ΑΦΙΕΡΩΜΑΤΑ

Ένα αντίο στον Curtis Hanson, σκηνοθέτη του ‘LA Confidential’

Πέθανε στα 71 του ο υπέροχος σκηνοθέτης, που επίσης μας χάρισε τα ‘8 Mile’ και ‘Wonder Boys’.

Πράγματα που ισχύουν για το ‘LA Confidential’:

Είναι μια από τις πιο πυκνές και οργανικές διασκευές βιβλίων του σύγχρονου σινεμά. Το σενάριο του Curtis Hanson και του Brian Helgeland διασκευάζει James Ellroy αλλά με έναν τρόπο που αναδεικνύει εντελώς κινηματογραφικά τις λογοτεχνικές πτυχές της ιστορίας. Σπάνια ένα Όσκαρ Διασκευασμένου Σεναρίου υπήρξε ξανά τόσο εύστοχο. Ο Curtis Hanson ήξερε πώς να διασκευάζει ιστορίες. Καμία έκπληξη που η επόμενή του ταινία, το ‘Wonder Boys’, είναι μια από τις καλύτερες ταινίες για συγγραφείς που έχουν γυριστεί ποτέ.

Διαθέτει ένα από τα καλύτερα καστ των χολιγουντιανών ‘90s. Οι παραγωγοί της ταινίας ανησυχούσαν πως ο Hanson είχε συγκεντρώσει ένα ensemble χωρίς κράχτες, δίνοντας τους κεντρικούς ρόλους της ταινίας στους κάπως άγνωστους τότε Russell Crowe και Guy Pearce. Αυτό που συνέβη ήταν αυτό: Ο Crowe έγινε ένας από τους διασημότερους ηθοποιούς του Χόλιγουντ. Σχεδόν 20 χρόνια μετά, ο Pearce είναι ακόμα ένας από τους παραγνωρισμένα σπουδαίους ηθοποιούς της γενιάς του. Η Kim Bassinger κέρδισε Όσκαρ ερμηνείας. Ο Kevin Spacey μας χάρισε μια από τις πιο απολαυστικές θανάτου του αμερικάνικου σινεμά. Όλα αυτά συνέβησαν. Ο Curtis Hanson ήξερε πώς να φτιάξει ένα τέλειο καστ από οτιδήποτε είχε στα χέρια του.

 

Μόλις πέρσι, το αμερικάνικο Κογκρέσο προσέθεσε το φιλμ στο National Film Registry, όπου διασώζονται όσες ταινίες θεωρούνται πολιτιστικά, ιστορικά ή αισθητικά σημαντικές. Κέρδισε 2 Όσκαρ τη χρονιά του ‘Τιτανικού’.

Αυτά είναι αληθινά κάδρα από αυτή την ταινία, από τον σπουδαίο Dante Spinotti. Δηλαδή εντάξει τώρα.

Το ‘LA Confidential’ είναι μια από τις τελειότερες στουντιακές ταινίες που έχουμε δει μετά το τέλος των ‘70s.

***

Ο Curtis Hanson γεννήθηκε το 1945 στη Νεβάδα και μεγάλωσε στο Λος Άντζελες, φλερτάροντας με τον κόσμο του σινεμά από την εφηβεία κιόλας. Παράτησε το σχολείο κι άρχισε να δουλεύει ως φωτογράφος για το περιοδιό Cinema. Μερικές από τις φωτογραφίες του ήταν της Faye Dunaway και ήταν χάρη σε αυτές που ο Arthur Penn της έδωσε τον πρωταγωνιστικό ρόλο στο ‘Bonnie and Clyde’.

Σε αυτό το σημείο ο Hanson είναι 20άρης και θα έμπαινε κι ο ίδιος στο σινεμά λίγα χρόνια αργότερα, αρχίζοντας να γράφει πρώτα και να σκηνοθετεί στη συνέχεια. Με μεγάλη έμπνευση τον Hitchcock ξεκίνησε φτιάχνοντας σινεμά σασπένς και τρόμου, κάτι που όσο κι αν στην πορεία εξελίχθηκε σε έναν από τους μεγάλους κινηματογραφικούς πλουραλιστές των ειδών, δεν έφυγε ποτέ τελείως από μέσα του. To 1983 γύρισε το ‘Losin’ It’, την πιο πρόσφατη ταινία του που είδα (στο πλαίσιο της καλοκαιρινής μου Tom Cruise-ειάδας), αλλά αμέσως μετά μας έδωσε ένα πολύ δυνατό θριλεροσερί.

Στο ‘The Bedroom Window’ σκηνοθέτησε Isabelle Huppert και στα ‘90s μπήκε με το φανταστικό ‘Bad Influence’ πριν παραδώσει το πρώτο του πολύ μεγάλο σουξέ, το μου-κατέστρεψες-την-οικογένεια-θα-διαλύσω-τηδική-σου εκδικητικό θρίλερ ‘Hand that Rocks the Cradle’, μια από τις κατεξοχήν ταινίες που παίζονταν στην τηλεόραση κάθε 2 μήνες από την ιδιωτική τηλεόραση και που η οικογένεια πάντα μετάνιωνε που καθόταν να δει.

 

Στα μέσα των ‘90s έβαλε την Meryl Streep να παλεύει με ένα ποτάμι, για το οποίο του αξίζουν ειλικρινή μπράβο.

Το 1997 μας έδωσε το ‘LA Confidential’, μια από εκείνες τις ταινίες που εγγυώνται στον καθένα από τους εμπλεκόμενους την κινηματογραφική αθανασία, όμως έχει ενδιαφέρον ακόμα μεγαλύτερο, το τι έκανε αμέσως μετά. Το 2000 τον βρήκε να μεταφέρει στην μεγάλη οθόνη ένα από τα πρώτα βιβλία του σπουδαίου Michael Chabon, το ‘Wonder Boys’, ένα κρυφό αριστούργημα.

 

Ο Hanson εδώ πετυχαίνει τον τέλειο τόνο ελαφράς βαρύτητας στην ιστορία ενός συγγραφέα που έχει ξεμείνει από έμπνευση, αποδεικνύοντας για δεύτερη σερί ταινία ότι είναι ένας από τους σπουδαίους λογοτεχνικούς διασκευαστές. Η ταινία είναι πολύ μελαγχολική, πολύ γλυκιά, πολύ πικρή. Έχει το ‘Things Have Changed’ του Bob Dylan, έχει ένα ακόμα τέλειο καστ (κι όχι μόνο λόγω της Marvel), έχει τον Robert Downey Jr. σε εκείνη την περίοδο της καριέρας του που το Χόλιγουντ δεν ήξερε τι να τον κάνει αλλά ένα μάτσο ταλαντούχοι, χαμηλών τόνων δημιουργοί ήξεραν ακριβώς πώς να αποσπάσουν από αυτόν ενδιαφέρουσες ερμηνείες, και βασικά έχει πολλά ακόμη πράγματα- η πρώτη μου σκέψη όταν έμαθα για τον θάνατο του Hanson είναι ότι θέλω πραγματικά να ξαναδώ αυτή την ταινία.

Το 2002 σκηνοθέτησε το τελευταίο του αναγνωρισμένο σουξέ, και 3η διαδοχική του ταινία που θα κέρδιζε Όσκαρ. Τo ‘8 Mile’ είναι από τις πιο αναγνωρίσιμες ταινίες των ‘00s, δίνοντας στον Eminem μια αναγνωρίσιμα βιωματική στιγμή και μετατρέποντάς την για εκείνη τη στιγμή σε ολοκληρωμένο καλλιτεχνικό εκφραστή ενός μουσικού είδους όσο και μιας κοινωνικής κατάστασης. Συνειδητοποίησα, γράφοντας αυτό το κείμενο, πως όταν είχα βάλει σε κατάταξη όλα τα οσκαρικά τραγούδια των τελευταίων 35 χρόνων, οι θέσεις 2 και 3 ήταν από δύο διαδοχικές ταινίες του Curtis Hanson.

Δεν το είχα παρατηρήσει φτιάχνοντας τη λίστα. Τώρα δε μπορώ να σταματήσω να σκέφτομαι πόσο ανοιχτές κεραίες πρέπει να έχεις ως καλλιτέχνης για να μπορείς να πετύχεις σε διάρκεια καριέρας, ένα τέτοιο εύρος επιρροών και σπουδαίων στιγμών να βρουν θέση στο διαφορετικών genres σύνολο έργο σου, από μελαγχολική, old man ροκ μέχρι βιωματική ραπ μουσική κι από Lovecraft και Hitchcock στις πρώιμες κινηματογραφικές αναφορές μέχρι τα θαυμαστά αποστάγματα λογοτεχνικότητας στην πρεστίζ περίοδό σου.

Ο Curtis Hanson είναι η ξεκάθαρη περίπτωση σκηνοθέτη με ένα σύνολο έργου γεμάτο ταινίες καταδικασμένες να ανακαλύπονται σε βάθος ετών και να αναγνωρίζονται ως υποτιμημένες. Το οποίο λέει πολλά όταν μιλάμε για τον δημιουργό μιας εκ των πιο αναγνωρισμένων ταινιών τις τελευταίες 2 δεκαετίες. Ακόμα και μετά την αναγνωρισμένη περίοδό του, έδωσε έργα όπως το ‘In Her Shoes’, που πολλοί θεωρούν -έκπληξη!- εξαιρετικά υποτιμημένο. Τελευταία του ταινία ήταν το ‘Chasing Mavericks’ του 2012, το οποίο και δεν ολοκλήρωσε λόγω επιβαρυμένης κατάστασης της υγείας του. (Τα γυρίσματα τις τελευταίες μέρες ανέλαβε ο Michael Apted ώστε να τελειώσει την ταινία.)

Ο Curtis Hanson πέθανε στα 71 του αφήνοντας πίσω 4 χορταστικές δεκαετίες έργου και καταφέρνοντας να έχει αθόρυβα εξελιχθεί σε έναν από εκείνους τους σκηνοθέτες που έχουν αφήσει το στίγμα τους σε τόσα πολλά σημεία, που ένα βιβλίο, ένα τραγούδι, ένας ηθοποιός, μπορούν να στον θυμίζουν. Το ‘LA Confιdential’ είναι η μεγάλη κληρονομιά που μας αφήνει, όμως μαζί με αυτό υπάρχουν ένα σωρό ακόμα λόγοι για τους οποίους θα τον θυμόμαστε πάντα με αγάπη.