

Έτσι, φάνηκε ότι η αντίληψη συγκεκριμένα για τα πιο ζωηρά και έντονα χρώματα είναι εκείνη που μειώνεται όσο γερνάει το άτομο.

Κύρια αιτία για αυτή τη (μερική) μείωση στην αντίληψη των χρωμάτων δεν είναι κάποια αδυναμία η οποία εμφανίζεται στους φωτουποδοχείς, ούτε στην ανακλαστική λειτουργία του ματιού. Όπως επισημαίνεται στο επιστημονικό report, το φαινόμενο εντοπίζεται στον πρωτεύοντα οπτικό φλοιό. Με άλλα λόγια, αφορά περιοχές ανώτερης επεξεργασίας στην οπτική οδό του εγκεφάλου, άρα δεν σχετίζεται με το πώς βλέπουμε διά μέσου των ματιών αλλά με το πώς αντιλαμβανόμαστε τα χρώματα αυτά μέσω της εγκεφαλικής διεργασίας.

ΣΧΕΤΙΚΟ ΘΕΜΑ