© Dimitris Kapantais / SOOC
ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ

Πόσο κοστίζει φέτος το τραπέζι των Χριστουγέννων και της Πρωτοχρονιάς

Ιστορική άνοδος στο μοσχάρι, απλησίαστα τα μελομακάρονα, είδος πολυτελείας οι ξηροί καρποί: συνεχίζοντας το έθιμο που ξεκίνησε την πανδημία, το γιορτινό τραπέζι διαπιστώνεται για ακόμη μια φορά ακριβότερο του περσινού.

Περίπου δύο μήνες πριν, ο υπουργός Ανάπτυξης Τάκης Θεοδωρικάκος ανακοίνωσε μείωση τιμών κατά 8% για πάνω από 2.000 κωδικούς σε σούπερ μάρκετ, μιλώντας για «συνεχή μάχη» προς συγκράτηση των τιμών και μείωση του κέρδους «προς όφελος της κοινωνίας».

Φτάνοντας στην περίοδο των γιορτών και τις καθιερωμένες αγορές για το χριστουγεννιάτικο τραπέζι, μια μέση οικογένεια κοιτάει τις βιτρίνες των κρεοπωλείων και των σούπερ μάρκετ, όπως κοίταζε πιο παλιά τις βιτρίνες των κοσμηματοπωλείων.

Με ένα ανάμεικτο συναίσθημα επιθυμίας και αβεβαιότητας για το αν τελικά μπορεί να καλύψει το απαιτούμενο κόστος, που για ακόμη μια φορά διαπιστώνεται αυξημένο από το περσινό, συνεχίζοντας αυτό το άτυπο έθιμο που ξεκίνησε στην πανδημία.

Πόσο αυξημένο; Σύμφωνα με τα στοιχεία τα οποία υπολόγισε με βάσει τις τιμές στα ράφια της πρωτεύουσας το Ινστιτούτο Καταναλωτών (ΙΝΚΑ), το γιορτινό τραπέζι του 2025 παρουσιάζει αύξηση 16-20% σε σχέση με το τραπέζι του 2024, το οποίο είχε παρουσιάσει αύξηση 5%-10% σε σχέση με το τραπέζι του 2023, το οποίο (με τη σειρά του) είχε παρουσιάσει αύξηση 20% σε σχέση με εκείνο του 2022 κ.ο.κ., επιδεικνύοντας έτσι μια συνέπεια από πλευράς της αγοράς που σε καμία περίπτωση δεν αιτιολογείται από τους παράγοντες που κατά καιρούς ακούγονται, όπως ο «εισαγόμενος» πληθωρισμός.

Η πραγματικότητα αποδεικνύεται ακόμη πιο θλιβερή εάν δούμε το συνολικό άλμα που έχει καταγράφει στο ίδιο σύνολο προϊόντων για το καθιερωμένο τραπέζι Χριστουγέννων και Πρωτοχρονιάς από την περίοδο προ πανδημίας μέχρι σήμερα: έρευνα στις τιμές της αγοράς το 2019-2020 έδειχνε κόστος 81,42 € για ένα τυπικό οικογενειακό τραπέζι (πηγή: ΙΕΛΚΑ), όταν το αντίστοιχο τραπέζι του 2025 καταγράφεται στο ύψος των 186,85 € (πηγή: ΙΝΚΑ), αποτυπώνοντας έτσι ένα τεράστιο άλμα ανατιμήσεων της τάξης του 130% κατά τη διάρκεια της τελευταίας πενταετίας.

Ποια προϊόντα ανεβάζουν το κόστος του γιορτινού τραπεζιού

Στη φετινή έρευνα αγοράς που προέβη το ΙΝΚΑ πριν τις γιορτές των Χριστουγέννων, επιβεβαιώθηκε ότι οι ανατιμήσεις συνεχίζονται ακάθεκτες σε όλο το εύρος των τροφίμων, κάτι το οποίο άλλωστε είχε φανεί και από τα στοιχεία του Νοεμβρίου, όταν ο γενικός πληθωρισμός εκτιμήθηκε στο 2,9% (από το Ινστιτούτο) με βασικό παράγοντα πίεσης την κατηγορία των τροφίμων (3,1% ο πληθωρισμός στα τρόφιμα).

Να δούμε επιλεκτικά κάποιες από τις κατηγορίες τροφίμων που πρωταγωνιστούν στο γιορτινό τραπέζι:

  • «Πρωταγωνιστής» των αυξήσεων ανακηρύσσεται το μοσχάρι, εμφανίζοντας ιστορική άνοδο (55%) σε βάθος διετίας.
  • Η νωπή γαλοπούλα κυμαίνεται στα 11-13 €/κιλό, χωρίς δηλαδή ιδιαίτερη μεταβολή σε σχέση με πέρσι, κάτι το οποίο αποδίδεται στη σημαντική μείωση πωλήσεων αυτού του προϊόντος που καταγράφηκε πέρσι, όπως επεσήμανε ο Πρόεδρος Κρεοπωλών Αθήνας Αττικής, Θοδωρής Ρούσσος.
  • Τα αμνοερίφια ανέβηκαν στα 13-14 €/κιλό (από τα 9-11 €/κιλό το 2024), ενώ ακόμη και το χοιρινό έφτασε τα 6-6,50 €/κιλό (από τα 4-5,50 €/κιλό το 2024) σταματώντας να είναι μία οικονομική εναλλακτική για το γιορτινό τραπέζι.
  • Το μόνο κρέας το οποίο παραμένει σε χαμηλές (σχετικά) τιμές είναι το κοτόπουλο: περίπου 3,50 €/κιλό, όπως και πέρσι.
  • Τα λαχανικά καταγράφουν επίσης αυξήσεις σε σχέση με το 2024, κρύβοντας πλέον απόκλιση έως και 200% ανάμεσα στις τιμές του παραγωγού και εκείνες που βλέπει ο καταναλωτής στα ράφια.
  • Οι ξηροί καρποί μετατρέπονται σε είδος πολυτελείας, όταν μέσα σε ένα μόλις έτος είδη όπως το φουντούκι και τα αμύγδαλα εμφάνισαν 25% και 67% υψηλότερες τιμές.
  • Μελομακάρονα και κουραμπιέδες καταγράφονται στα 18 €/κιλό, προσθέτοντας ένα 10-15% παραπάνω κόστος σε σχέση με το 2024.

Ποιο είναι το αποτέλεσμα στη συμπεριφορά των καταναλωτών; Όπως μεταφέρουν εκπρόσωποι της αγοράς, ο κόσμος υιοθετεί νέες συνήθειες για το τραπέζι των γιορτών – απομακρύνεται από τη γαλοπούλα και το απλησίαστο πλέον μοσχάρι καταφεύγοντας στο κοτόπουλο και το χοιρινό, ενώ αναγκάζεται να επανεξετάσει κάθε πιθανή «παρασπονδία» για να βγουν τα μαθηματικά: κάποιοι μειώνουν τα γλυκά του τραπεζιού, άλλοι επιλέγουν πιο απλές (με λιγότερα υλικά) συνταγές και άλλοι τσουγκράνε με μπίρες αντί για κρασιά.

Αυτό θα πει ανάπτυξη.

Aκολουθήστε το OneMan στο Google News και μάθετε τις σημαντικότερες ειδήσεις.