Lunch break στη δουλειά: Πολυτέλεια ή αναγκαιότητα;
Οι ειδικοί στον τομέα της υγείας συμφωνούν ότι το μεσημεριανό γεύμα είναι ζωτικής σημασίας τόσο για τη σωματική και πνευματική απόδοση όσο και για την ψυχική ευεξία.
Σε έναν εργασιακό κόσμο που κινείται ακατάπαυστα, το μεσημεριανό διάλειμμα αποτελεί πλέον ζήτημα κουλτούρας, πολιτικής και αντοχών. Αν και το lunch break στη δουλειά παραμένει μια βασική βιολογική ανάγκη, για πολλούς έχει καταντήσει μια μηχανική ενέργεια, πολλές φορές μπροστά από την οθόνη του υπολογιστή, χωρίς καμία αίσθηση ανάπαυλας ή ουσιαστικής φροντίδας του εαυτού μας.
Οι λόγοι που οι εργαζόμενοι παραλείπουν το μεσημεριανό γεύμα ποικίλλουν: θέλουν να τελειώσουν τη δουλειά τους το συντομότερο δυνατό, φοβούνται ότι δεν θα έχουν αρκετό χρόνο για να την ολοκληρώσουν, έχουν πάρα πολλές συσκέψεις για να κάνουν διάλειμμα ή ανησυχούν ότι τα αφεντικά τους θα τους κρίνουν επειδή κάνουν διάλειμμα για φαγητό.
Στην ελληνική εργασιακή πραγματικότητα, ο χρόνος και ο χώρος για φαγητό δεν ήταν ποτέ στις προτεραιότητες των εργοδοτών, γι΄αυτό και οι περισσότερες εταιρείες – μέχρι πρότινος – δεν είχαν καν προβλέψει για τις αντίστοιχες παροχές (ευρύχωρη κουζίνα).
Η σημασία του διαλείμματος για την υγεία
Οι ειδικοί στον τομέα της υγείας συμφωνούν ότι το μεσημεριανό γεύμα είναι ζωτικής σημασίας τόσο για τη σωματική και πνευματική απόδοση όσο και για την ψυχική ευεξία. Η Lisa Mosconi, PhD, διευθύντρια του Weill Cornell Alzheimer’s Prevention Program και συγγραφέας σχετικών βιβλίων, τονίζει: «Ζούμε σε μια κοινωνία που εξυμνεί την απόδοση, συχνά εις βάρος της ξεκούρασης. Ωστόσο, η συνεχής εργασία χωρίς διαλείμματα μπορεί να έχει επιζήμιες συνέπειες στην υγεία μας».
Η Mosconi εξηγεί επίσης ότι η σταθερή πρόσληψη τροφής μέσα στην ημέρα βοηθά στη ρύθμιση του σακχάρου στο αίμα – κρίσιμο παράγοντα για την εγκεφαλική λειτουργία, τη διάθεση και τη συγκέντρωση. «Τα μεσημεριανά διαλείμματα παρέχουν την ευκαιρία να ανεφοδιάσετε το σώμα και τον εγκέφαλό σας με βασικά θρεπτικά συστατικά που υποστηρίζουν τη σωματική και ψυχική υγεία», λέει.
Το lunch break ως κοινωνική εμπειρία
Πέρα από τις βιολογικές του διαστάσεις, το μεσημεριανό διάλειμμα μπορεί να λειτουργήσει και ως μέσο κοινωνικής αλληλεπίδρασης μέσα στον εργασιακό μικρόκοσμο. Ο Κωνσταντίνος, δημοσιογράφος, παραδέχεται πως παλαιότερα απολάμβανε το μεσημεριανό γεύμα με συναδέλφους στην κουζίνα της εταιρείας. Μετά την πανδημία, όμως, η συνήθεια αυτή εγκαταλείφθηκε. Πλέον, τρώει μπροστά στον υπολογιστή, διαβάζοντας ειδήσεις ή βλέποντας κάποιο βίντεο. Παρ’ όλα αυτά, δεν παραλείπει ποτέ το μεσημεριανό του διάλειμμα, θεωρώντας το αδιαπραγμάτευτο.
Παρόμοια εμπειρία έχει και η Μαρία, συντάκτρια. Θεωρεί σημαντικό το μεσημεριανό διάλειμμα, ωστόσο θα ήθελε η εταιρεία να θεσμοθετήσει ένα κοινό, οργανωμένο διάλειμμα για όλα τα μέλη της ομάδας. Όπως λέει: «Θα ήταν εποικοδομητικό όλοι να έχουν ένα τέταρτο ή μισάωρο για να φάνε, να μιλήσουν και να αποφορτιστούν». Η Χριστίνα, ιδιωτική υπάλληλος, επιβεβαιώνει ότι τις περισσότερες ημέρες γευματίζει μπροστά στον υπολογιστή, επιλέγοντας όμως υγιεινά πιάτα, όπως σαλάτες και μαγειρευτά.
Αντίθετα, η Τζο, HR Business Partner, εργάζεται σε εταιρεία με ξεχωριστό χώρο τραπεζαρίας, όπου οι εργαζόμενοι τρώνε μακριά από τα γραφεία τους. Η ώρα του φαγητού δεν είναι αυστηρά καθορισμένη, αλλά η κοινωνική διάσταση παραμένει ζωντανή, με συναδέλφους να απολαμβάνουν μαζί το διάλειμμά τους είτε με delivery είτε με σπιτικό φαγητό.
Για τον Μάνο Πλατανάκη, συνιδρυτή της Fuse, η δημιουργικότητα παίρνει διάφορες μορφές και εκφράζεται τέλεια μέσα από το φαγητό. Γι’ αυτό, το lunch break είναι κάτι παραπάνω από ένα διάλειμμα – είναι μια καθημερινή τελετουργία που χτίζει σχέσεις, ενισχύει την ομαδικότητα και ξεκλειδώνει ιδέες. Κάθε μεσημέρι, όποιος μπορεί, μαζεύεται στο κοινό τραπέζι της εταιρείας. Χωρίς laptops, χωρίς κουβέντες για δουλειά.
«Μόνο φαγητό, γέλια και το τσαγάκι της ημέρας. Και φυσικά υπάρχουν πάντα snacks που φέρνουμε επιστρέφοντας από τα ταξίδια μας. Αυτή η “παύση” λειτουργεί σαν reset, αλλά και σαν σύνδεσμος μεταξύ των διαφορετικών ομάδων στην εταιρεία. Εκεί αναπτύσσονται σχέσεις αλλά και ιδέες για projects. Είναι ένας χώρος χωρίς ιεραρχία. Η υγιής ανάπτυξη μιας ομάδας δεν χτίζεται μόνο με KPIs και deadlines. Χτίζεται όταν δίνεις χώρο στον άνθρωπο. Και το lunch break είναι ένα απλό, καθημερινό reminder αυτού. Για την Fuse είναι μια επένδυση για τους ανθρώπους και την εταιρεία», καταλήγει.
Nielsen Ramon/Unsplash
Η κουλτούρα της υγιεινής διατροφής στον εργασιακό χώρο
Η Σταυρούλα Παπαδοπούλου, συνιδιοκτήτρια του Βαζάκι – μιας επιχείρησης που παρέχει υπηρεσίες catering με έμφαση στη φυτική διατροφή – παρατηρεί ότι όλο και περισσότερες εταιρείες στρέφονται σε πιο υγιεινές επιλογές για τους εργαζόμενους τους. Η αρχή έγινε από μια ημερίδα για τον καρκίνο του παχέος εντέρου, όπου ζητήθηκε από το «Βαζάκι» να προσφέρει ελαφρύ και υγιεινό φαγητό. Το θετικό feedback έφερε συνεργασίες με φαρμακευτικές και επιστημονικούς φορείς. Το hashtag #healthycatering δεν ήταν πλέον μια απλή ετικέτα, αλλά ένα νέο πρότυπο προσέγγισης στη διατροφή εντός του εργασιακού περιβάλλοντος.
Η ίδια σημειώνει ωστόσο ότι οι περισσότεροι άνθρωποι δεν γνωρίζουν βασικές διατροφικές διαφορές: «Σε ένα workshop, πολλοί δεν μπορούσαν να διακρίνουν τη διαφορά μεταξύ Nutella και φουντουκοβούτυρου. Ούτε ήξεραν τι είναι χυμός, φυσικός χυμός ή φρουτοποτό». Επιμένει ότι δεν πρόκειται για επιβολή, αλλά για ενημερωμένη επιλογή: «Δεν είναι κακό να επιλέγεις κάτι λιγότερο υγιεινό. Κακό είναι να το κάνεις χωρίς να ξέρεις τι ακριβώς επιλέγεις». Ένα πλήρες φυτικό γεύμα, όπως το buddha bowl – με βιολογική κινόα, λαχανικά, αβοκάντο και χειροποίητη vegan μαγιονέζα – μπορεί να προσφέρει ενέργεια, κορεσμό και διαύγεια χωρίς να επιβαρύνει τον οργανισμό.
Η ανάγκη για αλλαγή νοοτροπίας και εκπαίδευση
Το όραμά της είναι σαφές: μια διατροφική επανάσταση που ξεκινά από την εκπαίδευση των ενηλίκων και φτάνει έως τα σχολεία και τις εταιρικές καντίνες. Στόχος της είναι η προσφορά «ζωντανής τροφής» και η απομάκρυνση από τα επεξεργασμένα, πρόχειρα γεύματα. Προτείνει βιωματικά workshops, ενίσχυση της διατροφικής παιδείας και καθιέρωση κουλτούρας επιβράβευσης με υγιεινές επιλογές.
«Αν είχα μια δική μου εταιρεία, θα επένδυα σε εκπαίδευση για ανάγνωση ετικετών και βασικές αρχές διατροφής, υγιεινή καντίνα με ελάχιστα ή καθόλου επεξεργασμένα τρόφιμα, σύστημα επιβράβευσης με φρούτα και υγιεινά γλυκίσματα, αντί για ζαχαρόπαστες και πίτσες», καταλήγει.
Η ανάγκη για φαγητό δεν είναι μόνο επισιτιστική αλλά και κοινωνική. Αν απαιτείται, το διάλειμμα πρέπει να διεκδικηθεί – είτε μέσα από διάλογο με τον εργοδότη, είτε με οριοθέτηση χρόνου στο πρόγραμμα εργασίας. Κι αν είναι εφικτό, το φαγητό αξίζει να καταναλώνεται μακριά από την οθόνη, με φυσική παρουσία και συνείδηση. Το διάλειμμα δεν είναι πολυτέλεια. Είναι μια πράξη φροντίδας για τον εαυτό μας.
Εμείς και οι συνεργάτες μας αποθηκεύουμε ή έχουμε πρόσβαση σε πληροφορίες σε συσκευές, όπως cookies και επεξεργαζόμαστε προσωπικά δεδομένα, όπως μοναδικά αναγνωριστικά και τυπικές πληροφορίες που αποστέλλονται από μια συσκευή για τους σκοπούς που περιγράφονται παρακάτω. Μπορείτε να κάνετε κλικ για να συναινέσετε στην επεξεργασία μας και των συνεργατών μας για τους εν λόγω σκοπούς. Εναλλακτικά, μπορείτε να κάνετε κλικ για να αρνηθείτε να δώσετε τη συγκατάθεσή σας ή να αποκτήσετε πρόσβαση σε πιο λεπτομερείς πληροφορίες και να αλλάξετε τις προτιμήσεις σας πριν από τη συγκατάθεσή σας. Οι προτιμήσεις σας θα ισχύουν μόνο για αυτόν τον ιστότοπο. Λάβετε υπόψη ότι κάποια επεξεργασία των προσωπικών σας δεδομένων ενδέχεται να μην απαιτεί τη συγκατάθεσή σας, αλλά έχετε το δικαίωμα να αντιταχθείτε σε αυτήν την επεξεργασία.
