Η πανέμορφη αποτυχία του Marcelo Bielsa

«Είναι η δυσκολότερη απόφαση που είχα να λάβω κατά τη διάρκεια της θητείας μου στη Λιντς, ιδιαίτερα αν αναλογιστεί κανείς την επιτυχία που είχε με το κλαμπ ο Marcelo Bielsa» σημείωσε  ο πρόεδρος της Λιντς, Andrea Radrizzani, εξηγώντας ότι έπρεπε να δράσει με αυτόν τον τρόπο για το καλό του συλλόγου και την παραμονή στην Premier League. Αν γνώριζε όμως κάποιος τις προηγούμενες προπονητικές περιπέτειες του Marcelo Bielsa θα μπορούσε να ψυλλιαστεί, ότι, μοιραία, κάποια στιγμή τα πράγματα θα έπαιρναν αυτή την τροπή.

Marcelo Bielsa, ο προπονητής που δοξάστηκε ως θεός στο Λιντς

O Αργεντινός προπονητής ανέλαβε την αγγλική ομάδα το καλοκαίρι του 2018. Η Λιντς προσπαθούσε μετά μανίας να ανεβεί και πάλι στην πρώτη κατηγορία -μετά από μια δεκαπενταετία πέτρινων χρόνων- και ο Marcelo Bielsa επιθυμούσε να βρεθεί σ’ έναν σύλλογο για να βρει «την προπονητική του Ιθάκη», ύστερα από κάποιες βιαστικές επιλογές σαν τα περάσματα από τη Μαρσέιγ, τη Λάτσιο (στην οποία έμεινε μόνο δύο μέρες) και τη Λιλ.

Διψούσε για δουλειά. Αυτό φάνηκε, μάλιστα, από το γεγονός πως μόλις έφτασε στο γραφείο μετανάστευσης για να λάβει άδεια εργασίας στο Ηνωμένο Βασίλειο, έβγαλε από την τσάντα του έναν πάκο με χαρτιά και αράδιασε μπροστά στους έκπληκτους εργαζομένους τις αναλύσεις του από όλα τα ματς της περσινής χρονιάς, όταν η ομάδα βολόδερνε στην Championship. Η εργατικότητά του φάνηκε από τις πρώτες του μέρες στο Νησί.

Η Λιντς, έναν χρόνο αργότερα, με εκείνον στο τιμόνι κατάφερε να κατακτήσει το πρωτάθλημα και να ανεβεί στην Premier League. Τα πανηγύρια των οπαδών της ομάδας, που περίμεναν αυτή τη στιγμή τόσα χρόνια, δεν είχαν τελειωμό ενώ ο Marcelo Bielsa δοξάστηκε ως θεός. Τα μαγικά του, όμως, δεν ήταν πάντοτε αγγελικά. Τον Ιανουάριο του 2019 προκλήθηκε σάλος στην Αγγλία ύστερα από την αποκάλυψη πως ο Αργεντινός προπονητής έβαλε έναν άνθρωπο να κατασκοπεύσει με κιάλια την προπόνηση της μεγάλης αντίπαλου του για την άνοδο, Ντέρμπι Κάουντι. Το σκάνδαλο ονομάστηκε Spygate.

Μερικές μέρες αργότερα και προς έκπληξη αρκετών δημοσιογράφων, ο ίδιος τα παραδέχτηκε όλα με θάρρος μπροστά στις κάμερες, ζητώντας, παράλληλα, συγνώμη από τον Frank Lampard, που εκείνη την περίοδο ήταν προπονητής της Ντέρμπι Κάουντι, για την κίνησή του που αυτή μπορεί να προσέβαλε με οποιοδήποτε τρόπο. «Δεν έχει σημασία αν ήταν νόμιμο ή παράνομο, σωστό ή λάθος. Φτάνει που ο Frank και η Ντέρμπι θεώρησαν ότι δεν ήταν σωστό. Δεν φέρθηκα καλά. Μίλησα με τον Lampard και μου είπε ότι δεν σέβομαι το fair play. Έχω διαφορετική άποψη γι’ αυτό, αλλά το σημαντικό τώρα είναι τι σκέφτεται εκείνος και η ομάδα. Είμαι υπεύθυνος για αυτό γιατί δεν ζήτησα άδεια για να το κάνω», σημείωσε.

Όπως πρόσθεσε ο Marcelo Bielsa πρόκειται για μια προπονητική τακτική που δεν την χρησιμοποίησε πρώτη φορά στην Αγγλία αλλά το είχε κάνει και στα προκριματικά του Παγκοσμίου Κυπέλλου όταν βρισκόταν στον πάγκο της εθνικής Αργεντινής. Τότε που έδειξε σε όλο τον κόσμο τις αστέρευτες προπονητικές του ικανότητες.

Μία σύντομη ποδοσφαιρική καριέρα, μία μεγάλη προπονητική καταξίωση

Ο Marcelo Bielsa έπαιξε για μερικά χρόνια ποδόσφαιρο ως αμυντικός στη Νιούελς Ολντ Μπόις, ωστόσο, στην ηλικία των 25 ετών αποφάσισε να αποσυρθεί από την ενεργό δράση, καθώς, όπως παραδέχτηκε ο ίδιος αργότερα σε συνέντευξή του, είχε από σχετικά νωρίς καταλάβει ότι ήταν πολύ αργός για να ανταπεξέλθει στο υψηλότερο επίπεδο. Αυτή ήταν και η πρώτη προπονητική απόφαση που πήρε στην καριέρα του.

Αφότου κρέμασε τα παπούτσια του, πέρασε ένα μικρό χρονικό διάστημα ως προπονητής στην ποδοσφαιρική ομάδα του πανεπιστημίου του Μπουένος Άιρες και στη συνέχεια ανέλαβε τις ακαδημίες του αγαπημένου του συλλόγου στο Ροζάριο, της Νιούελς Ολντ Μπόις. Ο ίδιος, όμως, δεν ήταν ικανοποιημένος με το δυναμικό των τμημάτων και έτσι αποφάσισε να κάνει κάτι τρελό. Να γυρίσει όλη την Αργεντινή με το Fiat του και να ψάξει να βρει νέα ταλέντα. Χώρισε τη χώρα σε εβδομήντα τμήματα, παρακολούθησε χιλιάδες ποδοσφαιριστές και τελικά τα κατάφερε. Ένα από τα παιδιά που ανέδειξε ήταν και ο Gabriel Batistuta, ο οποίος όπου σταθεί και όπου βρεθεί δηλώνει την ευγνωμοσύνη του στον Bielsa.

Στις ακαδημίες του συλλόγου έμεινε για δέκα χρόνια. Το 1990 είχε έρθει η ώρα να ξεκινήσει την προπονητική του καριέρα στους μεγάλους. Μετά από ένα πέρασμα από αρκετές ομάδες στην Αργεντινή, το Μεξικό και την Ισπανία, ανέβαλε τα ηνία της εθνικής Αργεντινής. Ο μόνος τίτλος που κατέκτησε ήταν το χρυσό μετάλλιο στους Ολυμπιακούς Αγώνες του 2004 στην Αθήνα. Μετά τη λήξη του τουρνουά τα παράτησε όλα και πήγε να ζήσει σ’ ένα μοναστήρι για τρεις μήνες προκειμένου να αποσυμπιεστεί. Αφότου γύρισε αποφάσισε να μείνει χωρίς ομάδα και να μελετήσει το ποδόσφαιρο.

Ο τρόπος με τον οποίο βλέπει το άθλημα διαφέρει από τα συνηθισμένα. Δεν ενδιαφέρεται για την εικόνα του -αυτό φαίνεται άλλωστε από το γεγονός πως για χρόνια καθόταν πάνω σ’ έναν κουβά για να παρακολουθεί τους αγώνες-, βάζει τους ποδοσφαιριστές του να μαζέψουν σκουπίδια για το χρονικό διάστημα που πρέπει να δουλέψει ένας εργαζόμενος για να αγοράσει ένα εισιτήριο της ομάδας, ενώ είχε φτάσει στο σημείο ακόμη και να σκάψει τον χλοοτάπητα του Σαν Μαμές προκειμένου να μην μπορεί η Μπαρτσελόνα να εφαρμόσει το χαρακτηριστικό της Tiki Taka κόντρα στην Αθλέτικ Μπιλμπάο.

Ένα από τα περιστατικά που περιγράφουν την «τρέλα» του Marcelo Bielsa σημειώθηκε τα χρόνια της προπονητικής του παρουσίας στην πρώτη ομάδα της Νιούελς Ολντ Μπόις. Μετά από ένα μεγάλο αρνητικό σερί, οπαδοί της ομάδας βρέθηκαν κάτω από το σπίτι του και άρχιζαν να τον βρίζουν. Ξαφνικά εκείνος βγήκε έξω και τους φώναξε: «Αν δεν φύγετε αμέσως από εδώ, θα τραβήξω την περόνη». Μόλις το άκουσαν οι οπαδοί διασκορπίστηκαν στον δρόμο.

«Η τρέλα φαινόταν στα μάτια του. Κανείς, ωστόσο, δεν μπορούσε να τον κοιτάξει για πολλή ώρα. Όλοι έψαχναν τη χειροβομβίδα. Πιστεύαμε πως θα έβγαινε με καραμπίνα, όχι με χειροβομβίδα» δήλωσε ένας οπαδός που βρέθηκε στο σημείο χρόνια αργότερα στο βιβλίο του Tim Rich με τίτλο The Quality of Madness: A Life of Marcelo Bielsa.

Η επιρροή στον Pep Guardiola

Μετά από τρία χρόνια απουσίας, επέστρεψε στην ενεργό δράση για λογαριασμό της εθνικής Χιλής. Τα επιτεύγματα με το εθνικό αντιπροσωπευτικό συγκρότημα της χώρας δεν είχαν προηγούμενο. Επιστροφή στις τελικές φάσεις των Μουντιάλ, κτίσιμο σταθερού κορμού και νίκη για πρώτη φορά κόντρα στην Αργεντινή. Ο επιθετικός τρόπος με τον οποίο του άρεσε να παίζει ποδόσφαιρο και ο νόμος του για τα «29 συστήματα που πρέπει να ξέρει κάθε ποδοσφαιριστής» ενέπνευσε αρκετούς προπονητές. Ανάμεσα σε αυτούς ο Mauricio Pochettino και ο Pep Guardiola (μαζί, μάλιστα, έκατσαν μετά του τέλος ενός αγώνα της Λιντς με την Μάντσεστερ Σίτι μέσα στη βροχή και συζήτησαν για το ποδόσφαιρο).

«Νομίζω ότι είναι το άτομο που θαυμάζω περισσότερο στο παγκόσμιο ποδόσφαιρο. Δεν θα ξεχάσω ποτέ πόσο ευγενικός ήταν όταν μου μοίραζε τη γνώση του, ενώ ήμουν ένα τίποτα προπονητικά μπροστά σε εκείνον» εξήγησε ο Ισπανός προπονητής αργότερα στη συνέντευξη Τύπου. Ο Marcelo Bielsa δεν αναφέρθηκε στο ζήτημα. Όχι επειδή δεν είχε τι να πει αλλά γιατί ποτέ δεν τα πάει καλά με τις λέξεις. Ούτε με τις αγκαλιές και τους πανηγυρισμούς. Άλλωστε ξέρει πως αυτά είναι μόνο το περιτύλιγμα.