Ανδρέας Σιμόπουλος
ΒΙΒΛΙΟ

Μια Αμερικανίδα συγγραφέας σχολιάζει την κατάσταση στα Εξάρχεια

Η Cara Hoffman ζει και γράφει στην Αθήνα και με αφορμή την πρόσφατη κυκλοφορία του συναρπαστικού μυθιστορήματός της στα ελληνικά αναρωτιέται τι μπορεί να έχει αποτέλεσμα κόντρα στη μετατροπή των Εξαρχείων σε πάρκο αναψυχής για τουρίστες.

«Αθήνα, 1988: Ένα ζευγάρι Άγγλων, ο μαύρος ποιητής και μποξέρ Μάιλο και ο λευκός αλκοολικός Τζάσπερς, για να εξασφαλίσουν δωρεάν διαμονή σ᾽ ένα φθηνό ξενοδοχείο κοντά στον σταθμό Λαρίσης και λίγα χρήματα για τα ποτά τους, κάνουν τους κράχτες με στόχο να προσελκύσουν τουρίστες στο ξενοδοχείο. Η γνωριμία τους με την Αμερικανίδα Μπράιντι θα αλλάξει τη ζωή και των τριών για πάντα».

Αυτή είναι η λακωνική μεν, πολλά υποσχόμενη δε περιγραφή του μυθιστορήματος Οι Κράχτες της διακεκριμένης Αμερικανίδας Cara Hoffman που κυκλοφόρησε πρόσφατα από τις εκδόσεις Gutenberg (μτφρ. Παναγιώτης Κεχαγιάς), λίγα χρόνια μετά την αρχική του έκδοση στις ΗΠΑ, όπου η συγγραφέας έχει εγκωμιαστεί από τους κριτικούς τόσο για το συγκεκριμένο όσο και για τα προηγούμενα δύο μυθιστορήματα της.

Η Cara Hoffman από το 2017, σχεδόν τρεις δεκαετίες μετά την πρώτη της επίσκεψη στην Αθήνα στο πλαίσιο ενός μεγάλου ταξιδιού χωρίς συγκεκριμένο προορισμό («το βιβλίο είναι βασισμένο στη ζωή μου» λέει γιατί πράγματι είχε φτάσει εδώ απένταρη και δούλεψε ως κράχτης σε ένα κακόφημο ξενοδοχείο στα πέριξ του Σταθμού Λαρίσης), ζει πια μόνιμα στην Αθήνα και συγκεκριμένα στα Εξάρχεια.

Παραχώρησε μάλιστα μια μεγάλη συνέντευξη στο Magazine του NEWS 24/7 με αφορμή την ελληνική έκδοση του πολυσυζητημένου μυθιστορήματός της, στην οποία μεταξύ άλλων μίλησε γενικά για την αγαπημένη της πόλη και ειδικά για τη γειτονιά της που κατά τη γνώμη της έχει υποστεί τις πιο μεγάλες αλλαγές τα τελευταία πέντε χρόνια στην Αθήνα.

«Η Αθήνα υπέστη (σ.σ. τονίζει τη λέξη) τους Ολυμπιακούς Αγώνες και την οικονομική κρίση ενώ τώρα τελευταία αντιμετωπίζει το επιθετικό gentrification. Πολλά λοιπόν έχουν αλλάξει από την πρώτη φορά που ήρθα εδώ. Όμως ο χαρακτήρας, αν θες, της πόλης δεν έχει αλλάξει τόσο πολύ και αυτό θεωρώ ότι είναι καλό. Στη Νέα Υόρκη κάθε λίγα χρόνια βλέπεις μια αλλιώτικη πόλη, είναι σαν κάποιος να ταρακουνάει το σέικερ κι ό,τι γίνει – ξέρω τι λέω, έχω ζήσει εκεί. Η Αθήνα διατηρεί αλώβητη την ψυχή της με ένα τρόπο που δεν τα καταφέρνουν άλλες πόλεις. Για πόσο ακόμη είναι το μεγάλο ερώτημα, το μεγάλο διακύβευμα» λέει και αναφέρεται στο νέο βιβλίο που ετοιμάζει, non fiction αυτή τη φορά.

«Το βιβλίο μου έχει να κάνει με τον εξεγερσιακό χαρακτήρα της περιοχής και την ιστορία της από την εποχή του εμφυλίου μέχρι σήμερα. Είναι ένας μοναδικός τόπος διαγενεακής ριζοσπαστικοποίησης που, ας μη γελιόμαστε, δέχεται επίθεση. Όταν επιτίθεσαι σε ένα μέρος είναι παράλογο να περιμένεις ότι δεν θα υπάρξουν αντιδράσεις. Δεν μπορείς να κάνεις τον βίο αβίωτο σε τόσους κατοίκους και να περιμένεις ότι κανείς δεν θα πει τίποτα. Μπορεί να διαφωνείς πολιτικά με κάποιους από το μαχητικό κίνημα κατά του gentrification, αλλά με πόσους τρόπους μπορεί ένας πολίτης να παλέψει για το καλό της γειτονιάς του;

Τι μπορεί να έχει αποτέλεσμα κόντρα στον οδοστρωτήρα του νεοφιλελευθερισμού που θέλει να μετατρέψει τα Εξάρχεια σε πάρκο αναψυχής για πλούσιους; Σίγουρα χρειάζεται μια ποικιλία τακτικών» λέει και φέρνει το παράδειγμα των αγώνων για τα ανθρώπινα δικαιώματα στις ΗΠΑ πριν από πολλές δεκαετίες. «Οι αλλαγές που έπρεπε να γίνουν δεν θα επιτυγχάνονταν μόνο με τον Martin Luther King Jr. Ήταν απαραίτητος ο Μalcolm Χ. Ήταν απαραίτητοι οι Μαύροι Πάνθηρες. Στην τελική είναι προτιμότερο αυτό που συμβαίνει σήμερα στα Εξάρχεια από τις καταλήψεις που φρόντιζαν τους πρόσφυγες, από τις δωρεάν κλινικές, από τις δομές αλληλεγγύης; Αν πέσουν τα Εξάρχεια, το τίμημα θα είναι μεγαλύτερο από οποιαδήποτε άλλη περιοχή της Αθήνας, αν όχι της Ευρώπης. Τα Εξάρχεια είναι το τελευταίο οχυρό απέναντι στο gentrification».

Το μυθιστόρημα «Οι Κράχτες» της Cara Hoffman κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Gutenberg σε μετάφραση Παναγιώτη Κεχαγιά.