Τα καλύτερα βιβλία του 2020

ΤΑ 9 ΒΙΒΛΙΑ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ

‘Κορίτσι, γυναίκα, άλλο’, Bernardine Evaristo

Το αδιαμφισβήτητο βιβλίο του 2020 στην Ελλάδα δε θα μπορούμε να λείπει από αυτήν εδώ τη λίστα. Μια ιστορία που αφηγούνται οι φωνές δώδεκα διαφορετικών χαρακτήρων, στην πλειοψηφία τους μαύρες γυναίκες, ένα μυθιστόρημα που εξερευνά τους χαρακτήρες μέσα στη σύγχρονη Βρετανία, ένα πολυφωνικό έργο για το ρατσισμό, τον σεξισμό, τα στερεότυπα, τον φεμινισμό και την εποχή μας, στο βιβλίο που εκτίναξε (και δίκαια) τη φήμη της Bernardine Evaristo και της έδωσε το Booker Prize του 2019.

‘Η χορτοφάγος’, Han Kang

Το ιδιαίτερο μυθιστόρημα της Kang, που κέρδισε το International Booker Prize του 2016, έφτασε και στα ελληνικά. Η ΓιόνγκΧιε αποφασίζει ξαφνικά να μην ξαναφάει κρέας, πράγμα που προβληματίζει αρχικά τον σύζυγό της, αλλά όσο η αντίσταση κλιμακώνεται και η ίδια αποφασίζει να ζήσει σαν φυτό, ολόκληρος ο περίγυρός της αντιδρά με έντονο τρόπο απέναντί της. Μια ιστορία για τη βία, την ψυχική υγεία και τη θέση που έχει η κοινωνία σε όλα αυτά, η οποία προκαλεί έντονα συναισθήματα και συζητήσεις ανάμεσα στους αναγνώστες της εδώ και χρόνια.

‘Με τις μέλισσες ή με τους λύκους’, Θανάσης Καμπαγιάννης

Δεν μπορούμε να μιλάμε για τα καλύτερα της χρονιάς χωρίς να συμπεριλάβουμε το βιβλίο που προέκυψε από τη συγκλονιστική αγόρευση του Θανάση Καμπαγιάννη στη δίκη της Χρυσής Αυγής. Ένα κομμάτι της σύγχρονης ιστορίας της Ελλάδας βρίσκεται για πάντα αποτυπωμένο στις 230 σελίδες του βιβλίου. Ως ένα σύμβολο μαχητικότητας και απέναντι σε όλα όσα πρέσβευε και πρεσβεύει η εγκληματική οργάνωση Χρυσή Αυγή, το ‘Με τις μέλισσες ή με τους λύκους’, ένα βιβλίο που δε γράφτηκε ως βιβλίο, είναι από τα (once in a lifetime) έργα που διαπερνούν τα στεγανά της αναγνωστικής κοινότητας και κουλτούρας, αποτελούν ως αντικείμενα μηνύματα ελπίδας και επανασυστήνουν μέσα από τα λόγια τους στον κόσμο των μελισσών το όπλο που ονομάζεται αλληλεγγύη.

‘Κανονικοί άνθρωποι’, Sally Rooney

Ένα μυθιστόρημα για τις ζωές των νέων στη σύγχρονη Ιρλανδία, με τους εφήβους Κόννελ και Μαριάν να αναπτύσσουν μια παράξενη φιλία που και οι δύο είναι αποφασισμένοι να κρύψουν και καθώς τα χρόνια περνούν και οι δυο τους μεγαλώνουν, η σχέση τους γίνεται όλο και πιο περίπλοκη. Το βιβλίο έγινε μάλιστα σειρά μέσα στο 2020 και κυριάρχησε στην τηλεοπτική συζήτηση την άνοιξη και το καλοκαίρι της φετινής χρονιάς.

‘Η γενιά του αίματος και της οργής’, Tomi Adeyemi

Ένα από τα καλύτερα ντεμπούτα φαντασίας που έχουμε δει τα τελευταία χρόνια έφτασε και στα ελληνικά. Η ιστορία της Adeyemi διαδραματίζεται στη φανταστική χώρα της Ορίσα, εκεί που η μαγεία έχει κυνηγηθεί κι εξαφανιστεί, οδηγώντας όσους μπορούν να κάνουν μαγικά σε μια καταπιεσμένη, κρυφή ζωή και η Ζελί, μια μάγος χωρίς μαγεία που ζει χωρίς τη μητέρα της που έχει απαχθεί, σώζει μια νεαρή γυναίκα από τη φρουρά του Βασιλιά Σαράν, ξεκινώντας έτσι μια αναζήτηση που μπορεί να επιστρέψει τη μαγεία πίσω στην Ορίσα.

‘Οι Αργοναύτες’, Maggie Nelson

Ένα από τα σημαντικότερα βιβλία της Αμερικανικής λογοτεχνίας για την περασμένη δεκαετία κι ένα σπουδαίο ταξίδι στις προσωπικές εμπειρίες της συγγραφέα που αφορούν ζητήματα φύλου, οικογένειας και σεξουαλικότητας, που προκύπτουν από την σχέση της με τον τρανς Χάρυ Ντοτζ, την απόφασή της να μείνει έγκυος στο πρώτο τους παιδί και τις ορμονικές διαταραχές, εξαιτίας της μετάβασης και της εγκυμοσύνης, στις οποίες βρέθηκαν και οι δυο τους. Οι ‘Αργοναύτες’ ανήκουν σε εκείνη την μικρή ομάδα των βιβλίων που έχουν πολλά να πουν ενώ ταυτόχρονα η μετάφρασή τους στα ελληνικά δεν είναι καθόλου δεδομένη λόγω της ιδιαίτερης θεματολογίας τους, οπότε σίγουρα χαιρόμαστε ιδιαίτερα που το βλέπουμε και στη χώρα μας.

‘Η θάλασσα’, Μιχάλης Μακρόπουλος

Άξιος εκπρόσωπος της ελληνικής λογοτεχνίας στη λίστα μας ο Μιχάλης Μακρόπουλος, με τη νουβέλα του, μια μετα-αποκαλυπτική ιστορία στην οποία η Γη έχει ερημώσει και όσοι άνθρωποι κατάφεραν να επιβιώσουν κατοικούν σε υπόγειες πόλεις, με μόνη τους σύνδεση με τη Γη του παρελθόντος να είναι οι μνήμες τους και κάποιους από αυτούς να ονειρεύονται την επιστροφή.

‘Τα αγόρια του Νίκελ’, Colson Whitehead

 

Στο βραβευμένο με Pulitzer και Kirkus νέο μυθιστόρημα του Whitehead, δύο αγόρια, ο Έλγουντ και ο Τέρνερ, στέλνονται σε ένα σαδιστικό αναμορφωτήριο στη Φλόριντα της εποχής του Τζιμ Κρόου και προσπαθούν να κρατήσουν το ηθικό τους παρά τις άσχημες πιθανότητες και την τερατώδη μεταχείριση από το περιβάλλον στο οποίο βρίσκονται. Μετά από τα ‘Αγόρια του Νίκελ’ και τον ‘Υπόγειο σιδηρόδρομο’, ο Whitehead δίκαια θεωρείται από τους καλύτερους Αμερικανούς συγγραφείς του 21ου αιώνα.

‘Πλάνητες’, Olga Tokarczuk

Στο βιβλίο, που αποτελείται από 116 σύντομα κομμάτια μεγέθους από μια πρόταση μέχρι διηγήματα αρκετών σελίδων, η βραβευμένη με Νόμπελ συγγραφέας ασχολείται μεταξύ άλλων με τα ταξίδια, την ανατομία, την εξερεύνηση και την επιστήμη, καθώς μεταφέρεται από ιστορίες όπως εκείνη ενός Ολλανδού ανατόμου που ανακαλύπτει τον Αχίλλειο τένοντα όταν αναλύει το δικό του ακρωτηριασμένο πόδι και εκείνη της καρδιάς του Σοπέν καθώς η αδερφή του τη μεταφέρει από το Παρίσι στη Βαρσοβία.

ΤΑ 9 ΒΙΒΛΙΑ ΣΤΗΝ ΑΜΕΡΙΚΗ

‘Transcendent Kingdom’, Yaa Gyasi

 

Η συγγραφέας του ‘Homegoing’ ακολουθεί στο νέο της μυθιστόρημα την Gifty, μια πεμπτοετή φοιτήτρια νευρολογίας με καταγωγή από τη Γκάνα, που είναι αποφασισμένη να κατανοήσει τον εθισμό και την κατάθλιψη για να εξηγήσει επιστημονικά το μυστήριο της απώλειας του αδερφού της και τις αυτοκτονικές σκέψεις της μητέρας της.

‘Piranesi’, Susanna Clarke

Στο νέο μυθιστόρημα της Clarke, 16 χρόνια μετά το ‘Jonathan Strange & Mr Norrell’, πρωταγωνιστεί ένας άντρας, του οποίου ολόκληρος ο κόσμος είναι το τεράστιο σπίτι του που βρίσκεται σε δική του διάσταση, εκεί όπου ζει μόνος με μόνο έναν τακτικό επισκέπτη, για να ανακαλύψει όμως πως ο κόσμος του δεν είναι αυτό που νόμιζε, όταν θα υποπτευθεί την παρουσία ενός άλλου κατοίκου στο σπίτι των ατελείωτων δωματίων.

‘Memorial’, Bryan Washington

Ο Benson και ο Mike είναι ζευγάρι εδώ και χρόνια αν και δε βρίσκονται και στα καλύτερά τους τελευταία, αλλά η μητέρα του Mike έρχεται στην Αμερική για να του ανακοινώσει πως ο πατέρας του πεθαίνει και ενώ εκείνος φεύγει για να τον επισκεφθεί στην Ιαπωνία, όπου θα ανακαλύψει μερικά οικογενειακά μυστικά, η μητέρα του γίνεται η νέα συγκάτοικος του Benson, με την απόσταση να θέτει μια νέα πρόκληση στη σχέση τους.

‘Leave the World Behind’, Rumaan Alam

Ένα λευκό ζευγάρι, η Amanda και ο Clay και τα δυο τους παιδιά φεύγουν από τη Νέα Υόρκη για μια εβδομάδα, σε διακοπές σε ένα Airbnb του Λονγκ Άιλαντ, εκεί όπου ξαφνικά εμφανίζονται πανικόβλητοι οι μαύροι ιδιοκτήτες του σπιτιού όταν ένα μυστηριώδες μπλακ άουτ χτυπά ολόκληρη την Ανατολική Ακτή και χωρίς τηλέφωνα και ίντερνετ για να επιβεβαιώσουν την ιστορία η Amanda και ο Clay θα βρεθούν μπροστά σε τρομακτικές αποφάσεις.

‘Mexican Gothic’, Silvia Moreno-Garcia

Αφού δέχεται ένα ανησυχητικό γράμμα από την πρόσφατα παντρεμένη ξαδέρφη της, μια ντεμπιτάντ της δεκαετίας του ‘50 μετατρέπεται σε ιδιωτική ντετέκτιβ καθώς φτάνει στη Μεξικάνικη ύπαιθρο, εκεί που παραμονεύουν αναπάντεχοι τρόμοι. Ένα γκόθικ μυθιστόρημα που παίζει με τις γκόθικ συνθήκες της λογοτεχνίας, παρουσιάζοντας τον αποικιοκρατισμό ως το Τέρας στην καρδιά της ιστορίας της, πάνω στο οποίο θα πατήσει η εν ιστορία εκπρόσωπος του πολυπολιτισμικού και φιλελεύθερου μέλλοντος Noemí, που καταπατά τα σύνορα της αυτοκρατορίας του κακού και ανατρέπει τις ευγονικές ιδέες και τον ιδεολογικό αποκλεισμό.

‘Luster’, Raven Leilani

Ένα από τα ντεμπούτα της χρονιάς, με πρωταγωνίστρια την Edie, μια νεαρή μαύρη γυναίκα, που ξεκινά μια σχέση με έναν λευκό άντρα με τη διπλάσια ηλικία της που βρίσκεται σε έναν ανοιχτό γάμο, ενώ προσπαθεί να επιβιώσει στη Νέα Υόρκη δουλεύοντας σε δύο δουλειές για να τα βγάλει πέρα και προσπαθεί, με μισή καρδιά, να αναδείξει το ταλέντο της στη ζωγραφική.

‘The Vanishing Half’, Brit Bennett

Μετά το εξαιρετικό ‘The Mothers’, η Bennett επιστρέφει με ένα μυθιστόρημα στο οποίο δύο δίδυμες αδερφές μεγαλώνουν σε μια κοινότητα ανοιχτόδερμων μαύρων της Λουιζιάνα, από την οποία δραπετεύουν στα 16 τους, με τη μια από αυτές να αποφασίζει να υποδυθεί τη λευκή, ενώ η άλλη παντρεύεται τον πιο μαύρο άντρα που μπορούσε να βρει, σε μια ιστορία που διασχίζει πολλές δεκαετίες. Ίσως το βιβλίο της χρονιάς για την Αμερική.

‘Homeland Elegies’, Ayad Akhtar

Ένα υβριδικό έργο μυθοπλασίας και απομνημονευμάτων, με τον συγγραφέα να εξερευνά την εμπειρία των Μουσουλμάνων στον κόσμο μετά την 9/11, ενώ επικεντρώνεται στις δυσκολίες ενός πατέρα και ενός γιου που τους οδηγούν από την Αμερική στην Ευρώπη κι από κει στο Αφγανιστάν.

‘Hamnet’ Maggie O’Farrell

Ένα ιστορικό μυθιστόρημα που διαδραματίζεται στην Αγγλία του 16ου αιώνα και αφηγείται την ιστορία ενός γάμου και του χαμού ενός παιδιού, του εντεκάχρονου Hamnet, την ιστορία δηλαδή πίσω από τον Χάμλετ, το πιο αινιγματικό έργο του William Shakespeare. Το βιβλιο κέρδισε το Women’s Prize for Fiction και αναδείχθηκε ως το Βιβλίο της Χρονιάς από τα βιβλιοπωλεία Waterstones.

ΤΑ 12 ΕΞΩΦΥΛΛΑ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ

Για μια ακόμη χρονιά, όλοι και περισσότεροι εκδοτικοί μας δίνουν δυνατά, όμορφα, σύγχρονα εξώφυλλα και η επιλογή για την τελική δωδεκάδα ήταν πολύ δύσκολη. Αυτό δε σημαίνει πως εξαφανίστηκαν από τα βιβλιοπωλεία τα εξώφυλλα που σου προκαλούν από απορία έως απέχθεια, αλλά βρισκόμαστε σε καλό δρόμο.

Στη λίστα περιλαμβάνονται εξώφυλλα βιβλίων των εκδοτικών: Jemma Press, Carnivora, Ίκαρος, Key Books, Momentum, Πατάκη, Ιωλκός, Καστανιώτη, Μεταίχμιο, Κλειδάριθμος, Δωδώνη, Πόλις.

ΤΑ 12 ΕΞΩΦΥΛΛΑ ΣΤΗΝ ΑΜΕΡΙΚΗ

Το γρασίδι της Janet Hansen, ο αρνητικός χώρος της Jaya Miceli, τα χρώματα της Lauren Peters-Collaer, ο πάντα-στη-λίστα-με-τα-καλύτερα Peter Mendlesund και άλλοι οκτώ σχεδιαστές εξωφύλλων δημιουργούν τα δικά μας αγαπημένα Αμερικανικά εξώφυλλα του 2020. Δε θα επιβεβαιώσουμε, ούτε και θα διαψεύσουμε, τις φήμες πως μας πήρε τρεις ώρες για να βγάλουμε δωδεκάδα, όλα καλά.