Η βιωματική παράσταση στα Εξάρχεια που σε μεταφέρει στο σύμπαν του Βακαλόπουλου

Τσουγκρίσαμε τα ποτήρια μας πάνω απ’ το τραπεζάκι του καφενείου -εγώ αμήχανα, εκείνος με τη σιγουριά του ανθρώπου που έχει την επόμενη λέξη- κι αμέσως άρχισε να διηγείται. Έμοιαζε με Τεξανό -καπέλο, μπότες, τσιγάρο- αλλά τα παραδοσιακά ελληνικά τραγούδια που κάθε τόσο τον συνέπαιρναν και έκαναν τους περαστικούς να στρέφουν ξαφνιασμένοι το βλέμμα τους προς τη μεριά μας, σε οδηγούσαν στην υπόθεση ότι μάλλον ήταν ένας επαναπατρισμένος Ελληνοαμερικανός. Κάποιος που μετά από δεκαετίες επέστρεψε σε μία γωνία των Εξαρχείων για να περάσει όσο καιρό του έχει απομείνει, αναπολώντας και φιλοσοφώντας παρέα με άγνωστους καφενειακούς πότες.

Στην πραγματικότητα όμως τα πράγματα δεν ήταν καθόλου έτσι, ήταν πολύ πιο απλά: ο «Αμερικανός» ήταν απλώς ένας από τους εννιά ηθοποιούς της παράστασης Ρέα Φραντζή [έξοδος], μίας παράστασης που γίνεται μακριά από θέατρα και σκηνές, γίνεται στον δρόμο, σε στενά και στάσεις λεωφορείων και που έχει ως κοινό της μόνο έναν θεατή κάθε φορά -και στην προκειμένη περίπτωση, εμένα.

Ας τα πάρουμε όμως τα πράγματα με τη σειρά.

Η σκηνοθέτρια Άννα Τζάκου σχεδίασε ένα συμμετοχικό παραστατικό συμβάν σε κύκλο (loop), μία βιωματική παράσταση με κύριο αφηγηματικό άξονα την ιστορία της κεντρικής ηρωίδας του βιβλίου Η Γραμμή του Ορίζοντος του Χρήστου Βακαλόπουλου.

Χρήστος Μπουρελιάς

Και για να στο πω πιο απλά, για να καταλάβεις πόσο μοναδική θεατρική εμπειρία ήταν αυτή που μου χάρισαν οι ηθοποιοί της ομάδας Geopoetics την προηγούμενη Τρίτη, άκου τι συμβαίνει:

Σε ένα σημείο των Εξαρχείων -ας το πούμε «σημείο εκκίνησης»- ένας ηθοποιός σου ζητάει να τον ακολουθήσεις. Όσο περπατάτε, μέσα από τα λόγια του και τις εικόνες του δρόμου, η ιστορία του Βακαλόπουλου αρχίζει να ζωντανεύει. Μην μπερδευτείς, δεν είστε φίλοι και ούτε θα γίνετε. Δε θα πιάσετε κάποιου είδους κουβέντα. Περπατάτε και δίπλα σου έχεις ένα ηθοποιό που κάνει performance.

Σε κάποιο σημείο, λοιπόν, το δικό του κομμάτι θα τελειώσει και τότε ένας άλλος ηθοποιός, που μέχρι εκείνη τη στιγμή δεν τον είχες εντοπίσει μέσα στο πλήθος, θα σου ζητήσει να τον ακολουθήσεις και θα συνεχίσει εκείνος το νήμα της ιστορίας. Αυτό θα συμβεί εννιά φορές, περπατώντας γύρω-γύρω τα Εξάρχεια, ανάμεσα σε πολύβουες αλλά και παραμελημένες γωνίες τη Νεάπολης, και με στάσεις σε τραπέζια εστιατορίων και καφενείων, σε σκαλάκια και εισόδους πολυκατοικιών και γενικά σε όλα εκείνα τα αστικά σημεία που ίσως και να έχουν και μια ελαφριά σύνδεση με την ιστορία -αλλά ίσως και με τη σύντομη ζωή του Βακαλόπουλου, εκεί ήταν και η γειτονιά του άλλωστε.

Χρήστος Μπουρελιάς

Είναι μια ιστορία που σύντομα θα καταλάβεις ότι δεν την παρακολουθείς, αλλά ότι τη ζεις μέσα απ’ τα λόγια της ηρωίδας, αλλά και μέσα απ’ τα λόγια όσων τη γνώρισαν σε κάποια στιγμή της ζωής τους και έχεις την τύχη τώρα να προχωρούν δίπλα σου.

Αν πρέπει να μιλήσω για αυτήν τη βιωματική εμπειρία εκτός θεατρικού πλαισίου, θα την παρομοίαζα με ένα RPG game. Το σενάριο είναι εκεί, οι χαρακτήρες είναι εκεί, εσύ το μόνο που έχεις να κάνεις είναι να ακολουθείς τον κάθε ήρωα, με τη διαφορά ότι η ενεργή συμμετοχή σου είναι από μικρή έως ελάχιστη -και αυτό το λέω σχεδόν ανακουφιστικά.

Όσον αφορά την ιστορία τώρα, αυτή καθ’ εαυτή, πέρα από το τις ματαιώσεις και τις απογοητεύσεις της 32χρονης ηρωίδας, θα γνωρίσεις και τη μεταπολιτευτική ιστορία μέσα απ’ τα μάτια των ανθρώπων που την έζησαν -άλλοι με πιο αποστασιοποιημένο και κριτικό τρόπο και άλλοι βουτώντας μέσα στις συγκινήσεις της. Και τότε θα καταλάβεις ότι αυτή η γωνιά της Αθήνας, που κάθε τόσο οι ηθοποιοί θα σε σταματούν και θα σου ζητούν να την παρατηρήσεις πιο προσεκτικά, ότι δεν έχει αλλάξει και τόσο από τη δεκαετία του ’80. Μπορεί οι άνθρωποι και τα χρώματα να είναι διαφορετικά, αλλά το υπόστρωμα είναι εκεί, ολόιδιο, ο καμβάς πάνω στον οποίον διαδραματίζονταν οι ιστορίες των ανθρώπων που δεν υπάρχουν πια είναι ίδιος με τον σημερινό, εκεί που ζεις και εσύ τις δικές σου. Η πόλη είναι ζωντανή, αλλάζει, εξελίσσεται, αλλά ο πυρήνας της μένει ίδιος από δεκαετία σε δεκαετία.

Το μόνο δυσάρεστο με την παράσταση είναι ότι σήμερα είναι και η τελευταία σου ευκαιρία για να τη δεις -ή μάλλον για να τη ζήσεις. Ήταν προγραμματισμένη να «ανέβει» μόνο για τέσσερις μέρες, για τις 28 και 29 Ιουνίου και τις 5 και 6 Ιουλίου και ήδη η σημερινή ημέρα είναι sold out. Εντούτοις, το ενδεχόμενο να ανέβει ξανά τον Σεπτέμβριο είναι πολύ μεγάλο, οπότε έχε τον νου σου, σε λίγες βδομάδες μπορεί τα νέα που θα ανακοινωθούν να είναι υπέροχα.