Το After Yang είναι η πρώτη συναρπαστική sci-fi ταινία της χρονιάς

Σε ένα από τα δημοφιλή στους σινεφίλ video-essays του που θα τον οδηγούσαν τελικά στο Χόλιγουντ για το Columbus, εκείνη την τόσα δα ευαίσθητη ταινία που είχε κάνει πρεμιέρα στο Sundance το 2017, ο σκηνοθέτης και σεναριογράφος Kogonada ανέλυε το ιστορικό δράμα του Steven Soderbergh King of the Hill. Στην ανάλυση Against Tyranny όπως την είχε ονομάσει, θα ανέφερε πως, σύμφωνα με τον Soderbergh, η τυραννία της αφήγησης είναι η απαίτηση για μία γραμμική της κατασκευή. Την αξίωση δηλαδή κάθε σκηνή να ακολουθεί της προηγούμενης με χρονική, προβλέψιμη για τον ίδιο συνέχεια, όπως μετράμε τους αριθμούς ή απαγγέλουμε την αλφάβητο. Ο ήρωας στην ταινία του Soderbergh όμως σώζεται από μία σεκάνς ψευδαισθήσεων όπου οι αναμνήσεις του αλληλεπικαλύπτονται και έτσι, αντιλαμβάνεται ο Kogonada, σώζεται και ο Soderbergh που εκεί δε δεσμευόταν από αυτή τη γραμμικότητα. Αυτό πετυχαίνει και ο ίδιος στο After Yang.

Καθώς η οικογένεια στο κέντρο της ιστορίας του After Yang προσπαθεί να επεξεργαστεί την απώλεια του Yang (Justin H. Min), του ανδροειδούς που είχαν αγοράσει από δεύτερο χέρι για να συστήσει στην υιοθετημένη από την Κίνα κόρη τους την κουλτούρα της καταγωγής της, η ροή των αναμνήσεών τους από την κοινή τους ζωή με τον Yang θα διακόπτεται από επαναλαμβανόμενες προτάσεις σε διαλόγους που είχαν γίνει μεταξύ τους. Η επανάληψη δε δίνει απλώς μεγαλύτερη αξία σε αυτές τις φράσεις όπως τις θυμούνται εκείνοι που τις είπαν ή τις άκουσαν, αλλά εντείνουν την ούτως ή άλλως μελαγχολική διάθεση της ταινίας γιατί αντηχούν πριν, πιθανώς, να εξαφανιστούν.

Στο C’Mon C’Mon του Mike Mills, μία άλλη, αγαπημένη μου ταινία του 2021 που εξερευνούσε το άγχος για τις αναμνήσεις μας, οι άνθρωποι χρησιμοποιούσαν την τεχνολογία για να καταγράψουν τον εαυτό τους στην κάμερα ή στο μικρόφωνο και να βεβαιωθούν πως θα μείνουν ζωντανές. Εάν απαθανατίσουμε την ύπαρξή μας τότε πράγματι υπήρξαμε, τότε σίγουρα είχαμε αξία για κάποιον. Στο After Yang ενός κοντινού, ασαφούς μέλλοντος όπου η τεχνολογία είναι τόσο ενταγμένη στο περιβάλλον που μοιάζει ανεπαίσθητη, ο Kogonada επαναφέρει φευγαλέα μικροστιγμές που σύντομα θα ξεθωριάσουν και θα χαθούν.

Η ιστορία που βασίζεται στο Saying Goodbye to Yang του Alexander Weinstein ξεκινά λίγο πριν ο Yang δυσλειτουργήσει και τελικά χαλάσει, ωθώντας κάθε μέλος αυτής της μικρής οικογένειας – τον πατέρα Jake που υποδύεται ο Colin Farrell, την Jodie Turner-Smith στον ρόλο της μητέρας και την κόρη τους, Mika, που παίζει η Malea Emma Tjandrawidjaja – να αποφασίσει όχι μόνο πώς θα προχωρήσει χωρίς αυτόν, αλλά ποιος ήταν ο Yang και τι σήμαινε για αυτούς εξαρχής. Μπορεί να αγοράστηκε για να μάθει στη μικρή μανδαρινικά και να τη συνδέσει με την καταγωγή της, όμως δεν ήταν απλώς μία περίτεχνη συσκευή babysitting. Ήταν ευγενικός, υποστηρικτικός και ευαίσθητος με τις ανάγκες όλων τους, όχι μόνο της Mika. Όταν λοιπόν καταρρέει, το ίδιο κάνει και η οικογένεια, με μικρούς και μεγαλύτερους τρόπους.

Ο χαρακτήρας του Colin Farrell ειδικά που αναλαμβάνει να βρει κάποιον πιθανό τρόπο να αποκαταστήσει το ανδροειδές, μοιάζει τόσο σπασμένος όσο εκείνο. Σε ευθεία αντίθεση κιόλας με τον κόσμο γύρω του που φαίνεται να υπάρχει σε μία μόνιμη αίσθηση θεραπείας και διαλογισμού, με δέντρα να απλώνουν τις ρίζες τους μέσα στα σπίτια, αστικά τοπία να λαμπυρίζουν ως οφθαλμαπάτες, και ανθρώπους που θαρρείς κινούνται μέσα σε φούσκα να μιλούν μονίμως σε απαλούς τόνους, σα να μη θέλουν να διαταράξουν την ισορροπία γύρω τους. Ως worldbuilding το After Yang είναι ελαφρύ στο άγγιγμα, αυτονόητα πολυπολιτισμικό αλλά με έντονα ασιατικές νότες, οπτικά λεπτομερές. Δεν περιμένεις τίποτα λιγότερο από τον άνθρωπο που ανέλυε τόσο σχολαστικά τη δουλειά άλλων δημιουργών.

Όταν θα αποκτήσει πρόσβαση στις αναμνήσεις του Yang, ο Jake βρίσκει ουσιαστικά μικρές ταινίες-μέσα-στην-ταινία που μπορεί να μεγεθύνει, να παγώσει, να αναπαράξει ξανά. Άλλες διαρκούν λίγα δευτερόλεπτα, άλλες έχουν τη μορφή αποσπασμάτων από ασύνδετες ιστορίες, όλες συνθέτουν ένα μωσαϊκό πορτραίτο του Yang που θα αλλάξουν τον Jake – ή έστω το πώς βλέπει τα πράγματα. Ελάχιστες εσωτερικές διαδικασίες στη ζωή μπορούν να σε βγάλουν έξω από τον εαυτό σου ώστε να επαναπροσδιορίσεις εσένα και το περιβάλλον σου όπως μπορεί να το κάνει το πένθος. Η μυστήρια φύση του θα βαρύνει την καρδιά του Jake, διευρύνοντας όμως την επίγνωσή του για το τι είναι και τι ήταν πάντοτε υπερβατικό γύρω του.

Τι σημαίνει η ύπαρξή σου την κάθε στιγμή και τι σημαίνει όταν αυτή παύει; Τι ρόλο παίζει η καταγωγή σου στην ταυτότητά σου; Τι είναι αυτό που σε κάνει άνθρωπο;

Το After Yang αποτυπώνει τη γλυκόπικρη συνειδητοποίηση της παροδικότητας των πραγμάτων, τη λύπη για το πέρας τους, και το υπαρξιακό πένθος που πυροδοτείται όταν αποδεχόμαστε αυτή τη συνθήκη ως ουσία της ζωής.

Το After Yang (Μετά τον Γιανγκ) κυκλοφορεί στις αίθουσες από την Tanweer.