Alamy/Visualhellas.gr
ΣΙΝΕΜΑ

6 γυμνές σκηνές του Χόλιγουντ που ταλαιπώρησαν το καστ τους

Ερωτικές σκηνές και γυμνό που επηρέασαν ψυχολογικά, πρακτικά, αλλά ανά περίπτωση και σε νομικό πλαίσιο το εμπλεκόμενο καστ ή/και τους συντελεστές.

Στα μισά του 20ού αιώνα, ο «Κώδικας Hays» στο Χόλιγουντ απαγόρευε, μεταξύ άλλων ηθικολογικών οδηγιών, το γυμνό ή τις ερωτικές σκηνές. Ακόμη όμως και μετά την αντικατάσταση του Κώδικα Hays από το Σύστημα Αξιολόγησης της Ένωσης Κινηματογραφικών Ταινιών της Αμερικής (MPAA), υπήρχαν κοινωνικές και οικονομικές δυνάμεις που έπρεπε να ληφθούν υπόψη. Το MPAA αντιμετώπιζε – και αντιμετωπίζει ακόμα στην πραγματικότητα – το σεξ πολύ πιο αυστηρά από ό,τι τη βία. Μία και μόνο γυμνή σκηνή σε μία ταινία θα μπορούσε να σημαίνει τη διαφορά μεταξύ μίας σήμανσης PG-13 (ακατάλληλο κάτω από 13) και μίας R (χρειάζεται ενήλικο συνοδό), ή μίας R και μίας NC-17 ταινίας (ακατάλληλο κάτω των 17).

Πέρα όμως από το συμβούλιο αξιολόγησης, ορισμένες γυμνές ή ερωτικές σκηνές κατά τη διάρκεια των ετών έχουν προκαλέσει προσωπικούς, επαγγελματικούς, ακόμη και νομικούς πονοκεφάλους στους ηθοποιούς και τους σκηνοθέτες που τις έκαναν. Ας ρίξουμε μια ματιά σε μερικές από τις πιο προβληματικές γυμνές σκηνές στον κινηματογράφο και στην τηλεόραση.

Η Jayne Mansfield στο Promises! Promises!

Μεγάλο μέρος αυτού που θεωρούμε ως Χρυσή Εποχή του Χόλιγουντ παρήχθη υπό το άγρυπνο μάτι του Κώδικα Παραγωγής Κινηματογραφικών Ταινιών, γνωστού και ως Κώδικας Hays, από το όνομα του αρχιτέκτονα του, του πρώην Γενικού Διευθυντή Ταχυδρομείου Will Hays. Ο κώδικας – που το Χόλιγουντ επέβαλε μόνο του για να αποφύγει την ομοσπονδιακή λογοκρισία – έθετε αυστηρούς περιορισμούς στο γυμνό, το σεξ, τη βία, τη βωμολοχία, ακόμη και την ηθική ασάφεια στην οθόνη. Αλλά μέχρι τις αρχές της δεκαετίας του 1960 ο κώδικας είχε χάσει μεγάλο μέρος της εξουσίας του. Το 1963 η σύγχρονη εποχή των γυμνών σκηνών στο Χόλιγουντ ξεκίνησε με την κωμωδία Promises! Promises!, με πρωταγωνίστρια την Jayne Mansfield.

«Διαβάσατε γι’ αυτήν στο περιοδικό Playboy… Τώρα δείτε ολόκληρη την Jayne Mansfield!», αναφωνούσε η αφίσα της ταινίας, και ναι, η Mansfield παρουσιάζεται γυμνόστηθη μέσα στα πρώτα πέντε λεπτά.

Αφού πέρασε τη δεκαετία του 1950 σε επιτυχίες όπως το Will Success Spoil Rock Hunter? και το The Girl Can’t Help It, η κινηματογραφική της καριέρα είχε σε μεγάλο βαθμό βαλτώσει εκείνη τη νέα δεκαετία. Το Promises! Promises! και η τότε υποτιθέμενη διαμάχη για τις γυμνές σκηνές του είχε ερμηνευτεί από πολλούς ως μία προσπάθεια να ξαναβρεί η ηθοποιός το φως της δημοσιότητας.

Το μεγαλύτερο μέρος του αμερικανικού κοινού κυριολεκτικά δεν μπορούσε να καταλάβει γιατί συνέβη μεγάλη φασαρία, καθώς οι γυμνόστηθες σκηνές της Mansfield κόπηκαν από τις ίδιες περιφερειακές επιτροπές λογοκρισίας που η δημιουργία του κώδικα Hays υποτίθεται θα απέτρεπε. Εκεί πάντως όπου κατάφερε να προβληθεί η ταινία, έγινε επιτυχία.

Όσο για την αναφορά στο Playboy, αυτή έγινε γιατί τον Ιούνιο του 1963 το περιοδικό είχε δημοσιεύσει ένα φωτογραφικό άρθρο για την ταινία, με τη Mansfield να παίζει με ένα από τα στήθη της. Ο εκδότης Hugh Hefner είχε συλληφθεί στο Σικάγο και είχε κατηγορηθεί για αισχρότητα, αλλά αθωώθηκε τελικά από τους ενόρκους. Το γυμνό της ηθοποιού στο μεταξύ δεν ξεπερνούσε το ένα λεπτό σε διάρκεια στην ταινία.

Η Olivia Hussey και ο Leonard Whiting στο Romeo and Juliet

Η κινηματογραφική εκδοχή του 1968 του σκηνοθέτη Franco Zeffirelli του Romeo and Juliet ήταν αιώνια αγαπημένη εδώ και δεκαετίες, παρά τη σκηνή στην κρεβατοκάμαρα με πρωταγωνιστές τους Leonard Whiting και Olivia Hussey γυμνούς. Ο Zeffirelli χρησιμοποίησε το κείμενο και τα θέματα του Σαίξπηρ για να αντικατοπτρίσει τη δική του εποχή, εξερευνώντας την εφηβική εξέγερση και την ελεύθερη αγάπη με τη βοήθεια του πολύ νεαρού καστ του – ο Whiting ήταν 16 ετών την εποχή των γυρισμάτων και η Hussey μίας 15χρονη ηθοποιός θεάτρου που έκανε το ντεμπούτο της στον κινηματογράφο. Η ταινία ήταν μεγάλη επιτυχία, έσωσε την Paramount Pictures από την οικονομική καταστροφή και μεταμόρφωσε τον Zeffirelli σε διεθνή auteur.

Ένα άρθρο του Vulture από τον Σεπτέμβριο του 2023 ωστόσο περιέγραψε λεπτομερώς τον τρόπο με τον οποίο ο Zeffirelli ανάγκασε τους Hussey και Whiting να γυρίσουν τη συγκεκριμένη σκηνή. Η εμπειρία της συμμετοχής στην ταινία και η πολυετής περιοδεία προώθησης που ακολούθησε, άφησαν τη Hussey με διατροφική διαταραχή και αγοραφοβία, όμως επί χρόνια υπερασπιζόταν την ταινία με βάση την καλλιτεχνική της αξία και την αγάπη που εξακολουθεί να της έχει το κοινό παγκοσμίως. Ο τρόπος σκέψης της άλλαξε ωστόσο το 2018, όταν ανακάλυψε φωτογραφίες της ίδιας και του Whiting γυμνές, οι οποίες είχαν τραβηχτεί κατά τη διάρκεια των γυρισμάτων σε ένα υποτιθέμενα κλειστό πλατό. Τον Ιανουάριο του 2023, οι δύο ηθοποιοί κατέθεσαν μήνυση κατά της Paramount, ισχυριζόμενοι κακοποίηση και διανομή παιδικής πορνογραφίας.

Δικαστής της κομητείας του Λος Άντζελες απέρριψε την αγωγή που κατέθεσαν οι πρωταγωνιστές, κρίνοντας ότι η απεικόνισή τους δεν μπορεί να θεωρηθεί παιδική πορνογραφία και ότι κατέθεσαν τη μήνυση πολύ αργά.

Η Maria Schneider στο Last Tango in Paris

Το «ταλαιπώρησαν» δεν αρκεί για να περιγράψει αυτό που έζησε η Maria Schneider στα γυρίσματα του Last Tango in Paris.

Καθώς ο Κώδικας Hays σταμάτησε τελικά στα τέλη της δεκαετίας του 1960, μια νέα γενιά κινηματογραφιστών ανταποκρίθηκε στη στιγμή.

Μία από τις πιο αμφιλεγόμενες ταινίες της εποχής δεν προήλθε από έναν εγχώριο δημιουργό του “Νέου Χόλιγουντ”, αλλά από έναν Ιταλό. Στο δράμα του Bernardo Bertolucci Last Tango in Paris του 1972, ο Marlon Brando υποδύεται τον Paul, έναν Αμερικανό μετανάστη που διοχετεύει τη θλίψη του για την αυτοκτονία της γυναίκας του σε μία όλο και πιο καταστροφική σχέση με τη Jeanne (Maria Schneider), μία Παριζιάνα με τα μισά του χρόνια. Ο Paul γίνεται γρήγορα κακοποιητικός, οδηγώντας σε ένα βίαιο φινάλε.

Μία συγκεκριμένη σκηνή βιασμού είχε ήδη γίνει διαβόητη από το 1972, έγινε ακόμα πιο αδιανόητη ως συνθήκη τις επόμενες δεκαετίες, καθώς περισσότερες πληροφορίες για τα γυρίσματά της ήρθαν στο φως. Η Schneider που πέθανε το 2011, ισχυρίστηκε ότι η εν λόγω σκηνή δεν υπήρχε στο σενάριο, αλλά της παρουσιάστηκε κατά τα γυρίσματα από τον Brando και τον Bertolucci χωρίς καμία προειδοποίηση, και ότι ισοδυναμούσε με πραγματική επίθεση.

Ο Bertolucci επιβεβαίωσε την κατηγορία της Schneider σε συνέντευξή του το 2013, λέγοντας ότι ο ίδιος και ο Brando την κράτησαν σκόπιμα στο σκοτάδι προκειμένου να προκαλέσουν μία πιο «αυθεντική» αντίδραση, όμως αρνήθηκε ότι η επιλογή του θα μπορούσε ή θα έπρεπε να θεωρηθεί από μόνη της πράξη σεξουαλικής βίας. Η Schneider ήταν μόλις 19 ετών την εποχή των γυρισμάτων.

Η Brooke Shields στο Pretty Baby

Η ηθοποιός Brooke Shields είχε τον πρώτο της πρωταγωνιστικό ρόλο στο δράμα του Louis Malle Pretty Baby (1978), μία ελεγειακή αναδρομή στη Νέα Ορλεάνη της εποχής του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου, από την οπτική γωνία μιας 12χρονης σεξεργάτριας του σεξ, της Violet. Μεγαλωμένη σε έναν οίκο ανοχής από τη μητέρα της (Susan Sarandon), η Violet μπαίνει τελικά στην οικογενειακή επιχείρηση, και η παρθενιά της δημοπρατείται και αφότου η μητέρα της την εγκαταλείπει για έναν πλούσιο πελάτη, μπλέκει σε ένα είδος γάμου με έναν εμμονικό φωτογράφο (Keith Carradine). Ο Malle και η συν-σεναριογράφος Polly Platt φαίνεται ότι αντιλαμβάνονται την εργασία στο σεξ ως συχνά βαρετή, συχνά επικίνδυνη, αλλά σπανίως σέξι.

Πρόκειται για μία ταινία κατά την οποία η έφηβη ηθοποιός εμφανίζεται σε αρκετές γυμνές σκηνές και, για πολλούς, κάτι τέτοιο ήταν παρατραβηγμένο. Η μητέρα και μάνατζερ της Shields, η Teri, χρειάστηκε να υπερασπιστεί την κόρη της και τον εαυτό της απέναντι στις κατηγορίες ότι η ταινία δεν ήταν τίποτα περισσότερο από παιδική πορνογραφία. Η Shields συνέχισε να γυρίζει ταινίες, όμως το Pretty Baby εξακολουθεί να κατέχει σημαντική θέση όχι μόνο στη φιλμογραφία της, αλλά και στην αντίληψη του κοινού για την ηθοποιό.

Όταν το Pretty Baby έκλεισε τα 40 το 2018, η Shields δήλωσε στο Vanity Fair ότι εξακολουθεί να το θεωρεί το καλύτερο έργο στο οποίο συμμετείχε ποτέ, αν και παραδέχτηκε ότι αν ήταν στη θέση της μητέρας της, ίσως να μην είχε υπογράψει τόσο γρήγορα για τη δική της κόρη.

Η Charlotte Ross στο NYPD Blue

Η τηλεόραση το πήγε λίγο πιο αργά από το σινεμά, αν και εν τέλει πιο δραστικά.

Σύντομο, μη σεξουαλικό γυμνό επιτρεπόταν στη μικρή οθόνη σε μερικές από τις μίνι σειρές κύρους της δεκαετίας του 1970 και του ’80 – Roots, Holocaust και Lonesome Dove – όμως η σειρά που άνοιξε πραγματικά νέους δρόμους για το τι ήταν αποδεκτό στην ανοιχτή αμερικανική τηλεόραση του δικτύου ήταν το NYPD Blue του 1993.

Δημιουργημένη από τον υπερπαραγωγό Steven Bochco και τον μελλοντικό δημιουργό του Deadwood David Milch, η σειρά πέρασε 12 σεζόν δοκιμάζοντας τα όρια και πολεμώντας τους λογοκριτές, τους διαφημιστές και το ίδιο το δίκτυο. Το πρώτο κιόλας επεισόδιο περιλαμβάνει μια γυμνή ερωτική σκηνή – που κομψά γουστόζικα από σκιές – μεταξύ του βετεράνου ντετέκτιβ John Kelly του David Caruso και της αστυνομικού Janice Licalsi της Amy Brenneman. Ο Dennis Franz επίσης, στον ρόλο του ντετέκτιβ Andy Sipowicz, είχε βγάλει το παντελόνι για μία σκηνή στο ντους στη 2η σεζόν, και τελικά το γυμνό στην οθόνη έγινε κάτι σαν ιεροτελεστία για τους ηθοποιούς της σειράς.

Τελικά, οι απειλές για μποϊκοτάζ και οι διαμαρτυρίες ενίσχυσαν τη σειρά που ήταν μία κριτική και εμπορική επιτυχία από την πρώτη στιγμή. Κάθε τόσο όμως, το NYPD Blue αντιμετώπιζε πραγματικά προβλήματα, όπως το 2003 που έφαγε πρόστιμο 1,2 εκατομμυρίων δολαρίων για μία γυμνή σκηνή με την ηθοποιό Charlotte Ross και τους «γυμνούς γλουτούς» της, οι οποίοι ήταν ορατοί για κάποια δευτερόλεπτα. Η δικαστική διαμάχη για το πρόστιμο διήρκεσε σχεδόν μια δεκαετία, προτού το εφετείο την ακυρώσει το 2011.

Η Léa Seydoux και η Adèle Exarchopoulos στο Blue Is the Warmest Colour

Μετά την κυκλοφορία του και την βράβευσή του με Χρυσό Φοίνικα, το Blue Is the Warmest Colour βυθίστηκε σε διαμάχες, με την Exarchopoulos και τη Seydoux να μιλούν για τις εξαντλητικές συνθήκες εργασίας στα γυρίσματα και για τη συμπεριφορά του σκηνοθέτη-παραγωγού Abdellatif Kechiche που απαίτησε από τις πρωταγωνίστριες να κάνουν έως και 100 λήψεις κατά τη διάρκεια των γυρισμάτων των ερωτικών σκηνών.

Η Exarchopoulos έχει στο παρελθόν περιγράψει την εμπειρία ως φρικτή και τον Abdellatif ως βασανιστικό και χειριστικό.

«Ήθελε να έχει σκηνές σεξ, αλλά χωρίς χορογραφία», δήλωσε η ηθοποιός σε συνέντευξη Τύπου στο Φεστιβάλ Κινηματογράφου του Τορόντο το 2013. «Μόλις βρεθήκαμε στα γυρίσματα, συνειδητοποίησα ότι ήθελε πραγματικά να του τα δώσουμε όλα. Οι περισσότεροι άνθρωποι δεν τολμούν καν να ζητήσουν τα πράγματα που ζήτησε εκείνος».

Η κατάσταση ήταν σε τέτοιο σημείο που η Seydoux υποστηρίζει πως ούτε η εμπλοκή μίας intimacy coordinator δεν θα είχε βοηθήσει στο γύρισμα.

Ο σκηνοθέτης στο μεταξύ κατηγορήθηκε για σεξουαλική κακοποίηση το 2018 στη Γαλλία.