Η Tania Cimatti σχεδιάζει τα πιο ωραία εξώφυλλα βιβλίων
Η Ιταλίδα illustrator βρίσκεται πίσω από την εικονογράφηση των ισπανόφωνων νουάρ λογοτεχνικών ιστοριών των εκδόσεων Carnivora. Παράλληλα, παίζει ερασιτεχνικά ποδόσφαιρο στη γυναικεία ομάδα, Άμπαλος.
- 20 ΜΑΙ 2025
Μην κρίνεις ένα βιβλίο από το εξώφυλλο, λέμε και ξαναλέμε, με το κλισέ να αφορά κυρίως πράγματα που δεν έχουν να κάνουν με την κυριολεκτική του σημασία -τη λογοτεχνική ιστορία που επιλέγεις να διαβάσεις-, αλλά με τη μεταφορική – το έξω και το μέσα του εκάστοτε ανθρώπου που έχεις απέναντί σου.
Προφανώς, όμως, και η εικόνα παίζει πια, καλώς ή κακώς, μεγάλο ρόλο στα πάντα στη ζωή μας και κάπως έτσι, μέσα στην πρώτη πανδημία, έπεσε το μάτι μου σκρολάροντας στο Instagram σε έναν μικρό εκδοτικό οίκο με έδρα στο κέντρο της Αθήνας. Τα εξώφυλλα των βιβλίων του ήταν τα πιο ιδιαίτερα που είχα δει – οι εικονογραφήσεις τους ήταν τόσο όμορφες, σύγχρονες και μίνιμαλ, σαν κάρτες που θα μπορούσα να κρεμάσω σε έναν τοίχο και να δημιουργήσω ένα κολάζ. Έμοιαζαν με μικρά έργα τέχνης. Βασικά είναι έργα τέχνης, πρόκειται για χαρακτικά.
Με το που διάβασα το πρώτο, το Η Ελένα Ξέρει από την Claudia Pineiro, συνειδητοποίησα ότι η ξεχωριστή ομορφιά του εξωφύλλου, υπήρχε σε ακόμα πιο γενναιόδωρες δόσεις και μέσα στις ισπανόφωνες νουάρ λογοτεχνικές ιστορίες, με τις οποίες οι εκδόσεις Carnivora κατάφεραν να εθίσουν το αναγνωστικό κοινό της χώρας και μάλιστα, σε εξαιρετικά σύντομο χρονικό διάστημα αν αναλογιστείς ότι μετρούν μόλις έξι χρόνια ζωής.
Το χέρι που κρύβεται πίσω από την εικονογράφηση των βιβλίων ανήκει στην Tania Cimatti, μία νεαρή Ιταλίδα που ταξίδεψε από τη γενέτειρά της, σε Αγγλία, Σκωτία, Νέα Υόρκη για να καταλήξει να ζει και να εργάζεται μόνιμα στην Αθήνα, εδώ και μία επταετία.
Τη συνάντησα στον χώρο των εκδόσεων στα Εξάρχεια, αν και όπως εξελίχθηκε η κουβέντα μας, το ραντεβού θα μπορούσε να είχε δοθεί στις κερκίδες ή στα γρασίδια κάποιου ποδοσφαιρικού γηπέδου.
Μαθαίνοντας ελληνικά -πρώτα- στη Σκωτία
Η Tania Cimatti γεννήθηκε στο χωριό Παβούλο κοντά στη Μόντενα, που βρίσκεται ανάμεσα στην Εμίλια-Ρομάνια και την Τοσκάνη. «Από παιδί είχα επαφή με την τέχνη και την αρχιτεκτονική. Ο πατέρας μου είναι μηχανολόγος μηχανικός, ο θείος μου ζωγράφος. Δεν ήμουν βέβαια από τα παιδιά που ζωγράφιζαν συνέχεια. Έπιαναν τα χέρια μου γενικά και έκανα κι άλλα πράγματα: μου άρεσε η ραπτική και το ντεκουπάζ. Επίσης, διάβαζα αρκετά, αλλά επειδή είχα μία μορφή δυσλεξίας έψαχνα πάντα στα βιβλία την εικόνα».
Μου εξηγεί ότι η Αγγλία συγκριτικά με την Ιταλία έχει μακρόχρονη παράδοση στην εικονογράφηση και κάπως έτσι, βρέθηκε να σπουδάζει στο Νόριτς. Από εκεί, ταξίδεψε πιο βόρεια και βρέθηκε να κάνει μεταπτυχιακό στη Γλασκόβη. «Η συγκάτοικός μου ήταν Ελληνίδα. Μου άρεσε η γλώσσα και ξεκίνησε να μου μαθαίνει ελληνικά. Το πρώτο μου ταξίδι στην Ελλάδα ήταν το 2016 για τον γάμο του αδερφού της στη Λέσβο. Ενθουσιάστηκα με τον ήλιο, τη ζέστη, τα χρώματα. Στη Σκωτία ήταν όλα μουντά.
Τελικά, με το που ολοκλήρωσα τις μεταπτυχιακές μου σπουδές επέστρεψα στο πατρικό μου και ξεκίνησα να στέλνω e-mails για δουλειά στην Ιταλία, αλλά και σε Αγγλία και Αμερική. Δεν πήγε καλά αυτό. Όλοι ήθελαν εμπειρία, την οποία δεν είχα. Αυτό που είχα μόνο ήταν ένα μεγάλο portfolio».
Long story short, ταξίδεψε από τη μία πλευρά του Ατλαντικού στην άλλη για να καταλήξει στην Αθήνα. Έμεινε για κάποιο καιρό στη Βενετία και εργάστηκε στην Μπιενάλε, όπου συνειδητοποίησε αυτό που της είχαν πει κάποτε στη σχολή: «ο καλύτερος τρόπος για να γίνεις εικονογράφος είναι να ζωγραφίζεις παντού, όπου κι αν είσαι». Θυμάται ότι είχε μαζί της ένα sketchbook και προσπαθούσε να προλάβει να ζωγραφίσει τα κτίρια, ενώ ήταν στο πλοίο και πήγαινε στη δουλειά. «Έπρεπε οι κινήσεις μου με το στυλό να είναι γρήγορες και κοφτές, κάτι που διαμόρφωσε το στυλ μου και έχει συμβάλλει στο πώς έχει εξελιχθεί η τεχνική μου μέχρι σήμερα».
Από τη Βενετία, ταξίδεψε στη Νέα Υόρκη για να κάνει πρακτική σε ένα εργαστήριο χαρακτικής. Έληξε η βίζα της, γύρισε στο Πάβουλο, έκανε την πρώτη της ατομική έκθεση που δεν πήγε πολύ καλά -την είδε λίγος κόσμος-, έφτιαξε ξανά βαλίτσα και τον Μάιο του 2018 ήρθε στην Αθήνα με σκοπό να κάνει ένα διάλειμμα και να μάθει ελληνικά.
Παράλληλα, όπου κι αν πήγαινε είχε στην τσάντα της ένα στυλό και ένα sketcbook. «Μου άρεσε να ζωγραφίζω τον κόσμο στα λεωφορεία και στη λαϊκές αγορές, τις ελιές που μου ξυπνούσαν τις παιδικές μου αναμνήσεις από τις οικογενειακές καλοκαιρινές διακοπές στη Νότια Ιταλία. Ξέρεις, η Αθήνα είναι μία πολύ ενδιαφέρουσα πόλη, γιατί έχει επίπεδα. Δεν είναι φλατ, όπως για παράδειγμα, το Μιλάνο, συνεπώς αλλάζει συνέχεια η οπτική».
Η εύρεση εργασίας δεν άργησε να έρθει. «Για πλάκα, googlαρα μία μέρα “graphic design Athens” και έστειλα βιογραφικό στο πρώτο γραφείο που μου εμφανίστηκε στην αναζήτηση. Με πήραν κατευθείαν για συνέντευξη και συμφωνήσαμε. Μου φαινόταν τρελό, γιατί είχα ταλαιπωρηθεί αρκετά με το να βρω δουλειά στο αντικείμενό μου. Έμεινα εκεί τα πρώτα τρία χρόνια και σήμερα, από το 2021, δουλεύω ως freelancer εικονογράφος/illustrator».
Ντύνοντας με τα χαρακτικά της σαρκοβόρες ιστορίες
Ψάχνοντας τρόπους για να δικτυωθεί επαγγελματικά και προσωπικά, τους πρώτους μήνες της μετακόμισής της στην Αθήνα, αποφάσισε να συμμετάσχει σε ένα event που διοργάνωνε ο εκδοτικός οίκος Void (ναι, ναι, εκεί που ο Γιώργος Λάνθιμος εκδίδει το φωτογραφικό λεύκωμα), που βρισκόταν τότε στο Κουκάκι. Εκεί, γνώρισε τη Μυρτώ Στείρου, που τότε ήταν η συνεκδότρια των φωτογραφικών εκδόσεων μαζί με τον João Linneu. Είδε τη δουλειά της, ενθουσιάστηκε και μερικούς μήνες αργότερα, συνεργάστηκαν στο επόμενο εκδοτικό της βήμα.
Το 2019, η Μυρτώ προχώρησε με τον Linneu και τη μητέρα της, Ασπασία Καμπύλη, που είναι η βασική μεταφράστρια (από τα ισπανικά στα ελληνικά) και επιμελήτρια, στη δημιουργία των εκδόσεων Carnivora. Ενός μικρού εκδοτικού οίκου, εστιασμένου στην ισπανόφωνη νουάρ λογοτεχνία, που όπως μου εξηγεί η Ασπασία Καμπύλη, ήθελαν εξαρχής να του δώσουν μία ιδιαίτερη αισθητική ταυτότητα, ώστε να αποκτήσει γρήγορα αναγνωρισιμότητα. Σε αυτό συνέβαλε καθοριστικά με τη δουλειά της η Tania. «Έχω σχεδιάσει το λογότυπο των εκδόσεων, καθώς και εκείνο των Carnivorniños, της παιδικής σειράς που εγκαινιάστηκε πέρυσι. Αυτό που είχα στο μυαλό μου ήταν η νουάρ αισθητική των ιστοριών που διηγούνται τα βιβλία».
Η ιδέα για το όνομα των εκδόσεων Carnivora (στα ελληνικά σαρκοφάγος) ήταν της Μυρτώς, όπως και η εικόνα του σαρκοβόρου φυτού. «Παρέπεμπε στις σαρκοβόρες ιστορίες που θέλαμε να διηγηθούμε, η λέξη ήταν γένους θηλυκού, με εύκολη προφορά, πολύ κοντά στην αντίστοιχη ελληνική λέξη», αναφέρει η Ασπασία και συνεχίζει:
«Μετά και την απόφασή μας να κινηθούμε με χαρακτικά στα εξώφυλλα, η συνεργασία με την Tania ήταν μονόδρομος. Συλλαμβάνει πολύ γρήγορα την ιδιαίτερη ουσία κάθε βιβλίου, η μεταξύ μας συνεννόηση είναι πλέον και διαισθητική και οι προτάσεις της πάντοτε μας ενθουσιάζουν. Όσον αφορά τη συγκεκριμένη αισθητική, οφείλεται στη δημιουργική συνεισφορά του João Linneu, ο οποίος επιμελείται εικαστικά κάθε βιβλίο κάθε σειράς μας».
Πέρα από το λογότυπο, η Tania είναι η βασική εικονογράφος των εξώφυλλων των βιβλίων που κυκλοφορούν οι Carnivora. Της ζητώ να μου εξηγήσει τη διαδικασία:
«Η τεχνική είναι η λινοτυπία (linoleum print), μια τεχνική χαρακτικής, που αποτελεί σύγχρονη παραλλαγή της ξυλογραφίας, στην οποία χρησιμοποιείται ένα φύλλο λινέλαιου για ανάγλυφη επιφάνεια. Ξεκινάω από μία “μήτρα” που χαράζω, μετά βάζω μελάνι και τυπώνω. Έτσι, έφτιαξα το λογότυπο. Επειδή εκείνη η αρχική “μήτρα” ήταν τετράγωνη, τα περισσότερα σχέδια στα εξώφυλλα είναι σαν να βρίσκονται μέσα σε ένα τετράγωνο.
Από εκεί και πέρα, το τι θα ζωγραφίσω προκύπτει από την ιστορία, τις συζητήσεις με τη Μυρτώ και την Ασπασία, το τι θα μπορούσε να βγει από το βιβλίο και να γίνει σύμβολο. Για παράδειγμα, στο Μικρές Κόκκινες Γυναίκες της Marta Sanz, οι γυναίκες μεταμορφώνονται στο εξώφυλλο σε παπαρούνες, ενώ στο Μπέτι Μπου της Claudia Pineiro βλέπουμε μία γυναίκα που θα μπορούσε να είναι η Μπέτι, αλλά και να μην είναι».
Ποια είναι για την ίδια η επιτυχία της εικονογράφησης των βιβλίων; «Ενώ είναι όλα τα εξώφυλλα διαφορετικά μεταξύ τους, όταν τα βλέπεις από μακριά είναι σαν να είναι ένα».
«Εγώ για την παρέα ήρθα, δεν έχω ιδέα από μπάλα»
Όταν δεν δουλεύει, όταν δεν κάνει βόλτα στην Αθήνα αποτυπώνοντας στο sketchbook ό,τι της τραβήξει την προσοχή, η Tania Cimatti παίζει ποδόσφαιρο. Είναι μία από τις παίκτριες της ερασιτεχνικής γυναικείας ομάδας, Φ.Σ. Άμπαλος.
«Η ομάδα ξεκίνησε για πλάκα τον Φεβρουάριο του 2022 από μία ετερόκλητη επαγγελματικά παρέα. Η Τατιάνα είχε την ιδέα να παίξουμε ποδόσφαιρο. Εγώ στο μεταξύ για την παρέα ήρθα, δεν είχα ιδέα από μπάλα – όχι ότι έχω τώρα. Έκανα πάντα κάποιο άθλημα από παιδί, αλλά μετά την καραντίνα, ήθελα να δοκιμάσω κάτι ομαδικό.
Το εντυπωσιακό είναι ότι παρά τις υποχρεώσεις μας, είμαστε τρομερά συνεπείς με τις προπονήσεις μας, δύο φορές την εβδομάδα.
Μέσα σε αυτά τα τρία χρόνια, έχουν παίξει με διάφορες γυναικείες ερασιτεχνικές ομάδας, έχουν ταξιδέψει για να αγωνιστούν στην Ιταλία, έχουν συνεργαστεί για καλό σκοπό με διάφορα brands, ανάμεσά τους η Kappa και η ALKÉ, με την οποία έφτιαξαν ένα ιδιαίτερο πρότζεκτ.
«Η ALKÉ είναι ένα γαλλικό brand με γυναικεία αθλητικά ρούχα, που μέρος των εσόδων από τις πωλήσεις του πηγαίνει σε οργανώσεις για την πρόληψη του καρκίνου του μαστού. Φτιάξαμε λοιπόν ένα kit για τον περασμένο Οκτώβριο, όπου η ιδέα ήταν η εξής: να πάρω το τύπωμα από το στήθος κάθε παίκτριας της ομάδας μας και να το κάνω pattern. Η διαδικασία ήταν πολύ συγκινητική. Παίξαμε με αυτή την εμφάνιση όλο τον Οκτώβριο και συγκεντρώσαμε αρκετά χρήματα από τις πωλήσεις της μέσω Instagram.
Από τις αρχές Μαΐου, οι Άμπαλες ίδρυσαν ένα ερασιτεχνικό πρωτάθλημα, το UFA Championsleague (United Football Amateurs). «Συμμετέχουν 6 ερασιτεχνικές ομάδες -οι περισσότερες παίζουν τα τελευταία 3-4 χρόνια- και στις 15 Ιουνίου θα διεξαχθεί ο μεγάλος τελικός».
Η Tania είναι το αριστερό εξτρέμ της ομάδας. «Και να φανταστείς ότι δεν είμαι καθόλου επιθετική γενικά ως άνθρωπος (γελάει)». Τρία χρόνια μετά, συνεχίζει να μην έχει ιδέα από μπάλα; «Είμαι Άμπαλη όνομα και πράγματα. Ευτυχώς, είναι πολύ καλές άλλες κοπέλες και κάπως έτσι, έρχεται η ισορροπία».
Ακολουθήστε το OneMan στο Google News και μάθετε τις σημαντικότερες ειδήσεις.
