Γιατί οι Σκανδιναβοί σκοράρουν πάντα ψηλά στις λίστες με τις πιο ευτυχισμένες χώρες
Επίτρεψέ μου να γκρεμίσω το αφήγημα των Σκανδιναβών που επί 13 χρόνια διακρίνονται ως οι πιο ευτυχισμένοι του πλανήτη.
- 17 ΝΟΕ 2025
Δεν περίμενες εμένα για να μάθεις πως η σωτηρία της ψυχής είναι πολύ μεγάλο πράγμα. Τα έχει πει η Άλκηστις (Πρωτοψάλτη), προ πολλών ετών.
Σε ό,τι αφορά την ηρεμία της ψυχής, αν έχεις κάνει τα χιλιόμετρα σου σε αυτήν τη ζωή, ξέρεις πως για αυτήν δεν χρειάζεσαι πολλά, αλλά λίγα και ουσιαστικά. Το μάτι μπορεί να χορταίνει δύσκολα, η ψυχή όμως, δεν θέλει πολλά. Χρειάζεται προτεραιότητες.
Θα ήθελα να πάρεις το χρόνο σου να σκεφτείς τι είναι πραγματικά σημαντικό για εσένα. Και μετά σκέψου σε πόσα, που δεν είναι σημαντικά, επιμένεις να αναλώνεσαι για τον όποιο λόγο (FOMO ή κεκτημένη ταχύτητα ή ό,τι άλλο).
Γιατί όμως, στα λέω όλα αυτά: επειδή έχω κουραστεί να διαβάζω τι κάνουν οι Σκανδιναβοί (Δανοί, Σουηδοί, Νορβηγοί, Φινλανδοί και Ισλανδοί) και τα τελευταία 13 χρόνια σαρώνουν στα World Happiness Reports, τα οποία θα μπορούσαμε να κάνουμε κι εμείς.
Ειρήσθω εν παρόδω, μελέτη γκρέμισε το αφήγημα, εξηγώντας πως στον Νότο της Ευρώπης έχουμε μεγαλύτερη ψυχική ευεξία από ό,τι έχουν στο Βορρά. Είμαστε, δηλαδή, πιο χαλαροί και πιο αισιόδοξοι.
Τι δεν έχουμε;
Την ίδια ποιότητα ζωής, αφού οι μισθοί και οι κοινωνικές παροχές είναι η μέρα με τη νύχτα.
Στη Σκανδιναβία «προστατεύουν τους ανθρώπους από το να αισθάνονται ότι υποφέρουν ή δίνουν αγώνα να τα βγάλουν πέρα» και τις ίδιες παροχές από την Πολιτεία (σε υγεία, εκπαίδευση κ.α.), που σύμφωνα με την έρευνα παίζει ρόλο σε όλες τις άλλες κατηγορίες, που αξιολογούνται στο World Happiness Report.
Οι Σκανδιναβοί έχουν ως προτεραιότητα την προσωπική ευημερία, απόλυτη ισορροπία μεταξύ εργασίας και κοινωνικής ζωής, μεγάλη αίσθηση του σκοπού, αλληλεπίδραση με την κοινότητα και αργούς ρυθμούς ζωής, γιατί δεν πρέπει κάνουν δυο δουλειές, απλά για να βγάλουν τον μήνα.
Δεν είναι τυχαίο πως οι άνεργοι αξιολογούν με χαμηλότερο βαθμό την ευτυχία στη χώρα που ζουν και οι άνδρες αναφέρουν συχνά, πρόβλημα ψυχικής υγείας, όταν είναι άνεργοι.
Ας είμαστε ειλικρινείς, φίλοι Σκανδιναβοί
Ακολουθεί ξέσπασμα, που προκάλεσε η τελευταία λίστα με Σκανδιναβικές συνήθειες που εξηγούν γιατί σκοράρουν πάντα ψηλά, σε ευτυχία, του Veg Out.
- «Δίνουν προτεραιότητα στη φύση» γιατί είναι παντού ανάμεσα τους. Δεν την καταπατούν και δεν την καίνε. Έχουν μάθει να τη σέβονται, να ζουν σε αρμονία μαζί της και να την απολαμβάνουν. Έχουν και ειδική λέξη για αυτήν τη συνήθεια: το friluftsliv, που σημαίνει «ζωή σε ανοιχτό χώρο», υπό τις όποιες συνθήκες -τα παιδιά μαθαίνουν από νωρίς ότι δεν υπάρχει κακός καιρός, αλλά κακά ρούχα. Στην πράξη, η επαφή με τη φύση δεν είναι πολυτέλεια για αυτούς, αλλά κάτι απαραίτητο για τη ζωή τους. Βοηθούν τα φιόρδ, οι παγετώνες, τα φαράγγια, οι καταρράκτες, το Βόρειο Σέλας και άλλα φαινόμενα που δεν συναντάς εύκολα σε άλλες χώρες του πλανήτη.
- «Αφιερώνουν χρόνο στη θαλπωρή», όπερ μεθερμηνευόμενον εστί μοιράζονται μια ζεστή σούπα με έναν φίλο ή κουλουριάζονται στον καναπέ τους για ώρες, διαβάζοντας ένα βιβλίο, δίχως ενοχές. Αυτά έλεγε το άρθρο. Εγώ θα σου πω ότι οι αυτοκτονίες στις σκανδιναβικές χώρες έχουν μέτρια έως σχετικά υψηλά ποσοστά αυτοκτονιών σε ευρωπαϊκό επίπεδο και σχετικά υψηλά ποσοστά διαγνώσεων κατάθλιψης, ενώ υψηλότερα σε σύγκριση με τις μεσογειακές χώρες, είναι και τα ποσοστά διαζυγίων. Αυτό αποδίδεται στο γεγονός ότι είναι πιο φιλελεύθερες κοινωνικές και νομικές ρυθμίσεις σχετικά με τον γάμο και το διαζύγιο. Αν με ρωτάς, παίζει ρόλο και το “πρώτα από όλα εγώ” που έχει ως mantra όποιος Σκανδιναβός σέβεται τον εαυτό του.
- «Εμπιστεύονται την κυβέρνηση» γιατί παρέχει όσα χρειάζεται ένας άνθρωπος, ώστε να μην ζει υπό το διαρκή φόβο πως θα ξημερώσει η ημέρα που δεν θα έχει λεφτά για να φάει. Οι κυβερνήσεις φροντίζουν τους πολίτες ολιστικά, μέσω πολλών κοινωνικών προγραμμάτων (πχ η υγειονομική περίθαλψη στη Σουηδία, είναι δωρεάν έως τα 20) Η πρόληψη είναι σε όλα το Νο1 -όχι, το τελευταίο που απασχολεί, όπως συμβαίνει εδώ. Δεν είναι τυχαίο πως στη Σκανδιναβία ακολουθούν τους κανόνες συμπεριφοράς, δίχως να τους παρακολουθούν κάμερες, ενώ εδώ να κάνουμε όλη τη χώρα ένα τεράστιο Big Brother, πάλι θα κάνουμε τα δικά μας, καθώς έτσι έχουν μεγαλώσει γενιές και γενιές -ενώ εκεί οι γενιές μεγαλώνουν με διαφάνεια, δικαιοσύνη και το αίσθημα της κοινής ευθύνης.
- «Κρατούν την ισορροπία μεταξύ επαγγελματικής και προσωπικής ζωής», γιατί η κυβέρνηση δεν ψηφίζει μέτρα άλλων εποχών, όπως το δικό μας 13ωρο και ένας μισθός αρκεί για να ζήσουν -όχι μόνο επιβιώσουν.
- «Τρώνε με επίγνωση», δηλαδή υγιεινά καθώς αυτό μαθαίνουν από παιδιά στα σχολεία -όπου παρέχονται καθημερινά γεύματα-, ενώ είναι εφικτή από όλους η πρόσβαση σε υψηλής διατροφικής αξίας τρόφιμα. Έτσι, μαθαίνουν να σέβονται τον εαυτό τους και το περιβάλλον.
- «Δεν κυνηγούν την τελειότητα» γιατί δεν έχουν λόγο να το κάνουν. Εννοώ, τι παραπάνω θα τους δώσει; Επίσης, το σχολικό τους σύστημα συνήθως δεν έχει καν αξιολογήσεις, έως αυτές τις εισαγωγής σε πανεπιστήμιο, καθώς προτεραιότητα είναι ο σεβασμός στην ατομικότητα και να βρει ο καθένας τι θέλει να κάνει στη ζωή του. Όχι να μπει σε μια σχολή -την όποια και μετά έχει ο Ύψιστος. Στα αρνητικά για τους Σκανδιναβούς είναι πως τα τελευταία χρόνια αυξάνονται οι νέοι που δηλώνουν πως νιώθουν μοναξιά και ψυχικές ασθένειες.
Γιατί ζηλεύω τους Σκανδιναβούς
Τα είπα και ξεθύμανα, ως προς τις ενστάσεις μου. Τώρα, θα καταθέσω όσα θα ήθελα να γίνουν χθες στην Ελλάδα, από όσα συμβαίνουν στη Σκανδιναβία.
Σε αυτές τις χώρες, όποιος έχει παιδί ουσιαστικά το μεγαλώνει μαζί με την κυβέρνηση που προσφέρει όλα τα κίνητρα του κόσμου για να γίνει κάποιος γονέας. Από επιδόματα έως άδειες.
Δεν υπάρχουν (και άρα δεν συντηρούνται) οι κατηγορίες ανθρώπων. Υπάρχουν υψηλά επίπεδα ισότητας και δη των φύλων, αλλά και στις εργασιακές πρακτικές. Η έλλειψη συνείδησης κύρους καλλιεργεί το αίσθημα του ανήκειν.
Η παράδοση κάθε χώρα της Σκανδιναβίας έχει μια συνήθεια που βοηθά τους πολίτες να μάθουν να χαλαρώνουν. Χαρακτηριστικά, οι Δανοί κάνουν “hygge”, δηλαδή άνετες απολαύσεις για να δεθούν μεταξύ τους, οι Φινλανδοί έχουν τις σάουνες και οι Σουηδοί το περίφημο “fika”, που μεταφράζεται ως «καφές», αλλά σημαίνει επίσης μια πολιτισμικά υποχρεωτική κοινωνική ώρα. Μέσω αυτών των παραδόσεων δημιουργείται ουσιαστική σύνδεση, που κάνει τους Σκανδιναβούς ηλικιωμένους τους λιγότερο μοναχικούς της Ευρώπης.
Επίσης, λατρεύω το μινιμαλισμό στους χώρους τους, τον οποίον αποθεώνω σε κάθε επίσκεψη ξέρεις πού. Τα διαμερίσματα είναι λειτουργικά, χωρίς να είναι άδεια ή αποπνικτικά γεμάτα. Οι Σκανδιναβοί έχουν ό,τι χρειάζονται, χάριν της νοοτροπίας ότι όσα λιγότερα έχεις, τόσο πιο ελαφρύ είναι το μυαλό σου.
Τέλος, στα 62 έτη βγαίνουν σε σύνταξη που συνοδεύεται με μια εξαιρετική σύνταξη -δεν είναι τυχαίο πως ένας μεγάλος αριθμός συνταξιούχων έχει πολυτελές αυτοκίνητο.
Τώρα, ας συνεχίζουμε να προσπαθούμε να επιβιώσουμε στο μαγικό (diplis) μέρος του πλανήτη που λέγεται Ελλάδα.
Ακολουθήστε το OneMan στο Google News και μάθετε τις σημαντικότερες ειδήσεις.