© Rick Kern / Contributor / AP Austin Distel / Unsplash
PROFILE

Chris Rock, γιατί έτσι;

Ο διάσημος Αμερικανός κωμικός γνώριζε πολύ καλά τι χαμό θα προκαλούσε με το προσβλητικό αστείο προς τη Jada Pinkett Smith. Δεν ήταν η πρώτη φορά που το κάνει και πιθανότατα ούτε η τελευταία. Τι συμβαίνει στο μυαλό του;

Ας μη σταθούμε άλλο σε εκείνα τα λίγα δευτερόλεπτα της απονομής με το χαστούκι-βολίδα του Will Smith που διαδόθηκε σαν σίφουνας σε όλες τις οθόνες – πρώτα ως σοκαριστική είδηση, έπειτα με τα σχόλια για το εάν ήταν σκηνοθετημένο από πριν ή όχι, και τέλος μέσα από τα εκατοντάδες memes που ξεπετάχτηκαν σαν μανιτάρια.

Έχει περισσότερο νόημα να επιμείνουμε στο γεγονός ότι ήταν η πρώτη τελετή απονομής στην ιστορία των Βραβείων Όσκαρ που ενώ ξεκίνησε με τόσο συμπεριληπτικό αέρα -με την ατάκα «θα έχουμε μία gay, gay, gay βραδιά» που είπε με περηφάνια η ανοιχτά λεσβία κωμικός Wanda Sykes κατά την έναρξη– κατέληξε να αφορά (πάλι) δύο cis άνδρες.

Το χαστούκι «παλιάς κοπής» του Will Smith και το προβληματικό αστείο του Chris Rock ήταν, δυστυχώς, οι μεγάλοι νικητές της βραδιάς. Ο πρώτος προτίμησε, πολύ απλά, να χτυπήσει αντί να απαντήσει, υπερασπιζόμενος μάλλον τη «τιμή» του σε δημόσια θέα παρά τη γυναίκα του, ενώ ο δεύτερος θα έπρεπε να γνωρίζει ότι εν έτει 2022, στη νέα πραγματικότητα που διαμόρφωσε το κίνημα #metoo προς έναν πιο ισότιμο κόσμο, τα αστεία που χτυπάνε «προς τα κάτω» δεν περνάνε.

Όχι, δεν είναι ΟΚ πια να προσβάλλεις μειονοτικές ομάδες για να βγάλεις γέλιο.

Για να το θέσω αλλιώς, η μοναδική περίπτωση να κέρδιζε αυτό το αστείο για τα μαλλιά και το σίκουελ του G.I. Jane, κάνοντας το κοινό να γελάσει αντί να παγώσει, θα ήταν εάν ο ίδιος ο Chris Rock είχε αλωπεκία. Σε οποιοδήποτε άλλο πλαίσιο, είναι απλά φάουλ.

Και είναι πράγματι απίθανο ένας κωμικός τέτοιου βεληνεκούς να μην υπολόγιζε αυτή την αντίδραση: κρατάει μικρόφωνο σε σκηνές από το 1984, έχει παίξει σε τεράστιες sold out παραστάσεις σε όλο τον κόσμο, βλέποντας το όνομά του μεταξύ των πέντε καλύτερων stand up κωμικών στην ιστορία (σύμφωνα με το Comedy Central), ενώ από το 2017 επανήλθε στη λίστα του Forbes με τους υψηλότερα αμειβόμενους celebrities όλου του κόσμου.

Κοινώς, ήξερε ότι θα προκαλούσε χιονοστιβάδα με μία του φράση. Και δεν ήταν η πρώτη φορά.

Μια ιστορία από τα παλιά

Η κόντρα μεταξύ των δύο αντρών στο καλογυαλισμένο παρκέ των Βραβείων Όσκαρ πάει πίσω στο 2016. Τότε, ο Chris Rock παρουσίαζε –διόλου τυχαία– την τελετή: ήταν η εποχή του κινήματος #OscarsSoWhite, με όλο και περισσότερες φωνές να αντιδρούν στην ανεπαρκή εκπροσώπηση των μαύρων στα βραβεία, οπότε ο πετυχημένος κωμικός ήταν ουσιαστικά η απάντηση της Ακαδημίας προς όσους καλλιτέχνες είχαν μποϊκοτάρει τη διοργάνωση εκείνη τη χρονιά.

Στα κείμενα που έγραψε για την τελετή, ο Chris Rock δεν δίστασε να τεθεί ενάντια σε όσους είχαν «επαναστατήσει», μεταξύ των οποίων ήταν και ο Will Smith.

«Τι συνέβη φέτος; Ο κόσμος τρελάθηκε», έλεγε με στόμφο κατά την έναρξη της βραδιάς. «Η Jada Pinkett Smith είπε ότι δε θα έρθει, διαμαρτυρόμενη. Δεν είναι σε τηλεοπτική εκπομπή; Η Jada να μποϊκοτάρει τα Όσκαρ; Είναι σαν να μποϊκοτάρω εγώ τα εσώρουχα της Rihanna. Απλά δε με κάλεσαν».

Ενώ το πιο αιχμηρό punchline από μέρους του ήρθε λίγο αργότερα, όταν πια είχε πάρει το κοινό με το μέρος του: «Αναρωτιέστε γιατί δεν ήταν θυμωμένοι οι μαύροι με τη συμπεριληπτικότητα στα Όσκαρ τις δεκαετίας του ’50 και του ’60; Επειδή είχαμε σοβαρά προβλήματα να διαδηλώσουμε εκείνη την εποχή, ήμασταν πολύ απασχολημένοι με το να μας βιάζουν και να μας λιντσάρουν, οπότε δεν υπήρχε χρόνος να ενδιαφερθούμε για το ποιος είναι ο καλύτερος κινηματογραφιστής».

Τι συμβαίνει στο μυαλό του Chris Rock

Αυτή δεν ήταν η μόνη βόμβα που εξαπέλυσε το στόμα του Chris Rock. Τόσο από τα γεγονότα της φετινής χρονιάς όσο και του 2016, ο κωμικός φαίνεται να ψάχνει τις κατάλληλες ευκαιρίες, όταν το περιρρέον συναίσθημα βρίσκεται σε αναβρασμό, για να τραβήξει τη σκανδάλη.

Τη χρονιά λοιπόν που η συμπεριληπτικότητα ήταν (και πάλι) το βασικό θέμα της τελετής, ο ίδιος επέλεξε να παρουσιάσει με μειωτικό τρόπο τρία παιδιά ασιατικής καταγωγής που συγκαταλέγονταν στη διοργανωτική ομάδα των Όσκαρ.

«Εάν κάποιος αναστατώθηκε με το αστείο, μπορεί να κάνει ένα tweet για αυτό στο κινητό του, το οποίο παρεμπιπτόντως είναι φτιαγμένο από τέτοια παιδιά», είπε στη συνέχεια, πετώντας το μπαλάκι στη γενικότερη υποκρισία του Δυτικού Κόσμου. Το σχόλιο που έκανε ήταν και τότε ένας από τους «πρωταγωνιστές» της τελετής.

Μήπως τελικά ο Chris Rock είναι ένας κωμικός που του αρέσει να βρίσκεται στην κόψη, ταράσσοντας το κοινό και τα social media; Να είναι ο πρωταγωνιστής της (κάθε) βραδιάς, χωρίς να υπάρχει άλλος στο βάθρο;

Πάντως, ως stand up κωμικός, δε συγκαταλέγεται στη μερίδα των ακραίων και καυστικών, τύπου Jimmy Carr, που φλερτάρουν διαρκώς με το cancel. Μάλιστα, πίσω στο 2018 είχε αναγνωριστεί ως μία από τις πρώτες φωνές του κινήματος Black Lives Matter.

Ήταν τότε το Tamborine που βγήκε μαγνητοσκοπημένο στο Netflix (ένα καθ’ όλα απολαυστικό και έξυπνο stand up special), με το οποίο έβαλε μεταξύ άλλων στο στόχαστρο την αμερικάνικη πολιτική και συγκεκριμένα στην αστυνομική αυθαιρεσία ενάντια των μαύρων.

Δύο χρόνια αργότερα, στους New York Times, μίλησε ανοιχτά για την εμπειρία του να «μεγαλώνεις μαύρα παιδιά σε μια ρατσιστική χώρα». Ανάφερε χαρακτηριστικά ότι το κίνημα Black Lives Matters «είναι το δεύτερο σημαντικότερο κίνημα για τα πολιτικά δικαιώματα στην ιστορία».

Αυτό δεν σημαίνει βέβαια ότι θα χάσει εύκολες πάσες για να γίνει viral. Εξάλλου επίκειται παγκόσμιο τουρ για τον Αμερικανό κωμικό.