Να Start Up κανείς ή να μη Start Up; Ιδού η απορία

Στην Αμερική στα τέλη των ’90s ξεκίνησε το trend των start ups, των νεοφυών επιχειρήσεων που ξεκινούσαν από μια ιδέα, σε ένα καφέ, γίνονταν πράξη – επιχείριση σε αυλές και γκαράζ σπιτιών και, όταν όλα πήγαιναν πολύ καλά, μετουσιώνονταν σε πολυεθνικές.

Πλέον, αυτού του είδους η επιχειρηματικότητα που αφορά βασικά στις μικρότερες ηλικίες έχει διεισδύσει για τα καλά και στην Ελλάδα, υποβοηθούμενη, φυσικά, από την έκρηξη του διαδικτύου και των δυνατοτήτων που προσφέρει.

Πριν από κάποια χρόνια βρέθηκα στην Εβδομάδα Επιχειρηματικότητας του Εμπορικού Επιμελητηρίου, στην οποία συμμετείχαν startuppers από τις ΗΠΑ. Μία εκ των ομιλητριών ξεκίνησε με την εξής φράση: “Στα 25 μου όταν πούλησα τη δεύτερη επιχείρηση μου…..”. Κάπου εκεί σταμάτησα να ακούω. Ήταν σαν να πάτησε κάποιος το κουμπί της παύσης. Στα 25 της χρόνια, αυτή η κοπέλα είχε ήδη ιδρύσει δύο επιχειρήσεις κι έβγαλε κάποια λεφτά πουλώντας τη δεύτερη.

Εγώ στα 25 είχα δύο πτυχία, είχα τελειώσει το στρατιωτικό και δούλευα για λίγα ευρώ. Ενσάρκωνα τον ορισμό του αφορισμού που λέει ότι οι σπουδές σου ανοίγουν το μυαλό αλλά σου μικραίνουν την τσέπη.

Είναι γεγονός ότι πολλές γενιές γαλουχηθήκαμε με την πτυχιοθηρία και την εξαργύρωσή της στην εύρεση μιας σχετικής δουλειάς μετά τις σπουδές. Ιδανικά στο δημόσιο, ενώ συνήθως η λέξη ‘δουλειά’ αναφερόταν με υποκοριστικό. Δουλίτσα…

Σήμερα, όμως, ζούμε σε μια διαφορετική εποχή. Τα πράγματα έχουν αλλάξει και ήδη πολλά παιδιά νεαρής ηλικίας έχουν αρχίσει να σκέφτονται καινοτόμα, να τολμούν, να επιχειρούν, να αποτυγχάνουν και να ξαναεπιχειρούν.

Προσωπικά, μου είχε κάνει φοβερή εντύπωση το Start Up Weekend. Οι συμμετέχοντες ήταν στην πλειοψηφία τους παιδιά 19-28 ετών. Δείχνει κάτι αυτό, μία τάση.
Οι Start Up επιχειρήσεις στην Ελλάδα τελευταία έχουν αυξηθεί ραγδαία κι αυτό είναι ενθαρρυντικό, ακόμα κι αν κάποιοι υποστηρίζουν ότι υπάρχει κίνδυνος το όλο πράγμα να εξελιχθεί σε φούσκα.

Τα ποσοστά δείχνουν ότι το 90% αυτών των προσπαθειών αποτυγχάνουν, ενώ συνήθως αυτοί που πετυχαίνουν είναι άτομα μεγαλύτερης ηλικίας, με προϋπηρεσία και εργασιακή εμπειρία σε διάφορους εταιρικούς τομείς.

Εν προκειμένω, όμως, το να αποτύχει κάποιος δεν μπορεί να θεωρηθεί κακό, αφού από την αποτυχία μαθαίνεις. Ο καλύτερος δάσκαλος είναι το προηγούμενο λάθος σου και μπορεί να το χρησιμοποιήσεις σαν πυλώνα για το μέλλον. Πάνω σ’ αυτό θα χτίσεις την επόμενη προσπάθεια.

Μπορεί αυτό αυτό να είναι και το μεγαλύτερο κέρδος της Ελλάδας στα χρόνια της κρίσης. Η δουλειά, η επιχειρηματικότητα, η έρευνα και η καινοτομία. Αξίες που είχαν ξεχαστεί ή υποτιμηθεί από τους Έλληνες (πλην εξαιρέσεων, φυσικά) και ευελπιστούμε ότι έχει έρθει η ώρα να επανέλθουν – στις νέες γενιές κυρίως. Είναι η ευκαιρία μας για μια Ελλάδα που θα δουλεύει ξανά. Και το λέω μετά γνώσης διότι στα φοιτητικά μας χρόνια, η πλειοψηφία των νέων πήγαινε σε πάρτι πολιτικών νεολαιών και παρατάξεων που μετέτρεπαν το κάθε πανεπιστήμιο σε καλειδοσκόπιο πολιτικών αφισών.

Προσωπικά, θέλω να πιστεύω ότι η νέα γενιά και η νέα εποχή τα έχει αφήσει πίσω της όλα αυτά. Εννοείται ότι δίπλα στις νέες προκλήσεις που έχουμε μπροστά μας παραμονεύει και ο κίνδυνος της υπερβολής που τις τελευταίες δεκαετίες έχει συνεπάρει την Ελλάδα σε διάφορες φάσεις και μετέτρεψε διάφοφους επιχειρηματικούς κλάδους να θεωρούνται φούσκες.

Αυτός ο κίνδυνος μπορεί όντως να μετατρέψει την ευκαιρία των Start Ups σε σύνθημα αμφιβόλου αισθητικής και – κυρίως – αποτελεσματικότητας. Απ’ την άλλη, για το εργασιακό μέλλον της δικής μου γενιάς, τίποτα δεν είναι δεδομένο. Εκτός, ίσως, από τη διαχρονική ισχύ του ρητού “τα αγαθά κόποις κτώνται”. Αυτό είναι το μόνο ασφαλές business plan σήμερα.