© Antoine Gyori/AGP/Corbis via Getty Images
ENTERTAINMENT

Η άνοδος και η ιλιγγιώδης πτώση του Nicolas Sarkozy

Κάποτε υπήρξε ο Μεσσίας για τη γαλλική συντηρητική παράταξη. Μετά την καταδίκη του για δωροδοκία, όλοι θέλουν να ξεχάσουν πως διετέλεσε Πρόεδρος της Γαλλίας.

«Είσαι ένας γ… ψυχασθένης». Έχουν περάσει δέκα χρόνια από την περίφημη σύνοδο των G20, εκεί όπου ο Nicolas Sarkozy επιτέθηκε φραστικά -και όχι μόνο- στον Γιώργο Παπανδρέου. Είχε τη φήμη του σκληρού και πάντα φρόντιζε να την επιβεβαιώνει. Έτσι, δε δίστασε να υπερβεί τα εσκαμμένα εκείνο το απόγευμα, όταν άκουσε τον τότε Πρωθυπουργό της Ελλάδας να κάνει λόγο για δημοψήφισμα. Δίκαιη οργή ενός συντηρητικού πολιτικού ή επικίνδυνη ματαιοδοξία;

Ο πρώην Πρόεδρος της Γαλλίας διατήρησε σε όλη του τη διαδρομή ένα όχι και τόσο politically correct προφίλ. Έβγαζε πύρινους λόγους, έλυνε γόρδιους δεσμούς, εμφανιζόταν ως κάποιος που θα δημιουργούσε μόνος του τον δρόμο όταν δεν κατάφερνε να τον βρει. Έπαιζε σκληρό πολιτικό παιχνίδι γιατί η πολιτική είναι για σκληρούς – και όχι για μικρά παιδιά. Στο τέλος της μέρας, όμως, η υστεροφημία είναι ένα πιάτο που σερβίρεται κρύο: Ο Nicolas Sarkozy καταδικάστηκε σε τρία χρόνια φυλάκισης.

Η σιωπή που έπεσε στη δικαστική αίθουσα, όταν ανακοινώθηκε η ποινή, ήταν βαριά. Άλλωστε, είναι η πρώτη φορά που καταδικάζεται πρώην Γάλλος Πρόεδρος όντας παρών στο δικαστήριο από το 1945 μέχρι σήμερα (σ.σ: ο Jacques Chirac είχε δικαστεί ερήμην λόγω προβλημάτων υγείας), όταν και ο Στρατάρχης Petain κρίθηκε ένοχος για τη συνθηκολόγησή του με τη Ναζισιτκή Γερμανία.

«Τι αδιανόητες βλακείες λένε, αγάπη μου» έγραψε στο Instagram η Carla Bruni, πρώην super model και σύζυγος του καταδικασθέντα, σπεύδοντας όπως ήταν αναμενόμενο να τον υποστηρίξει. «Η μάχη συνεχίζεται, η αλήθεια θα λάμψει».

Μεγάλο πολιτικό ένστικτο, ελάχιστες αναστολές

«Αυτό που με έκανε ότι είμαι σήμερα, είναι το σύνολο από εξευτελισμούς που είχα ζήσει στην παιδική μου ηλικία» είχε δηλώσει το 2007 σε συνέντευξη. Είναι αλήθεια ότι ο Nicolas Sarkozy δεν έδειχνε να φοβάται τίποτα και κανέναν: μέσα σε περίπου 25 χρόνια σκαρφάλωσε από τη θέση του δημοτικού συμβουλίου μίας μικρής κοινότητας μέχρι τον προεδρικό θώκο της Γαλλίας. Είχε μετατρέψει τις πληγές και τις φοβίες του σε πανοπλία.

Πότε, όμως, γνώρισε η υφήλιος τον μόλις 166 εκατοστών συντηρητικό πολιτικό; Η πρώτη του θητεία ως Υπουργός Εσωτερικών ήταν μάλλον αναίμακτη, ενώ η πορεία του στο Υπουργείο Οικονομικών πέρασε με το δόγμα των ίσων αποστάσεων: Δεν έπαιρνε θέση στην απαίτηση για μεγαλύτερη φορολόγηση των πλούσιων, έκανε ιδιωτικοποιήσεις όπου μπορούσε αλλά και κρατικοποιήσεις όταν το έκρινε απαραίτητο.

Η κομβική στιγμή στην καριέρα ήταν το 2005 και οι ταραχές στο Παρίσι. Μετά την καταδίωξη δύο (μη λευκών) εφήβων από την αστυνομία, οι τελευταίοι αναγκάστηκαν να κρυφτούν βρίσκοντας φριχτό θάνατο από ηλεκτροπληξία. Τα προάστια ξεσηκώθηκαν. Η Πόλη του Φωτός βρισκόταν επί ποδός πολέμου για σχεδόν δέκα μέρες. Ο Nicolas Sarkozy όμως είδε μία μεγάλη ευκαιρία και την εκμεταλλεύτηκε.

«Θα καθαρίσουμε τα προάστια από τους μετανάστες με ηλεκτρική σκούπα» είχε δηλώσει τότε, προκαλώντας τη δίκαιη οργή των πολιτικών του αντιπάλων. Όσο όμως η Αριστερά έκανε παράπονα για τη διαγωγή του, εκείνος φρόντιζε να ρίχνει κι άλλο λάδι στη φωτιά. Κι άλλες εμπρηστικές δηλώσεις, κι άλλες ειδικές μονάδες της αστυνομίας, κι αύρες, κι άλλα δακρυγόνα.

Όση περισσότερη καταστολή μοίραζε αφειδώς στα προάστια, τόσο περισσότερο τον πίστευαν οι απανταχού Γάλλοι «νοικοκυραίοι». Επένδυσε πάνω στο δόγμα «νόμος, τάξη και ασφαλεία», εξέθρεψε τα συντηρητικά ανακλαστικά του γαλλικού εκλογικού σώματος και, τελικά, βγήκε μεγάλος νικητής. Δύο χρόνια αργότερα θα γινόταν Πρόεδρος της χώρας του.

Ένας επαγγελματίας σκληρός

Όχι, η πενταετής θητεία του στον γαλλικό προεδρικό θώκο δεν πέρασε απαρατήρητη. Φρόντιζε, άλλωστε, να κάνει αισθητή την παρουσία του όπως και όπου μπορούσε. Από τις θυελλώδεις συναντήσεις των G20 μέχρι την επέμβαση στη Λιβύη, και από τις διαπραγματεύσεις για να σταματήσουν οι συρράξεις ανάμεσα Ρωσία και Γεωργία μέχρι τη διαχείριση της Αραβικής Άνοιξης.

Όσον αφορά την τελευταία, μάλιστα, ένιωθε ένα ιδιότυπο «καθήκον» απέναντι στις πρώην αποικίες των Γάλλων. Χώρες που συνέχιζαν και συνεχίζουν να στέλνουν κύματα μεταναστών στο γαλλικό έδαφος δηλαδή. Σε κάθε περίπτωση,  για ένα πράγμα δε θα μπορούσε να κατηγορήσει ποτέ κανείς τον Sarkozy: ότι κρυβόταν στις σκιές ή απουσίαζε από τα μεγάλα ραντεβού. Ευτυχώς ή δυστυχώς, όμως, η πολιτική δεν είναι μόνο υπερθέαμα – χρειάζεται και ουσία.

Στην προεδρική καριέρα πρόλαβε να κατηγορηθεί για νεποτισμό, να κάνει αμφιλεγόμενες δηλώσεις που άφηναν το κοινό με το στόμα ανοικτό, να επιδείξει τρομερά σοβινιστικά ανακλαστικά στις διεθνείς σχέσεις. Ήταν ο Nicolas Sarkozy μη ικανός; Σε καμία περίπτωση. Υπήρξε ικανότατος ρήτορας, πρόεδρος με διεθνές εκτόπισμα αλλά και ένας πολιτικός που πολύ συχνά τον τύφλωνε η ματαιοδοξία.

Ήταν όμως ο κατάλληλος άνθρωπος την κατάλληλη στιγμή. Στο πρόσωπό του η Γαλλία είδε έναν σκληρό Δεξιό πολιτικό που όμως λειτουργούσε ως ανάχωμα και για τις ακροδεξιές επιδιώξεις της οικογένειας Le Pen. Ή μήπως, όμως, η δικιά του πορεία ως Υπουργός Εσωτερικών λείανε το έδαφος για πολύ πιο σκληρές πολιτικές;

Άλλωστε, ήταν εκείνος που προώθησε αντιμεταναστευτικές πολιτικές μετά τις ταραχές του 2005 σε συνδυασμό με πιο σκληρές ποινές ενάντια σε ανήλικους παραβάτες του νόμου. Κατά μία διαβολική ειρωνεία της τύχης βέβαια, σήμερα είναι εκείνος αντιμέτωπος με την καταδίκη για έγκλημα

Η πτώση του Nicolas Sarkozy ακούστηκε με κρότο

Ο Nicolas Sarkozy καταδικάστηκε σε τρία χρόνια φυλάκιση για διαφθορά, δωροδοκία και αθέμιτη άσκηση εξουσίας. Τι ακριβώς έκανε; Προσπάθησε να δελεάσει έναν δικαστικό ώστε να μην ψάξει αναλυτικά τη ροή χρήματος από την Liliane Bettencourt (σ.σ: πλουσιότερη Γαλλία εκεί έξω και βασική μέτοχο της L’ Oreal) προς το πρόσωπό του. Ο δικαστής θα κέρδιζε μία ευμενή μετάθεση στο αριστοκρατικό Μονακό. Τελικά, ο πρώην Πρόεδρος της Γαλλίας κέρδισε την καταδίκη του.

Μερικές ώρες αργότερα, η είδηση συνεχίζει να κάνει τον γύρο του κόσμο. Σίγουρα, οποιοδήποτε πολιτικό σκάνδαλο εμπλέκει κάποιον τόσο υψηλά ιστάμενο θα είναι πάντα άριστο ειδησεογραφικό υλικό. Στην περίπτωση του όμως, τα πράγματα είναι κάπως διαφορετικά: η ματαιοδοξία του ήταν τέτοια που η πτώση του ακούστηκε με ακόμα μεγαλύτερο κρότο.

Ο άμεμπτου ηθικής Nicolas Sarkozy είναι πολύ πιθανόν να μην περάσει ούτε μία μέρα στη φυλακή, αφού λογικά θα εκτίσει την ποινή του ενός χρόνου (σ.σ: τα άλλα δύο έτη είναι με αναστολή) σε κατ’ οίκον περιορισμό. Όσο καιρό, μάλιστα, διαρκούσε η δίκη ο ίδιος έλεγε πως οι κατηγορίες «προβάλουν τη νοημοσύνη του».

Φαίνεται πως ο άνθρωπος που κάποτε η συντηρητική παράταξη της Γαλλίας υποδέχθηκε σαν Μεσσία δεν ήταν όσο άσπιλος έδειχνε. Ο πρώην Πρόεδρος της Γαλλίας είναι γυμνός. Η δική του ιλιγγιώδης πτώση γκρεμίζει μαζί της και διάφορες ελληνικές αυταπάτες· όπως, για παράδειγμα, το πως οι τίμιοι Ευρωπαίοι ηγέτες ήθελαν το καλό της Ελλάδας την περίοδο της κρίσης.

Η πολιτική είναι ένα σκληρό παιχνίδι και ο Nicolas Sarkozy μόλις έχασε την παρτίδα – μία για πάντα. Ο πολιτικός του επικήδειος έχει γραφτεί ήδη στην αγγλική Wikipedia: «Πρώην Πρόεδρος της Γαλλίας και καταδικασμένος εγκληματίας».