Αυτή ήταν η πρώτη ταινία με ζόμπι που τρέχουν – και όχι, δεν ήταν το 28 Years Later
Με αφορμή το 28 Years Later του Danny Boyle που κυκλοφορεί στα σινεμά, κοιτάμε πίσω σε ένα από τα πιο ξεχωριστά στοιχεία του πρωτότυπου: Τα ζόμπι που τρέχουν.
- 22 ΙΟΥΝ 2025
Το ορίτζιναλ 28 Μέρες Μετά του Danny Boyle θεωρείται κλασικό στο είδος του τρόμου, πόσο μάλλον συγκεκριμένα στο ζόμπι υπο-είδος. Η αιχμηρή, ωμή ψηφιακή εικόνα, το γεμάτο παλμό σάουντρακ, το μετά-11ης Σεπτεμβρίου συλλογικό άγχος οργής και απομόνωσης – και, φυσικά, τα ζόμπι. Που δεν ήταν ακριβώς ζόμπι, ήταν άνθρωποι που είχαν κολλήσει τον ιό της λύσσας, της οργής, όπως θες πες το.
Ήταν πάντως άμυαλα όντα που απλώς κυνηγούσαν άλλα. Ζόμπι!
Αυτά τα ζόμπι, μες στη λύσσα τους κιόλας, είχαν κάτι ριζικά διαφορετικό από την παράδοση από την οποία αντλούσαν ο Boyle κι ο σεναριογράφος Alex Garland. Αυτά τα ζόμπι, έτρεχαν. Μανιωδώς. Σαν αφηνιασμένα. Έξτρα επίπεδο τρόμου δηλαδή.
To 28 Years Later κυκλοφορεί στις αίθουσες από την Feelgood Entertainment.
Ο ίδιος ο Boyle χρειάστηκε καιρό για να αποδεχθεί την ταμπέλα του ζόμπι θρίλερ για την ταινία του, καθώς έβλεπε ως επιρροές περισσότερο τη δυστοπική λογοτεχνία του φανταστικού, από το Day of the Triffids μέχρι το I Am Legend, ιστορίες που άπτονταν μιας συλλογικής (και συμβολικής) μόλυνσης σε κόσμους που οι κοινωνικοί δεσμοί καταρρέουν. Ο σεναριογράφος Alex Garland βέβαια πάντοτε ανέφερε πόσο σημαντικό ήταν για τη διαδικασία του το Resident Evil, καθώς ξύπνησε μέσα του όπως έλεγε ξανά μια εκτίμηση για το είδος.
Ενώ, προφανώς, είναι πρακτικά αδύνατον να μιλήσεις για ζόμπι (ή για άμυαλους μολυσμένους, όπως θες πες το) χωρίς να υπάρχει στο DNA της ιστορίας σου κάτι από το έργο του George Romero.
Έχει όμως ενδιαφέρον πως κι ο ίδιος ο Romero, προφανώς επηρεάστηκε κι εκείνος από τις ίδιες sci-fi πηγές για να αναπτύξει το κινηματογραφικό ζόμπι όπως το αντιλαμβανόμαστε σήμερα. Ναι, η ιδέα του αργόσυρτου νεκροζώντανου προϋπήρχε σαφώς του Romero: στο φολκλόρ της Αϊτής, το ζόμπι εμφανίζεται ως μια αλληγορία για την αιώνια σκλαβιά, για εργάτες που ανήκουν για όλη την αιωνιότητα στους αφέντες τους. Μια ανατριχιαστική ιδέα που υπογραμμίζει την πολιτική διάσταση που πάντοτε διέθετε η συγκεκριμένη αλληγορική ιδέα.
Με λίγο από ψυχροπολεμικό πανικό, sci-fi αλληγορία συλλογικής αποξένωσης, και την κοινωνική απονέκρωση της καπιταλιστικής κυριαρχίας των επόμενων δεκαετιών, φτάνουμε στη σύγχρονη κυρίαρχη μορφή του ζόμπι στην ποπ κουλτούρα του τελευταίου ⅓ του 20ου αιώνα.
Αν λοιπόν κοιτάξουμε όντως το 28 Days Later ως κομμάτι μιας παράδοσης, τότε αναμφίβολα αποτελεί κι αυτό σημείο καμπής, μιας και σαφώς έρχεται να προσθέσει νέα στοιχεία σε επίπεδο αισθητικό αλλά και κειμενικό. Η ταινία ανανέωσε το ενδιαφέρον για το είδος και έφερε μια νέα προσέγγιση στην εικονογραφία του συγκεκριμένου στυλ τρόμου. Τα ζόμπι τώρα τρέχουν! Πώς είναι δυνατόν μετά να τα δούμε ξανά να σέρνονται;
Ήταν όμως αυτή όντως η πρώτη ταινία στην οποία είδαμε κάτι τέτοιο;
Ποια ταινία είχε για πρώτη φορά τόσο γρήγορα ζόμπι;
Το αστείο είναι πως το πρώτο ζόμπι που φαίνεται να κινείται με κάποια ταχύτητα εμφανίζεται στην άξουαλ Night of the Living Dead του Romero(!) και μάλιστα στην πρώτη-πρώτη κιόλας, εμβληματική σκηνή στο νεκροταφείο.
Σκεφτόμαστε τα ζόμπι του Romero ως την παράδοση, τα κλασικά αργόσυρτα πλάσματα που δεν έχουν ούτε μισό διαθέσιμο πόντο IQ, αλλά εδώ βλέπουμε ένα ζόμπι που κάπως κουτσο-τρέχει και χρησιμοποιεί ακόμα και ένα τούβλο που βρίσκει εκεί στο έδαφος για να σπάσει το παράθυρο του αυτοκινήτου!
Προφανώς ακόμα ήταν υπό ανάπτυξη όλες οι κεντρικές ιδέες, αλλά αν θέλουμε να είμαστε ακριβείς θα παρατηρήσουμε πως δεν είναι τόσο πως τρέχει το συγκεκριμένο ζόμπι, όσο ότι (παρα)σέρνεται κάπως άτσαλα, όταν παίρνει φόρα, φόρα-κατηφόρα κυνηγώντας το αμάξι.
Θα το αφήσουμε να περάσει, αλλά θέλαμε να το αναφέρουμε.
Πολύ περισσότερα και πολύ πιο συνειδητά φτιαγμένα είναι τα ζόμπι που κινούνται γρήγορα στην κωμωδία τρόμου Return of the Living Dead του 1985, δηλαδή σχεδόν δύο φουλ δεκαετίες μετά το παραπάνω κλιπ.
Η ταινία αποτέλεσε το σκηνοθετικό ντεμπούτο του θρύλου του sci-fi Dan O’ Bannon, δηλαδή του σεναριογράφου του Alien(!), και ακολουθεί με χιουμοριστική και αντισυμβατική διάθεση την προσπάθεια ενός μάτσο πανκς να αντιμετωπίσουν την απελευθέρωση μιας ορδής από ζόμπι σε μια κωμόπολη. Οπότε κιόλας η ταχύτητα εδώ δεν μοιάζει ούτε ξένη ούτε περίεργη. Τα ζόμπι, χωρίς να χάνουν τη λογική της ατσούμπαλης και ασύνδετης κινησιολογία τους κατά Romero, κινούνται απλώς πιο γρήγορα.
Το φιλμ αυτό γέννησε ένα franchise και αργότερα φέτος θα αποκτήσει το μάλλον αναπόφευκτο ριμέικ/reboot του, όμως πριν αυτό υπήρχε μια άλλη ταινία όπου τελικά μάλλον όντως εντοπίζεται το πρώτο αληθινό Γρήγορο Ζόμπι.
Στην ιταλική ταινία Nightmare City (πρωτότυπος τίτλος Incubo sulla città contaminata – Εφιάλτης στη Μολυσμένη Πόλη) ακολουθούμε τον Χιούγκο Στίγκλιτς στο ρόλο ενός τηλεοπτικού ρεπόρτερ που καταγράφει τη διάλυση μιας πόλης την οποία κυριεύουν μολυσμένα πλάσματα που διψούν για αίμα.
Θα παρατηρήσουμε πως κι εδώ δεν έχουμε να κάνουμε με την αρχετυπική ιδέα του ζόμπι – όπως και στο 28 Years Later έχουμε μολυσμένους κι όχι νεκροζώντανους, ενώ εδώ τα “ζόμπι” σε στιγμές μοιάζουν πιο έξυπνα από την τυπική ρομερική απεικόνισή τους.
Σε κάθε περίπτωση, μια exploitation b-movie τρόμου που είναι κάπως χαμένη στο χρόνο, κρατά αυτή την ιστορική πρωτιά.
Ακόμα κι έτσι, όταν 22 χρόνια αργότερα, ο Boyle κι ο Garland εξαπέλυσαν στον κόσμο της δική τους εκδοχή των γρήγορων ζόμπι (ή «μολυσμένων» ή όπως θέλετε πείτε τους), δεν υπάρχει αμφιβολία πως το έκαναν με έναν εντελώς νέο τρόπο, ακόμα κι αν τελικά είχαν προϋπάρξει εκδοχές ζόμπι που έτρεχαν.
Τα ζόμπι του 28 Days Later δεν τρέχουν απλώς – όλη τους η κινησιολογία είναι διαφορετική από των ζόμπι του Romero. Δεν τρέχουν: Σπριντάρουν με οργή και μανία, κι αυτό τα κάνει τρομακτικά σε ένα βαθμό που δεν είχε υπάρξει νωρίτερα στο σινεμά.
Όπως δηλαδή κι αν φτάσαμε εκεί, το γεγονός είναι πως αυτή η ταινία, κι αυτή η εκδοχή μοντέρνων ζόμπι, τα άλλαξε όλα.
Ακολουθήστε το OneMan στο Google News και μάθετε τις σημαντικότερες ειδήσεις.
