Η τροφή με την οποία ξεκινάς τη μέρα σου είναι η πιο μολυσμένη με «αιώνια χημικά»
- 4 ΔΕΚ 2025
Όταν το 1863 ένας μεσήλικας γιατρός κάπου στα βόρεια της Νέας Υόρκης θα εφηύρε αυτό που τότε είχε ονομάσει Granula, μία συνταγή από νερό και αποξηραμένο αλεύρι graham σπασμένο σε κομμάτια, τόσο σκληρό που έπρεπε να αναμιχθεί με γάλα για να γίνει βρώσιμο, δεν περίμενε πως βρισκόταν μπροστά σε κάτι τόσο επαναστατικό που θα άλλαζε για πάντα την πρωινή ρουτίνα εκατομμυρίων ανθρώπων στον κόσμο: Τα δημητριακά.
Μία ολόκληρη βιομηχανία άρχισε να στήνεται, ο ανταγωνισμός άνθισε και τα άγευστα και σκληρά κομμάτια αλευριού έδωσαν τη θέση τους σε πιο γλυκά και πιο χρωματιστά δημητριακά.
Όπως συμβαίνει όμως με όλα τα ωραία και κυρίως τα νόστιμα πράγματα σε αυτή τη ζωή, έτσι και τα δημητριακά έκρυβαν μυστικά που δεν θέλαμε να ανακαλύψουμε και κυρίως να πιστέψουμε.
Νέα μελέτη του Δικτύου Δράσης για τα Φυτοφάρμακα στην Ευρώπη (Pesticide Action Network Europe) που έφερε στο φως ο Guardian, διαπίστωσε ότι σε προϊόντα δημητριακών σε όλη την Ευρώπη εντοπίστηκαν υψηλά επίπεδα «αιώνιων χημικών» με τις μέσες συγκεντρώσεις να είναι 100 φορές υψηλότερες από αυτές του νερού της βρύσης.
Συγκεκριμένα, εντοπίστηκε τριφθοροξικό οξύ (TFA), μια χημική ουσία που παράγεται όταν τα φυτοφάρμακα που περιέχουν χημικές ουσίες Pfas αποσυντίθενται στο έδαφος, σε δημητριακά πρωινού, δημοφιλή γλυκά, ζυμαρικά, κρουασάν, ψωμί ολικής αλέσεως και ψωμί από ραφιναρισμένο αλεύρι.
Τι είναι τα Pfas και γιατί ονομάζονται «αιώνια χημικά»
Οι χημικές ουσίες Pfas υπάρχουν από τη δεκαετία του 1950, οι οποίες χρησιμοποιούνται στην παραγωγή και προστίθενται σε πολλά προϊόντα. Αλλά τώρα, φαίνεται ότι εισβάλουν στα τρόφιμά μας με τρόπους που δεν είχαμε καν φανταστεί.
Είναι γνωστά ως «αιώνια χημικά» και ο λόγος είναι ακριβώς η ονομασία τους, αφού μπορεί να χρειαστούν εκατοντάδες ή ακόμη και χιλιάδες χρόνια για να διασπαστούν μετά την απόρριψη των προϊόντων στα οποία έχουν χρησιμοποιηθεί. Αυτό σημαίνει ότι, αν διαρρεύσουν στο έδαφος ή στο νερό, όπως συμβαίνει συχνά, θα μπορούσαν να παραμείνουν εκεί για αιώνες. Ο αντίκτυπός τους όμως στην ανθρώπινη υγεία και στο περιβάλλον αρχίζει μόλις να γίνεται ξεκάθαρος, με νέες μελέτες να τις συνδέουν όλο και πιο συχνά με ασθένειες όπως ο καρκίνος.
Το ΤFA είναι τοξικό για την αναπαραγωγή, πράγμα που σημαίνει ότι μπορεί να βλάψει την αναπαραγωγική λειτουργία, τη γονιμότητα και την ανάπτυξη του εμβρύου. Έχει επίσης συνδεθεί με αρνητικές επιπτώσεις στις λειτουργίες του θυρεοειδούς, του ήπατος και του ανοσοποιητικού συστήματος.
Η μελέτη, η οποία είναι η πρώτη του είδους της σε ευρωπαϊκό επίπεδο, ανέλυσε 65 συμβατικά προϊόντα δημητριακών που αγοράστηκαν σε 16 ευρωπαϊκές χώρες, με το ΤFA να ανιχνεύεται στο 81,5 % των δειγμάτων (53 από τα 65 δείγματα). Τα προϊόντα σιταριού είναι μάλιστα σημαντικά πιο μολυσμένα από άλλα προϊόντα με βάση τα δημητριακά.
Τα υψηλότερα επίπεδα εντοπίστηκαν στα ιρλανδικά δημητριακά πρωινού, ακολουθούμενα από το βελγικό ψωμί ολικής αλέσεως, το γερμανικό ψωμί ολικής αλέσεως και τη γαλλική μπαγκέτα. Εντοπίστηκε σε ένα ευρύ φάσμα προϊόντων, από σπαγγέτι έως τυροκροκέτες και ginger bread.
«Όλοι οι άνθρωποι εκτίθενται σε TFA μέσω πολλαπλών οδών, συμπεριλαμβανομένων των τροφίμων και του πόσιμου νερού. Τα ευρήματά μας υπογραμμίζουν την επείγουσα ανάγκη για άμεση απαγόρευση των φυτοφαρμάκων Pfas, προκειμένου να σταματήσει η περαιτέρω μόλυνση της τροφικής αλυσίδας», δήλωσε η Salomé Roynel, υπεύθυνη πολιτικής στο PAN Europe.
Η Αγγελική Λυσίμαχου, επικεφαλής επιστήμης και πολιτικής στο PAN Europe, δήλωσε με τη σειρά της: «Όλα τα δείγματα ήταν πάνω από το προκαθορισμένο ανώτατο όριο καταλοίπων. Δεν μπορούμε να εκθέτουμε τα παιδιά σε χημικές ουσίες τοξικές για την αναπαραγωγή. Αυτό απαιτεί άμεση δράση».
Αν και η Βρετανία δεν συμπεριλήφθηκε στη μελέτη, τα αποτελέσματα έχουν επιπτώσεις και εκεί. Τα Pfas συγκαταλέγονται μεταξύ των πιο ευρέως χρησιμοποιούμενων δραστικών ουσιών φυτοφαρμάκων στο Ηνωμένο Βασίλειο, με 27 γνωστά δραστικά συστατικά Pfas να χρησιμοποιούνται σε φυτοφάρμακα του Ηνωμένου Βασιλείου, έξι από τα οποία έχουν χαρακτηριστεί ως εξαιρετικά επικίνδυνα.
Χρησιμοποιούνται επειδή οι ιδιότητές τους μπορούν να ενισχύσουν την ικανότητα ενός φυτοφαρμάκου να είναι συγκεκριμένο, να δρα ταχύτερα και να έχει μακροχρόνια υπολειμματική δράση στους οργανισμούς – στόχους.
Ακολουθήστε το OneMan στο Google News και μάθετε τις σημαντικότερες ειδήσεις.