ΜΟΥΣΙΚΗ

Οι καλύτερες συναυλίες των Beatles ήταν στις κερκίδες

Πώς από το Kop του Άνφιλντ μέχρι το Yellow Submarine της Βιγιαρεάλ οι Beatles συνδέθηκαν με τη μουσική επανάσταση των ποδοσφαιρικών γηπέδων.

Ακόμα και αν δεν έχεις δώσει μεγάλη βάση, ακόμα κι αν δεν είσαι φανατικός, τα έχεις ακούσει. Οι Beatles έχουν όλα τα ρεκόρ του κόσμου και έκαναν τόσα πράγματα πρώτοι στη μουσική που κάθε ένα απ’αυτά χρειάζεται ξεχωριστό κείμενο και μάλλον από ανθρώπους πιο ειδικούς από εμάς. ΟΚ. Καιρός να μάθεις και κάτι άλλο, μια ακόμα πρωτιά. Οι Beatles ήταν εκεί και βοήθησαν να ξεκινήσει αυτό που πλέον συμβαίνει σε όλα τα γήπεδα του κόσμου. Το τραγούδι στις κερκίδες.

Ναι. Και υπάρχουν αποδείξεις.

Πάμε 50 χρόνια πίσω. Δεν θα συζητήσουμε την εμφάνιση στο Ed Sullivan’s Show, ούτε τα πέντε τραγούδια στις πέντε πρώτες θέσεις του Billboard στην Αμερική, που είναι και η αφορμή γι’αυτό το μίνι αφιέρωμα στους Beatles.

Απρίλιος του 1964, μια ακόμη ποδοσφαιρική σεζόν πλησιάζει προς στο τέλος της στην Αγγλία. Το BBC στέλνει συνεργείο στο Άνφιλντ για ρεπορτάζ. Θέμα δεν είναι η Λίβερπουλ, που εκείνη την ημέρα νικά την Άρσεναλ και κατακτά το πρωτάθλημα. Ο τίτλος του ρεπορτάζ είναι “The other Mersey Sound” και θέμα του είναι ο κόσμος σε μία απ’τις κερκίδες και η συμπεριφορά του, μοναδική σε όλη την Αγγλία. Η κερκίδα ήταν φυσικά το Kop και η συμπεριφορά έμελλε να αλλάξει για πάντα την ατμόσφαιρα στα γήπεδα.

 

Μέχρι τότε στα γήπεδα υπήρχαν μόνο τα συνθήματα. Λέξεις, κάποιες φορές και φράσεις, που επαναλαμβάνονταν με ρυθμικά χειροκροτήματα. Κι αυτό άρχισε να αλλάζει εκείνη τη σεζόν στο Άνφιλντ. Το Merseybeat δεν ήταν πια ο ήχος που είχε κατακτήσει μόνο το Νησί, αλλά μέσω των Beatles είχε πλέον κυριεύσει όλον τον κόσμο. Τα παιδιά στο Kop ήξεραν αυτόν τον ήχο πολύ πιο πριν, τον άκουγαν στο υπόγειο του θρυλικού Cavern, όταν έβλεπαν όλες τις ντόπιες μπάντες, τον θεωρούσαν δικό τους περισσότερο απ’τον οποιονδήποτε.

Έτσι, όταν τα μεγάφωνα του σταδίου έπαιζαν τραγούδια απ’το το Top10 πριν το ματς και στο ημίχρονο, ήταν απολύτως λογικό το Kop να μετατρέπεται σε μια τεράστια χορωδία, ένα πρωτόγνωρο καραόκε. Αυτό που δεν συνέβαινε ποτέ στα live των Beatles (αφού το κοινό μόνο ούρλιαζε) γινόταν στο Kop. Εικοσιοκτώ χιλιάδες άνθρωποι, στιβαγμένοι σε μια μόνο κερκίδα, ένωναν φωνές και κίνηση για να τραγουδήσουν μέσα σε ένα ποδοσφαιρικό γήπεδο.  Αποδείξεις, στο βίντεο και στο She loves you.

 

Όπως λέγεται και στο ρεπορτάζ, τότε ξεκίνησε και το συνήθειο της αλλαγής των στίχων, παρότι δεν έχει καταγραφεί στην κάμερα. Τα σαΐνια στο Kop έβρισκαν στο φτερό τρόπους να αλλάξουν τους στίχους και να επινοήσουν κάτι νέο, ένα τραγούδι-διασκευή αφιερωμένο σε κάποιον παίκτη ή στην ομάδα. Με κάποιον μαγικό τρόπο το υιοθετούσε αμέσως όλη η κερκίδα κι έτσι γινόταν τραγούδι στα χείλη όλων, ένα στιγμιαίο σουξέ.

Αυτό που ξεκίνησε ως τραγούδι των επιτυχιών των συγκροτημάτων του Λίβερπουλ έγινε στιχάκια για την ομάδα και με τα χρόνια οδήγησε σ’αυτό που ξέρουμε όλοι. Τραγούδια σε γνωστούς ρυθμούς, με όλους τους στίχους αλλαγμένους, αφιερωμένους στη λατρεία ομάδων και παικτών. Μπορεί και να συνέβαινε και χωρίς τους Beatles, μπορεί και να αρκούσαν οι υπόλοιπες μπάντες του Merseybeat. Όμως, εύκολα κανείς μπορεί να φανταστεί πως η εκτόξευση των Σκαθαριών ανέβασε τους τόνους στα ύψη,  προσέλκυσε το ενδιαφέρον των media γι’αυτό που συμβαίνει στις κερκίδες του Λίβερπουλ και το διέδωσε σε όλο το Νησί.

 

Αν το σκεφτείς, είναι περίεργο που τελικώς η Λίβερπουλ δεν συνδέθηκε περισσότερο με τους Beatles. Το Kop αγάπησε εξίσου και τους Gerry and The Pacemakers, μπάντα του Λίβερπουλ που είχε τον ίδιο παραγωγό με τους Beatles και κατάφερε κάτι που ούτε τα Σκαθάρια δεν πέτυχαν: έστειλε στο Νο1 της Αγγλίας και τα τρία πρώτα τραγούδια που κυκλοφόρησε. Το τρίτο ήταν φυσικά το You’ll never walk alone, που το Kop συνέχισε να τραγουδά (χωρίς να αλλάζει τους στίχους) ακόμα και όταν βγήκε τελικά απ’το το Top10 και δεν το έπαιζαν πια στο γήπεδο. Βοήθησε και το γεγονός πως ο τραγουδιστής του συγκροτήματος, Gerry Madsen, γνώριζε προσωπικά τον Bill Shankly, προπονητή της Λίβερπουλ, και του είχε δώσει το τραγούδι πριν την κυκλοφορία του, κατά τη διάρκεια της καλοκαιρινής προετοιμασίας του 1963.

Δύο χρόνια αργότερα ήρθε ο τελικός Κυπέλλου το 1965, όταν η Λίβερπουλ πήγε στο Γούμπλεϊ για να κατακτήσει για πρώτη φορά το Κύπελλο Αγγλίας. Κι όταν κάποια στιγμή οι οπαδοί της Λίβερπουλ ξεκίνησαν το You’ll never walk alone, ο θρυλικός εκφωνητής Kenneth Wolstenholme μίλησε για το “Liverpool signature tune” και φρόντισε να σιωπήσει για ακουστεί καλύτερα και να περάσει έτσι στην ιστορία.

 

Το ωραίο είναι πως οι Beatles είχαν ζητήσει εισιτήρια για εκείνον τον τελικό. Η απάντηση του Shankly στον μάνατζέρ τους ήταν “δεν έχω δει ποτέ κανέναν τους να στέκεται στο Kop, οπότε όσα εισιτήρια μου περισσέψουν θα πάνε στους φίλους μου στο πέταλο.” Γιατί μπορεί μπάντες σαν τους Beatles να βγαίνουν μια φορά στη ζωή, αλλά το ίδιο ισχύει για τύπους σαν τον Shankly. Γι’αυτό και όταν μίλησε γι’αυτούς και δημόσια, τους απαξίωσε και έδωσε την ψήφο του στο αγαπημένο του Kop: “Ξεχάστε τους Beatles και τους υπόλοιπους. Αυτός είναι ο αληθινός ήχος του Λίβερπουλ. Αληθινό τραγούδι, αυτό είναι το Kop.”

 

Στο φινάλε, είχε το δίκιο του: οι Beatles είχαν ελάχιστη σχέση με το ποδόσφαιρο και δεν ήταν καν οπαδοί της Λίβερπουλ. Ο McCartney είναι Έβερτον, ο Ringo είναι Άρσεναλ (με πατέρα απ’το Λονδίνο) και οι μακαρίτες Λένον και Χάρισον δεν είχαν σχέση με τη μπάλα. Την κατάσταση σώζουν κάπως οι γιοι τους, αφού και οι δύο γιοι του Ρίνγκο και ο γιος του Χάρισον, Ντάνι, έχουν διαρκείας στο Άνφιλντ.

Σε κάθε περίπτωση, οι Beatles ζουν και βασιλεύουν μέσα στα γήπεδα όσο και έξω απ’αυτά. Η “ξένη” με το Λίβερπουλ, Μάντστσερ Σίτι μπορεί να έχει ως “ύμνο” το Blue moon, μπορεί να αγαπά παθολογικά τους Oasis και το Wonderwall, αλλά σήκωσε το πρώτο πρωτάθλημα μετά από 44 υπό τους ήχους του Hey Jude.

 

Η Villareal είναι φυσικά το Κίτρινο Υποβρύχιο και το ίδιο το Yellow Submarine είναι με αλλαγμένους στίχους ο ύμνος της Λεχ Πόζναν και ένα απ’τα αγαπημένα τραγούδια του Kop, αυτό για τον Carragher.

 

Και μπορεί στα μέρη μας τα τραγούδια να “πατάνε” σε ελληνικούς ρυθμούς, αλλά το 1971 η δουλειά στο Λονδίνο ήταν στους ρυθμούς του Ob-La-Di, Ob-La-da.