Η Θεοδώρα Τζήμου φοράει φούστα και κάνει επανάσταση στη σκηνή
Μιλήσαμε με την ηθοποιό, που επαναλαμβάνει τον ρόλο της Σόνιας, μιας καθηγήτριας σε σχολείο με παραβατικούς εφήβους στην παράσταση Η Μέρα της Φούστας στο Δίπυλον.
- 6 ΟΚΤ 2025
«Το θέατρο, είτε άμεσα, είτε έμμεσα, είναι πολιτικό. Δεν χρειάζεται να έχει φανερά πολιτική γραφή. Οτιδήποτε κάνουμε και με όποιον τρόπο κι αν το κάνουμε είναι πολιτική θέση. Ειδικά αυτή την εποχή, το θέατρο που δεν φοβάται να πάρει θέση είναι απόλυτα αναγκαίο». Η συζήτηση με τη Θεοδώρα Τζήμου δεν ξεκίνησε με αυτά τα λόγια. Είναι όμως αυτά τα λόγια που περιγράφουν ακριβώς το θέατρο που συμβαίνει ήδη από την περσινή σεζόν στο Δίπυλον.
Μετά από εννέα χρόνια, το Θέατρο Δίπυλον μπήκε ξανά στην αθηναϊκή σκηνή με μία από τις πιο πολιτικές παραστάσεις της χρονιάς· ένα έργο που αποκαλύπτει τις σκοτεινές πλευρές της κοινωνικής και πολιτικής μας πραγματικότητας, που αναμετράται με την ωμή βία και τον διάχυτο φόβο, αλλά και με την ελπίδα που επιμένει. Η Μέρα της Φούστας σε σκηνοθεσία της Ζωής Χατζηαντωνίου μετέτρεψε πέρυσι τη σκηνή της Άσπρης Αίθουσας σε χώρο αντίστασης. Το ίδιο ετοιμάζεται να κάνει και φέτος, αυτή τη φορά όμως στη Μαύρη Αίθουσα – η βία άλλωστε κατοικεί στο φως και στο σκοτάδι.
Πρωταγωνίστρια της ιστορίας είναι η Θεοδώρα Τζήμου, πλαισιωμένη από έναν θίασο νέων ηθοποιών. «Αυτά τα παιδιά μου έχουν κάνει πολύ μεγάλο δώρο. Το άνοιγμα, η ενέργειά τους, η δοτικότητά τους, η γενναιοδωρία τους, η αφέλειά τους αλλά και συγχρόνως η σοφία τους. Όλα αυτά τα αντιφατικά στοιχεία μαζί είναι για μένα ένα μεγάλο μάθημα».
Με τον ίδιο ενθουσιασμό μιλά και για την πρώτη της επαφή με τη Μέρα της Φούστας, που βασίστηκε στην ομώνυμη ταινία του Ζ.Π. Λίλιενφελντ (του 2008) και τη γερμανική θεατρική διασκευή της με τίτλο Τρελό αίμα των Γ. Χίλιε και Ν. Ερπουλάτ, αλλά και για τη Σόνια, τον ρόλο που υποδύεται. «Πιστεύω πως θα ήταν μεγάλη χαρά για κάθε ηθοποιό να εμπλακεί με τον ρόλο της Σόνιας και κατ’ επέκταση με ένα τέτοιο έργο».
Πρόκειται για ένα πολυεπίπεδο έργο που ασχολείται με τον αέναο κύκλο της βίας και τον σεξισμό στη σημερινή Ευρώπη. Κάπου εδώ, να αναφέρουμε ότι η «Μέρα της Φούστας» στις Κάτω Χώρες αναφέρεται στην πρώτη ηλιόλουστη μέρα του χρόνου, όπου όλοι επιτρέπεται να φορούν φούστα έξω και γιορτάζεται ουσιαστικά ως μία ημέρα κατά του σεξισμού και της βίας.
«Στην παράσταση η φούστα παίζει σημαντικό ρόλο. Συμβολίζει την ελευθερία της έκφρασης. Η Σόνια είναι καθηγήτρια λογοτεχνίας σε ένα Λύκειο με παραβατικούς εφήβους. Βάσει νομοθεσίας, οι καθηγήτριες δεν πρέπει να φοράνε φούστα λόγω πολυπολιτισμικότητας γιατί υπάρχουν μαθητές μουσουλμάνοι και άλλων πολιτισμών και θρησκειών. Η Σόνια, όμως, επιμένει να κάνει τη δική της επανάσταση και γι’ αυτό τον λόγο εμφανίζεται στο σχολείο με φούστα».
Βλέποντας την παράσταση στην αρχή, παρατηρούμε ότι η Σόνια είναι ένα πρόσωπο που ξεκινά από τη θέση του θύματος. «Προσπαθεί να διδάξει θέατρο αυτά τα παιδιά και μπαίνει στο μάθημα με ύφος ηττημένης. Κατά τη γνώμη μου, προσπαθεί να τους διδάξει τον Ευρωπαϊκό Διαφωτισμό για να είναι ολοκληρωμένοι άνθρωποι και να μπορούν να επιλέξουν μόνοι τους τι σημαίνει ελευθερία και ποια είναι τα όριά της. Δηλαδή, να έχουν μια προσωπική επιλογή πάνω στα πράγματα. Άρα, προσπαθεί να τους ανοίξει αυτό το πεδίο και να τους το μάθει.
Οι μαθητές της είναι επτά υπέροχα παιδιά μέσα σε ένα μικτό σχολείο. Δηλαδή, είναι παιδιά Ελλήνων, παιδιά μεταναστών, παιδιά χαμηλού βιωτικού επιπέδου από οικογένειες που δεν είναι εύρωστες οικονομικά. Παιδιά που προσπαθούν να βρουν τον χώρο τους, την ύπαρξή τους μέσα σε ένα κράτος που δεν τους ευνοεί. Αντιμετωπίζουν πολλές δυσκολίες. Ενδοοικογενειακή κακοποίηση και βία γενικότερα που σαν αποτέλεσμα οδηγεί τα παιδιά να γίνονται τα ίδια βίαια και κακοποιητικά.
Είναι δυστυχώς οι έφηβοι, που ακούμε να εμπλέκονται σε διάφορα βίαια επεισόδια. Είναι ακριβώς αυτά τα παιδιά».
Ποιο είναι αυτό το συμβάν που μετατρέπει τη σχολική τάξη σε πεδίο μάχης; «Για μία ακόμα μέρα, η Σόνια μπαίνει στην τάξη, νιώθοντας ηττημένη, καθώς υφίσταται καθημερινά bullying, φορώντας όμως πάντα τη φούστα της. Σε αυτό το ούτως ή άλλως βίαιο περιβάλλον εμφανίζεται ένα όπλο από κάποιον μαθητή, το οποίο βρίσκεται ξαφνικά στα δικά της χέρια. Συνειδητοποιεί ότι υπό την απειλή του όπλου μπορεί επιτέλους, για πρώτη φορά να κάνει το μάθημά της όπως εκείνη θέλει».
Η Θεοδώρα Τζήμου διευκρινίζει ότι ο σεξισμός είναι κεντρικό ζήτημα στην παράσταση και αναδεικνύεται με σαφήνεια. «Τα παιδιά έχουν έντονη σεξιστική συμπεριφορά και απέναντι στη δασκάλα τους, που φοράει φούστα, αλλά και απέναντι στις συμμαθήτριές τους. Μέσα από έναν μονολόγο μίσους -που αποτελεί δομικό στοιχείο της αφήγησης- αποκαλύπτεται με ένταση αυτό που βιώνει η Σόνια: μιλά ξεκάθαρα για συγκεκριμένους άντρες, τους οποίους αποκαλεί ανεγκέφαλα όντα.
Πέρα από τον σεξισμό, η παράσταση θίγει πάρα πολλά ζητήματα της εποχής: την προσωπική ελευθερία, την κοινωνική ελευθερία, τη βία, την καταπίεση, την ανάγκη για αποδοχή σε συνδυασμό με την έλλειψη επικοινωνίας. Μιλάει για την ανεπαρκή πολιτική εξουσία, για το θέατρο, για την προσωπική επιλογή, για την Ευρώπη και τον δυτικό πολιτισμό, για τον μουσουλμανικό πολιτισμό.
Υπάρχει όμως ένα σημείο στο συγκεκριμένο έργο, που με ταρακούνησε σε προσωπικό επίπεδο. Το ότι κάποιος υπό την απειλή όπλου προσπαθεί να κάνει κάτι καλό. Το ότι γίνεται βίαιος, αλλά ο σκοπός του αγιάζει τα μέσα, το οποίο πιστεύω τελικά ότι είτε ερήμην μας, είτε συνειδητά το κάνουμε λίγο πολύ όλοι μας».
***
Η Μέρα της Φούστας
Σκηνοθεσία – Δραματουργική επεξεργασία: Ζωή Χατζηαντωνίου
Σκηνογραφία: Ελίνα Λούκου
Μουσική: Γιώργος Μιζήθρας
Φώτα: Νίκος Βλασόπουλος
Κοστούμια: Ελμίνα Νέου (2ος χρόνος)
Φωνητική διδασκαλία: Γιώργος Ιατρού (2ος χρόνος)
Πιάνο: Μαρία Παπαπετροπούλου
Βοηθός σκηνοθέτιδας: Κωνσταντίνος Σακουλάς (2ος χρόνος)
Φωτογραφίες: Alex Kat
Γραφίστας: Πασχάλης Ζέρβας
Επικοινωνία & Γραφείο Τύπου: Μαρία Τσολάκη
Διαφήμιση-Social Media: RENEGADE MEDIA, Βασίλης Ζαρκαδούλας
Διεύθυνση παραγωγής: Κατερίνα Καμαρινοπούλου
Συμπαραγωγή της ΤΕΧΝΗΧΩΡΟΣ & της QUADRAT ΑΜΚΕ.
Στον ρόλο της καθηγήτριας η Θεοδώρα Τζήμου
Στους ρόλους των μαθητών οι Μαρία Αρζόγλου (Μαριάμ), Νατάσα Βλυσίδου (Νατάσα), Νικόλας Γραμματικόπουλος (Λουκάς), Πάνος Κλάδης (Μιχάλης), Θάνος Κόνιαρης (Χακίμ), Οδυσσέας Πετράκης (Φώτης), Πάνος Χατσατριάν (Γκορ)
Το κείμενο της παράστασης βασίζεται ελεύθερα στο έργο του Ζ. Π Λίλιενφελντ και τη διασκευή των Γ. Χίλιε και Ν. Ερπουλάτ. Τα αποσπάσματα των έργων που χρησιμοποιούνται στην παράσταση βασίζονται στις μεταφράσεις του Γιώργου Δεπάστα.
Info: Θέατρο Δίπυλον – Μαύρη αίθουσα (Σαμουήλ Καλογήρου 2, Αθήνα). Από τις 17/10 κάθε Πέμπτη, Παρασκευή, Σάββατο 21.00, Κυριακή 20.00. Προπώληση εδώ.
Ακολουθήστε το OneMan στο Google News και μάθετε τις σημαντικότερες ειδήσεις.