Ερευνητές ανακάλυψαν μία τρίτη κατάσταση ζωής μετά τον θάνατο
Οι φόροι και ο θάνατος είναι τα μοναδικά δεδομένα σε αυτήν τη ζωή. Ή καλύτερα ήταν. Στοιχεία δείχνουν και μια τρίτη κατάσταση.
- 27 ΑΥΓ 2025
Είμαστε τα μόνα ζώα στον πλανήτη που ξέρουμε πως θα πεθάνουμε και παρ’ όλα αυτά, δεν ζούμε το σήμερα, αλλά αναλωνόμαστε στο χθες, στο αύριο, το μεθαύριο και σε πράγματα που δεν μπορούμε να ελέγξουμε. Κάτι που δεν κάνουν τα άλλα ζώα, τα οποία δεν έχουν επίγνωση του επερχόμενου θανάτου τους, από τη στιγμή της γέννησής τους. Ίσως, το μεγαλύτερο λάθος που κάνουμε να είναι πως παίρνουμε πολλά πράγματα, ως δεδομένα.
Στην πραγματικότητα, τίποτα δεν είναι δεδομένο -πέραν του θανάτου και των φόρων-, όπως φροντίζει να μας θυμίζει πολύ τακτικά η ζωή (ποιος δεν γνωρίζει κάποιον που έφυγε πρόωρα ή δεν βλέπει τι γίνεται κάθε μέρα στις ειδήσεις), αλλά μετά εμείς ξεχνιόμαστε και συνεχίζουμε την πορεία μας σαν να πρόκειται να ζήσουμε για πάντα.
Ε, δεν θα ζήσουμε για πάντα, όσο και αν προχωρήσει η επιστήμη και η τεχνολογία, με τους πλουσιότερους του πλανήτη να κάνουν επενδύσεις δισεκατομμυρίων στη μακροζωία ή καλύτερα, στην υγιή γήρανση. Πράγμα που σημαίνει πως ερευνητές σε όλον τον κόσμο, αναζητούν τρόπους να απαλλαγούμε από τις ασθένειες που συνδέονται με το γήρας και έτσι, να φτάσουμε στο πικ του προσδόκιμου που σύμφωνα με επιστήμονες είναι τα 122 έτη. Οι αισιόδοξοι δίνουν ως όριο ηλικίας κοντά στα 150.
Άρα, ακόμα και στις καλύτερες συνθήκες, δεν θα ζήσουμε για πάντα.
Συμβαίνουν πράγματα πριν τον θάνατο και μετά αυτού
Κάτι άλλο που συμβαίνει τα τελευταία χρόνια και αφορά τη ζωή και τον θάνατο, είναι αν υπάρχει κάτι άλλο μεταξύ αυτών ή μετά το τέλος μας. Δηλαδή, τον βιολογικό θάνατο που ορίζεται ως «μη αναστρέψιμη παύση της εγκεφαλικής δραστηριότητας».
Το δεύτερο κομμάτι δύσκολα μπορεί να ερευνηθεί, αφού δεν υπάρχουν πολλές περιπτώσεις ανθρώπων που να έχουν επιστρέψει από το θάνατο, για να διηγηθούν τι τους συνέβη. Όσοι έχουν βιώσει τον κλινικό θάνατο και επανήλθαν, ανέφεραν φαινόμενα, όπως η αίσθηση αποχώρησης από το σώμα, ένα φως στο βάθος τούνελ ή τη συνάντηση τους με αποθανόντες.
Σε όλα αυτά, έχει διαπιστωθεί βιολογική βάση. Οι αισθήσεις προκύπτουν από νευρολογικές και φυσιολογικές διεργασίες, όπως η υποξία (έλλειψη οξυγόνου) στον εγκέφαλο, η απελευθέρωση ενδορφινών ή η δραστηριότητα του κροταφικού λοβού.
Άλλοι έχουν προτείνει την επιστράτευση των προστατευτικών μηχανισμών του εγκεφάλου ή τις πολιτισμικές προσδοκίες (πχ το φως στο τούνελ). Υπάρχουν και ερευνητές που υποστηρίζουν πως η συνείδηση μπορεί να μην περιορίζεται πλήρως στον εγκέφαλο, ωστόσο δεν υπάρχουν επαρκή αποδεικτικά στοιχεία για αυτήν τη θεωρία.
Η συνείδηση παίζει πρωταγωνιστικό ρόλο στην ολοένα και αυξανόμενη βιβλιογραφία, για την ύπαρξη κατάστασης μεταξύ της ζωής και του θανάτου.
Υπάρχουν ευρήματα που δείχνουν ότι τουλάχιστον για ορισμένα κύτταρα, ο θάνατος δεν είναι το τέλος, αλλά η αρχή κάτι εντελώς απροσδόκητου.
Τι συμβαίνει μετά τον θάνατο
Σύμφωνα με μελέτη που δημοσιεύτηκε στο Physiology, υπάρχουν αρκετοί παράγοντες που επηρεάζουν τη βιωσιμότητα των κυττάρων, μετά τον θάνατο ενός οργανισμού. Για παράδειγμα, το περιβάλλον ή οι συνθήκες του «τετέλεσθαι» (πχ το τραύμα επηρεάζει σημαντικά τη βιωσιμότητα των ιστών και των κυττάρων) ή η μεταβολική δραστηριότητα ή η ηλικία, το φύλο και η υγεία.
Διαφορετικοί τύποι κυττάρων έχουν ποικίλους χρόνους επιβίωσης. Χαρακτηριστικά, στους ανθρώπους τα λευκά αιμοσφαίρια πεθαίνουν μεταξύ 60 και 86 ωρών, μετά τον θάνατο του οργανισμού.
Στα ποντίκια, τα κύτταρα των σκελετικών μυών μπορούν να αναγεννηθούν μετά από 14 ημέρες μετά το αντίο, ενώ τα κύτταρα ινοβλαστών από πρόβατα και κατσίκες μπορούν να καλλιεργηθούν έως και ένα μήνα περίπου μετά τoν θάνατο του ζώου.
Η μεταβολική δραστηριότητα παίζει σημαντικό ρόλο στο κατά πόσον τα κύτταρα μπορούν να συνεχίσουν να επιβιώνουν και να λειτουργούν. Τα ενεργά κύτταρα απαιτούν συνεχή και ουσιαστική παροχή ενέργειας για να διατηρήσουν τη λειτουργία τους κι έτσι είναι πιο δύσκολο να καλλιεργηθούν από τα κύτταρα, με χαμηλότερες ενεργειακές απαιτήσεις.
Οι δε, τεχνικές συντήρησης, όπως η κρυοσυντήρηση, μπορούν να επιτρέψουν σε δείγματα ιστών, όπως ο μυελός των οστών, να λειτουργούν παρόμοια με αυτά των πηγών ζώντων δοτών.
Η ανακάλυψη της άγνωστης τρίτης κατάστασης
Τον Σεπτέμβριο του 2024, ο Δρ. Peter Noble, μικροβιολόγος από το Πανεπιστήμιο της Αλαμπάμα στο Μπέρμιγχαμ, μαζί με τον Alex Pozhitkov, ερευνητή βιοπληροφορικής στο κέντρο καρκίνου City of Hope, περιέγραψαν λεπτομερώς αυτήν την έρευνα, σε άρθρο τους στο The Conversation.
Οι επιστήμονες εστίασαν στα στοιχεία, σχετικά με μια νέα κατηγορία πολυκύτταρων οργανισμών σχεδιασμένων με Τεχνητή Νοημοσύνη, γνωστών ως xenobots.
Πρόκειται για κύτταρα που σχηματίζουν νέους ρόλους, πέρα από την αρχική βιολογική τους λειτουργία. Επειδή φαίνεται να επανασυναρμολογούνται σε αυτή τη νέα μορφή και λειτουργία, οι συγγραφείς προτείνουν ότι τα xenobots σχηματίζουν ένα είδος «τρίτης κατάστασης» ζωής, κατά την οποία τα κύτταρα μπορούν να αναδιοργανωθούν μετά τον θάνατο ενός οργανισμού, ώστε να σχηματίσουν κάτι νέο.
«Αυτές οι μορφές πιθανότατα δεν θα υλοποιούνταν στη φύση, αλλά τα xenobots δείχνουν ότι τα κύτταρα έχουν μια εκπληκτική ικανότητα να προσαρμόζονται στις αλλαγές στο περιβάλλον τους. Πειράματα με ανθρώπινα κύτταρα, ή «ανθρωπομπότ», παρουσιάζουν επίσης, αυτή τη συμπεριφορά.
Συνολικά, αυτά τα ευρήματα αμφισβητούν την ιδέα ότι τα κύτταρα και οι οργανισμοί μπορούν να εξελιχθούν μόνο με προκαθορισμένους τρόπους.
Η τρίτη κατάσταση υποδηλώνει ότι ο θάνατος ενός οργανισμού, μπορεί να παίζει σημαντικό ρόλο στον τρόπο με τον οποίο η ζωή μεταμορφώνεται με την πάροδο του χρόνου».
Ανατρέπεται η θεωρία της επιβίωσης του ισχυρότερου
O εξελικτικός βιολόγος και γιατρός William Miller, εκ των συγγραφέων του βιβλίου με τίτλο The Sentient Cell, που διερευνά ιδέες που υποδηλώνουν ότι τα κύτταρα διατηρούν ένα είδος συνείδησης, πιστεύει ότι τα xenobots είναι ένα ακόμη παράδειγμα του πώς δεν δίνουμε πίστωση στις εγγενείς γνωστικές -ή ακόμα και συνειδητές- ικανότητες των κυττάρων που αποτελούν το σώμα μας.
Μεταξύ άλλων, έγραψε ότι «ο οργανισμός, ως σύνολο, δεν ανταποκρίνεται πλέον όπως πριν, αλλά υποσύνολα κυττάρων είναι ενεργά, λαμβάνουν αποφάσεις και επιλύουν προβλήματα. Έτσι, αυτό ανασυνθέτει θεμελιωδώς τον τρόπο που βλέπουμε το ζωντανό πλαίσιο. Η θεμελιώδης μονάδα βιολογικής δράσης είναι το συνειδητό κύτταρο».
Για τον Miller, η έννοια ενός αισθανόμενου κυττάρου είναι μια θεμελιώδης ριζική αλλαγή στη βιολογία, που αμφισβητεί ορισμένες νεο-Δαρβινικές ιδέες όπως η «επιβίωση του ισχυρότερου».
«Επειδή τα κύτταρα πρέπει να λειτουργούν από κοινού για να είναι επιτυχημένα, μια πιο ακριβής μικροβιακή φράση θα μπορούσε να είναι το “υπηρετώ τον εαυτό μου καλύτερα υπηρετώντας τους άλλους”.
Το να τοποθετήσουμε το ευφυές κύτταρο στο επίκεντρο της βιολογίας, διαχέει μια εντελώς νέα βιολογική αφήγηση, στην οποία τα γονίδια δεν ελέγχουν, αλλά είναι εργαλεία. Καταλαβαίνουμε έτσι, το λόγο που οι οργανισμοί επιλέγουν να παραμένουν ενωμένοι, κατά τρισεκατομμύρια, για να λύσουν προβλήματα, για να πάρουν αποφάσεις, να υποστηριχθούν αμοιβαία, να συνεργαστούν, να αλληλεξαρτηθούν. Δεν είναι επιβίωση του ισχυρότερου.
Φαίνεται ότι τα κύτταρα αναμφίβολα θα διαδραματίσουν πρωταγωνιστικό ρόλο στο μέλλον της ανθρώπινης υγείας που διαμορφώνεται».
Πώς όλα αυτά μπορούν να μας βοηθήσουν να φτάσουμε στο peak του προσδόκιμου ζωής
Στο άρθρο που δημοσιεύτηκε στο The Conversation επισημαίνεται ότι η τρίτη κατάσταση όχι μόνο προσφέρει νέες γνώσεις σχετικά με την προσαρμοστικότητα των κυττάρων, αλλά και προοπτικές για νέες θεραπείες.
Για παράδειγμα, «τα anthrobots (πολυκύτταροι οργανισμοί από ανθρώπινα κύτταρα, παρουσιάζουν παρόμοια συμπεριφορά) θα μπορούσαν να προέρχονται από τον ζωντανό ιστό ενός ατόμου, για να χορηγούν φάρμακα χωρίς να προκαλούν ανεπιθύμητη ανοσολογική απόκριση.
Τα τροποποιημένα anthrobots που εγχέονται στο σώμα θα μπορούσαν, ενδεχομένως να μπορούν να διαλύσουν την αρτηριακή πλάκα, σε ασθενείς με αθηροσκλήρωση και να απομακρύνουν την περίσσεια βλέννας, σε ασθενείς με κυστική ίνωση.
Είναι σημαντικό ότι αυτοί οι πολυκύτταροι οργανισμοί έχουν πεπερασμένη διάρκεια ζωής, αποικοδομώντας φυσικά, μετά από τέσσερις έως έξι εβδομάδες. Αυτός ο “διακόπτης εξουδετέρωσης” εμποδίζει την ανάπτυξη δυνητικά διεισδυτικών κυττάρων».
Σε κάθε περίπτωση, «η καλύτερη κατανόηση του πώς ορισμένα κύτταρα συνεχίζουν να λειτουργούν και να μεταμορφώνονται σε πολυκύτταρες οντότητες, κάποια στιγμή μετά τον θάνατο ενός οργανισμού, αποτελεί υπόσχεση για την προώθηση της εξατομικευμένης και προληπτικής ιατρικής».
Ακολουθήστε το OneMan στο Google News και μάθετε τις σημαντικότερες ειδήσεις.
