12 ταινίες που καθόρισαν το σινεμά τρόμου

Ακολουθούν 12 από τις ταινίες τρόμου που καθόρισαν περισσότερο το είδος:

Nosferatu (1922)

Σε σκηνοθεσία του F.W. Murnau, το Nosferatu είναι μία μεταφορά του μυθιστορήματος Dracula του Bram Stoker και επικεντρώνεται στον νεαρό κτηματομεσίτη Thomas Hutter (Gustav von Wangenheim) που ταξιδεύει στα Καρπάθια Όρη για να συναντήσει τον Κόμη Orlok (Max Schreck) – έναν πελάτη που ενδιαφέρεται να αγοράσει ένα ακίνητο στη γερμανική πόλη Wisborg.

Ο Hutter ανακαλύπτει πως ο Orlok είναι ένας βρικόλακας που σκοπεύει να σπείρει τον τρόμο και όχι μόνο αυτό, αλλά το πλάσμα καταλήγει να ερωτεύεται και τη σύζυγο του Hutter, Ellen (Greta Schroeder).

Όσοι ενδιαφέρονται για αυτή την υπερφυσική υποκατηγορία τρόμου πρέπει να δουν το Nosferatu αν δεν το έχουν κάνει ήδη, καθώς παραμένει συναρπαστικό και ένα από τα πρώτα τέτοια παραδείγματα της κατηγορίας στο σινεμά. Επιπλέον το Nosferatu εισήγαγε τη λαϊκή παράδοση των βαμπίρ στο μέσο, ανοίγοντας τον δρόμο για πολλές μεταγενέστερες ταινίες.

Psycho (1960)

Το Psycho είχε λάβει μικτές κριτικές κατά την κυκλοφορία του, με ορισμένους κριτικούς να το απορρίπτουν λόγω έλλειψης λεπτότητας. Η ταινία ερχόταν σε αντίθεση τότε με τον συντηρητικό κώδικα ευπρέπειας της εποχής της, απεικονίζοντας με τόλμη σκηνές που περιείχαν σεξουαλική βία, ηδονοβλεψία και εμβαθύνοντας στην ψυχανάλυση, ενώ πριν από το Psycho οι περισσότερες αμερικανικές ταινίες επιδίδονταν σε σεξουαλικές εξερευνήσεις μόνο σε υπονοούμενο επίπεδο.

Ο Hitchcock κατέρριψε αυτές τις επιφυλάξεις ξεκινώντας με σκηνές «ανηθικότητας» και κινηματογραφώντας ό,τι θεωρείτο ακατάλληλο εκείνη την εποχή, όπως ας πούμε την εκκένωση μίας τουαλέτας και του περιεχομένου της, κάτι που οι αμερικανικές ταινίες γενικά απέφευγαν.

Η πιο διάσημη συμβολή του Psycho στον κόσμο του κινηματογράφου είναι, φυσικά, η σκηνή του ντουζ, όπου ο Hitchcock δημιουργεί νέα κινηματογραφική γλώσσα χρησιμοποιώντας jump cuts και πάνω από 90 cuts σε 45 δευτερόλεπτα.

Με μία μόνο σκηνή ο σπουδαίος σκηνοθέτης κατάφερε να μεταφράσει την συντριπτική αγωνία της βίαιης αναστάτωσης στο κινηματογραφικό μέσο. Δεν είναι σημαντική μονάχα για την ανατροπή της συνήθους οπτικής γραμματικής, αλλά και για τις αφηγηματικές της συνέπειες, κυρίως τη δολοφονία ενός εκ των κύριων χαρακτήρων στο πρώτο μισό της ταινίας.

Το Ψυχώ, όπως τιτλοφορήθηκε στα ελληνικά, θεωρείται ως μία από τις πρώτες ταινίες slasher που γυρίστηκαν ποτέ και, κατά συνέπεια, έχει εμπνεύσει άλλους σκηνοθέτες του είδους, όπως τον John Carpenter που δανείστηκε πολλά από την κληρονομιά του για το Halloween, ενώ η διερεύνηση της ψυχικής αστάθειας του Hitchcock συνεχίστηκε από σκηνοθέτες όπως ο Wes Craven, ο Mel Brooks και ο David Fincher, μεταξύ άλλων.

Night of the Living Dead (1968)

Με άψογο σχεδιασμό ήχου, υποκριτικές ερμηνείες και ειδικά εφέ, η Νύχτα των Ζωντανών Νεκρών του George A. Romero είχε σηματοδοτήσει όχι μόνο την αφετηρία μίας καθοριστικής σειράς ταινιών, αλλά και μίας τόσο στιβαρής, τελειοποιημένης απεικόνισης του αρχέτυπου των ζόμπι που ελάχιστα αλλάζει, ενίοτε, σήμερα.

Η ιστορία της επικεντρώνεται σε μία ομάδα ανθρώπων που αναζητούν καταφύγιο σε ένα αγροτικό σπίτι μετά από ένα ανεξήγητο φαινόμενο που προκαλεί την ανάσταση των νεκρών. Αν και όλοι ενώνουν τις δυνάμεις τους σε μια προσπάθεια να οχυρώσουν το σπίτι, σύντομα θα δημιουργηθεί ένταση.

Η Νύχτα των Ζωντανών Νεκρών δεν είναι εξαιρετική μονάχα λόγω των θεματικών που πραγματεύεται, της σάτιράς της για τις ταξικές συγκρούσεις και τις πιο σκοτεινές πτυχές της ανθρώπινης φύσης, αλλά και λόγω της σκηνοθεσίας και της πραγματικά συναρπαστικής της αφήγησης.

Η πρωτοποριακή προσέγγιση του Night of the Living Dead στη συγκεκριμένη υποκατηγορία τρόμου έχει χαράξει μία ολόδική της θέση στην ιστορία του κινηματογράφου και εξακολουθεί να κατατάσσεται μεταξύ των καλύτερων όλων των εποχών.

The Exorcist (1974)

Ο Εξορκιστής του William Friedkin ακολουθεί μία 12χρονη κοπέλα (Linda Blair) που αρχίζει να επιδεικνύει ανησυχητική συμπεριφορά, βίαιων εκρήξεων και σωματικών αλλαγών. Η μητέρα της, Chris (Ellen Burstyn) αναζητά αρχικά ιατρική βοήθεια χωρίς επιτυχία και τότε στρέφεται στον πατέρα Karras (Jason Miller), που πιστεύει ότι το νεαρό κορίτσι είναι κυριευμένο από κάποια δαιμονική οντότητα.

Ο Εξορκιστής στοχάζεται πάνω στην αλλοιωμένη αθωότητα και το καλό έναντι του κακού, σε ένα επίπεδο έντασης που το κοινό της εποχής του πολλές φορές δεν άντεχε αναζητώντας την κοντινότερη έξοδο.

Γεγονός που το στούντιο της ταινίας είχε πανέξυπνα κάνει μέρος της προώθησής του. Ποιος δεν θα υπέκυπτε στο FOMO για την ταινία που προκαλούσε εμετούς και κρίσεις πανικού; Ήταν μια τακτική που θα χρησιμοποιούσαν κι άλλες ταινίες τρόμου στην πορεία, όπως το Blair Witch Project που θα βρεις παρακάτω.

Ο αντίκτυπος του Εξορκιστή στην ποπ κουλτούρα είναι ανυπέρβλητος, καθώς εκτός από τα sequels, τα prequels και τις τηλεοπτικές σειρές που έχει εμπνεύσει, εδραίωσε ουσιαστικά το υποείδος του δαιμονισμού στον κινηματογράφο.

The Texas Chainsaw Massacre (1974)

Το slasher που επηρεάζει εδώ και τέσσερις δεκαετίες. Η πλοκή του Texas Chainsaw Massacre επικεντρώνεται σε μία παρέα φίλων που ταξιδεύουν στην επαρχία του Τέξας και αναγκάζονται να δώσουν μάχη για τη ζωή τους όταν τελικά συναντούν μία οικογένεια κανιβαλιστικών ψυχοπαθών, συμπεριλαμβανομένου του εμβληματικού Leatherface.

Ισορροπημένη μεταξύ κλειστοφοβίας και ωμότητας, το cult classic The Texas Chain Saw Massacre είχε πρωτοπορήσει στην τραχειά, ρεαλιστική απεικόνιση της βίας, αναστατώνοντας ιδιαιτέρως τα κοινά που το είχαν παρακολουθήσει στον καιρό του.

Αν και γυρίστηκε με έναν αδιανόητα χαμηλό προϋπολογισμό — όπως και το Halloween του Carpenter — η ταινία του Hooper ήταν αξιοσημείωτη παραγωγή, εισάγοντας κινηματογραφικά στοιχεία που θα γίνονταν βασικά στοιχεία του υποείδους του slasher.

Halloween (1978)

Μια άλλη ταινία του John Carpenter που δικαιωματικά βρίσκεται σε αυτή (και κάθε τέτοια) λίστα είναι το Halloween που ακολουθεί τον Michael Myers – τον δραπέτη ενός ψυχιατρικού ιδρύματος, δεκαπέντε χρόνια μετά τη δολοφονία της αδελφής του τη νύχτα του Halloween το 1963.

Στη συνέχεια αρχίζει να παρακολουθεί την έφηβη Laurie — Jamie Lee Curtis σε έναν αξέχαστο ρόλο που ξεκίνησε την καριέρα της — και σκοτώνει τους φίλους της, ενώ η πρωταγωνίστρια προσπαθεί να γλιτώσει ζωντανή.

Υπάρχουν πολλοί λόγοι για τους οποίους το Halloween παραμένει τελικά πρότυπο στον τρόμο, από την αξεπέραστη μουσική του μέχρι την αριστοτεχνική, μινιμαλιστική, σκηνοθεσία του. Σε αυτό χρωστάμε τη δημοτικότητα κάποιων tropes όπως αυτό του Final Girl ή του μασκοφόρου δολοφόνου, που προϋπήρχαν μεν αλλά δεν είχαν ακόμη καθιερωθεί.

Alien (1979)

Το Alien του Ridley Scott επικεντρώνεται σε ένα πλήρωμα διαστημόπλοιου που ξυπνάει στη μέση του ταξιδιού επιστροφής του, για να διερευνήσει ένα σήμα κινδύνου από μία κοντινή σελήνη. Μετά από μία δύσκολη προσγείωση, θα ανακαλύψουν μία αποικία εξωγήινων μαζί με τα αυγά τους και, όταν ένα από αυτά διαταρράσσεται, θα συνειδητοποιήσουν πως δεν είναι μόνο του.

Το Alien δεν παρουσιάζει μονάχα μία ισχυρή γυναίκα πρωταγωνίστρια που έγινε εμβληματική δοκιμάζοντας τα όρια τους ρόλους των φύλων που βλέπαμε ως τότε στο είδος, αλλά συνδύασε άψογα την επιστημονική φαντασία και τον τρόμο δημιουργώντας ένα νέο υποείδος που έχει έκτοτε αφήσει μόνιμη επίδραση στον κινηματογράφο. Πολλοί τη θεωρούν, δικαίως, ως ένα από τα καλύτερα κινηματογραφικά έργα και στις δύο κατηγορίες.

The Shining (1980)

Ο Jack Nicholson είναι ο Jack Torrance στο The Shining του Stanley Kubrick, ένας επίδοξος συγγραφέας που αναλαμβάνει τη θέση του χειμερινού επιστάτη σε ένα απομονωμένο ξενοδοχείο. Μαζί του φέρνει την οικογένειά του – τη σύζυγό του Wendy που υποδύεται η αείμνηστη Shelley Duvall, και τον νεαρό γιο του με ψυχικές ικανότητες, Danny (Danny Lloyd).

Πέραν του αξιομνημόνευτου αισθητικού του στιλ και τις πιο quotable ατάκες που επιβιώνουν μέχρι σήμερα, το The Shining ήταν μία από τις πρώτες ταινίες τρόμου που δεν βασίστηκε σε jump scares αλλά σε μία ψυχολογική αφήγηση τρόμου που εξερευνά τις συνέπειες της απομόνωσης στην ανθρώπινη ύπαρξη.

The Thing (1982)

Σε σκηνοθεσία του εμβληματικού John Carpenter, το The Thing διαδραματίζεται σε έναν απομονωμένο ερευνητικό σταθμό στην Ανταρκτική και επικεντρώνεται σε μία ομάδα Αμερικανών ερευνητών που συναντούν έναν εξωγήινο οργανισμό ικανό να μεταμορφώνεται και να αφομοιώνει άλλες μορφές ζωής. Όταν ο εξωγήινος διεισδύει στην ομάδα τους, η παράνοια και η δυσπιστία εξαπλώνονται γρήγορα μεταξύ των μελών.

Το πρωτοποριακό, τεχνικά προηγμένο, εν τέλει αγαπημένο cult classic άφησε το στίγμα του στο body horror συνδυάζοντας στοιχεία επιστημονικής φαντασίας με απίστευτα αποτελέσματα – η επιρροή του σε διάφορα μέσα, από άλλες ταινίες μέχρι βιντεοπαιχνίδια, είναι αναμφισβήτητη. Εξερευνώντας θέματα όπως η εμπιστοσύνη, η επιβίωση και η ταυτότητα, το The Thing καταφέρνει να μεταδώσει μία ανησυχητική και γεμάτη σασπένς ατμόσφαιρα κρατώντας μας σε αγωνία ως το τέλος.

The Blair Witch Project (1999)

Ακολουθώντας τρεις φοιτητές κινηματογράφου, τη Heather, τον Michael και τον Joshua (Heather Donahue, Michael C. Williams και Joshua Leonard αντίστοιχα), το The Blair Witch Project ακολουθεί μία παρέα νέων που θέλει να εξερευνήσει τον τοπικό μύθο της Blair Witch στα Black Hills κοντά στο Maryland, ώστε για να γυρίσει ντοκιμαντέρ. Καθώς η πλοκή εξελίσσεται και οι ήρωες εισχωρούν όλο και πιο βαθιά στο δάσος, παρακολουθεί όλο και πιο ανησυχητικά γεγονότα να καταγράφονται.

Το πιο αξιοσημείωτο χαρακτηριστικό της χαμηλού προϋπολογισμού, ανεξάρτητης ταινίας The Blair Witch Project είναι το πόσο ρεαλιστική φαίνεται, με τους ηθοποιούς να χρησιμοποιούν ακόμη και τα πραγματικά τους ονόματα για να ενισχύσουν την ιστορία.

Η επιφανειακή αυθεντικότητα της ταινίας εξέπληξε τους πάντες όταν κυκλοφόρησε και έπεισε ακόμη και το παγκόσμιο κοινό να πιστέψει πως επρόκειτο για πραγματικό υλικό. Αν και δεν εφηύρε το υποείδος του found footage, το The Blair Witch Project έφερε την επανάσταση σε αυτό στο πεδίο του τρόμου και έγινε ορόσημο στην κατηγορία.

Paranormal Activity (2007)/Insidious (2010)

Ό,τι και αν θέλει κανείς να πει για τον τρόμο όπως έχει διαμορφωθεί από τα τέλη των 2000s, υπάρχει πραγματικά μονάχα ένα σημείο από το οποίο μπορεί να ξεκινήσει – τη Blumhouse Productions. Το στούντιο κυκλοφόρησε κυκλοφόρησε την πρώτη του μεγάλη επιτυχία το 2009, το Paranormal Activity του σκηνοθέτη Oren Peli.

Με προϋπολογισμό 15.000 δολάρια, η ταινία τρόμου νυχτερινής όρασης και υλικού από βιντεοκάμερες στον τόπο του εγκλήματος γοήτευσε το κοινό και απέφερε περισσότερα από 193 εκατομμύρια δολάρια παγκοσμίως. Δύο χρόνια αργότερα η Blumhouse κυκλοφόρησε το Insidious του James Wan, ένα έργο με μπάτζετ ύψους 1,5 εκατομμυρίων δολαρίων, στο οποίο ο Peli συμμετείχε επίσης ως παραγωγός. Και οι δύο ταινίες επιδεικνύουν αριστοτεχνική χρήση των παραδοσιακών εργαλείων του τρόμου, όπως ο ρυθμός και η ένταση.

Και οι δύο ταινίες δημιούργησαν κερδοφόρες σειρές που θα διαρκούσαν για χρόνια, ενώ χάρη στη σειρά Insidious ο Wan κατάφερε να κλείσει συμφωνία με την Warner Bros. για να γυρίσει το The Conjuring, μία ακριβής αναδρομή στον τρόμο της δεκαετίας του 1970, τόσο σε στιλ όσο και σε θεματικές, που έγινε τελικά το πρώτο και μέχρι στιγμής μοναδικό επιτυχημένο σύγχρονο κινηματογραφικό σύμπαν τρόμου.

Κυριότερα ακόμη, το Insidious και το Paranormal Activity εδραίωσαν το μοντέλο Blumhouse: το να προσφέρεται δηλαδή μικρός προϋπολογισμός και δημιουργικός έλεγχος σε νέους creatives. Μεγάλα και μικρά στούντιο το πρόσεξαν και άρχισαν να κάνουν το ίδιο, επενδύοντας σε οραματιστές. Κάπως έτσι έκανε και η A24 το όνομά της γνωστό με τις ταινίες The Witch του Robert Eggers ή το Hereditrary του Ari Aster, όσο και εκτός τρόμου με τις ταινίες Moonlight ή Spring Breakers.

Ακολουθήστε το OneMan στο Google News και μάθετε τις σημαντικότερες ειδήσεις.