Τα ξύλα που ξεβράζονται στην Αλάσκα είναι η άμυνα των ντόπιων
Το να συλλέγουν οι ντόπιοι τα ξύλα που ξεβράζονται στον ποταμό Γιούκον δεν είναι απλώς λύση ανάγκης, είναι μέρος της ταυτότητάς τους. Κανείς δεν μπορεί να θυμηθεί τον εαυτό του χωρίς βάρκα.
- 20 ΙΟΥΛ 2025
Μετά την πανδημία, βιώνουμε τις συνέπειες της ενεργειακής κρίσης τόσο στην τσέπη μας όσο και στις ειδήσεις των οκτώ.
Να θυμίσουμε μερικά κομβικά σημεία των τελευταίων χρόνων, σχετικά με το θέμα: μετά την εισβολή της Ρωσίας, η τιμή του πετρελαίου μπρεντ ξεπέρασε (για πρώτη φορά από το 2008) τα 130 δολάρια ανά βαρέλι, οι τιμές της χονδρικής ενέργειας στην Ευρώπη εκτοξεύθηκαν κατά 237%, το φυσικό αέριο σημείωσε παγκοσμίως ιστορικό υψηλό το 2022, ενώ όλες αυτές οι ανατιμήσεις οδήγησαν σε συνολικότερες αυξήσεις στον πληθωρισμό και μια γενικότερη γεωπολιτική ένταση μεταξύ κρατών και ηπείρων, της οποίας το φινάλε μένει ακόμη να κριθεί.
Οι μεγαλύτεροι χαμένοι σε αυτή την ιστορία δίνης, όμως, δεν είναι ούτε τα κυρίαρχα κράτη της Δύσης, ούτε πληθυσμοί και λαοί τεχνολογικά ανεπτυγμένοι.
Τις πιο οδυνηρές επιπτώσεις, όπως έχουν παραδεχτεί και συμφωνήσει πολλές φορές οι ηγέτες σε διακρατικές συναντήσεις (π.χ. τις COP), είναι οι κοινότητες απομονωμένων περιοχών του πλανήτη, γηγενών κατά βάση πληθυσμών, όπου η επιβίωση κρίνεται κάθε μέρα από το μηδέν.
Σε αυτές τις περιπτώσεις, όπως έχουμε περιγράψει και με αφορμή άλλα φωτορεπορτάζ του πρακτορείου Associated Press, η ευρηματικότητα είναι όπλο: μια δυνατότητα υιοθέτησης εναλλακτικών λύσεων από τους ντόπιους, ώστε να ανταπεξέλθουν στις δυσμενείς συνθήκες – είτε αυτές αφορούν το περιβάλλον και τις φυσικές καταστροφές που προοδευτικά πληθαίνουν, είτε αφορά το αδιέξοδο της μεγάλης ενεργειακής και κατά συνέπεια της οικονομικής κρίσης.
Για τον ντόπιο πληθυσμό της κεντρικής Αλάσκας, για παράδειγμα, τα ξύλα τα οποία ξεβράζει η θάλασσα δεν πάνε χαμένα. Αντίθετα, συλλέγονται και αξιοποιούνται σταθερά από τους ίδιους για θέρμανση και κατασκευαστικές εργασίες.
Μεταφερόμαστε, συγκεκριμένα, στην απομακρυσμένη κοινότητα του Γκαλένα που βρέχεται από τον ποταμό Γιούκον και σε καθημερινή βάση οι κάτοικοι, όπως ο Jake Pogrebinsky τον οποίον συνάντησε το Associated Press, πλέουν με τα καΐκια τους, προς αναζήτηση ξεβρασμένων ξύλων.
Τα ξύλα αυτά μπορεί να προέρχονται από διάφορα είδη δέντρων – πεύκα, λεύκες, βελανιδιές και κέδρους, μεταξύ άλλων. Είναι κομμάτια τα οποία είτε έσπασαν είτε κάηκαν και μετακινήθηκαν με τα ρεύματα των υδάτων.
Ένα απόρριμμα της φύσης που μετατρέπεται σε θησαυρό για τους ντόπιους.
Ένας από αυτούς είναι και ο Pogrebinsky. Στην ηλικία, σήμερα, των 59 ετών αδυνατεί να θυμηθεί τον εαυτό του έξω από τη βάρκα. Το να συλλέγει ξύλα απ’ τον ποταμό είναι όχι απλά μέρος της δουλειάς του, αλλά μέρος της ταυτότητάς του. «Μαζεύοντας ξύλα, κάνω το καλύτερο δυνατό, είναι η καλύτερη ώρα της ημέρας». Με αυτόν τον τρόπο, αισθάνεται ότι κάνει κάτι συλλογικό, ότι προσφέρει στο σύνολο της κοινότητας.
Και αυτό γιατί οι κορμοί που ξεβράζονται στον ποταμό, έχουν εξελιχθεί σε όπλο άμυνας για τους ντόπιους.
Αυτή η επαναχρησιμοποιούμενη ύλη αποτελεί τη μόνη εναλλακτική τους, προκειμένου να μειώσουν το ποσοστό εξάρτησης από τα εισαγόμενα καύσιμα και τις ανατιμήσεις. Παράλληλα, δημιουργεί θέσεις εργασίας στην απομονωμένη κοινότητα κεντρικά της Αλάσκας – ανοίγει ένας κύκλος εργασιών: υπάρχουν οι συλλέκτες των ξύλων όπως περιγράψαμε, αλλά και οι ξυλουργοί-κατασκευαστές επίπλων, άτομα που ασχολούνται με την εξαγωγή και την πώληση αυτής της ύλης, άτομα που ασχολούνται με την αποθήκευση και τη διανομή, μέχρι καλλιτέχνες και γλύπτες με στόχο την τουριστική αγορά κοντινών περιοχών.
Μάλιστα, υπάρχουν οφέλη από τη συλλογή της ξεβρασμένης ξυλείας και για το τοπικό οικοσύστημα.
Ο Enda Murphy, επίκουρος καθηγητής Πολιτικών Μηχανικών στο Πανεπιστήμιο της Βρετανικής Κολομβίας, ο οποίος έχει ερευνήσει το θέμα, τονίζει ότι η υπερβολική συγκέντρωση και εναπόθεση αυτών των ξύλων σε ένα σημείο ενδέχεται να καλύψει τη βλάστηση του ποταμού, αποδυναμώνοντας την τροφική αλυσίδα: μειώνεται το οξυγόνο το οποίο παράγεται, επηρεάζονται αρνητικά τα μικρά ψάρια και ακολούθως τα μεγαλύτερα, άρα το σύνολο του ποταμού.
Από την άλλη, βέβαια, οι επιπλέοντες κορμοί, χάρη στα κενά τα οποία έχουν, μπορούν να χρησιμοποιηθούν ως καταφύγιο από διάφορα είδη π.χ. πτηνών. Το ερώτημα που παραμένει αναπάντητο από την ακαδημαϊκή κοινότητα είναι πότε αυτοί οι κορμοί είναι τελικά επιβλαβείς για τις ισορροπίες.
Πάντως, οι ντόπιοι κάνουν το καλύτερο δυνατό για να μη φτάσουμε σε αυτό το σημείο.
Ακολουθήστε το OneMan στο Google News και μάθετε τις σημαντικότερες ειδήσεις.