Η αληθινή -αμφιλεγόμενη- ιστορία για την προέλευση του thumbs up
Προέρχεται όντως αυτή η τόσο δημοφιλής κίνηση από τους μονομάχους της αρχαίας Ρώμης;
- 30 ΑΥΓ 2025
Το thumbs up είναι ένα από τα πιο αναγνωρίσιμα σύμβολα έγκρισης στον δυτικό πολιτισμό. Το συναντάς στις καθημερινές αλληλεπιδράσεις, στα emojis των social media, αλλά και στην ποπ κουλτούρα, από τον “The Fonz” μέχρι τον Borat και τον T-800 στο Terminator 2.
Ωστόσο, η προέλευση της χειρονομίας είναι πολύ πιο περίπλοκη από όσο νομίζεις. Συχνά αποδίδεται στους αγώνες των μονομάχων της Ρώμης, όπου υποτίθεται το πλήθος σήκωνε τον αντίχειρα για να σωθεί ο ηττημένος και τον κατέβαζε για να θανατωθεί. Αυτή η εικόνα έχει εδραιωθεί κυρίως χάρη στον κινηματογράφο, με χαρακτηριστικό παράδειγμα την ταινία Gladiator.
Στην πραγματικότητα, η ακριβής σημασία της χειρονομίας παραμένει ασαφής. Ο ρωμαϊκός όρος pollice verso, που σημαίνει «με γυρισμένο αντίχειρα», δεν ξεκαθαρίζει αν ο αντίχειρας στρεφόταν πάνω, κάτω, πλάγια ή κρυβόταν στη γροθιά.
Μεγάλο ρόλο στη σύγχρονη παρανόηση έπαιξε ο πίνακας Pollice Verso (1872) του Jean-Léon Gérôme, όπου οι θεατές δείχνουν αντίχειρα κάτω προς τον ηττημένο μονομάχο. Η εικόνα αυτή δημιούργησε τη λανθασμένη εντύπωση ότι ο αντίχειρας κάτω σήμαινε «θάνατος» και ο αντίχειρας πάνω «έλεος».
Σύγχρονοι κλασικοί φιλόλογοι, όπως ο Anthony Corbeill, υποστηρίζουν ότι ισχύει το αντίθετο: ο αντίχειρας πάνω σήμαινε θάνατο, ενώ η κλειστή γροθιά με τον αντίχειρα κρυμμένο συμβόλιζε έλεος και σωτηρία.
Η χρήση του thumbs up με τη σημερινή του έννοια δεν φαίνεται να έχει καμία άμεση σύνδεση με την αρχαιότητα. Η θετική σημασία του καθιερώθηκε κυρίως τον 20ό αιώνα, ιδίως μέσα σε στρατιωτικά συμφραζόμενα.
Στον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, στρατιώτες των συμμαχικών δυνάμεων χρησιμοποιούσαν τον αντίχειρα προς τα πάνω για να δείξουν ότι είναι καλά ή ότι όλα πάνε σύμφωνα με το σχέδιο. Αργότερα, στον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, πιλότοι χρησιμοποίησαν τη χειρονομία για να δείξουν ότι είναι έτοιμοι για απογείωση, και οι στρατιώτες τη μετέφεραν στις καθημερινές τους επικοινωνίες.
Σήμερα, το thumbs-up έχει πλέον εδραιωθεί ως παγκόσμιο σύμβολο επιβεβαίωσης και θετικής διάθεσης. Η σύνδεσή του με τους μονομάχους ανήκει περισσότερο στη σφαίρα του μύθου και της κινηματογραφικής φαντασίας παρά στην πραγματική ιστορία.
Εν κατακλείδι: Η ιδέα ότι ο αντίχειρας πάνω σήμαινε σωτηρία και ο αντίχειρας κάτω θάνατο στους ρωμαϊκούς αγώνες δεν στηρίζεται σε ιστορικά στοιχεία. Η σημερινή, θετική χρήση του thumbs up προέρχεται από νεότερες πρακτικές και κυρίως από στρατιωτικές συνήθειες του 20ού αιώνα.
Ακολουθήστε το OneMan στο Google News και μάθετε τις σημαντικότερες ειδήσεις.
