Christopher Furlong/Getty Images
PROFILE

Ο Marcus Rashford δεν θα απολογηθεί ποτέ για το ποιος είναι

Όσα χρόνια θυμάται τον εαυτό του, τον θυμάται να παίζει ποδόσφαιρο. Και να δέχεται επιθέσεις για το χρώμα του δέρματος του και τις καταβολές του. Ο Marcus Rashford δεν κάμφθηκε όταν ήταν μικρός, ούτε πρόκειται να καμφεί τώρα.

O Marcus Rashford δεν θυμάται τον εαυτό του, χωρίς το ποδόσφαιρο. Την ίδια ώρα, δε θυμάται τον εαυτό του με το ποδόσφαιρο, χωρίς να δέχεται ρατσιστικές επιθέσεις. Η τελευταία αφορά τον βανδαλισμό της τοιχογραφίας του, στο Withington του Μanchester, μετά την ήττα της Αγγλίας από την Ιταλία στον τελικό του Euro 2020. Ήταν εξ αυτών που έχασαν πέναλτι στη διαδικασία που έκρινε ποιος θα σηκώσει το τρόπαιο. Ήταν και μεταξύ των παικτών των τριών λιονταριών που είδαν τις σελίδες τους στα social media να γεμίζουν από ρατσιστικά σχόλια. Οι άλλοι ήταν οι Jadon Sancho και Bukayo Saka. Το κοινό τους είναι το σκούρο χρώμα στο δέρμα τους.

Σε περίπτωση που σου διαφεύγει, ο πλανήτης ζει στο 2021, αλλά κάποιοι κάτοικοι του έχουν μείνει σε πολύ παλαιότερες δεκαετίες -ου μην χιλιετίες.

Συμπολίτες του έσπευσαν να καταδικάσουν τους βανδάλους και να στηρίξουν τον 23χρονο, με τον ίδιο να ποστάρει το ευχαριστώ του. «Δεν ξέρω από πού να ξεκινήσω και ποιες λέξεις να διαλέξω για να εξηγήσω πώς αισθάνομαι αυτήν την στιγμή. Είχα μια δύσκολη σεζόν. Πίστευα πως αυτό ήταν κάτι που μπορούσαν να δουν όλοι. Ενδεχομένως να μπήκα στον τελικό, με ελλιπή αυτοπεποίθηση. Πάντα αισθανόμουν σίγουρος στα πέναλτι, αλλά ένιωθα πως κάτι δεν πήγαινε καλά». Εξήγησε πως προσπαθούσε να προστατεύσει τον εαυτό του και το αποτέλεσμα δεν ήταν αυτό που ήθελε.

«Ένιωσα πως απογοήτευσα τους συμπαίκτες μου. Σαν να απογοήτευσα τους πάντες. Το πέναλτι ήταν ό,τι θα μπορούσα να ζητήσω, για να προσφέρω κάτι στην ομάδα. Μπορώ να ευστοχήσω σε πέναλτι και στον ύπνο μου, οπότε γιατί να μην έβαζαν και αυτό; Η φάση παίζει στο μυαλό μου ξανά και ξανά, από τη στιγμή που κλότσησα την μπάλα. Και δεν υπάρχουν λέξεις να περιγράψω ποιο ήταν το συναίσθημα. Τελικός. 55 χρόνια. Ένα πέναλτι. Ιστορία. Το μόνο που μπορώ να πω είναι συγγνώμη.

Ελπίζω να είχα κάνει διαφορετικά τα πάντα. Ενώ συνεχίζω να απολογούμαι, θέλω να συγχαρώ τους συμπαίκτες μου. Αυτό το καλοκαίρι είχαμε ένα από τα καλύτερα καμπ που έζησα ποτέ στη ζωή μου και όλοι παίξατε ρόλο, ως προς αυτό. Η αδελφότητα που δημιουργήσαμε δεν θα σπάσει ποτέ. Οι επιτυχίες σας είναι η δική μου επιτυχία. Οι αποτυχίες σας είναι και δικές μου.

«Έχω μεγαλώσει μέσα στο ποδόσφαιρο και περιμένω να διαβάζω όσα γράφουν για εμένα. Είτε αφορούν το χρώμα του δέρματος μου, είτε το πώς μεγάλωσα ή πιο πρόσφατα, το πώς παίζω. Μπορώ να δέχομαι όλη μέρα την κριτική για την απόδοση μου. Δεν θα απολογηθώ όμως, ποτέ για το ποιος είμαι και από το πού προέρχομαι».

Δεν έχω αισθανθεί ποτέ πιο υπερήφανος, από όταν φορώ τη φανέλα με τα τρία λιοντάρια στο στήθος και βλέπω την οικογένεια μου, στις εξέδρες μεταξύ δεκάδων χιλιάδων ανθρώπων να με ενθαρρύνουν. Ονειρευόμουν μέρες σαν και αυτή. Τα μηνύματα που έλαβα σήμερα ήταν κατά συντριπτική πλειοψηφία θετικά. Η ανταπόκριση από το Withington με έκανε να βουρκώσω. Οι κοινότητες που πάντα με αγκάλιαζαν, συνεχίζουν να με κρατούν. Είμαι ο Marcus Rashford, 23 χρόνων, μαύρος άνδρας από το Withington και το Wythenshawe, του South Manchester. Αν δεν έχω τίποτα άλλο, έχω αυτό».

Ενόσω ο Rashford εξηγούσε πώς νιώθει, η ομάδα του (Manchester United) θύμισε πως είναι ο άνθρωπος που δούλεψε ώστε να αποκτήσουν δωρεάν γεύματα τα πιο ευάλωτα παιδιά της βρετανικής κοινωνίας, που δεν έχουν πρόσβαση στα σχολικά γεύματα την εποχή της πανδημίας. Πρωτοβουλία που αναγνώρισε η η Βασίλισσα Ελισάβετ, εξ ου και τον έχρισε Μέλος της Βρετανικής Αυτοκρατορίας. Ο δε, Δήμαρχος του Manchester, Andy Burnham καταδίκασε αυτούς που κατέστρεψαν την τοιχογραφία του παίκτη.

Δεν ξέρω αν κατάλαβες, αλλά δεν είναι μόνος. Όπως δεν θα έπρεπε να είναι μόνος κανείς απέναντι σε λαοθάλασσα αμετροεπών που δεν ξέρουν τη λέξη «αυτοσεβασμός» και κατά συνέπεια το σεβασμό προς τους άλλους.

Πάμε τώρα, να δούμε και κάποια βασικά πράγματα για τη ζωή αυτού του παιδιού. Όπως είχε πει σε συνέντευξη του στο BBC, όταν μεγάλωνε του έλειπαν ακόμα και τα πιο βασικά. «Δεν ένιωθα όμως οργή, γιατί ήξερα πως η μητέρα μου έκανε ό,τι μπορούσε. Δεν γκρίνιαζα. Γενικά δεν αντιδρούσα. Αν είχαμε φαγητό στο τραπέζι ήταν ΟΚ. Αν δεν είχαμε, ήταν πάλι ΟΚ.

«Πηγαίναμε για τα εβδομαδιαία ψώνια σε ένα κατάστημα όπου όλα κοστίζουν κάτω της μιας λίρας. Παίρναμε 7 γιαούρτια. Μπορούσαμε να φάμε ένα κάθε μέρα. Αυτή ήταν η κατάσταση και την είχαμε αποδεχθεί».

«Είχα φίλους που καταλάβαιναν την κατάσταση και κάποιες φορές πήγαινα στα σπίτια τους, για να φάω. Μπορώ να καταλάβω τι περνούν τα παιδιά που δεν έχουν ούτε τα βασικά. Πέρασα από το ίδιο «σύστημα». Το χειρότερο δεν είναι η πείνα, αλλά το αίσθημα που νιώθεις ότι δεν έχεις την παραμικρή σημασία για κανέναν. Δεν μιλάω για πολιτικές, αλλά για ανθρωπιά. Τώρα είμαι σε θέση που νιώθω ότι είναι σημαντικό να βοηθήσω όσους περνούν δύσκολα».

H πρώτη συμμετοχή του, σε ευρωπαϊκές διοργανώσεις ήταν το Φεβρουάριο του 2016, για το UEFA Europa League, εναντίον της Midtjylland, για τους 16. Ήταν 18 χρόνων. Ακολούθησε το ντεμπούτο στην Premier League. Σκόραρε και στις δύο «πρώτες». Όταν τον ρώτησαν πώς αισθάνεται, εξήγησε πως είχε άγχος γιατί την επομένη είχε διαγώνισμα στη χημεία.

Ο εβδομαδιαίος μισθός που έπαιρνε σε εκείνη την ηλικία, από τη Manchester United ήταν 637 ευρώ. To 2019, όταν υπέγραψε το τελευταίο συμβόλαιο με τους «κόκκινους διαβόλους» (έως το 2023), το βδομαδιάτικο ήταν 213.000 ευρώ. Έγινε ο πιο ακριβοπληρωμένος Άγγλος παίκτης της Premier League. Το 2020 ανανεώθηκαν οι όροι της συνεργασίας του με τη United, με το βδομαδιάτικο να γίνεται 350.000 ευρώ.

Την εποχή που οι «κόκκινοι διάβολοι» του είχαν δώσει το πρώτο επαγγελματικό συμβόλαιο, είχε ενημερώσει πως «η United είναι όλη μου η ζωή, από τότε που ήλθα εδώ -στα 7 μου χρόνια. Το club αυτό με διαμόρφωσε ως άνθρωπος και ως παίκτη. Θέλω να ευχαριστήσω τον κόουτς Ole Gunnar Solskjær και το τιμ του, για όσα έχουν κάνει για εμένα. Είναι το τέλειο γκρουπ προπονητών, για όποιον θέλει να μάθει πράγματα. Θα δώσω ό,τι έχω για να βοηθήσω την ομάδα να επιστρέψει εκεί όπου ανήκει και να προσφέρει τις επιτυχίες που αξίζουν οι φαν μας». Ο προπονητής του τον είχε ήδη χαρακτηρίσει «δώρο της γενιάς του» στο ποδόσφαιρο. Είχε συγχαρεί και τον Louis van Gaal, για την απόφαση του να τον εμπιστευτεί από όταν ήταν 18.

Το παιδί αυτό γεννήθηκε στο Wythenshawe, μια ταραχώδη περιοχή του Manchester Μάντσεστερ, με τους Fletcher Moss Rangers να γίνονται αυτοί που του έδωσαν την πρώτη του φανέλα, όταν ήταν 5 χρόνων. Πήγε εκεί, γιατί εκεί έπαιζε ο μεγαλύτερος αδελφός του, Dwaine. Τότε το όνειρο του ήταν να μοιάσει στον Tim Howard, γκολκίπερ της United. Tότε έπαιζε στο τέρμα.

Σημείωσε κάπου εδώ πως οι Fletcher Moss Rangers είχαν ήδη στείλει στη United 29 παιδιά τους, έως το 2016. Δηλαδή, το γήπεδο αυτού του συλλόγου ήταν από αυτά που μαζεύονταν γενικά, scouts. Ο Rashford έγινε ένας από τους λόγους, από όταν ήταν 7 (2004) και πια, αγωνιζόταν μέσα -όχι στο τέρμα. Η πρώτη ομάδα που τον ζήτησε ήταν η Manchester City. Του είχαν πει πως θα «έχτιζαν» γύρω του. Η United νίκησε γιατί οι εγκαταστάσεις της ήταν πιο κοντά στο διαμέρισμα που έμενε η (μονογονεϊκή -μετά το διαζύγιο των γονιών του και τη μητέρα του να αναλαμβάνει και τα πέντε παιδιά) οικογένεια του Rashford.

Προκειμένου να μη χάσει τη μάχη η City, είχε προσλάβει τον αδελφό του διεθνούς -σήμερα- επιθετικού. Αυτό που κατάφερε ήταν να τον έχει για μια εβδομάδα, στις προπονήσεις. Τότε η United ζήτησε από τον Dave Horrocks, ο οποίος ήταν υπεύθυνος εξέλιξης στη Fletcher Moss Rangers, πριν γίνει «κατάσκοπος» στους «κόκκινους διαβόλους», να μιλήσει με το παιδί και να το πείσει να κάνει έστω μια προπόνηση μαζί τους. Το «πάρε την μπάλα και κάνε ό,τι θες» ήταν πιο διασκεδαστικό από το «πάσα στην «πάσα». Ο Horrocks θυμάται πως «ενώ ήμασταν στο αυτοκίνητο, μου είπε επί λέξη “βλέπω τον εαυτό μου, να γίνεται ο καλύτερος παίκτης στο συγκεκριμένο πρόγραμμα”».

«Τα αδέλφια μου με βοήθησαν να κάνω μια λίστα με τα συν και τα πλην κάθε ακαδημίας. Στο τέλος με ρώτησαν σε ποια ομάδα θα ήθελα να παίξω. Η οικογένεια μου ήταν φαν της United που μου έδινε και ό,τι μπορούσα να ζητήσω ως παιδί». Η μητέρα του πρόσθεσε έναν όρο: να πάει στην ακαδημία από τα 11 -το όριο ήταν τα 12 χρόνια-, ώστε να μένει σε σπίτι που ήταν πιο κοντά στο προπονητικό κέντρο. Απαίτησε να τσεκάρουν και ότι το παιδί της θα είναι καλός στο σχολείο.

«Στη United αρχίζουν να σε διαμορφώνουν ως άνθρωπο και ως παίκτη, πριν το καταλάβεις. Περνούσα πολύ ωραία έως τα 12. Έως τότε το ποδόσφαιρο ήταν για εμένα διασκέδαση. Σε αυτές τις ηλικίες δεν αντιλαμβάνεσαι τις δυνατότητες σου. Απλά παίζεις με άλλα παιδιά που γίνονται φίλοι σου». Και μετά ανταγωνίζεσαι τους φίλους σου, για την ίδια -μια- θέση.

«Παίζαμε σε τουρνουά στην Ισπανία ή την Ιταλία. Προσπαθούσα να μάθω κάτι όπου και αν πήγαινα, από Ισπανούς ή Βραζιλιάνους παίκτες που αντιμετώπιζα. Από τα 13 έως τα 15 είναι που μαθαίνεις πολλά. Μετά αρχίζεις να προσπαθείς να ωριμάσεις, γιατί το ποδόσφαιρο είναι ανδρικό σπορ και τελείως διαφορετικό από όσα έχεις κάνει στις ακαδημίες». Τότε κατάλαβε πως θα είχε περισσότερες ευκαιρίες αν μάθει τη δουλειά του επιθετικού.

«Στην ακαδημία προσπαθούσα να δημιουργήσω ευκαιρίες για να αποδείξω τι αξίζω. Έξι μήνες πριν το ντεμπούτο μου (βλ. UEFA Europa League), άλλαξα νοοτροπία. Οι προπονητές μου ήταν ο λόγος. Αυτοί με βοήθησαν να καταλάβω πως η προτεραιότητα μου δεν είναι να δείξω τι μπορώ να κάνω, αλλά να βρω τρόπους να επηρεάζω τις εξελίξεις και όταν δεν έχω την μπάλα».

Το 2015 έβαλε 13 γκολ, σε 25 εμφανίσεις του ως βασικός, με την U18 της United. Είχε και μια παρουσία με τους αναπληρωματικούς, στο Lancashire Senior Cup, ένα μήνα πριν γίνει 18. Μπήκε στη σεζόν 2015-16 ως αρχηγός της παρέας του στο UEFA Youth League. Σκόραρε τρεις φορές και έβαλε το πρώτο γκολ με την U21, στο 6-1 επί της Leicester, πριν τα Χριστούγεννα, όταν μπήκε ως αλλαγή. Eίχε αρχίσει να φτιάχνει το προφίλ του εκρηκτικού επιθετικού, με το δυνατό σουτ και την ικανότητα να παίζει σε διαφορετικές θέσεις στην επίθεση.

Στους 18 μήνες που δούλεψε βάσει συγκεκριμένου προγράμματος που εκπόνησε η United για εκείνον, είχε την εξέλιξη που έκανε τον Van Gaal να του εμπιστευτεί θέση στην αποστολή του ματς της 21ης Νοεμβρίου του 2015, με τη Watford. Δεν τον σήκωσε από τον πάγκο. Αυτό έγινε μια εβδομάδα αργότερα, απέναντι στη Leicester και το συνέχισε από εκεί. Εναντίον της Midtjylland δεν είχε υπολογιστεί για την ενδεκάδα. Μπήκε όταν ο Anthony Martial ένιωσε ενοχλήσεις στον προσαγωγό.

Στην πρώτη επαφή με την μπάλα, σκόραρε. Σε 12′ είχε δυο γκολ. Έγινε ο νεαρότερος σκόρερ στην ιστορία του οργανισμού, σε διεθνή διοργάνωση (πήρε το ρεκόρ από τον George Best). Η United νίκησε 5-1 και ο προπονητής δήλωσε «ο Marcus ήταν απίστευτος. Στο πρώτο ημίχρονο έτρεχε πάρα πολύ στις γραμμές. Στο ημίχρονο του είπα πως έπρεπε να μετακινηθεί προς το τέρμα και τότε θα σκόραρε. Όπως είδατε, το έκανε! Ήταν κάτι το φανταστικό για εκείνον. Και δεν είναι εύκολο να κάνεις ντεμπούτο σε ευρωπαϊκό παιχνίδι. Όσο υψηλότερο είναι το επίπεδο, τόσο αυξημένη είναι η πίεση για τη νίκη. Εκείνος ανταποκρίθηκε στο έπακρο. Πρέπει ωστόσο, να είναι συνεπής. Αναζητούμε συνεπείς επιθετικούς και δεν υπάρχουν πολλοί σε αυτόν τον πλανήτη».

Στο σπίτι της οικογένειας έγινε γιορτή. Έξω από αυτό είχαν μαζευτεί δημοσιογράφοι που δεν είχαν τη χαρά να συναντήσουν τον νεαρό. Βλέπεις, είχε θέμα με τη δημοσιότητα, με το να είναι στο επίκεντρο της προσοχής. Ο Horrocks είχε πει και ότι «έκανε και οικονομία στα συναισθήματα». Δεν γελούσε, δεν είχε εκρήξεις, γενικά… δεν.

Ο van Gaal τον ενημέρωσε πως θα είναι στην 11αδα του αγώνα με την Arsenal, στις 28/2 του 2016. Στο 29ο λεπτό, νίκησε τον Petr Čech. Το ξαναέκανε στο 32′, ενώ στο τρίτο γκολ της United (το ματς έληξε 3-1) ήταν αυτός που έδωσε την ασίστ. Έγινε ο νεαρότερος σκόρερ του οργανισμού, στο ντεμπούτο του σε 11αδα. Σε πέντε σουτ που είχε κάνει στα πρώτα δυο παιχνίδια που είχε παίξει με ανδρικές ομάδες, είχε σκοράρει 4 γκολ.

Και για αυτό ο προπονητής του τον σύγκρινε με τον Patrick Kluivert, όπως εξηγούσε ότι «είναι συχνό το φαινόμενο να κάνουν καλό πρώτο παιχνίδι οι νέοι. Συνήθως όμως, η δεύτερη συμμετοχή τους είναι μια τελείως διαφορετική ιστορία. Αυτό δεν ίσχυσε για τον Marcus, ο οποίος ήταν και πάλι εξαιρετικός. Απέδειξε πως έχει ιδιαίτερο ταλέντο».

Από το Φλεβάρη του 2018 το πόστερ του προστέθηκε στη συλλογή αυτών που υπάρχουν στους τοίχους των εγκαταστάσεων της ακαδημίας. «Όταν ήμουν εγώ στην ακαδημία, έβλεπα τα είδωλα μου κάθε μέρα, για να διατηρήσω την αποφασιστικότητα που είχα να τα καταφέρω. Ήθελα να φτάσω στο επίπεδο τους και ήξερα πως είναι από την άλλη πλευρά των εγκαταστάσεων, κάνοντας και οι ίδιοι καθημερινές σκληρές προπονήσεις. Ήμασταν τόσο κοντά, αλλά και τόσο μακριά. Τώρα έγινα εγώ αυτός ο τύπος για τα νέα παιδιά».

Έως το Δεκέμβρη του 2019 είχε 191 συμμετοχές, με την πρώτη ομάδα και 58 γκολ. Ο Solskjær έλεγε με βεβαιότητα πως «ο Marcus μπορεί να φτάσει στο επίπεδο του Cristiano Ronaldo. Mπορούν να συγκριθούν, βάσει ικανοτήτων, σωματοδομής, συμπεριφοράς και προσφοράς». Ειρήσθω εν παρόδω, ο CR7 ήταν το ίνδαλμα του Rashford, όταν ήταν παιδί «από όταν τον είχα δει να καταστρέφει τη United.

Έγινε η μεγαλύτερη πηγή έμπνευσης που είχα ποτέ στο ποδόσφαιρο. Κάθε φορά που επιστρέφει εδώ αποδεικνύεται πως άπαξ και έχεις παίξει σε αυτόν το σύλλογο, γίνεται μέρος της οικογένειας σου». Πίστευε πως θα τον φτάσει; «Καταλαβαίνω πόσο δρόμο έχω μπροστά μου, για να φτάσω τον Ronaldo. Οπότε προτιμώ να έχω καθαρό μυαλό και να παραμένω επικεντρωμένος στον εαυτό μου».

Οι δυο τους βρέθηκαν για πρώτη φορά αντίπαλοι το Νοέμβρη του 2018. Αν ένιωσε δέος; «Δεν έχω χρόνο για αυτά, γιατί ενώ τον θαυμάζω απεριόριστα πρέπει να κάνω το δικό μου παιχνίδι. Και για να το κάνω δεν έχω την πολυτέλεια του φόβου». Τη σεζόν 2019-20 υπήρχε πανδημία. Προ αυτής, υπέστη διπλό κάταγμα κόπωσης, αφού είχε γίνε ο νεαρότερος παίκτης που έφτασε τις 200 συμμετοχές, στην ιστορία της United.

Την τελευταία αγωνιστική περίοδο, ήταν σταθερά εξαιρετικός -όπως έπαιζε και με ενοχλήσεις στον ώμο- και στις 26/12 έγινε ο τρίτος νεαρότερος παίκτης του οργανισμού που έφτασε τα 50 γκολ στην Premier League (εναντίον της Leicester). Δική του ήταν η ασίστ που οδήγησε στο γκολ (του Pogba) στο ματς με την Burnley. Μετά το τέλος του αγώνα, η United βρέθηκε στην κορυφή της βαθμολογίας, για πρώτη φορά από τη σεζόν 2012-13. Το πρόβλημα στον ώμο χρειαζόταν επέμβαση, αλλά εκείνος δεν είχε χρόνο να την κάνει, αφού μετά το τέλος της σεζόν παρουσιάστηκε στα τρία λιοντάρια. Τώρα που τελείωσε το Euro, θα μπει στο χειρουργείο. Όπως αντιλαμβάνεσαι έχει πολύ σοβαρότερα πράγματα να ασχοληθεί, από τα σχόλια ανθρώπων που δεν έχουν ζωή.