Μήπως το Instagram κατέστρεψε το αγαπημένο σου νησί;
Πώς τα social media μεταμόρφωσαν τα αγαπημένα μας νησιά. Από την αυθεντικότητα στη μαζική τουριστική κουλτούρα.
- 10 ΑΥΓ 2025
Βρισκόταν κάποτε εκείνη η παραλία χωρίς όνομα. Ένα απάνεμο, δύσβατο ακρογιάλι που γνώριζαν μόνο οι ντόπιοι και λίγοι ψαγμένοι ταξιδιώτες. Ήταν το μέρος που έφτανες μετά από ώρα περπατήματος, κουβαλώντας σκηνή, νερό και σάντουιτς.
Κανένα beach bar, κανένα drone πάνω από το κεφάλι σου -μόνο θάλασσα, βράχια, θόρυβος από τζιτζίκια και εσύ. Ήταν επίσης η εποχή που νησιά όπως η Ανάφη, η Δονούσα ή τα Κουφονήσια ήταν ακόμη εναλλακτικά. Όχι γιατί το έγραφε κάποιο hashtag, αλλά γιατί όντως ήταν -απομονωμένα, χωρίς πολυκοσμία, με άγρια ομορφιά και ανθρώπους που δεν έψαχναν το τέλειο story.
Σήμερα όμως, όλα αυτά φαίνεται να έχουν αλλάξει. Το Instagram -με τα φίλτρα του, τα likes και την ανάγκη για «μοναδικό» περιεχόμενο- έβαλε ακόμη και τα πιο απομονωμένα σημεία στον χάρτη της μαζικής τουριστικής κουλτούρας.
Εκεί που κάποτε έκανες γυμνισμό κάτω από τα βράχια, σήμερα κάποιος στήνει ring light για να φωτογραφηθεί με boho αισθητική. Οι παραλίες έγιναν σκηνικά, τα χωριά ντεκόρ, και τα κρυμμένα διαμάντια έγιναν viral προορισμοί.
«Πήγα πρώτη φορά στην Ανάφη το 1999, λίγο πριν αλλάξει η χιλιετία και πολύ πριν μπουν τα social media στη ζωή μας», λέει ο 48χρονος Μιχάλης. «Μέχρι το 2015 πήγαινα σχεδόν κάθε χρόνο, έστω και για πέντε μέρες. Έκανα ένα διάλειμμα μερικών χρόνων για να βρω τελικά το 2024 ένα νησί που δε μου θύμιζε σχεδόν σε τίποτα εκείνο που είχα αγαπήσει».
Ο Μιχάλης παραδέχεται πως αν και το νησί παραμένει φιλόξενο και ανοιχτό σε όλους, το γεγονός πως σε κάθε γωνιά υπάρχει ένα κινητό έτοιμο να τραβήξει story, τον αποδιοργανώνει. «Στην Ανάφη κολυμπάω πάντα γυμνός, πέρυσι όμως πραγματικά αγχώθηκα πως μπορεί ο κώλος μου να βγει στο timeline κάποιου άσχετου».
«Η Δονούσα γαμήθηκε. Έφταιξα κι εγώ λίγο», μου λέει με λίγη δόση χιούμορ και μπόλικη ειλικρίνεια ο Μάνος, που πάει από μικρό παιδί στον νησί των Μικρών Κυκλάδων, το οποίο χρόνο με τον χρόνο βλέπει τον αριθμό των επισκεπτών να αυξάνεται ραγδαία. Οι περισσότεροι το επιλέγουν συνεχόμενα καλοκαίρια για τις διακοπές τους.
Μια από αυτούς είμαι κι εγώ, που φέτος θα το επισκεφτώ για τέταρτο καλοκαίρι στη σειρά. Μήπως φταίω κι εγώ; Ίσως, κάνω λιγότερα stories αυτή τη φορά.
Η Μαρίνα, γεννημένη και μεγαλωμένη στη Χίο έχει αναγκαστεί τα τελευταία χρόνια να μοιράζεται την αγαπημένη της κρυφή παραλία με τους επισκέπτες του νησιού, που μέχρι πριν μερικά χρόνια δε γνώριζαν καν την ύπαρξή της.
«Στην Αποθήκα πηγαίναμε από καρόδρομο, if you know what I mean, σε μια πολύ basic λατρεμένη καντίνα που ήξεραν μόνο locals, δεν είχε ούτε κρύο νερό τότε, παρεΐστικη φάση τελείως. Mετά κάπως άρχισαν να πηγαίνουν φασαίοι, να γίνεται πιο γνωστή και στο τέλος με τα social media, δεν πλησιάζουμε Ιούλιο και Αύγουστο», λέει.
«Υποψιάζομαι ότι κανένας ντόπιος πάνω από 22 χρονών δεν πλησιάζει τους 2 μήνες αυτούς. Πανέμορφο μέρος, τέλεια νερά, κάναμε και φασούλες στις σπηλιές. Instagram μας κατέστρεψες», καταλήγει με κάποιο παράπονο. Δεν έχει κι άδικο μάλλον.
Τα social media βέβαια, δεν έχουν αποκαλύψει μόνο τα καλά κρυμμένα μυστικά των νησιών. Κάτι παρόμοιο έχει συμβεί και με τις κρυφές παραλίες του λεκανοπεδίου και της Εύβοιας.
Πέρυσι έκανε τον γύρο του διαδικτύου μια φωτογραφία από τα Θαψά. Μια από τις πιο ωραίες αλλά και δυσπρόσιτες παραλίες της Εύβοιας. Η φωτογραφία έδειχνε δεκάδες σκηνές απλωμένες στην παραλία με αποτέλεσμα να μην υπάρχει σχεδόν καθόλου χώρος για να απλώσει κάποιος την πετσέτα του.
«Δέκα χρόνια πριν, κάτι τέτοιο θα μας φαινόταν απίστευτο», εξηγεί ο Νίκος που μένει στη Χαλκίδα και έκανε κάθε χρόνο ελεύθερο κάμπινγκ στα Θαψά. «Για να φτάσεις εκεί θέλει πολύ καλό αμάξι και πολλή υπομονή. Πλέον βλέπουμε ακόμα και ανθρώπους με μικρά αυτοκίνητα να προσπαθούν να την προσεγγίσουν. Όπως είναι λογικό οι περισσότεροι απλά καταστρέφουν το αμάξι τους».
Αναμφίβολα, όσοι παραπονιούνται για την αλλαγή των αγαπημένων τους νησιών και παραλιών έχουν ένα δίκιο. Η πληθώρα των φωτογραφιών, των stories και των hashtags έχει αναδείξει σημεία που κάποτε ήταν απόλυτα απομονωμένα, αλώνοντας την αυθεντικότητά τους και συχνά οδηγώντας σε υπερβολική τουριστική ανάπτυξη.
Δεν είναι λίγοι αυτοί που αισθάνονται πως η μαγεία αυτών των τόπων έχει αλλοιωθεί και, ίσως, χαθεί για πάντα. Η φυσική ομορφιά, η ηρεμία και η απομόνωση που χαρακτηρίζουν τα κρυφά μέρη δεν μπορούν να συνυπάρχουν με τις μεγάλες ορδές επισκεπτών και τις πλαστικές εικόνες που φέρνουν τα social media.
Ωστόσο, δεν μπορούμε να παραβλέψουμε το γεγονός ότι η ανάγκη για σύνδεση με τη φύση και την αυθεντικότητα είναι μια επιθυμία που έχει και η νέα γενιά, που γνωρίζει αυτή τη φυσική ομορφιά κυρίως μέσω ψηφιακών εικόνων. Έχουμε όλοι δικαίωμα στην ίδια τη φυσική κληρονομιά μας, αρκεί να τη σεβόμαστε και να την προστατεύουμε.
Η πρόκληση, λοιπόν, είναι να βρούμε ισορροπία: πώς να μοιραστούμε την ομορφιά χωρίς να την καταστρέψουμε.
Ακολουθήστε το OneMan στο Google News και μάθετε τις σημαντικότερες ειδήσεις.
