Pulp (science) fiction: Το ‘Lovecraft Country’ είναι η must σειρά τρόμου της νέας σεζόν

***

Στην πρώτη σκηνή του ‘Lovecraft Country’, τη νέα σειρά του ΗΒΟ που βλέπουμε στην Ελλάδα αποκλειστικά στο Vodafone TV κάθε Δευτέρα (από σήμερα, 17 Αυγούστου), ένας νεαρός μαύρος άντρας βρίσκεται μέσα σε συγχυσμένη πραγματικότητα που ξεκινά -όπως πολλά πράγματα στη ζωή- από ένα κομμάτι σκληρού ρεαλισμού που ξετυλίγεται με όρους φαντασίας απόδρασης.

O Άτικους (Τζόναθαν Μέιτζορς, που τον είδαμε νωρίτερα φέτος στο ‘Da 5 Bloods’ του Σπάικ Λι) είναι ένας βετεράνος του πολέμου της Κορέας, ένα από τα πολλά μαύρα κορμιά που η κυβέρνηση των ΗΠΑ εκμεταλλεύτηκε πετώντας μετά πίσω σε μια χώρα σκληρά και αυστηρά διαχωρισμένη με φυλετικές γραμμές. Σε αυτό το ασπρόμαυρο όνειρο βρίσκεται ακόμα πίσω στον πόλεμο όμως σύντομα οι εχθροί που έχει απέναντί του είναι πολύ περισσότερο από αντίπαλοι στρατιώτες. Είναι τέρατα, είναι εξωγήινοι, είναι ένα σκηνικό βγαλμένο από κάποια pulp sci-fi ιστορία της λογοτεχνίας του φανταστικού.

Το όνειρό αποκτά χρώμα, αποκτά ήρωες με σάρκα και οστά (τον Άτικους βοηθά στη μάχη του ο Τζάκι Ρόμπινσον, ο θρύλος του μπέιζμπολ) λίγο πριν ο Άτικους ξυπνήσει, με ένα από τα αγαπημένα του sci-fi βιβλία στο χέρι, στο πίσω μέρος ενός λεωφορείου όπου οι μαύροι οφείλουν να κάθονται πίσω από τους λευκούς. Είμαστε στην Αμερική των ‘50s, κι ο άντρας προσπαθεί να γυρίσει πίσω στο σπίτι του, στο Σικάγο.

Αυτή η διαρκής ένταση ανάμεσα στον τρόμο του αληθινού κόσμου και στα τέρατα της φαντασίας βρίσκεται στην καρδιά της σειράς, ένας απολαυστικό road movie τρόμου διαμέσου μιας Αμερικής χωρισμένης, γεμάτη μίσος, κάτι σαν αληθινή ταινία τρόμου όπου “οι μαύροι πεθαίνουν πάντα πρώτοι”. Φτάνοντας στο Σικάγο, ο Άτικους μαθαίνει πως ο πατέρας του έχει ήδη φύγει και ξεκινά ένα ταξίδι αναζήτησης- του ίδιου όσο και των (μεταφυσικών) μυστικών που κρύβει ένα γράμμα που του έστειλε.

Στο ταξίδι του θα τον ακολουθήσουν ο θείος του, Τζορτζ (ο φοβερός Κόρτνεϊ Μπ. Βανς του ‘People v. O.J. Simpson’) μαζί με ένα αντίτυπο ενός α λα Green Book οδηγού ‘καλής ταξιδιωτικής συμπεριφοράς για μαύρους’ και η παλιά του φίλη Λέτι (η Τζούρνι Σμολέτ του ‘Friday Night Lights’), με την οποία από παλιά μοιράζονταν ένα πάθος για αυτού του είδους της παραμελημένες “βήτα” ιστορίες επιστημονικής φαντασίας. Μαζί διασχίζουν την Αμερική σε αναζήτηση μιας πόλης που μπορεί ή και μπορεί να μην είναι μια αληθινή λαβκραφτική τοποθεσία, και θα βρεθούν αντιμέτωποι με πάσης φύσεως τέρατα.

Αυτή ακριβώς η αναπολογητική αγάπη για τις ταινίες και τα βιβλία είδους που ανέκαθεν εθεωρούντο “χαμηλή ποιότητας” είναι που οδηγεί το ‘Lovecraft Country’ και το κάνει τόσο φαν, ακόμα κι όταν τα πράγματα σοβαρεύουν και οι απειλές γίνουν μεγάλες. Σε μια συνέντευξη στους NY Times η δημιουργός της σειράς Μίσα Γκριν λέει πως «κάθε φορά που οι άνθρωποι μιλούν για ‘elevated horror’ σκέφτομαι, “Ποιο είναι το πρόβλημα με τον μη-elevated τρόμο;”. Λατρεύω σλάσερ ταινίες σαν τον “Εφιάλτη στο Δρόμο με τις Λεύκες”, αλλά όταν άρχισα σοβαρά να σκέφτομαι για το είδος, αναρωτήθηκα, “Γιατί δεν υπάρχουν μαύροι άνθρωποι, ή γιατί οι μαύροι πεθαίνουν πάντα στα 10 πρώτα λεπτά;”».

Βασισμένο στο ομότιτλο βιβλίο του Ματ Ραφ, το στόρι αυτό έρχεται να θέσει αυτό ακριβώς το ερώτημα μέσα από μια σκοπιά δίχως αμφιβολία αγάπης για αυτού του είδους της ιστορίας- με έμβλημα τον ίδιο τον Λάβκραφτ, γνωστό μεταξύ άλλων και για τις ρατσιστικές του ιδέες. Η σειρά της Γκριν είναι πολύ έξυπνη πάνω στο πώς κοιτά όχι μόνο τον έναν και συγκεκριμένο αυτό συγγραφέα (γιατί αυτό θα σήμαινε πως κοιτά το δέντρο και χάνει το δάσος) αλλά ένα ευρύτερο συστημικό πρόβλημα. Αγκαλιάζει το έργο, τις ιδέες, τους κόσμους στους οποίες αυτού του είδους το sci-fi κι ο τρόμος πάντα μας ταξιδεύουν, επιχειρώντας την ίδια στιγμή να επεκτείνει αυτούς τους κόσμους μέσα από τη σκοπιά του μαύρου ήρωα.

Με αυτό τον τρόπο, χρησιμοποιεί τα τέρατα του λαβκραφτικού και όχι μόνο κόσμο, τα τέρατα που ο Άτικους αγαπά και παρασύρεται στους κόσμους τους, ώστε να πει μια ιστορία τρόμου που εκφράζει κάτι βαθύτερα τρομακτικό. Στο πρώτο επεισόδιο, η παρέα του Άτικους βιώνει μια στιγμή απότομης αλλαγής διαθέσεων και σκηνικού που υπογραμμίζει πόσο σκληρές και απότομες είναι αυτές οι διαχωριστικές γραμμές στον αληθινό κόσμο. Από ένα block party βυθισμένο σε μεθυστική ατμόσφαιρα, βρίσκονται ξαφνικά να τρέχουν για τη ζωή τους όταν προσπαθούν να περάσουν τα σύνορα μιας πολιτείας στην οποία μετά τη Δύση του ηλίου δεν θα είναι ασφαλείς- απλώς επειδή είναι μαύροι.

Δε θα πούμε περισσότερα πάνω σε αυτό, απλώς απόδειξη του πόσο έξυπνα αντιμετωπίζει η σειρά τη σχέση ρεαλισμού και φανταστικού είναι το πώς, όταν εμφανίζονται τα τέρατα, ξεφυσάς και νιώθεις πιο ασφαλής. Πραγματικά ανυπομονώ για το επόμενο τερατώδες απρόοπτο που θα βρεθεί στο δρόμο της ομάδας.

Αυτό που έχει δημιουργήσει η Γκριν είναι ένα απολαυστικό μίγμα επιρροών που αντλεί από τη λογοτεχνία του φανταστικού κι από τις b-movies τρόμου, από Λάβκραφτ ως τις ‘Ανατριχίλες’, από ‘Buffy the Vampire Slayer’ μέχρι ‘Martyrs’, από Στίβεν Κινγκ μέχρι Τζέιμς Μπόλντουιν. Του οποίου τα λόγια από ένα διάσημο ντιμπέιτ του 1965 πάνω στην μεγάλη αμερικάνικη ανισότητα, ακολουθούν τους ήρωές μας στη διάρκεια του ταξιδιού τους ως κάτι σαν spoken word αφήγηση. «Το Αμερικάνικο Όνειρο ΕΊΝΑΙ εις βάρους του Αμερικάνου Νέγρου», λέει ο Μπόλντουιν σε λόγια που στην σειρά καταλαμβάνουν μια θέση κάπου μεταξύ συνοδευτικής μουσικής και ενδόμυχων σκέψεων, κρεμάμενα τελικώς πάνω την ιστορία σαν μια μεγάλη αμερικάνικη ενοχή.

Ο Γιαν Ντεμάνζ που έχει σκηνοθετήσει το αξέχαστα νευρώδες πολιτικό θρίλερ “‘’71” φέρνει σε αυτό τον πιλότο μια καθηλωτική αίσθηση ρεαλιστικής αγωνίας, ό,τι είναι κι αυτό από το οποίο τρέχουν να ξεφύγουν οι ήρωες. Με την σειρά να μοιάζει διαρκώς βυθισμένη σε ένα οπτικό τόνο όχι ακριβώς αποχρωματισμένο, αλλά σίγουρα ελαφρώς ξεχασμένο από το χρόνο, δίχως καμία αισθητική υπερβολή. Το ‘Lovecraft Country’ μοιάζει τελικά με μια ιστορία φτιαγμένη με αγάπη από κομμάτι της παράδοσης του φανταστικού, όσο και γεμάτη αναφορές στην σύγχρονη μαύρη ιστορία, πραγματοποιώντας μια θαρραλέα απόπειρα να δει το ένα μέσα από τα μάτια του άλλου.

Σε μια από τις πρώτες σκηνές της σειράς, ο Άτικους τα ακούει επειδή κάθεται και διαβάζει αυτά τα σαχλά βιβλία που, σα να μην έφτανε το πόσο σαχλά είναι έχουν και για ήρωες τύπους σαν τον Τζον Κάρτερ. «Είναι πρώην λοχαγός των Νοτίων στον εμφύλιο» λέει απολογητικά. Μας είχαν σκλάβους, ακούει σαν απάντηση. Δεν υπάρχει «πρώην». Πώς μπορεί να συμφιλιωθεί αυτή η σκληρή αλήθεια με το γεγονός πως, όπως απαντάει, οι περιπέτειές του τον βοηθούν να ταξιδέψει μακριά και να γνωρίσει άλλους, συναρπαστικούς κόσμους; Το ‘Lovecraft Country’ μοιάζει όλο χτισμένο πάνω σε αυτή την εσωτερική κόντρα. Το ταξίδι (των ηρώων του) είναι η απάντηση.

*Το ‘Lovecraft Country’ κάνει πρεμιέρα Δευτέρα 17 Αυγούστου και θα προβάλλεται κάθε Δευτέρα αποκλειστικά στο Vodafone TV.