Με το Exorcist II: The Heretic γελούσαν. Είναι όντως για γέλια;

Κυκλοφόρησε το 1977, τέσσερα χρόνια μετά το The Exorcist το οποίο, χωρίς να έχει σημασία αν σου αρέσουν οι ταινίες τρόμου ή όχι, θα βρεις σίγουρα στις λίστες με τις καλύτερες ταινίες όλων των εποχών.

Το Exorcist II: The Heretic, όμως, θα το βρεις σίγουρα στις λίστες με τις μεγαλύτερες αποτυχίες στην ιστορία του Χόλιγουντ. Μια καλή αρχή, άλλωστε, δεν εγγυάται μια καλή συνέχεια – γενικότερα στη ζωή, όχι μόνο στον κινηματογράφο.

Ο σκηνοθέτης της, John Boorman, λέει ότι ένιωσε εντελώς ταπεινωμένος και ένα βήμα πριν την ολική απόγνωση. «Σκέφτηκα τις επιλογές μου. Η πρώτη ήταν να αυτοκτονήσω. Η δεύτερη να αυτομολήσω στη Ρωσία», είπε σε έναν δημοσιογράφο. Υπήρχε και μια τρίτη επιλογή, αν και για αυτή είχε τις αμφιβολίες του. Αναρωτήθηκε αν θα μπορούσε να εξιλεωθεί για την ταινία αυτοπυρπολούμενος στη Hollywood Boulevard.

Ποιο ήταν το πρόβλημα; Το κοινό, που είχε ενθουσιαστεί με τον πρώτο Εξορκιστή, περίμενε τρόμο και σοκ, κεφάλια που στρίβουν και εμετούς. Αντί γι’ αυτό, ο Boorman τους έδωσε μεταφυσική και σουρεαλισμό. Δεν τους άρεσε. Και όταν κάτι δεν σου αρέσει, αντιδράς, σωστά; Σωστά. Γιουχάισαν, λοιπόν. Γιουχάισαν, γέλασαν, πέταξαν ποπ κορν και, σύμφωνα με τον William Friedkin (σκηνοθέτη του original), που αποκάλεσε το σίκουελ «φρικτή ταινία», κυνήγησαν στελέχη του στούντιο στον δρόμο.

Αν και οι βαθμολογίες στο IMDB και Rotten Tomatoes δεν λένε πάντα την αλήθεια, στην περίπτωση του Exorcist II: The Heretic μας την προσφέρουν γυμνή, όπως ακριβώς γεννήθηκε μετά τη θέαση της ταινίας: 3.8/10 και 10% αντίστοιχα.

Η ταινία έσπασε τα ρεκόρ του box office το πρώτο της Σαββατοκύριακο, επειδή το κοινό ανυπομονούσε να δει τη συνέχεια. Αλλά από στόμα σε στόμα η φήμη ήταν καταστροφική και οι πωλήσεις εισιτηρίων έπεσαν δραματικά, με τον απελπισμένο Boorman να μοντάρει ξανά την ταινία λίγες μέρες μετά την κυκλοφορία της.

Από το 1977 στο 2025

Η ιστορία μιας από τις «μεγαλύτερες καταστροφές στην ιστορία του κινηματογράφου» παρουσιάζεται τώρα στο ντοκιμαντέρ του David Kittredge, Boorman and the Devil, που προβάλλεται για πρώτη φορά στο φεστιβάλ της Βενετίας.

Ο Βρετανός κριτικός και λάτρης του Exorcist, Mark Kermode μπορεί να χαρακτήρισε τη συνέχεια «ξεκάθαρα τη χειρότερη ταινία που έχει γυριστεί ποτέ από οποιονδήποτε», αλλά το ντοκιμαντέρ του Kittredge, καλογυρισμένο και με εξαντλητική έρευνα, υποστηρίζει ότι ήρθε η ώρα να ξαναδούμε το «παραστράτημα» του Boorman με άλλο μάτι.

Η παραγωγή ήταν γεμάτη προβλήματα, σαν να την είχε καταραστεί από πριν ο Pazuzu (ο δαίμονας-σήμα κατατεθέν της ιστορίας). Ένας από τους πρωταγωνιστές (Lee J Cobb) πέθανε από καρδιακή προσβολή πριν αρχίσουν τα γυρίσματα, μέλη του καστ και του συνεργείου αρρώσταιναν, η Linda Blair θυμάται πως λίγο έλειψε να πέσει από έναν ουρανοξύστη, ενώ ο ίδιος ο Boorman αρρώστησε σοβαρά με πυρετό διακόπτοντας τα γυρίσματα.

Οι λόγοι της αποτυχίας

Δείτε αυτή τη δημοσίευση στο Instagram.

Η δημοσίευση κοινοποιήθηκε από το χρήστη Eduardo Victoria (@eduardovictory)

Σύμφωνα με τον Kittredge, η αποτυχία του Heretic και άλλων φιλόδοξων ταινιών της εποχής άλλαξε τον τρόπο λειτουργίας των αμερικανικών στούντιο. Παρατηρήθηκε ότι το Star Wars, που είχε βγει λίγες εβδομάδες πριν, έβγαλε πάνω από 775 εκατομμύρια δολάρια. Αυτό οδήγησε σε άμεση στροφή των στούντιο και σε επένδυση σε γαλαξιακές ταινίες.

Το Heretic ήταν ένα μάθημα για το πώς δεν πρέπει να γυρίζεται ένα σίκουελ. Ο Boorman το θεωρούσε «απάντηση» στον πρωτότυπο Exorcist, όχι συνέχεια. Αυτός και αρκετοί ηθοποιοί συμμετείχαν ακριβώς επειδή δεν τους άρεσε το πρώτο φιλμ, το οποίο θεωρούσαν σαδιστικό και εκμεταλλευτικό.

«Ο Boorman μού είπε ότι έκανε την ταινία για να επιτεθεί στην πρώτη. Ο Max von Sydow (που έπαιξε τον πατέρα Merrin) ένιωθε το ίδιο επειδή θεωρούσε ότι στην πρώτη ταινία γίνεται εκμετάλλευση και κακοποίηση ενός παιδιού», λέει ο ιστορικός του κινηματογράφου Joseph McBride.

Μετά την καταστροφική πρεμιέρα, ο παραγωγός Richard Lederer πρότεινε στον Boorman να μιλήσει με τον McBride «αν χρειάζεσαι έναν φίλο». Αυτό που έμαθε ο McBride από τις συζητήσεις του με τον σκηνοθέτη, είναι ότι προσπαθούσε απεγνωσμένα να ξαναμοντάρει την ταινία και να κόψει τις σκηνές που έκαναν το κοινό να γελάει.

Ωστόσο, ο Kittredge υποστηρίζει ότι στο Heretic γίνεται εντυπωσιακή χρήση steadicam από τον Garrett Brown (αργότερα δούλεψε στο The Shining), μαγευτική μουσική του Ennio Morricone, στιλιζαρισμένα σκηνικά του Richard Macdonald και, πάνω απ’ όλα, την τρελή φιλοδοξία της αφήγησης του Boorman. Με το Boorman and the Devil, ελπίζει ότι το κοινό θα αναγνωρίσει πως, τουλάχιστον, πρόκειται για μία από τις πιο αδίκως παραμελημένες και παρεξηγημένες ταινίες της δεκαετίας του ’70.

Ο σκηνοθέτης, 92 ετών σήμερα, ξανάχτισε την καριέρα του με επιτυχίες όπως τα Excalibur, The Emerald Forest και Hope and Glory, αλλά όπως παραδέχεται στον Kittredge, η «παλιά πληγή» της αποτυχίας του Heretic δεν έχει κλείσει ποτέ και παραμένει πεπεισμένος ότι αν η ταινία είχε κυκλοφορήσει ξεχωριστά από τον Εξορκιστή, θα είχε εκτιμηθεί περισσότερο.

Όσον αφορά την «κατάρα» γύρω από την ταινία, ο Kittredge, που δούλεψε επτά χρόνια πάνω στο ντοκιμαντέρ του, παραδέχεται ότι όταν ένας φίλος του χάρισε ένα άγαλμα του Pazuzu, φοβήθηκε να το βγάλει από το κουτί.

ΣΧΕΤΙΚΟ ΘΕΜΑ