ΒΙΒΛΙΟ

Πόσο εύκολα μπορεί να βρει δουλειά ένα ΑμεΑ;

Με αφορμή την πρώτη Ημέρα Καριέρας Ατόμων με Αναπηρία (10/03), δύο άνθρωποι μας παρουσιάζουν την επαγγελματική τους πορεία και μιλούν για τους τρόπους που θα μπορούσαν να κάνουν τον κόσμο της αγοράς λίγο αποδοτικότερο. Και πολύ πιο δίκαιο.

Τις προάλλες, συνάντησα τέσσερις ανθρώπους αρκετά διαφορετικούς μεταξύ τους. Ως προς την εμφάνιση, την ηλικία, τη μόρφωση, τον χαρακτήρα. Οι δύο από αυτούς ακούν στο όνομα Γιάννης όπως και ο μισός και παραπάνω ελληνικός πληθυσμός και έχουν μία μικρή αναπηρία στο χέρι τους. Και οι τέσσερις, στηρίζουν την κίνηση της Glovo και του CareerFair4all.gr να διοργανώσει την πρώτη Ημέρα Καριέρας για ΑΜΕΑ στην Ελλάδα.

Λίγες μέρες νωρίτερα, θέλησα να μάθω λίγα περισσότερα πράγματα για τη σχέση της αγοράς και αυτών των ατόμων για τα οποία ο Γιάννης Χατζήμπεης που ακολουθεί με διόρθωσε να μην τα αναφέρω ως ‘άτομα με προβλήματα’ αλλά ως άτομα με αναπηρία.

~~~

Τις φορές που δεν είμαι καλά ένα από τα φαβορί για να μου αλλάξει η διάθεση είναι η θάλασσα. Με μεγάλη μου χαρά, μπορώ πλέον να προσθέσω σε αυτό το κόνσεπτ και τη συζήτησή μου με ανθρώπους όπως αυτός που ακολουθεί.

Ο άνθρωπος που κολύμπησε με ένα χέρι από το Σούνιο μέχρι τη Μήλο για να ‘γνωρίσει’ στον κόσμο τους Παραολυμπιακούς Αγώνες

Και όχι μόνο τα κατάφερε παρά τα 9 μποφόρ εκείνης της ημέρας, όχι μόνο καθιέρωσε την συγκεκριμένη διαδρομή με το όνομα Αιγαίαθλον αλλά έγινε και ερώτηση στο Trivial.

Φωτογραφίες: Φραντζέσκα Γιαϊτζόγλου – Watkinson

Χρειάστηκε να ρωτήσω τρεις φορές ‘από πού μέχρι πού κολυμπήσατε;’ για να το χωνέψω. Με τον Γιάννη Χατζήμπεη γενικότερα μου πήρε αρκετό χρόνο μέχρι να συνειδητοποιήσω την τόσο ενδιαφέρουσα ζωή του. Είναι Παγκόσμιος πρωταθλητής στην κολύμβηση, έχει υπάρξει υπεύθυνος χορηγιών στους Ολυμπιακούς της Αθήνας, τους Παραολυμπιακούς του Σίδνεϊ, αποτελεί μέλος της παραολυμπιακής ελληνικής επιτροπής και τα τελευταία 2,5 χρόνια στο βιογραφικό του συμπεριλαμβάνεται και η ίδρυση μίας πλατφόρμας που αναζητά οικονομικούς πόρους για να καλύψει πρότζεκτ φιλόδοξων και ικανών ανθρώπων (ή οργανώσεων). Μέσα σε όλα αυτά, πρέπει να στριμώξω και τον τίτλο του πρώτου Έλληνα με αναπηρία που ολοκλήρωσε το ironman.

Πράγματι, η ζωή του είναι κάτι παραπάνω από ενδιαφέρουσα. Είναι υπέροχα ζηλευτή.

 

Ήμουν σύμβουλος χορηγιών στην ελληνική παραολυμπιακή επιτροπή. Είχα την εμπειρία από τους Ολυμπιακούς της Αθήνας γιατί είχα δουλέψει στο κομμάτι των χορηγιών. Είχα δουλέψει και στο Σίδνεϊ στους παραολυμπιακούς των Αυστραλών. Συμμετείχα σαν αθλητής στα 100 μέτρα πεταλούδας στην κολύμβηση στην Ατλάντα το 1996 και για έξι- επτά χρόνια ήμουν μέσα στους τοπ αθλητές κολυμβητές στον κόσμο στα 100 μέτρα πεταλούδας“.

 

Όταν κατάφερα να σταματήσω να τον ρωτάω για τα τόσα κατορθώματά του, αρχίσαμε να μιλάμε για τον λόγο που μας έκανε να σφίξουμε τα χέρια και να καθίσουμε στο ίδιο τραπέζι.

Μέρος πρώτο: Τα ποσοστά και τα πρέπει

“Οι άνθρωποι με αναπηρία σαν ποσοστό είναι μεγάλο, καταλαμβάνουν περίπου το 10 με 15% του γενικού πληθυσμού. Και μόνο από τα τροχαία, έχουμε κάθε μέρα πέντε νεκρούς, δέκα καινούργιους ανθρώπους που είναι παραπληγικοί και πέντε που είναι τετραπληγικοί, εκτός από εκείνους που έχουν σοβαρούς τραυματισμούς ή έχουν ακρωτηριασθεί. Στους νέους κάτω των 30 το ποσοστό φτάνει το 30%. Έχουμε λοιπόν καθημερινώς ανθρώπους που αλλάζει η ζωή τους και πρέπει να μπορούν να διατηρηθούν θετικοί, αισιόδοξοι αλλά και παραγωγικοί. Αν τους βγάλεις έξω από τον παραγωγικό ιστό, πέρα από το ανθρώπινο κομμάτι, προσβάλλεις και το οικονομικό. Όταν δεν στηρίζεις το 10% του πληθυσμού σου για να γίνει παραγωγικό τότε έχεις πρόβλημα σαν οικονομία”.

Πρέπει νούμερο 1: Να μην τα ρίχνουμε όλα στο κράτος, πρέπει και εμείς να κάνουμε πράγματα. Όταν φερ’ειπείν το κράτος έχει προνοήσει να φτιάξει ράμπες για να μπορεί ένας άνθρωπος με αναπηρικό αμαξίδιο να πάει στη δουλειά του και εσύ παρκάρεις εκεί, τότε δεν φταίει το κράτος. Πρέπει γενικά ένας άνθρωπος με αναπηρικό αμαξίδιο να έχει τρόπο να πάει στη δουλειά του. Να μπει στο μετρό, να παρκάρει το αυτοκίνητό του, να κινηθεί στο δρόμο“.

Πρέπει νούμερο 2: Ο εταιρικός τομέας να είναι φιλόξενος στο κομμάτι της υποδοχής. Αν μία εταιρεία ή ένας οργανισμός είναι για παράδειγμα στον πρώτο όροφο και έχει μόνο σκαλιά, υπάρχει πρόβλημα“.

 

Πρέπει νούμερο 3: Αν έχει αποκτήσει κάποιος την εκπαίδευση, τις δεξιότητες, να του δώσεις τη δυνατότητα και το περιβάλλον να δουλέψει. Πρέπει να τον έχεις σαν εργατικό δυναμικό γιατί προσφέρει στη χώρα. Προσφέρει στο ΑΕΠ για το οποίο γίνεται τόσος ντόρος. Πέρα από το γεγονός ότι του δίνεις τη δυνατότητα να ζήσει αυτόνομα“. 

Πρέπει νούμερο 4: Να υπάρχει προσαρμογή στο ότι διαφορετικότητα υπάρχει. Οφείλουμε να σεβόμαστε ο ένας τον άλλο και να γνωρίζουμε σε τι είμαστε ανταγωνιστικοί. Εγώ αν ήθελα για παράδειγμα να γίνω πιανίστας και δεν τα κατάφερνα, εκ των πραγμάτων εφόσον έχω ένα χέρι, δεν θα μου έφταιγε το κακό το κράτος αλλά η επιλογή μου“.

Πρέπει νούμερο 5: Να δίνουμε τη δυνατότητα των επιλογών“.

 

Μέρος Δεύτερο: Μία καλή ιστορία με ‘κακές’ απαιτήσεις

Εμένα με βοήθησε ένα πρόγραμμα του ΟΑΕΔ σαν ελεύθερο επαγγελματία με αναπηρία. Πήρα και παίρνω μία επιδότηση ύψους 28000 για τρία χρόνια, η οποία καλύπτει τις ασφαλιστικές μου εισφορές και αποτέλεσε σημαντική βοήθεια για το ξεκίνημά μου. Παρόλα αυτά δεν μπορώ να μην πω ότι κρίμα να βάζουν τόσες δυσκολίες ακόμα και εκεί. Υποχρεώνουν για παράδειγμα τον άλλο ανεξαρτήτως της εργασίας του να έχει ένα ξεχωριστό δωμάτιο να δηλώσει για αυτήν. Αυτό στην περίπτωση των ΑΜΕΑ είναι εξαιρετικά δύσκολο τις περισσότερες φορές για ευνόητους λόγους. Δεν είναι κρίμα για παράδειγμα για να μπεις σε αυτό το πρόγραμμα είτε είναι απαραίτητο είτε δεν είναι να πρέπει να νοικιάσεις αλλού ένα γραφείο που θα σου προσθέτει περιττά έξοδα;

Μέρος Τρίτο: Οι συνεντεύξεις για εύρεση εργασίας

Είχα φτιάξει στο εξωτερικό ένα κοσμητικό χέρι από σιλικόνη το οποίο σχεδόν δεν φαινόταν ότι δεν ήταν αληθινό. Όταν έψαχνα για δουλειά στον ιδιωτικό τομέα, αν δεν το καταλάβαιναν δεν ήταν το πρώτο που τους έλεγα ότι ‘ξέρετε, το χέρι μου είναι έτσι’. Μπορεί να περνούσα την πρώτη συνέντευξη, τη δεύτερη και στην τρίτη ή όταν τελικά με επέλεγαν και μου έλεγαν ότι σε θέλουμε τους έλεγα ‘εντάξει, απλώς να έχετε υπόψη σας ότι το χέρι μου είναι αυτό και ότι μπορεί το κοσμητικό χέρι μπορεί να μην το φοράω πάντα’“.

 

Την περίοδο που ήμουν στο κομμάτι των πωλήσεων και έβλεπα πολύ κόσμο και ήμουν και πιο νέος και ψαχνόμουν περισσότερο, το φορούσα το χέρι συνέχεια. Όχι για να κερδίσω την πρώτη εντύπωση αλλά για να μην αποπροσανατολίσω τον άλλο από αυτό που θέλω να του πω. Να μην κολλήσει ο άλλος και με κοιτάει σκεπτόμενος ‘πωπω το κακόμοιρο παιδί κτλ’. Σιγά σιγά καθώς μεγάλωνα άρχιζα να το αλλάζω“.

Μία σημαντική Παρατήρηση: Παίζει ρόλο πώς επικοινωνεί ο καθένας τον εαυτό του. Έχω φίλους τετραπληγικούς με τρομερή αναπηρία στους οποίους δεν καταλαβαίνεις καμία διαφορά πάνω τους. Είναι άνετοι, χαλαροί, επικοινωνούν, και βλέπεις από την άλλη κάποιους ανθρώπους που τους λείπει ένα δάχτυλο και να προσπαθούν με τέτοια επιμονή να στο κρύψουν που αναρωτιέσαι τι μπορεί να συμβαίνει“.

Μία ντροπιαστική (για εμάς) Επισήμανση: Κολυμπούσαμε στο ΟΑΚΑ μια περίοδο. Εκεί λοιπόν είχε θέσεις για ανθρώπους με αναπηρία. Θυμάμαι κολυμπούσαμε με μέλη της εθνικής ομάδας, οι οποίοι ήταν αυτόνομοι, έφταναν με το αυτοκίνητό τους, κτλ. Οι θέσεις, τις περισσότερες φορές, ήταν πιασμένες. Βάλαμε μία αλυσίδα, δηλαδή όχι εμείς το Ολυμπιακό κολυμβητήριο το έκανε. Τίποτα. Έβγαζαν την αλυσίδα και πάρκαραν. Αποφασίσαμε λοιπόν να κάνουμε κάτι πιο δραστικό. Κάθε φορά που πάρκαραν στη θέση μας, παρκάραμε από πίσω τους. Τους κλείναμε, και πηγαίναμε για προπόνηση. Ερχόντουσαν λοιπόν και έλεγαν ‘μα, το άφησα για δέκα λεπτά’. Εμείς, ψύχραιμοι, τους λέγαμε ‘εντάξει, σε δύο ώρες που θα βγούμε από το νερό, ευχαρίστως να βγάλουμε τα αυτοκίνητα’. Με αυτήν την πιο δυναμική ας το πούμε διεκδίκηση, σταμάτησαν να βάζουν τα αυτοκίνητά τους εκεί“.

Ας μιλήσουμε λίγο για το GiveandFund, την πλατφόρμα που συγκεντρώνει χρήματα για κάθε (σοβαρή) ενέργεια

*Όπως είναι η συγκέντρωση χρημάτων για τη Φλόγα και τα παιδιά που έχουν καρκίνο. Επιστρέφω στο Γιάννη:

Ήμουν αθλητής στο τρίαθλο και είχα προκριθεί στο Παγκόσμιο Πρωτάθλημα που θα γινόταν στη Νέα Ζηλανδία. Τα κόστη ήταν πολύ υψηλά και οι ομοσπονδίες εδώ δεν είχαν χρήματα να μου καλύψουν το ταξίδι. Επειδή δεν είχα την οικονομική δυνατότητα να τα βάλω από την τσέπη μου μπήκα στη διαδικασία να αρχίσω να ψάχνω τι κάνουν οι συναθλητές μου στο εξωτερικό. Βρήκα λοιπόν τέσσερις Αμερικάνους που είχαν μαζέψει από μία πλατφόρμα αμερικάνικη 40000 δολάρια και έναν Ούγγρο που είχε μαζέψει 350 ευρώ. Από τότε, μου μπήκε στο μυαλό η ιδέα να φτιάξω κάτι αντίστοιχο και στην Ελλάδα“.

Είναι μια πλατφόρμα crowdfunding που στόχο έχει να στηρίξει κάποιους ανθρώπους που χρειάζονται να μαζέψουν χρήματα για μία start up, μία επιχειρηματική δράση, για να τα προσφέρουν σε κάποιον οργανισμό ή για κάποιον άλλο δικό τους προσωπικό λόγο (για ένα ταξίδι, γιατί κάνουν κάποιο σπορ και θέλουν να μετάσχουν σε αγώνες εκτός Ελλάδος, για εκπαιδευτικούς λόγους). Επίσης, στην πλατφόρμα μπορεί να ανεβάσει το πρότζεκτ του κάποιος μη κερδοσκοπικός οργανισμός για να συγκεντρώσει χρήματα για μία δράση“.

Λίγες ώρες αργότερα, στο Κουκάκι συνάντησα έναν ακόμη Γιάννη. Να ‘πέσει’ ο μεσότιτλος, παρακαλώ.

 

Ο τελειόφοιτος που βρίσκει δουλειά σε συνομηλίκους του ώστε ‘να μην αφήσουν την Ελλάδα’

Ο Γιάννης Ήμελος είναι μικρότερος από μένα, έχει τελειώσει την Ασοεε (πριν από μένα) και έχει πέσει με τα μούτρα στην πλατφόρμα που μαζί με τους συμφοιτητές του, Στέφανο Αλκίδη και Δημήτρη Προμπονά ίδρυσαν με απώτερο στόχο να βοηθήσουν τα νέα παιδιά να αποκατασταθούν επαγγελματικά.

Δεν θέλουμε να φύγουμε. Θέλουμε να μείνω εδώ“, μου είπαν και οι τρεις με ένα στόμα μια φωνή πριν προλάβω να ρωτήσω το οτιδήποτε.

Μέρος Πρώτο: Τα κίνητρα των εταιρειών να προσλαμβάνουν ΑΜΕΑ, τα ταμπού και οι λόγοι που οι άμεσα ενδιαφερόμενοι δεν πηγαίνουν σε συνεντεύξεις

Το κράτος δίνει κίνητρα στις εταιρείες να προσλαμβάνουν άτομα με αναπηρία με πολύ καλές προϋποθέσεις. Για τα πρώτα τρία χρόνια, είναι δωρεάν οι ασφαλιστικές συνεισφορές των εργαζομένων. Χωρίς κανένα όριο ηλικίας. Αυτό είναι ένα πολύ σημαντικό δεδομένο. Όχι τόσο εκμεταλλεύσιμο“.

Είναι συγκεκριμένες οι εταιρείες που προσλαμβάνουν συστηματικά άνθρωποι με αναπηρία. Για παράδειγμα, η Cocomat έχει μία στρατηγική να βοηθάει αυτούς τους ανθρώπους“.

Ο πρώτος λόγος που συμβαίνει: Το πρόβλημα είναι και στις δύο πλευρές. Και οι άνθρωποι με αναπηρία δεν έχουν τα απαραίτητα εργαλεία και την αντίστοιχη παρακίνηση ώστε να βγουν στην αγορά εργασίας. Η Glovo ανοίγει ουσιαστικά στην πόρτα σε αυτά τα παιδιά έτσι ώστε να απομυθοποιήσουν ουσιαστικά το πόσο μακρινή είναι μία συνέντευξη σε μία εταιρεία και από την άλλη και οι εταιρείες έχουν μία πιο άμεση συναναστροφή με αυτούς τους ανθρώπους. Το ότι έρχονται φυσικά στον ίδιο χώρο είναι το πιο σημαντικό από όλα“.

 

Ο δεύτερος λόγος που συμβαίνει: Έχει δημιουργηθεί μία αίσθηση στην κοινωνία ότι είναι εντάξει το να μη δουλεύεις“.

Ο τρίτος λόγος που συμβαίνει: Από τη μία τα παιδιά δεν το κυνηγούν όσο πρέπει από την άλλη οι εταιρείες πολλές φορές δεν είναι όσο δεκτικές θα έπρεπε. Δεν υπάρχει επίσης και ενημέρωση. Είναι πολύ μεγάλο το κονδύλι που υπάρχει για να πούμε ότι δεν φτάνει για όλους“.

Σε αυτό το σημείο ο Στέφανος, νιώθει την ανάγκη να παρέμβει: “Υπάρχουν κάποια πράγματα, τα οποία είναι διαφορετικά. Αν δεν τα δεις δεν θα τα λύσεις. Δεν μπορούμε όλους να τους αντιμετωπίζουμε το ίδιο. Μπορεί κάποιοι άνθρωποι να χρειάζονται λίγη περισσότερη προσοχή. Δεν είναι κακό να τους τη δώσεις. Αν δεν προσαρμοστούμε με αυτό που μας ζητάει ένας άνθρωπος, δεν θα καταφέρουμε να τον βοηθήσουμε“.

Ο Γιάννης συμφωνεί και εξηγεί:

Μέρος Δεύτερο: ‘Δουλειές, υπάρχουν’

Η πρώτη και βασική μου απορία όταν μου μίλησαν για την πλατφόρμα τους, το collegelink (ακολουθεί ανάλυση) ήταν πώς γίνεται να βρίσκουν δουλειές σε συνομηλίκους τους με τέτοια ποσοστά ανεργίας. Ο Γιάννης, με ενημέρωσε ότι “υπάρχουν δουλειές. Απλώς δεν έχει εκσυγχρονιστεί ακόμα το Πανεπιστήμιο με την αγορά. Φυσικά υπάρχουν σχολές που δίνουν τεχνικές και δεξιότητες στους υποψηφίους αλλά είναι ελάχιστες“. Έπειτα μου έκανε την εξής ρητορική ερώτηση:

 

Όσο για το θέμα των ΑΜΕΑ, μου ξανανέφερε το πρόγραμμα του ΟΑΕΔ από πάνω εξηγώντας μου ότι “ένας λόγος παραπάνω να προσλαμβάνει μία εταιρεία ένα άτομο με αναπηρία γιατί θα της βγαίνει φθηνότερος“.

Collegelink, η πλατφόρμα που βρίσκει δουλειά και σε προετοιμάζει κατάλληλα για αυτήν

 

Τη λειτουργία του collegelink ανέλαβε να μου την εξηγήσει ο Στέφανος. Λοιπόν:

Το collegelink προσπαθεί να φέρει σε επαφή φοιτητές και απόφοιτους με εταιρείες στα πλαίσια της πρακτικής αλλά και γενικότερα της δουλειάς προφανώς με πληρωμή. Είμαστε σε αρκετά καλό δρόμο. Ο κάθε υποψήφιος έχει το δικό του προφίλ στην πλατφόρμα με αναρτημένο το βιογραφικό του και μπορεί να κάνει αίτηση σε θέσεις που έχουν ανοίξει εταιρείες με αντίστοιχα δικά τους προφίλ μέσα. Και αντίστροφα, η κάθε εταιρεία μπορεί να αναζητήσει από την πλευρά της υποψηφίους αναλόγως των απαιτήσεών της. Στα πρότζεκτ μας βρίσκονται και σεμινάρια εκπαίδευσης των υποψηφίων. Για το πώς να κάνουν ελκυστικό το βιογραφικό τους, για το πώς να σταθούν σε μία συνέντευξη. Σιγά σιγά φτάνουμε τους 1500 χρήστες. Εταιρείες έχουμε πάνω από 50 και γύρω στις 30 διαθέσιμες θέσεις εργασίας. Έχουν γίνει περισσότερες από 40 προσλήψεις μέσω Collegelink. Έχουμε εκπαιδευσεί συνολικά πάνω από 200 ανθρώπους“.

 

Οι εταιρείες ψάχνουν ανθρώπους για να τους εκπαιδεύσουν και να τους κρατήσουν. Ούτε εκείνες τις συμφέρει να φεύγουν κάθε έξι μήνες“.

Πιστεύω ότι μετά από αυτήν την ατάκα, δεν χρειάζομαι επίλογο.

Υ.Γ.1: Από τα τρία παιδιά, ο Γιάννης έχει μία μικρή αναπηρία στο χέρι, αλλά όπως λέγαμε παραπάνω με τον πρώτο Γιάννη, όταν ένας άνθρωπος πιστεύει στον εαυτό του σε κάνει να τον πιστέψεις και εσύ.

Υ.Γ.2: Θέλουμε να βλέπουμε περισσότερες ενέργειες όπως αυτή της Glovo και του CareerFair4all.gr.