AFP
ΙΣΤΟΡΙΑ

Ο ποδοσφαιρικός αγώνας που ξεκίνησε έναν πόλεμο

Σαν σήμερα το 1969, το Ελ Σαλβαδόρ και η Ονδούρα μπήκαν σε μια πολεμική σύρραξη που διήρκεσε 100 ώρες. Κι όλα αυτά εξαιτίας ενός αγώνα. Μόνο που αυτός ήταν απλά η αφορμή.

Βρισκόμαστε στις 26 Ιουνίου του 1969. Όλος ο πλανήτης περιμένει τη μεγαλειώδη αποστολή της NASA στη Σελήνη, μερικές ημέρες αργότερα. Το ίδιο βράδυ, όμως, στο γήπεδο Αζτέκα του Νέου Μεξικού, οι εθνικές ομάδες του Ελ Σαλβαδόρ και της Ονδούρας θα δώσουν την τρίτη και τελευταία μάχη για το ποια θα καταφέρει να πάρει το πολυπόθητο εισιτήριο για τα τελικά του Μουντιάλ του 1970.

Το στάδιο είναι κατάμεστο και μέσα σε αυτό βρίσκονται οπαδοί και των δύο χωρών. Οι φάσεις διαδέχονται η μία την άλλη όπως και τα γκολ. Τα 90 λεπτά τελειώνουν με το σκορ να είναι 2-2. Παράταση. Ο αγώνας δείχνει πως θα πάει στα πέναλτι, ωστόσο, ένα γκολ του Ελ Σαλβαδόρ λίγο πριν τη λήξη του πρώτου ημιχρόνου αυτής, φέρνει τη μεγάλη ανατροπή. Το Ελ Σαλβαδόρ βρίσκεται και επίσημα στο Μουντιάλ, για πρώτη φορά στην ιστορία του.

Αυτά που συμβαίνουν τόσο στο γήπεδο όσο και στις δύο χώρες μετά τη λήξη του αγώνα δεν έχουν προηγούμενο. Μία, μάλιστα, οπαδός της εθνικής Ονδούρας, σύμφωνα με τα μέσα της εποχής, αυτοκτονεί με όπλο καθώς δεν μπορεί να αντέξει αυτή την αποτυχία. Τα επεισόδια, όμως, γρήγορα παύουν να έχουν αθλητικό χαρακτήρα. Είναι σαφές πως μιλάμε για μια σύγκρουση δύο εθνών και όχι απλά δύο ποδοσφαιρικών ομάδων.

Λίγες ώρες μετά τη λήξη του ματς μεταξύ Ονδούρας και Ελ Σαλβαδόρ, ξεσπούν οι πρώτες αναταραχές κοντά στα χερσαία σύνορα μεταξύ των δύο κρατών. Όλοι φοβούνται πως ο πόλεμος δεν είναι μακριά. Οι χειρότερες προβλέψεις τελικά επιβεβαιώνονται. Στις 14 Ιουλίου, το Ελ Σαλβαδόρ εξαπολύει αεροπορική επίθεση κατά της Ονδούρας. Ο «πόλεμος του ποδοσφαίρου» μόλις έχει ξεκινήσει.

Το ποδοσφαιρικό ματς ήταν απλά η αφορμή

Οι συγκρούσεις και οι διαφορές μεταξύ των δύο κρατών δεν αφορούν όμως μόνο τον συγκεκριμένο ποδοσφαιρικό αγώνα. Όλα ξεκινούν στις αρχές του 20ου αιώνα, όταν και τίθενται οι εκτάσεις και τα σύνορα μεταξύ Ονδούρας και Ελ Σαλβαδόρ.

Αν κοιτάξει, λοιπόν, κανείς τον χάρτη, θα παρατηρήσει πως η έκταση του δεύτερου είναι εμφανώς μικρότερη από αυτή της πρώτης. Πολλοί, λοιπόν, από τους αγρότες του Ελ Σαλβαδόρ, αποφασίζουν να μεταναστεύσουν στη γειτονική χώρα προκειμένου να βρουν γη και να εργαστούν.

Το μεγάλο μεταναστευτικό κύμα, όμως, εξοργίζει τους αγρότες της Ονδούρας, οι εκτάσεις των οποίων είναι ήδη περιορισμένες, καθώς το κράτος είχε επιτρέψει μεγάλο κομμάτι αυτών να παραμείνουν στους μεγάλους γαιοκτήμονες και τις αμερικανικές εταιρείες παραγωγής φρούτων. Το ζήτημα μεγεθύνεται στις αρχές της δεκαετίας του 1960, με το κράτος της Ονδούρας να δημεύει τις περιουσίες των μεταναστών από το Ελ Σαλβαδόρ και να τους απελαύνει.

Η απόφαση αυτή εξοργίζει τους γείτονες, ωστόσο, δεν ξεσπά κάποια σύγκρουση. Η ποδοσφαιρική κόντρα, όμως, μεταξύ των δύο κρατών για το ποια από τις δύο εθνικές ομάδες θα πάει για πρώτη φορά στο Παγκόσμιο Κύπελλο, είναι το φιτίλι που ανάβει τη φλόγα. Και η φλόγα αυτή κάνει τέσσερις ολόκληρες μέρες για να σβήσει.

Ένας πόλεμος που διήρκεσε 100 ώρες

πόλεμος ποδοσφαίρου CROIX ROUGE / AFP

Αμέσως μετά την αεροπορική επίθεση του Ελ Σαλβαδόρ κατά της Ονδούρας, η απέναντι πλευρά απαντά με το ίδιο νόμισμα, καθώς βομβαρδίζει τις δημόσιες πετρελαϊκές εγκαταστάσεις της. Την ίδια ώρα, οι μάχες συνεχίζονται και στο έδαφος, με τους στρατιώτες του Ελ Σαλβαδόρ να περνούν τα σύνορα και να φτάνουν μόλις οκτώ χιλιόμετρα μακριά, καθώς ανακόπτονται.

Δυο μέρες αργότερα, ο «πόλεμος του ποδοσφαίρου» φτάνει σε αδιέξοδο, καθώς αμφότερες οι δυνάμεις ζητούν τη βοήθεια των ΗΠΑ. Με πρωτοβουλία των Αμερικανών, οι δύο πλευρές κάθονται στο ίδιο τραπέζι και τέσσερις μέρες μετά το ξέσπασμα του πολέμου, κηρύσσεται εκεχειρία. Ο απολογισμός σε ανθρώπινες απώλειες και καταστροφές περιουσιών είναι τραγικός: περίπου 6 χιλιάδες άνθρωποι χάνουν τη ζωή τους και άλλοι 300 χιλιάδες αναγκάζονται να μεταναστεύσουν καθώς μένουν άνεργοι.

Η πολεμική σύγκρουση μεταξύ των δύο κρατών μπορεί να σταματά, ωστόσο, περνούν 12 ολόκληρα χρόνια προκειμένου να οριοθετηθούν τα νέα σύνορα. Ο «πόλεμος του ποδοσφαίρου», ωστόσο, προκαλεί μεγάλες αναταραχές στο Ελ Σαλβαδόρ, καθώς ξεσπά εμφύλιος εντός της χώρας μεταξύ του σκληρού δεξιού καθεστώτος και του αριστερού Εθνικού Απελευθερωτικού Μετώπου «Φαραμπούντο Μαρτί», που διαρκεί έως το 1991.

Σήμερα μπορεί οι δύο χώρες να ζουν ειρηνικά μεταξύ τους, ωστόσο, κατά καιρούς το ζήτημα των συνόρων και η αμφισβήτησή τους τίθενται στο τραπέζι. Κανείς, όμως, από τους κατοίκους της Ονδούρας και του Ελ Σαλβαδόρ δεν θα ήθελαν να πάνε σε πόλεμο, εξαιτίας ενός ποδοσφαιρικού αγώνα.