40 non fiction βιβλία που ξεχωρίσαμε το 2025

Τα ελληνικά

Νάντια Βαλαβάνη – Θ.Ν. Ένα χρονικό για «τα παιδιά του Φλεβάρη» μισόν αιώνα αργότερα (Τόπος)

Ένα βιβλίο για το σαρωτικό χτύπημα που κατόρθωσε η χούντα του Ιωαννίδη στον παράνομο, αντιστασιακό μηχανισμό του ΚΚΕ τον Φεβρουάριο του 1974. Το οποίο χτύπημα, όπως τονίζεται στο NEWS 24/7, δεν έχει λάβει τη θέση που του αρμόζει στην ιστορία των γεγονότων που αφορούν την επταετή δικτατορία, ίσως γιατί δεν εμπεριέχει «δόξα», ίσως γιατί εκλήφθηκε ως ήττα, πάντως, εκτός από τους μυημένους και τους πρωταγωνιστές, οι υπόλοιποι δεν γνωρίζουμε όσα πρέπει.

Στο επίκεντρο αυτού του Χρονικού για «τα παιδιά του Φλεβάρη» µισόν αιώνα αργότερα βρίσκεται µια συνέντευξη για τους πεντέµισι µήνες ανάκρισης στη «Μεσογείων» και σύντοµης προφυλάκισης στον Κορυδαλλό, που είκοσι χρόνια πριν «πήρε» από τη Νάντια Βαλαβάνη η γιατρός Αγγελική Σωτήρη, η κρυφή Πασσιονάρια του «χτυπήµατος του Φλεβάρη» (1974). «Θ.Ν.» δηλαδή «Θα νικήσουμε».

Θανάσης Γιοχάλας – Ζωή Βαΐου – Οδός Πανεπιστημίου (19ος-21ος αι.) – Ιστορία και ιστορίες (Εστία)

Η Πανεπιστημίου ολοκληρώνεται τυπικά το 1859, εκκινώντας από την περιοχή των Ανακτόρων και καταλήγοντας στην Πλατεία Ομονοίας. Οι ονομασίες «βουλεβάριον», «βουλεβάρτο», «λεωφόρος» αποδίδουν τον χαρακτήρα του δρόμου, που βρισκόταν στις παρυφές του κέντρου της νέας πόλης.

Έζησε και ζει στη διαδρομή τριών αιώνων όλες τις φάσεις της Αθήνας που συνεχώς αλλάζει. Τέσσερα χρόνια μετά το Η Αθήνα τον 19ο αι. – Εικόνες μιας οδοιπορίας μέσω του τύπου (Εστία), Γιοχάλας και Βαΐου επικεντρώνουν το ενδιαφέρον τους στην εμβληματική οδό με ένα έργο που ολοκληρώνεται πολυφωνικά, δηλαδή με 31 κείμενα συγγραφέων σε πρώτο πρόσωπο, που λειτουργούν ως τοπόσημα με ανθρώπινα ίχνη.

Σταύρος Ζουμπουλάκης – Η ανακοίνωση της αλήθειας στον άρρωστο (Πόλις)

Η ανακοίνωση της δυσοίωνης ιατρικής αλήθειας στον άρρωστο δεν είναι ένα διαδικαστικό, υπηρεσιακό καθήκον του γιατρού, η ανακοίνωση αποτελεί ηθική πράξη και συστατικό στοιχείο της ιατρικής τέχνης.

Επομένως, είναι κάτι στο οποίο μπορεί ο γιατρός να ασκηθεί και να μάθει να το κάνει όσο πιο σωστά γίνεται ώστε να μπορεί συνδυάσει δύο απαιτήσεις: να πει τη μαύρη αλήθεια στον άρρωστο που θέλει και αντέχει να την ακούσει, και ταυτόχρονα να τον προασπίσει ψυχικά. Προϋπόθεση για να επιτευχθεί αυτός ο δύσκολος συνδυασμός είναι να έχει αναπτυχθεί ανάμεσα στον γιατρό και τον ασθενή ανθρώπινη σχέση.

Νίκος Καζαντζάκης – Ταξιδεύοντας (Διόπτρα)

Τέσσερα τα βιβλία αυτής της σειράς που κυκλοφόρησαν φέτος από τη Διόπτρα, συνεχίζοντας το μεγάλο σερί των λαχταριστών εκδόσεων των βιβλίων του Καζαντζάκη: «Ρουσία», «Ισπανία», «Ιταλία-Αίγυπτος, Σινά-Ιερουσαλήμ, Κύπρος-ο Μοριάς» και «Αγγλία». Ποιο να πρωτοδιαλέξεις; Αυτά είναι ψευδοπροβλήματα, θα πείτε, και θα έχετε δίκιο. Αφού τα θέλετε όλα και καλά κάνετε.

Δημήτρης Καράμπελας – Το πνεύμα και το τέρας (Δώμα)

Από τη μια, ο Θεός, οι φυσικοί νόμοι, ο ορθός Λόγος, τα γονιδιακά κυκλώματα: η αλήθεια. Από την άλλη, το ενδεχόμενο, το εφήμερο, το πεπερασμένο, το τυχαίο: η ζωή. Μεταξύ των δύο αυτών πόλων ανοίγεται η κατ’ εξοχήν επικράτεια του ανθρώπου, δηλαδή η επικράτεια του πνευματικού, την ιστορία του οποίου αφηγείται αυτό το δοκίμιο, από τον Σεκούνδο τον σιωπηλό φιλόσοφο, τον Πίκο ντέλλα Μιράντολα και τον Πασκάλ ώς την Χάννα Άρεντ και τον Ζακ Ντερριντά∙ από τον Μέλβιλ, τον Μπωντλαίρ και τον Κάφκα ώς τον Τεντ Χιουζ, τον Τόμας Πύντσον και τον Μισέλ  Ουελμπέκ∙ από τον Ίνγκμαρ Μπέργκμαν και τον Αντρέι Ταρκόφσκι ώς τον Μπιλ Βαϊόλα, τον Τζιμ Τζάρμους και τον Ντέιβιντ Λυντς.

Ορσαλία-Ελένη Κασσαβέτη – Ταχύτητα και αγάπη – Ο νέος εμπορικός κινηματογράφος της δεκαετίας του 1980 (Ασίνη)

Δέκα χρόνια μετά το “Η ελληνική βιντεοταινία (1985-1990), Ειδολογικές, κοινωνικές και πολιτισμικές διαστάσεις”, η συγγραφέας καταθέτει μια απολαυστικά ενδελεχή μελέτη του Νέου Εμπορικού Κινηματογράφου της δεκαετίας του 1980, ο οποίος -γεμάτος από καμικάζι, χαρούμενους κομπιναδόρους, ατίθασους μαθητές και μια παλέτα από αντίστοιχους τύπους να ισορροπούν μεταξύ κωμωδίας και δράματος- υπήρξε ίσως η πιο «ηχηρή» απάντηση στο προσωρινό τέλμα, στο οποίο είχε προηγουμένως περιέλθει η εμπορική κινηματογραφική παραγωγή.

Τελικά, πόσο απατηλή ήταν αυτή η νέα κινηματογραφική “φούσκα”; Και γιατί οι κινηματογραφικές ταινίες της συνεχίζουν να προγραμματίζονται στην ελληνική κρατική, ιδιωτική και συνδρομητική τηλεόραση και τις παρακολουθούν ένθερμα οι θεατές;

Δημήτρης Κούρτης – Πάμε στη Χονολουλού, Κώστας Μπέζος 1905-1943 (Αίολος)

Το «Χονολουλού» σημαίνει «προστατευμένος κόλπος» στα χαβανέζικα. Για τον Κώστα Μπέζο (1905–1943), μουσικό και σκιτσογράφο, ήταν ένας φανταστικός προορισμός, υποκατάστατο των ταξιδιών που δεν πρόλαβε να κάνει. Με νυχτερινές περιπλανήσεις, χαβάγιες, καμπαρέ και εξωτικές κιθάρες, ο Μπέζος αναζητούσε τον εαυτό του μέσα σε έναν τεχνητό παράδεισο.

Ένα υπέροχο βιβλίο που σκιαγραφεί την Ελλάδα του Μεσοπολέμου μέσα από την προσωπική του ματιά. Η αψεγάδιαστη έκδοση περιλαμβάνει CD με σπάνιες ηχογραφήσεις του από τη δεκαετία του 1930.

Λεωνίδας Μακρής – Γιάννης Μπουτάρης: Η πολιτική αλλιώς (Πατάκης)

Έχοντας δουλέψει για οκτώ περίπου χρόνια ως σύμβουλός του, ειδικός σε θέματα πολιτικής στρατηγικής και διοικητικής μεταρρύθμισης, ο συγγραφέας καταθέτει μια απόπειρα κατανόησης του σπάνιου φαινομένου ένας άνθρωπος του επιχειρηματικού κόσμου να εξελιχθεί σε μια από τις πιο αναγνωρίσιμες και αντιφατικές πολιτικές προσωπικότητες της Μεταπολίτευσης, ασκώντας «πολιτική αλλιώς», μακριά από κομματικές εξαρτήσεις, με μια ολoδική του πολιτική ηθική.

Θανάσης Μήνας – Black power. Ιστορία των αφροαμερικάνικων κινημάτων (1860-2020) (Πόλις)

Ο γνωστός ραδιοφωνικός παραγωγός και δημοσιογράφος στο νέο του βιβλίο μας καθοδηγεί στην πολύπλοκη πολιτικοκοινωνική πορεία από την κατάργηση της δουλείας στο Black Power των 60’s και, από εκεί, έως το πρόσφατο Black Lives Matter. Ένα απολαυστικό βιβλίο για το οποίο ο Μήνας μίλησε εκ βαθέων στο NEWS 24/7.

Κωνσταντίνος Ξανθόπουλος – Σοβιετικός μοντερνισμός, όψεις πρωτοπορίας 1918-1922 (Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης)

Η Οκτωβριανή Επανάσταση του 1917 αποτέλεσε κοσμοϊστορικό γεγονός, που ανέτρεψε τις υφιστάμενες κοινωνικές και πολιτισμικές δομές, απελευθερώνοντας πρωτόγνωρες δημιουργικές δυνάμεις. Με στόχο τη συγκρότηση μιας σοσιαλιστικής κοινωνίας και ενός νέου ανθρώπου, καλλιτέχνες και αρχιτέκτονες όπως οι Μαλέβιτς, Άιζενσταϊν, Λισίτσκι και Ρόντσενκο ενστερνίστηκαν το επαναστατικό όραμα, διαμορφώνοντας καλλιτεχνικά ρεύματα όπως ο σουπρεματισμός και ο κονστρουκτιβισμός.

Η μελέτη του Κωνσταντίνου Ξανθόπουλου φωτίζει όχι μόνο την αισθητική διάσταση αυτής της πρωτοπορίας, αλλά και την ιστορική, ιδεολογική και κοινωνική της σημασία, με έμφαση στην αρχιτεκτονική ως σύνθεση τεχνών, επιστήμης και νέων κοινωνικών αντιλήψεων.

Τίτος Πατρίκιος – Διαδρομές και διασταυρώσεις. Μελέτες και δοκίμια 1977-2023 (Κίχλη)

Τα δοκίμια και οι μελέτες της συλλογής μας επιτρέπουν να παρακολουθήσουμε την εξέλιξη της σκέψης, της γλώσσας και του ύφους του συγγραφέα. Καλύπτουν μια ευρεία γκάμα θεμάτων που αφορούν τη λογοτεχνία σε ποικίλες όψεις της, τη  μετάφραση, την πολιτισμική ιστορία, τις μεγάλες αλλαγές που σημειώθηκαν στην επικοινωνία από την εποχή του βιβλίου μέχρι την ψηφιακή επανάσταση και άλλα κοινωνικά ζητήματα.

Διονύσης Σαββόπουλος – Γιατί τα χρόνια τρέχουν χύμα (Πατάκης)

Ο Διονύσης Σαββόπουλος αυτοβιογραφείται λίγους μήνες πριν τον θάνατό του. «Αυτό που λέμε “Σαββόπουλος” δεν υπάρχει. Ο Σαββόπουλος είναι ένας ρόλος που τον έπλασα σιγά σιγά με τα χρόνια» σημειώνει. « Τώρα όμως τον χρειάζομαι, γιατί μεγάλωσα και θα ’θελα να δω πώς ήμουν πιτσιρίκος, πώς φέρθηκα στον επαγγελματικό μου βίο, πώς ήμουν σαν σύζυγος, πατέρας και παππούς, κι ακόμα πώς ήμουν σαν πολίτης, σαν φίλος και σαν γιος. Σ’ αυτά είναι καλός ο Σάββο. Το ’χει. Σαν ρόλος, και σουξέ είχε και πείρα διαθέτει. Τώρα ο ρόλος θα μιλήσει για τον δημιουργό του».

Τάσος Σακελλαρόπουλος – Απόρρητα έγγραφα της ΚΥΠ για το Κυπριακό (Μεταίχμιο)

Τον Νοέμβριο του 2024, με αφορμή τη συμπλήρωση 50 χρόνων από την τραγωδία της Κύπρου, η ΕΥΠ έδωσε στη δημοσιότητα 58 δελτία πληροφοριών που συνέταξαν τον Ιούλιο και τον Αύγουστο του 1974 τα στελέχη της τότε ΚΥΠ. Σε αυτά αποτυπώνονται το πραξικόπημα εναντίον του αρχιεπισκόπου Μακαρίου, που οργάνωσαν ο «αφανής» δικτάτορας Δημήτριος Ιωαννίδης και η συνωμοτική ομάδα του, ο εμφύλιος πόλεμος που ξέσπασε στο ελληνοκυπριακό πλαίσιο λόγω του πραξικοπήματος, η πυρετώδης πολεμική προετοιμασία από την πλευρά της Τουρκίας και οι δύο φάσεις της Επιχείρησης «Αττίλας».

Ο ιστορικός Τάσος Σακελλαρόπουλος μελέτησε τα αποχαρακτηρισμένα δελτία και τα παραθέτει σχολιασμένα σε ένα μεγάλης ιστορικής σημασίας βιβλίο. Προλογίζει ο Αλέξης Παπαχελάς, συγγραφέας του επίσης πολύ σημαντικού Ένα σκοτεινό δωμάτιο 1967-1974, για το οποίο είχε μιλήσει αναλυτικά στο NEWS 24/7.

Αλέξης Τσίπρας – Ιθάκη (Gutenberg)

Το πιο πολυσυζητημένο ελληνικό non fiction βιβλίο της χρονιάς. Για ευνόητους, σωστούς και λάθος λόγους.

Βαγγέλης Χατζηβασιλείου – Τα χρώματα του κύβου. Σταθμοί της ελληνικής πεζογραφίας 1866-2023 (Πατάκης)

Οι ιστορικές διαδρομές της ελληνικής πεζογραφίας, από τον 19ο αιώνα μέχρι και την ύστερη μεταπολίτευση, μέχρι δηλαδή και τις μέρες μας, σε οκτώ αυτόνομες ενότητες με σύντομα υποκεφάλαια. Ένα βιβλίο για το παρελθόν και το παρόν της ελληνικής πεζογραφίας, από τον κορυφαίο κριτικό λογοτεχνίας που πρόσφατα μίλησε εκ βαθέων για όλη του τη σταδιοδρομία στο NEWS 24/7.

Αχιλλέας Χεκίμογλου – Αιχμάλωτοι στις ράγες: Γιατί δεν έχουμε τον σιδηρόδρομο που θέλουμε; (Παπαδόπουλος)

Γιατί δεν μπορούμε να φτιάξουμε έναν σύγχρονο και ασφαλή σιδηρόδρομο; Γιατί αυτός χρεοκοπεί μία φορά σε κάθε γενιά, εδώ και 100 χρόνια; Γιατί οι σιδηρόδρομοί μας είναι μετέωροι, την ώρα που σε όλον τον πλανήτη θριαμβεύουν; Μέσα από μια αποκαλυπτική δημοσιογραφική έρευνα (σε αυτό το βιβλίο παρουσιάζεται το πρώτο μέρος της, από τις 4/8/1936 ως τις 21/4/1967), ο Χεκίμογλου φωτίζει την άγνωστη ιστορία των ελληνικών σιδηροδρόμων, από τη χρεοκοπία των ΣΕΚ έως τα μεταπολεμικά χρόνια. Με ντοκουμέντα και μαρτυρίες, αποκαλύπτει πολιτικές ίντριγκες, οικονομικά συμφέροντα και λανθασμένες επιλογές που καθόρισαν την πορεία ενός μέσου που δεν απέκτησε ποτέ τη θέση που του άξιζε.

Συλλογικό – Ιστορίες της Μεταπολίτευσης (Πατάκης)

Η Μεταπολίτευση υπήρξε μια κομβική φάση της ελληνικής ιστορίας, σηματοδοτώντας τη μετάβαση από τη δικτατορία στη δημοκρατία και εγκαινιάζοντας την πιο σταθερή πολιτειακή περίοδο της χώρας. Παράλληλα, υπήρξε μια εποχή εξευρωπαϊσμού, εκσυγχρονισμού και ένταξης σε ένα ευρύτερο ευρωπαϊκό πλαίσιο που ταυτίστηκε με την ευημερία και την πρόοδο. Το παρόν βιβλίο, ένα συλλογικό εγχείρημα ιστορικών και κοινωνικών επιστημόνων, επιχειρεί μια πολυεπίπεδη χαρτογράφηση της περιόδου, συνδέοντας πολιτική, κοινωνία, οικονομία και πολιτισμό, αναδεικνύοντας την πολυπλοκότητα της ιστορικής πραγματικότητας και την ανάγκη σύνθετης κατανόησής της μέσα από διαθεματική προσέγγιση.

Τα μεταφρασμένα

Φρανσουάζ Βερζές – Μια φεμινιστική θεωρία της βίας (μτφρ. Αριάδνη Μοσχονά, Εκτός Γραμμής)

Πώς εξηγείται η ένταση της επισφάλειας για τις φτωχές και φυλετικοποιημένες γυναίκες τη στιγμή που πολλαπλασιάζονται οι διακηρύξεις για θεσμικά μέτρα προστασίας των γυναικών από τη βία; Πώς μπορούμε να μιλήσουμε για την έμφυλη βία χωρίς να μιλήσουμε για τη συστημική βία του κράτους, για τη φτώχεια, τον ρατσισμό και την ισλαμοφοβία, αλλά και για την αποκιοκρατία ή την αποικιακή δουλεία;

Γιατί η επίκληση της προστασίας από το κράτος γίνεται επιχείρημα για περισσότερη καταστολή και στρατιωτικοποίηση του δημόσιου χώρου; Η συγγραφέας επιχειρεί να φτάσει στις ρίζες της έμφυλης βίας, αποκωδικοποιώντας τη συνύφανσή της με την κοινωνική ανισότητα και τις ποικίλες ιστορικές μορφές κοινωνικού αποκλεισμού και περιθωριοποίησης.

Ροδρίγο Γκαρσία – Αποχαιρετισμός στον Γκάμπο και στη Μερσέδες (μτφρ. Δέσποινα Δρακάκη, Ψυχογιός)

Στο επίκεντρο αυτού του αποκαλυπτικού οικογενειακού πορτρέτου βρίσκουμε ένα σπουδαίο άντρα να απολαμβάνει τη στοργή και την προσοχή όσων βρίσκονται στον στενό περίγυρό του, ενώ παλεύει και μ’ αυτό που θα χάσει αλλά και μ’ αυτό που έχει ήδη χάσει. Στο τελευταίο αυτό ταξίδι, ακούραστη συνοδοιπόρος η Μερσέδες, ένα από τα πιο επιδραστικά άτομα τόσο στη ζωή όσο και στην τέχνη του. Μια άνευ προηγουμένου ματιά στην ιδιωτική οικογενειακή ζωή ενός γίγαντα της λογοτεχνίας δια χειρός του γιου του, Ροδρίγο. Λάτρεις του Γκάμπο, σπεύσατε.

Μπραντ Έβανς, Έιντριαν Παρ – Διάλογοι περί βίας (μτφρ. Γιάννης Βογιατζής, Πλέθρον)

Μέσα από συνεντεύξεις με τριάντα προσωπικότητες, μεταξύ των οποίων η Μαρίνα Αμπράμοβιτς, ο Καέντι Άντριους και ο Σάιμον Κρίτσλει, οι δύο συγγραφείς ερευνούν την έννοια της βίας σε όλες τις εκφάνσεις της, διερευνώντας τον ρόλο της μεταξύ άλλων στην πολιτική, στην τέχνη, στις έμφυλες διακρίσεις. Προκλητικό, διαφωτιστικό και πρωτότυπο, το βιβλίο φωτίζει ένα χαρακτηριστικό πολιτικό και ηθικό ζήτημα της εποχής μας. Γιατί ως γνωστόν η βία -πραγματική ή μεταφορική, θεσμική ή διαπροσωπική- βρίσκεται παντού.

Βιτόλντ Ζαμπλόβσκι – Μαγειρεύοντας για έναν δικτάτορα (μτφρ. Μπεάτα Ζουλκιέβιτς, Μεταίχμιο)

Ταξιδεύοντας σε τέσσερις ηπείρους για πάνω από τρία χρόνια, ο Πολωνός δημοσιογράφος εντόπισε και κλείστηκε στις κουζίνες με τους μάγειρες που υπηρέτησαν πέντε αιμοσταγείς δικτάτορες: Σαντάμ Χουσεΐν στο Ιράκ, Ίντι Αμίν στην Ουγκάντα, Εμβέρ Χότζα στην Αλβανία, Φιντέλ Κάστρο στην Κούβα, Πολ Ποτ στην Καμπότζη. Συνδυασμός ρεπορτάζ και βιβλίου μαγειρικής, τα δικαιώματα του οποίου για την κινηματογραφική του μεταφορά έχουν αγοραστεί από την εταιρεία παραγωγής του ηθοποιού Τσάνινγκ Τέιτουμ.

Ρέιτσελ Κασκ – Περί γάμου και χωρισμού (μτφρ. Θεοδώρα Δαρβίρη, Gutenberg)

Μετά από δέκα χρόνια γάμου, το 2009, η καταξιωμένη συγγραφέας χωρίζει με τον πρώτο της σύζυγο – ένας χωρισμός για τον οποίο και η ίδια αναγνωρίζει τις δικές της ευθύνες. Μέσα σε λίγες εβδομάδες η ζωή της «καταρρέει σαν χάρτινος πύργος». Η Κασκ περιγράφει με θάρρος και ειλικρίνεια την αναταραχή και τις εντάσεις που έζησε η ίδια με τις δύο μικρές κόρες της μετά το διαζύγιο, καθώς και την προσπάθειά της να επαναπροσδιορίσει τον εαυτό της.

Αλεξάντερ Κλαπ – Ο πόλεμος των σκουπιδιών (μτφρ. Δέσποινα Κανελλοπούλου, Δώμα)

Από τοξικά και ηλεκτρονικά απόβλητα μέχρι παλιοσίδερα και πλαστικά, κατόπιν έρευνας σε πέντε ηπείρους ο συγγραφέας αναζητά τους τόπους και τους ανθρώπους που παραλαμβάνουν τελικά τα σκουπίδια του δυτικού κόσμου, συνομιλεί με εργάτες και πολιτικούς, με επιστήμονες και μεσίτες σκουπιδιών, με εφοπλιστές και ακτιβιστές και φέρνει στο φως τον αφανή κόσμο της παγκόσμιας διακίνησης αποβλήτων και τα θηριώδη οικονομικά συμφέροντα που τον κυβερνούν.

Ανρί Λεφέβρ – Τα κομμάτια που λείπουν (μτφρ. Νατάσα Σίδερη, Γεννήτρια)

Ένα κείμενο-λιτανεία, ένας κατάλογος έργων, ιστοριών, προσώπων και ήχων που χάθηκαν ή δεν υπήρξαν ποτέ. Ο ποιητής και εκδότης Ανρί Λεφέβρ, αρχαιολόγος της απώλειας, συνθέτει ένα φαντασμαγορικό μουσείο του ανύπαρκτου, εμπνευσμένος από τον «ίλιγγο της λίστας» του Ουμπέρτο Έκο. Τα Κομμάτια που λείπουν είναι μια λογοτεχνική vanitas, όπου η ονοματοδοσία γίνεται πράξη ανάκτησης του άυλου, του αόρατου και του ανεπαλήθευτου.

Όντρι Λορντ – Ημερολόγια καρκίνου (μτφρ. Ισμήνη Θεοδωροπούλου, Κείμενα)

Αυτοπροσδιοριζόταν ως «μαύρη, λεσβία, μητέρα, μαχήτρια, ποιήτρια», υπήρξε ψυχωμένη φεμινίστρια, ακαταπόνητη ακτιβίστρια του κινήματος πολιτικών δικαιωμάτων και διάσημη, διακεκριμένη συγγραφέας. Ξεχωριστή θέση στο έργο της κατέχει το συγκεκριμένο βιβλίο που πρωτοκυκλοφόρησε το 1980 στις ΗΠΑ, επιτέλους πια και στην Ελλάδα (είναι μάλιστα το δεύτερο της, μετά το Sister Outsider, και πάλι από τις εκδόσεις Κείμενα), στο οποίο με αφετηρία τον εντοπισμό ενός όγκου στο πλαίσιο μιας συνηθισμένης αυτοεξέτασης, η συνταρακτική Όντρι Λορντ (1934-1992) κατέγραψε δοκιμιακά, ημερολογιακά και κριτικά όλα όσα βίωσε.

Μπεν Μακιντάιρ – Η πολιορκία. Έξι ημέρες ομηρίας που συγκλόνισαν τον κόσμο (μτφρ. Γεωργία Οικονομοπούλου, Κλειδάριθμος)

Στις 30 Απριλίου 1980, έξι ένοπλοι εισέβαλαν στην Ιρανική Πρεσβεία στο Λονδίνο, κρατώντας 26 ομήρους. Ακολούθησε εξαήμερη πολιορκία, με συμμετοχή αστυνομικών διαπραγματευτών και ψυχιάτρων. Παράλληλα, η SAS σχεδίαζε μυστικά την Επιχείρηση Νεμρώδ.

Η υπόθεση αποτέλεσε σταθμό στην παγκόσμια αντιμετώπιση της τρομοκρατίας, με εκατομμύρια θεατές να παρακολουθούν ζωντανά. Ο Μπεν Μακιντάιρ, βασισμένος σε ανέκδοτο υλικό και μαρτυρίες, αφηγείται αυτή την κρίσιμη ιστορία από όλες τις πλευρές, αναδεικνύοντας την ανθρώπινη και στρατηγική της διάσταση.

Άρθουρ Μπραντ – Τα άλογα του Χίτλερ (μτφρ. Στέφανος Καβαλλιεράκης, Οξύ)

Μια συναρπαστική ιστορία art trafficking αποκαλύπτει το μυστήριο πίσω από τα χαμένα χάλκινα άλογα του Γ’ Ράιχ. Θεωρούμενα κατεστραμμένα από τους βομβαρδισμούς του Βερολίνου, εντοπίζονται δεκαετίες μετά από τον ντετέκτιβ Άρθουρ Μπραντ. Η έρευνά του ξεσκεπάζει σκοτεινά μονοπάτια του παράνομου εμπορίου τέχνης, μπλέκοντας δίκτυα κατασκοπείας, μαύρο χρήμα και ίχνη του Ψυχρού Πολέμου.

Φλοράνς Νουαβίλ – Μίλαν Κούντερα: «Γράψιμο… Τι ιδέα κι αυτή!» (Γιάννης Η. Χάρης, Εστία)

Η Φλοράνς Νουαβίλ, στενή φίλη του Μίλαν Κούντερα και της συζύγου του, καταγράφει με τρυφερότητα στιγμές από τη ζωή και το έργο του σπουδαίου συγγραφέα. Μέσα από γεύματα, συνομιλίες, αναμνήσεις, ταξίδια και φωτογραφίες, αναδεικνύει την κεντροευρωπαϊκή πολιτισμική του ρίζα, το λεπτό χιούμορ και την ειρωνική του ματιά. Το βιβλίο λειτουργεί ως πρόσκληση για την (επαν)ανακάλυψη του Κούντερα, μακριά από κουτσομπολιά και συμβατικές βιογραφίες, φωτίζοντας τον άνθρωπο πίσω από τον καλλιτέχνη με ευαισθησία και οικειότητα.

Άννα Πατσέκο – Ήρθα εδώ και μας θυμήθηκα: Μία ιστορία για τον τουρισμό, την εργασία και την τάξη (μτφρ. Χριστιάννα Νικηφοράκη, Carnivora)

Το βιβλίο εξετάζει πώς ο τουρισμός επηρεάζει την προσωπικότητα και την ταξική συνείδηση, μεταμορφώνει τις πόλεις και επηρεάζει τις κοινωνικές και εργασιακές σχέσεις. Η συγγραφέας ερευνά τα παρασκήνια της τουριστικής βιομηχανίας, αποκαλύπτοντας συγκρούσεις, κοινωνικές εντάσεις και αυξημένα ενοίκια. Μέσα από μια σύνθεση ανθρωπολογικής μελέτης, χρονικού και δοκιμίου, προσφέρει μια κριτική ματιά στο μοντέλο της τουριστικής πόλης και τις επιπτώσεις του.

Αλαίν Πολικάρ – Το WOKE κίνημα δεν υπάρχει. Η κατασκευή ενός μύθου (μτφρ. Αριάδνη Μοσχονά, Πόλις)

Ο θόρυβος για τη «woke ατζέντα» είναι ένα πρόσχημα για την υπεράσπιση των αντιδραστικών απόψεων που αρνούνται τον συστημικό χαρακτήρα των αδικιών και των ανισοτήτων, και επιχειρεί να συκοφαντήσει όλα τα κινήματα αμφισβήτησης που προέρχονται από μειονότητες οι οποίες χαρακτηρίζονται υποτιμητικά ως «υπερευαίσθητες».

Οι πολέμιοι του «woke» δεν διστάζουν να οικειοποιούνται τις θεματικές και το λεξιλόγιο των αντιπάλων τους (μιλούν κι αυτοί για αδικίες και διακρίσεις) προκειμένου να αδειάσουν αυτές τις έννοιες από κάθε ουσιαστικό περιεχόμενο. Το βιβλίο του Πολικάρ επιχειρεί να αντικρούσει αυτόν τον σφετερισμό.

Λουίζ Σβαρτς – Δεν έχω ανάσα (μτφρ. Μαρία Παπαδήμα, Ίκαρος)

Με τρυφερότητα και ευαισθησία, ο Βραζιλιάνος εκδότης Λουίζ Σβαρτς αφηγείται το βάρος ενός κληρονομικού τραύματος από το Ολοκαύτωμα. Ανακαλύπτει αργά την ιστορία του παππού του, που θυσιάστηκε για να σωθεί ο πατέρας του. Μεγαλώνει μέσα σε σιωπή και μελαγχολία, μα καταφέρνει να διακριθεί στον εκδοτικό χώρο.

Ωστόσο, το οικογενειακό τραύμα τον κυνηγά, οδηγώντας σε κατάρρευση. Μέσα από συγκινητικές αναμνήσεις, ο Σβαρτς δείχνει πώς το τραύμα και η κατάθλιψη μπορούν να φωλιάσουν ακόμη και στις πιο επιτυχημένες ζωές, αποκαλύπτοντας τον αόρατο πόνο πίσω από την επιφάνεια.

Σούζαν Σόνταγκ – Αντιμέτωποι με τον πόνο των άλλων (μτφρ. Χριστίνα Παπαδοπούλου, Gutenberg)

Η Σούζαν Σόνταγκ, στο δοκίμιό της, εξετάζει πώς οι εικόνες βίας και πολέμου επηρεάζουν τη συνείδησή μας. Μέσα από παραδείγματα της Ιστορίας και της τέχνης, όπως έργα του Γκόγια και φωτογραφίες από πολέμους και σφαγές, αποκαλύπτει τη δύναμη των εικόνων να συγκινούν ή να μας κάνουν απαθείς. Τονίζει την πολιτική τους διάσταση και μας καλεί να αναλογιστούμε την ευθύνη μας ως θεατές.

Τζορτζ Στάινερ – Δέκα (πιθανοί) λόγοι για τη μελαγχολία της σκέψης (μτφρ. Σεραφείμ Βελέντζας, Κυψέλη)

Σε αυτό το εμβληματικό δοκίμιο ο Τζορτζ Στάινερ, ένας από τους διορατικότερους στοχαστές της σύγχρονης εποχής, εξετάζει πώς η ατέρμονη αναζήτηση νοήματος φορτίζει τη σκέψη με βάρος και μελαγχολία. Πρόκειται για ένα μικρό σε έκταση, αλλά μεγάλο σε σημασία κείμενο που μας καλεί να αναλογιστούμε τη βαρύτητα της διανοητικής μας περιπέτειας: πώς η αναμέτρηση με τις ιδέες, τη γλώσσα, τη μνήμη και την επίγνωση της φθοράς μάς καθιστά πιο ελεύθερους και συνάμα ευάλωτους.

Γκρέγκορι Τζουσντάνις, Πίτερ Τζέφρις – Κωνσταντίνος Καβάφης. Ο άνθρωπος και ο ποιητής (μτφρ. Μιχάλης Μακρόπουλος, Μεταίχμιο)

Στη βιογραφία αποκαλύπτεται η πολυπλοκότητα της ζωής και του έργου του λαμπρού και γεμάτου ανησυχίες και ανασφάλεια ποιητή, που για την τέχνη του θυσίασε την αγάπη. Με σημαντικές λεπτομέρειες, παρουσιάζεται η ζωή του νεαρού Κωνσταντίνου με την οικογένειά του, αλλά και η ενήλικη ζωή στην Αλεξάνδρεια. Έπειτα από ενδελεχή αρχειακή έρευνα, έρχονται στην επιφάνεια οι σχέσεις του με τους εφηβικούς του συντρόφους, τους φίλους του και τα πρόσωπα τα οποία στρατολόγησε τα τελευταία χρόνια της ζωής του στο κυνήγι της δόξας. Ταυτόχρονα, παρακολουθούμε το λογοτεχνικό ταξίδι του Καβάφη, από τους πρώιμους πειραματισμούς έως την εκ νέου προσέγγιση της ποίησής του στη μέση ηλικία.

Λιλιάν Τυράμ – Λευκή σκέψη (μτφρ. Άγγελος Μουταφίδης, Αντίποδες)

Εκτός από διεθνής ποδοσφαιριστής με κορωνίδα στη λαμπρή του καριέρα την κατάκτηση του παγκοσμίου κυπέλλου του 1998 με τη γαλλική εθνική ομάδα, ο Τουράμ διαπρέπει ως ακαδημαϊκός στο πεδίο των ανθρωπιστικών σπουδών αλλά και ως συγγραφέας. Αυτό το βιβλίο του αφηγείται την ιστορία της λευκής σκέψης, που διαμόρφωσε φυλετικές ιεραρχίες και παγκόσμιες αντιλήψεις. Επιβάλλει πρότυπα στους ανθρώπους ανάλογα με τη φυλή τους και νομιμοποιεί τη λευκή κυριαρχία. Η αμφισβήτησή της είναι απαραίτητη για την καταπολέμηση του ρατσισμού.

Πάπας Φραγκίσκος – Ελπίδα: Η αυτοβιογραφία (μτφρ. Άννα Παπασταύρου, Gutenberg)

Η πρώτη αυτοβιογραφία Πάπα στην ιστορία. Το βιβλίο ξεκινά από τις αρχές του 20ού αιώνα και τις ιταλικές του ρίζες και φτάνει στο σήμερα. Αφηγούμενος τις αναμνήσεις του ο Πάπας Φραγκίσκος σχολιάζει πολλά σημαντικά και πολυσυζητημένα ζητήματα της εποχής μας.

Πατρίσια Χάισμιθ – Τα ημερολόγια και τα σημειωματάρια της Patricia Highsmith – Τα χρόνια της Νέας Υόρκης, 1941-1950 (μτφρ. Ανδρέας Αποστολίδης, Άγρα)

Εστιάζοντας στα χρόνια της διαμόρφωσής της στο Μανχάτταν, αυτή η ανθολόγηση από τα ογκώδη ημερολόγια και σημειωματάριά της μας αποκαλύπτει την «Πατ» στα νιάτα της, όταν έσφυζε από πάθος και λάμψη. Με αφετηρία το 1941, όταν ήταν εικοσάχρονη φοιτήτρια στο Κολέγιο Μπάρναρντ, μέχρι την περιπετειώδη τρίτη δεκαετία της, τα Χρόνια της Νέας Υόρκης συνυφαίνουν σκηνές από την ιλιγγιώδη κοινωνική της ζωή – όλο άυπνες νύχτες στα μπαρ της queer underground σκηνής του Βίλλατζ, γεμάτες έρωτες και φλερτ– με την αυτοπροσωπογραφία μιας νεαρής καλλιτέχνιδας, που την ημέρα δούλευε γράφοντας κόμικς.

Ανάμεσα σε χάνγκοβερ και χωρισμούς, διάβαζε λογοτεχνία αδηφάγα και δούλευε την τέχνη της με νεύρο. Ρουφάει στην κυριολεξία τον Σαίξπηρ, τον Ρίλκε, τον Τ. Σ. Έλιοτ, τον Τζόυς, τον Κάφκα, τον Χαίλντερλιν, τον Φρόυντ, τους Ρώσους, τη Βιρτζίνια Γουλφ και αμέτρητους άλλους. (Gore Vidal)

Τζον Χέρσι – Χιροσίμα (μτφρ. Νίκος Αγγελόπουλος, Σάλτο)

Το 1946, το The New Yorker αφιέρωσε ένα ολόκληρο τεύχος του στη δημοσίευση του κειμένου που έμελλε να γίνει ο ορισμός της αντιπολεμικής λογοτεχνίας. Επιτροπή του Πανεπιστημίου της Νέας Υόρκης το κατέταξε ως «το καλύτερο δημοσιογραφικό έργο του 20ού αιώνα» και το TIME ως ένα από τα 100 καλύτερα (μη μυθοπλαστικά) βιβλία όλων των εποχών. Ο βραβευμένος με Πούλιτζερ συγγραφέας στάλθηκε στην Ιαπωνία, εννέα μήνες αφότου οι ΗΠΑ έριξαν την πρώτη ατομική βόμβα.

Σχεδόν τέσσερις δεκαετίες μετά την αρχική δημοσίευση αυτού του περίφημου βιβλίου, ο Τζον Χέρσι επέστρεψε στη Χιροσίμα αναζητώντας τους ανθρώπους των οποίων τις ιστορίες είχε πει.

Χουά Χου – Μείνε αληθινός. Ένα χρονικό ενηλικίωσης (μτφρ. Μιχάλης Μακρόπουλος, Οκτώ)

Μια συγκινητική αφήγηση για τη φιλία, την απώλεια και την ενηλικίωση. Ο Χουά, εσωστρεφής και λάτρης της ανεξάρτητης κουλτούρας, γνωρίζει τον Κεν, που αρχικά του φαίνεται ξένος και «μέινστριμ». Παρά τις διαφορές τους, αναπτύσσουν μια βαθιά φιλία, χτισμένη σε κοινές εμπειρίες και ειλικρινείς συζητήσεις. Όταν ο Κεν πεθαίνει ξαφνικά, ο Χουά παλεύει με την απώλεια, καταγράφοντας τις μνήμες και την προσπάθεια να καταλάβει τι σημαίνει να ανήκεις.

Ακολουθήστε το OneMan στο Google News και μάθετε τις σημαντικότερες ειδήσεις.