Θα καταφέρει η Νορβηγία να μποϊκοτάρει το Μουντιάλ του Κατάρ;

«Η Tromso IL πιστεύει ότι είναι ώρα ο ποδόσφαιρο να κάνει μερικά βήματα προς τα πίσω. Πρέπει να σκεφτούμε ποιος είναι ο βαθύτερος σκοπός του ποδοσφαίρου και γιατί τόσο πολλοί από εμάς αγαπούν το άθλημα. Αυτή η διαφθορά, η σύγχρονη σκλαβιά και ο τεράστιος αριθμός θανάτων εργατών είναι το θεμέλιο του πιο σημαντικού τουρνουά του αθλήματος, του Παγκοσμίου Κυπέλλου. Δεν πρόκειται να γίνει αποδεκτό». Αυτή ήταν η ανακοίνωση που έσκασε ως κεραυνός εν αιθρία από τη νορβηγική ομάδα στις 26 Φεβρουαρίου.

Δύο σημαντικά γεγονότα είχαν προηγηθεί οδηγώντας την Tromso σε αυτή την ανακοίνωση. Το κίνημα Var Fotball («Το Δικό μας Ποδόσφαιρο», στα ελληνικά) δημιουργήθηκε προκειμένου να προσπαθήσει να κρατήσει το νορβηγικό ποδόσφαιρο μακριά από αυτό που λέγεται “sportswashing”. Δηλαδή από την εργαλειοποίηση του ίδιου αλλά και μεγάλων αθλητικών διοργανώσεων από καθεστώτα προκειμένου να κρύψουν ή να ξεπλύνουν παραβιάσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων, αστυνομοκρατία και φυσικά την ακραία εκμετάλλευση εργατών.

Το δεύτερο είναι ένα άρθρο που δημοσιεύτηκε από τον Guardian. Αυτή τη στιγμή υπολογίζεται ότι κατά τις προετοιμασίες του Qatar για τη φιλοξενία του Παγκοσμίου Κυπέλου έχουν σκοτωθεί περισσότεροι από 6500 μετανάστες εργάτες. Αριθμός που, αν ισχύει, είναι πραγματικά τρομακτικός. Γενικότερα, οι άνθρωποι αυτοί δουλεύουν υπό άθλιες συνθήκες εργασίας και με πραγματικό κίνδυνο της ζωής τους, προκειμένου να φτιάξουν τις υποδομές γι’αυτό που θα είναι, σύμφωνα με τη FIFA, το «σπουδαιότερο όλων των Παγκοσμίων Κυπέλλων». Θα είναι όμως;

Η δημοκρατική παράδοση της Νορβηγίας

H Tromso δεν είναι μόνη της. Πλέον οι Rosenborg, η Valerenga και η Brann αλλά και 3 ακόμα ομάδες της Α’ κατηγορίας έκαναν τις κινήσεις τους πιέζοντας τη Νορβηγική Ποδοσφαιρική Ομοσπονδία να μποϊκοτάρει επίσημα το Παγκόσμιο Κύπελλο που θα γίνει στο Κατάρ. Μαζί τους και οι 14 από τις 16 ομάδες οργανωμένων οπαδών της Α’ κατηγορίας. Πριν το παιχνίδι της Νορβηγίας κόντρα στην Τουρκία, ο αρχηγός της ομάδας, Martin Odegaard, τόνισε ότι πρέπει κάπως να δείξουν οι παίκτες την αντίδρασή τους. Τελικά, η ομάδα, κατά την ανάκρουση του εθνικού ύμνου, φόρεσε T-shirts με το μήνυμα «Ανθρώπινα Δικαίωματα- μέσα και έξω από το γήπεδο». Παρόμοιες δράσεις είχαμε και από τις Δανία, Γερμανία και Ολλανδία σε αγώνες τους για την προκριματική φάση.

Δεν πρέπει βέβαια να μας εκπλήσσει το γεγονός ότι όλα ξεκίνησαν από τη Νορβηγία. Στη σκανδιναβική χώρα το ποδόσφαιρο αντιμετωπίζεται ούτως ή άλλως ως μία δημοκρατική διαδικασία. Από τη Rosenborg μέχρι τις τοπικές ομάδες, τα clubs ανήκουν εκ του νόμου στα μέλη τους. Το καθένα από αυτά έχει μάλιστα δικαίωμα ψήφου αν πληρώνει και είναι άνω των 15 ετών.

Είναι τέτοια μάλιστα η δημοκρατική ισχύς που θα γίνει μία ευρεία σύσκεψη στις 20 Ιουνίου όπου θα αποφασιστεί αν πράγματι η χώρα θα μποϋκοτάρει τη διοργάνωση. Και η απόφαση θα είναι δεσμευτική. Ακόμα, λοιπόν, και αν η ηγεσία της Ομοσπονδίας είναι πλήρως αντίθετη με αυτή την πιθανότητα, αν το αποφασίσουν οι εκλέκτορες, τότε θα αναγκαστεί να την ακολουθήσει. Το ερώτημα είναι κατά πόσο θα βρει βέβαια και άλλες χώρες που θα συμμετάσχουν στο μποϊκοτάζ.

Η σημασία της κίνησης

Τα συμφέροντα που διακυβεύονται είναι γιγαντιαία και η απόφαση της Νορβηγίας είναι πολύ πιθανό ότι θα χειροκροτηθεί αλλά δεν θα ακολουθηθεί. Η ίδια η FIFA πάντως δεν φαίνεται να μπορεί να δώσει πειστικές απαντήσεις για όσα έχουν μέχρι τώρα συμβεί. Αντιθέτως, δείχνει να έχει δώσει όλο το βάρος της για την προώθηση του Παγκοσμίου Κυπέλλου με σκοπό να γίνει το πλέον εμπορικά πετυχημένο όλων.

Σε κάθε περίπτωση πάντως, και μόνο η σκέψη αυτού του μποϊκοτάζ είναι μία πολύ σημαντική κίνηση και πλήγμα για το καθεστώς στο Κατάρ και σε όσα εκείνο επιδιώκει. Οι κριτικές για την απόφαση να γίνει εκεί το Παγκόσμιο Κύπελλο είναι πολλές εις βάρος τη FIFA και φυσικά του εμιράτου. Δεν είναι βέβαια πρώτη φορά που ποδοσφαιρικές ομάδες αντιδρούν και μιλούν πολιτικά. Ποια είναι τώρα η διαφορά; Ότι ακόμα και αν η Νορβηγία κατέβει στη διοργάνωση, τα ερωτήματα θα έχουν ήδη τεθεί και θα κάνουν παράγοντες και ομοσπονδίες να νιώθουν άβολα.