Κι όμως, κάποτε οι άνθρωποι πέθαιναν από το παγωτό

Στη βικτωριανή Αμερική, το παγωτό είχε αναδειχθεί σε δημοφιλές επιδόρπιο. Μερικές φορές όμως ήταν επίσης επικίνδυνο, με τον ιστορικό Edward Geist να αναφέρει στο JSTOR, ότι ολόκληρες ομάδες εκδρομέων ή επισκεπτών στα πανηγύρια αρρώσταιναν σοβαρά με πόνους στο έντερο, εμετούς και διάρροια. Μερικοί, συνήθως παιδιά, πέθαιναν.

Ο Geist εξηγεί ότι η ευρεία διαθεσιμότητα του παγωτού στα μέσα του 19ου αιώνα οφείλεται στην άνοδο του εμπορίου πάγου, στην άφθονη παραγωγή ζάχαρης και στην εφεύρεση του χειροκίνητου καταψύκτη παγωτού. Τα παγωτά με βάση την κρέμα, που προτιμούσαν οι πλούσιοι, παρέμεναν πολύ ακριβά για τους περισσότερους ανθρώπους, αλλά το παγωτό «τύπου Φιλαδέλφεια» χωρίς αυγά ή ακόμα και τα φθηνότερα παγωτά με γεύσεις ήταν ευρέως διαθέσιμα.

Οι πρακτικές υγιεινής των πωλητών που πουλούσαν αυτά τα γλυκά ήταν, για έναν παρατηρητή του 21ου αιώνα, τρομακτικές. Συχνά είχαν επαναχρησιμοποιούμενα γυάλινα πιάτα, τα οποία απλώς σκούπιζαν μεταξύ των πελατών. Και μερικοί ξαναπάγωναν το λιωμένο παγωτό, κάτι που σήμερα γνωρίζουμε ότι προσφέρει την ιδανική ευκαιρία για την ανάπτυξη βακτηρίων.

Σε ένα πρώιμο περιστατικό το 1854 που περιγράφει ο Geist, οι συμμετέχοντες σε ένα φεστιβάλ στο Μπέβερλι της Μασαχουσέτης αρρώστησαν μετά από την κατανάλωση παγωτού με γεύση ανανά. Οι γιατροί απέδωσαν αυτό και άλλα παρόμοια περιστατικά σε ένα τεχνητό αρωματικό αλλά και στις χρωστικές ουσίες που χρησιμοποιούνταν στα παγωτά, οι οποίες συχνά ήταν μολυσμένες με αρσενικό (χημική ουσία).

Αυτές οι πρόσθετες ουσίες σταμάτησαν γρήγορα να χρησιμοποιούνται, αλλά οι δηλητηριάσεις από παγωτό συνεχίστηκαν. Στη δεκαετία του 1870, οι γιατροί απέδωσαν πολλά από αυτά τα περιστατικά στη «δηλητηρίαση από βανιλίνη», αν και δυσκολεύονταν να εξηγήσουν γιατί αυτό συνέβαινε μόνο με το παγωτό και όχι με άλλα προϊόντα που χρησιμοποιούσαν τεχνητή γεύση βανίλιας.

Κάποιοι απέδωσαν ακόμη και την έξαρση των «δηλητηριάσεων» στην απλή υπερκατανάλωση τροφής. Ο Kales υποθέτει ότι η μαζική δηλητηρίαση αναφέρθηκε μόνο και μόνο επειδή τόσοι πολλοί επισκέπτες του φεστιβάλ παρουσίασαν ταυτόχρονα στομαχικές διαταραχές.

Στη δεκαετία του 1880, ορισμένοι επιστήμονες απέδωσαν την ευθύνη σε έναν νέο «κακό» που άρχιζε να γίνεται γνωστός στην ιατρική βιβλιογραφία: τις πτωμαΐνες, τοξίνες που δημιουργούνται από βακτήρια κατά την αποσύνθεση ιστών. Εκείνη την εποχή, η μελέτη των βακτηρίων βρισκόταν στα σπάργανα και αυτή η σκέψη δεν κράτησε για πολύ.

Ακόμα δεν γνωρίζουμε με βεβαιότητα τι προκάλεσε τις δηλητηριάσεις από το παγωτό του παρελθόντος. Ο Geist υποθέτει ότι ο πιο συνηθισμένος ένοχος ήταν το βακτήριο Staphylococcus aureus, αν και μερικές περιπτώσεις θα μπορούσαν να έχουν προκληθεί από άλλα βακτήρια ή, όπως πολλοί υποψιάζονταν εκείνη την εποχή, από επικίνδυνη νοθεία.

Αλλά ακόμα και αν η επιστήμη πίσω από αυτό δεν ήταν απολύτως σωστή, η υπόθεση της πτωμαΐνης οδήγησε σε πρακτικές βελτιώσεις στην παραγωγή και τη διαχείριση των γαλακτοκομικών προϊόντων. Οι δύο τελευταίες δεκαετίες του αιώνα έφεραν μια σειρά από κρατικούς και τοπικούς κανονισμούς σχετικά με την υγιεινή στη βιομηχανία, συμβάλλοντας στην καθιέρωση ενός παγωτού που μπορούμε να τρώμε χωρίς να φοβόμαστε ότι θα οδηγήσει στο θάνατό μας.

ΣΧΕΤΙΚΟ ΘΕΜΑ