OPINIONS

Τι emoticon έβαλες στον πόλεμο, μπαμπά;

Ο Κωνσταντίνος Αμπατζής προσπαθεί να επεξεργαστεί την ζωντανή αναμετάδοση μιας στρατιωτικής επιχείρησης μέσω Facebook.

Ότι ζούμε σε παλαβούς καιρούς, το γνωρίζουμε πολύ καλά. Πόλεμοι, τρομοκρατία, άρρωστοι άνθρωποι που παίρνουν ανά χείρας ένα όπλο και σκοτώνουν όποιον βρεθεί στο διάβα τους, άνοδος της ακροδεξιάς, υποψηφιότητα Τραμπ και πολλά ακόμη ετερόκλητα (ή όχι και τόσο) συστατικά, δημιουργούν μια πολύχρωμη σαλάτα με όνομα ‘Πλανήτης Γη’ και μια πολύ δυσάρεστη γεύση που σίγουρα δεν κάνει καλό στην υγεία κανενός.

Όταν έγραφα άλλωστε πριν μερικούς μήνες για τον στραβό δρόμο στον οποίο βαδίζουμε, δεν περίμενα σε καμία περίπτωση η πορεία αυτή να αλλάξει σύντομα προς το καλύτερο. Ίσα-ίσα, περίμενα και περιμένω ακόμη, μόνο χειρότερα. Εκτός από τον εθισμό στην τραγωδία όμως, η γενιά μας είναι εθισμένη και στην άμεση, ωμή και ταχύτατη αναμετάδοσή της.

Χάρη στην δύναμη της εικόνας και την ευγενική χορηγία των social media, όλα πλέον συμβαίνουν σε ζωντανή μετάδοση. Όλα; Όλα. Ο θάνατος, το δράμα, η βία, ακόμη και ο πόλεμος. Όλα είναι αντικείμενο ενός αρρωστημένου ριάλιτι με κοινό όσους έχουν πρόσβαση σε οθόνη τηλεόρασης ή υπολογιστή.

Τελευταίο ανατριχιαστικό παράδειγμα, η μετάδοση μέσω live streaming στο Facebook της στρατιωτικής επιχείρησης για την ανακατάληψη της δεύτερης μεγαλύτερης πόλης του Ιράκ, της Μοσούλης, από μια συμμαχία δυνάμεων του Ιράκ, των Κούρδων, της Τουρκίας και των Η.ΠΑ.

 

Κάτσε να το γράψω λίγο πιο απλά για να το επεξεργαστούμε παρέα. Συμμαχικές δυνάμεις εναντίον ISIS σε ζωντανή μετάδοση από το γήπεδο της Μοσούλης, με το αδηφάγο κοινό να έχει τη δυνατότητα να σχολιάσει ή να βάλει το emoticon της επιλογής του.

Σκοτώνεται ένας στρατιώτης; Πατάς τη φατσούλα που κλαίει. Σώζει κάποιος ένα παιδάκι; Καρδούλα. Τρώει τούμπα ένας μαχητής του ISIS; Φάτσα που γελάει. Υπάρχουν επιλογές για κάθε εξέλιξη, σ’ αυτό το ριάλιτι που σε αντίθεση με τα διάφορα Big Brother και Bar, δεν έχει προγραμματισμένο φινάλε, ούτε θα έχει κάποιο νικητή. Μάλλον θα έχει μόνο ηττημένους.

Δυστυχώς, αυτός είναι ο πλανήτης μας εν έτει 2016. Το ανθρώπινο ον πάντα διψούσε για αίμα, δεν πρόκειται για καινούρια εξέλιξη. Οι περισσότεροι θεατές της Φόρμουλα 1 προσδοκούν ένα θανατηφόρο δυστύχημα, βιντεάκια με αποκεφαλισμούς και φρικτά ατυχήματα γίνονται viral μέχρι να πεις Twitter και αρκετά ΜΜΕ πουλάνε αίμα με αντάλλαγμα μερικά κλικς.

Πλέον, ακόμη κι ο αληθινός πόλεμος προσφέρεται σαν ένα σόου, σε ζωντανή μετάδοση. Κι αυτοί που το προσφέρουν, δεν είναι άλλοι απ’ τα μεγαλύτερα ενημερωτικά δίκτυα του πλανήτη μας.

Αν ξαφνικά προσγειωνόταν στον πλανήτη με μια χρονομηχανή ένας άνθρωπος απ’ το παρελθόν και ζητούσε με μερικές φωτογραφίες να του περιγράψουμε πως θα είναι η Γη το 2016, η παρακάτω και η κεντρική φωτογραφία του άρθρου θα αρκούσαν:

 

Τανκς, εκρήξεις, ένα ματάκι που μετράει τα views, η ένδειξη live πάνω αριστερά και likes παρέα με θυμωμένες φατσούλες να μπλέκονται γλυκά ανάμεσα σε όλα αυτά. Δεν ξέρω αν το βρίσκω συμβολικό, ανατριχιαστικό, ιδιοφυές ή απλά θλιβερό. Πάντως σε αυτόν τον κόσμο ζούμε τη στιγμή που γράφονται αυτές οι γραμμές.

Έναν κόσμο όπου όλα είναι σόου και μετριούνται με κλικς, views και emoticons. Ακόμη κι ο θάνατος, ακόμη κι ο πόλεμος. Ναι, το μείζον είναι να μην υπάρχουν πια πόλεμοι και θάνατοι κι όχι να μην τα μεταδίδουμε ζωντανά, αλλά δυστυχώς δεν είμαστε υποψήφιοι σε καλλιστεία για να ευχηθούμε παγκόσμια ειρήνη. Όσο υπάρχει άνθρωπος, θα υπάρχουν πόλεμοι και δυστυχία και το μόνο που μπορούμε να κάνουμε είναι να σοβαρευτούμε και να αναλογιστούμε προς τα που πηγαίνουμε.

Και για ακόμη μια φορά, φαίνεται πως οδεύουμε προς την sci-fi δυστοπία την οποία είχε αποτυπώσει ο Θοδωρής μια μέρα μετά την απόπειρα πραξικοπήματος στην Τουρκία. Σ’ ένα σύμπαν βγαλμένο από ταινίες επιστημονικής φαντασίας και βιντεοπαιχνίδια. Ένα σύμπαν με την μια δυστυχία να διαδέχεται την άλλη κι όλα αυτά σε ζωντανή μετάδοση.

Ποιος ξέρει, μπορεί το επόμενο βήμα να είναι η δική μας συμμετοχή στις εξελίξεις. Να πατάμε like αν θέλουμε βομβαρδισμό και καρδούλα αν θέλουμε πυροβολισμό. Τίποτα δεν μοιάζει πια εξωπραγματικό και τραβηγμένο. Αντίθετα, μοιάζουμε να πλησιάζουμε με μαθηματική ακρίβεια προς την αντιγραφή σεναρίων κατασκευασμένων απ’ τα ακριβότερα στούντιο του Χόλιγουντ.

 

Μεταξύ μας άλλωστε, η υπόθεση ταινιών όπως το ‘Hunger Games’ δεν μου μοιάζει πια και τόσο διαφορετική απ’ αυτή τη σουρεάλ πραγματικότητα που βιώνουμε τις τελευταίες ημέρες.

Δύο αντίρροπες δυνάμεις, η δίψα για επιβολή, χρήμα και εξουσία κι η δίψα για ψυχαγωγία, κοιμούνται μαζί και γεννάνε έναν μικρό Φρανκεστάιν που συνδυάζει τυφλή βία και δισεκατομμύρια θεατές. Κάποτε, ήταν μερικές χιλιάδες που στριμώχνονταν στις εξέδρες του Κολοσσαίου για να παρακολουθήσουν τους μονομάχους να τα βάζουν με τα λιοντάρια.

Σήμερα, είναι όλος ο πλανήτης που μπορεί να καθίσει αναπαυτικά στον καναπέ του, παρακολουθώντας ανθρώπους να σκοτώνονται μεταξύ τους για ιδεολογικούς, θρησκευτικούς ή ότι άλλους λόγους επιλέγουν οι οικονομικοί για να μασκαρευτούν.

Ο πλανήτης μας ήταν πάντα γεμάτος δυστυχίες και τραγωδίες και θα συνεχίσει προς αυτήν την πορεία. Η διαφορά είναι πως αυτή τη φορά, όλα τα βιώνουμε ζωντανά, τη στιγμή που συμβαίνουν.

Α, μπορούμε να εκδηλώσουμε και την στεναχώρια μας, επιλέγοντας μια θλιμμένη φατσούλα. Είναι κι αυτή, μια πρόοδος.