VENICE VIDI VICI

Από το Dune στις Σπέτσες: Τι σημαίνει για τα Όσκαρ το φετινό Φεστιβάλ Βενετίας

Το 78ο Φεστιβάλ Βενετίας απένειμε τα φετινά του βραβεία, και για πρώτη φορά εδώ και καιρό, το Χρυσό Λιοντάρι δεν πήγε ταινία της οσκαρικής κούρσας. Τι σημαίνει αυτό για τα φετινά Όσκαρ;

Με την εξαίρεση του προπέρσινου Parasite, που παίχτηκε στις Κάννες και σάρωσε τα μεγάλα Όσκαρ, υπάρχει ένα εντυπωσιακό σερί για το Φεστιβάλ Βενετίας: Μετά το 2012, είτε το Όσκαρ Ταινίας είτε το Όσκαρ Σκηνοθεσίας έχουν κάνει παγκόσμια πρεμιέρα στο Λίντο. Καθώς η Βενετία εξελίχθηκε στα ‘10s σε κυρίαρχο οσκαρικό παίχτη, το μεγάλο βραβείο της διοργάνωσης άρχισε πρόσφατα να το αντικατοπτρίζει αυτό.

Στα προηγούμενα 4 Φεστιβάλ, το Χρυσό Λιοντάρι πήγε κατά σειρά σε Shape of Water, Roma, Joker και Nomadland, όλες ταινίες είτε αμερικάνικες, είτε στουντιακές, είτε γερά οσκαρικά χαρτιά εξαρχής. Όλες προχώρησαν είτε να θριαμβεύσουν στα Όσκαρ, είτε να κάνουν τελοσπάντων μια γερή εμφάνιση σε αυτά.

Είναι λοιπόν φυσική η τάση πίσω από την ερώτηση του πώς μπορεί κάθε νέο Φεστιβάλ Βενετίας να επηρεάζει την επερχόμενη οσκαρική κούρσα. Και μάλιστα όχι απλά να την επηρεάζει αλλά, ουσιαστικά, να την εκκινεί. Και μπορεί το φετινό Χρυσό Λιοντάρι να μην πήγε σε εμφανή οσκαρικό παίχτη (το γαλλικό αγωνιώδες δράμα L’Evenement είναι παρόλαυτά η καλύτερη ταινία του Διαγωνιστικού, και θα μιλήσουμε και για αυτό παρακάτω), όμως αυτό δε σημαίνει πως το ρόστερ της φετινής Βενετίας δε θα βγάλει πάλι τα οσκαρικά χαρτιά του.

Αν λοιπόν επιβεβαιωθεί και φέτος αυτό το εντυπωσιακό σερί, τότε ποια από τις ταινίες του φετινού Φεστιβάλ έχει τις περισσότερες πιθανότητες να φτάσει στο Όσκαρ Ταινίας ή Σκηνοθεσίας;

ΤΟ ΜΕΓΑΛΟ ΦΑΒΟΡΙ

Η προφανής απάντηση: Το Power of the Dog της Jane Campion, με Benedict Cumberbatch και Kirsten Dunst. Η ταινία, για ένα ράντσο στη Μοντάνα των 1920s όπου η άφιξη μιας νέας συζύγου για τον μικρό του αδερφό, κάνει το αφεντικό του ράντσου να χάσει κάθε έλεγχο εξαπολύοντας κάθε πιθανή τοξική συμπεριφορά εναντίον όλων. Η Campion όντας η πρώτη γυναίκα που κέρδισε ποτέ Χρυσό Φοίνικα στις Κάννες είναι έτσι κι αλλιώς θρύλος, και φέτος επέστρεψε στο σινεμά μετά από 12 χρόνια. Στη Βενετία κέρδισε μάλιστα το βραβείο Σκηνοθεσίας. Έχοντας και τις πλάτες του Netflix, δε μπορεί παρά να αποτελεί το φυσικό φαβορί για την ερχόμενη οσκαρική σεζόν.

Πέρα από τις κατηγορίες Ταινίας/Σκηνοθεσίας, μοιάζει βέβαιο πως θα έχει πολύ ισχυρή παρουσία και σε πολλά ακόμα σημεία, τόσο τεχνικά όσο και ερμηνευτικά, με Cumberbatch ψιλο-βέβαιο για υποψηφιότητα Α’ Ανδρικού Ρόλου και την Dunst αυτή τη στιγμή να μοιάζει ακόμα και το φαβορί για τη νίκη στον Β’ Γυναικείο.

Η ΠΕΡΙΠΤΩΣΗ DUNE

Άλλη μια ταινία που αναμένεται να έχει γερή εμφάνιση, τουλάχιστον στις τεχνικές κατηγορίες, είναι το Dune του Denis Villeneuve. Το οποίο δικαίως ή αδίκως, θα βρεθεί σίγουρα με υποψηφιότητες σε κατηγορίες όπως Καλλιτεχνική Διεύθυνση, Φωτογραφία, Μουσική, Μακιγιάζ, Κουστούμια. Το αν θα μπορέσει να μπει και σε κάτι μεγαλύτερο, όπως Σκηνοθεσία, μένει να το δούμε. Η θέση που του έδωσε η Βενετία -δηλαδή το μεγάλο Εκτός Συναγωνισμού spot- έχει βοηθήσει στο παρελθόν ταινίες σαν το A Star is Born να πάρουν μεγάλη φόρα, όμως ίσως θα έπρεπε οι κριτικές να έχουν υπάρξει πιο ενθουσιώδεις από ό,τι ήταν, ώστε να κάνει το φιλμ μια τέτοια αντίστοιχη υπέρβαση.

Υπέρβαση που μπορεί κάλλιστα να κάνει το Lost Daughter της Maggie Gyllenhaal. Το σκηνοθετικό ντεμπούτο της ηθοποιού διασκευάζει Elena Ferrante και τιμήθηκε στη Βενετία για το σενάριο, κάτι που το τοποθετεί ως φυσικό πρώιμο φαβορί στην κατηγορία Διασκευασμένου Σεναρίου με πολύ πιθανή την εμφάνιση σε αρκετές ακόμα κατηγορίες. Η δουλειά της Gyllenhaal στη σκηνοθεσία είναι πολύ καλή (τολμώ να πω, πιο αποτελεσματική από ό,τι το ίδιο το σενάριο) όμως ακόμα κι αν δεν χωρέσει η ίδια στην πεντάδα, η πρωταγωνίστριά της μπορεί να έχει πολύ καλύτερη τύχη.

Η Olivia Colman προφανώς χαίρει της εκτίμησης της Ακαδημίας έχοντας πρόσφατα κερδίσει Όσκαρ αλλά και προταθεί εκ νέου (για το The Father), οπότε μια ταινία ήδη βραβευμένη, της οποίας αποτελεί τον πυρήνα δίνοντας μια εκπληκτική ερμηνεία από το πρώτο ως το τελευταίο κάδρο του φιλμ, είναι πολύ πιθανό να την φέρει ξανά στην πεντάδα. Η ταινία, που γυρίστηκε στις Σπέτσες, μπορεί να σκοράρει 2-3 ακόμα υποψηφιότητες-κλειδιά, όπως Μοντάζ ή Β’ Γυναικείο Ρόλο για τη Jessie Buckley, αλλά πολλά θα κριθούν από την υποδοχή και στη Βόρεια Αμερική.

ΠΟΛΛΕΣ ΥΠΟΨΗΦΙΕΣ ΓΙΑ ΤΟΝ Α’ ΓΥΝΑΙΚΕΙΟ

Δε θα είναι τελικά καθόλου απίθανο η Βενετία να βγάλει 3 από τις 5 θέσεις του φετινού Α’ Γυναικείου Ρόλου. Μαζί με τον πολύ πιθανή Colman, έχουμε και την Kristen Stewart ως φαβορί αυτή τη στιγμή, για την απίστευτη ερμηνεία της ως πριγκίπισσα Diana στο έξοχο Spencer του Pablo Larrain. Η ταινία δεν κέρδισε τίποτα στη Βενετία, κάτι που οπωσδήποτε θα βοηθούσε, αλλά έχοντας λάβει άκρως θετικές αντιδράσεις, έχει ακόμα πολλές ελπίδες.

Μια ταινία που όντως κέρδισε; Οι Παράλληλες Μητέρες του Almodovar, για τις οποίες πήρε το βραβείο ερμηνείας η φανταστική Penelope Cruz. Έτσι κι αλλιώς οι ταινίες του Almodovar στο παρελθόν έχουν βρεθεί στα Όσκαρ, ενώ κι η ίδια η Cruz δεν χρειάζεται συστάσεις για την Ακαδημία, έχοντας κερδίσει εξάλλου Όσκαρ ξανά στο παρελθόν. Με δεδομένη αυτή τη βράβευση, καθόλου δεν πρέπει να μας εκπλήξει αν φτάσει κι εκείνη στην πεντάδα του Α’ Γυναικείου. Θα μπορέσει να κουβαλήσει μαζί της και την ταινία; Καθόλου δε θα μας κάνει εντύπωση αν ο Pedro βρεθεί ξανά υποψήφιος για Όσκαρ Σεναρίου.

Ποια άλλη ταινία όμως βρίσκεται περισσότερο κερδισμένη από τα βραβεία της Βενετίας; Είναι το Χέρι του Θεού του Paolo Sorrentino, που ύστερα από όχι κακές αλλά και όχι θριαμβευτικές αντιδράσεις της κριτικής μετά την παγκόσμια πρεμιέρα στο Φεστιβάλ, τιμήθηκε με δύο βραβεία. Ένα για τον Sorrentino, το Μεγάλο Βραβείο της Επιτροπής (σα να λέμε ασημένιο μετάλλιο) κι ένα για τον νεαρό πρωταγωνιστή του, Filippo Scotti.

Τα τελευταία χρόνια τα Όσκαρ έχουν δείξει πως τους είναι όλο και πιο εύκολο να προτείνουν σκηνοθέτες μη-αγγλόφωνων ταινιών στην κατηγορία της Σκηνοθεσίας. Με τον Sorrentino να είναι έτσι κι αλλιώς γνώριμη φιγούρα στην Αμερική (τόσο από τις σειρές του στο ΗΒΟ όσο κι από το Όσκαρ του για τη Grande Bellezza) και με το Χέρι του Θεού να πατά στη διαδρομή που έκανε πρόσφατα κι ο Alfonso Cuaron με το Roma, δε θα μας εξέπληττε καθόλου αν έφτανε ξανά στα Όσκαρ.

ΑΛΛΑ ΤΙ ΓΙΝΕΤΑΙ ΜΕ ΤΗΝ ΓΑΛΛΙΑ;

Αναφερθήκαμε σε αρκετές μη αγγλόφωνες ταινίες που δε θα μας σοκάρει να βρεθούν υποψήφιες σε κάποιες από τις μεγάλες κατηγορίες (Almodovar, Sorrentino) κι εξυπακούεται πως αν προταθούν από τις χώρες τους τότε είναι και πολύ πιθανό να φτάσουν στην αντίστοιχη κατηγορία του Διεθνούς Φιλμ. Όμως το μεγάλο ερωτηματικό αυτή τη στιγμή, μιας και μιλάμε για τα βραβευμένα της Βενετίας, θα πρέπει να είναι το τι σκοπεύει να κάνει η Γαλλία.

Είναι δυνατόν να υπάρχει Γαλλική ταινία που κέρδισε τις Κάννες αλλά δεν θα πάρει το χρίσμα για να εκπροσωπήσει τη Γαλλία στα Όσκαρ; Θα ζήσουμε να το δούμε κι αυτό; Το Χρυσό Λιοντάρι στη Βενετία πήρε το σοκαριστικό L’Evenement, για μια κοπέλα στα ‘60s που προσπαθεί να κάνει έκτρωση ενώ είναι ακόμα παράνομη στη χώρα. Η ταινία έρχεται σε μια στιγμή που οι πολιτικές συνθήκες στις ΗΠΑ την κάνουν απόλυτα επίκαιρη, ενώ παράλληλα αποτελεί μια άκρως κινηματογραφική πρόταση χάρη στην σκηνοθετική προσέγγιση της Audrey Diwan, που έχει γυρίσει το φιλμ σα να επρόκειτο για κλειστοφοβική ταινία επιβίωσης και τρόμου.

Είναι η προφανής επιλογή για τη Γαλλία, μια σχεδόν αυτόματη υποψηφιότητα (κι επίσης και πολύ καλύτερη ταινία από το Titane), όμως η ιδέα του να προσπεραστούν οι Κάννες υπέρ μιας Γαλλικής ταινίας την οποία ανέδειξε η Βενετία, ίσως να είναι ακραία. Οπότε θα έχει ενδιαφέρον τι θα συμβεί εκεί. (Κι ας μην ξεχνάμε πως, την ίδια στιγμή, υπάρχει και η υπέροχη Petite Maman της Celine Sciamma που παίχτηκε στο Βερολίνο και είναι ήδη γνωστή οντότητα στις ΗΠΑ λόγω της επιτυχίας του Portrait of a Lady on Fire.)

Το αν μπορεί το L’Evenement να κάνει δική του, ανεξάρτητη διαδρομή, είναι κάτι που αναμένεται να φανεί. (Ο Α’ Γυναικείος Ρόλος είναι επίσης μια καλή περίπτωση, για την αποστομωτική ερμηνεία της 22χρονης Anamaria Vartolomei.) Εδώ θα φανεί αν τα Όσκαρ πρόκειται να ακολουθήσουν τον τόνο των βραβείων της Βενετίας, ακόμα κι όταν η μεγάλη νικήτρια δεν είναι ταινία αγγλόφωνη ή/και του Netflix.